Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. … 14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/714 Esas – 2023/272
T.C.
… “TÜRK MİLLETİ ADINA “
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/714 Esas
KARAR NO : 2023/272
HAKİM ….
KATİP ….
DAVACI : ….
DAVALI ….
DAVA : Menfi Tespit (Mimari Proje Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 13/11/2022
KARAR TARİHİ : 03/05/2023
KARAR YAZMA TARİHİ : 05/05/2023
Mahkememize açılan davanın yapılan açık yargılaması sonucunda, dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ ;
DAVA DİLEKÇESİNDE ÖZETLE;Davalı ile müvekkili arasında imzalanmış …. arsa üzerinde yapılması planlanan villa projesi ve … arsa üzerinde yapılması planlanan villa projesi için iki ayrı “Proje Hizmetleri Sözleşmesi” bulunmakta olduğunu. Her iki sözleşme de 7 Şubat 2022 tarihinde yürürlüğe girmiş olup; inceleme, onay ve mutabakat süreleri hariç üç aylık bir hizmet üretim süresi öngörülmüş olduğunu. Her iki sözleşmenin 12’nci maddesinde sözleşmenin mimarın uhdesindeki işlerin tamamlanmasıyla sona ereceği hükme bağlandığını. Taşpınar projesine ilişkin teslimler müvekkili tarafından eksiksiz ve zamanında yapılmış olduğunu. İşe ilişkin teslim tarihleri şu şekilde olduğunu; İş Programı Yayınlanma Tarihi 22.02.2022, Ön Proje Teslimi-1+Toplantı 09.03.2022, Ön Proje Teslimi-2+Toplantı 05.04.2022, Revize İş Programı Yayınlanma Tarihi 30.03.2022, Kesin Proje Teslimi Tarihi 22.04.2022, Mimari Kurum Onayı 26.07.2022, Mekanik Kurum Onayı 18.08.2022, Numarataj Alımı 01.09.2022, Peyzaj Kurum Onayı 09.09.2022, Elektrik Kurum Onayı 15.09.2022, Zemin Etüdü Onayı 19.09.2022 belirtildiği gibi mimari projeler Gölbaşı belediyesi İmar Müdürlüğünce incelenerek onaylandığını, yan binadan muvafakat alınması durumunda tabii zeminden kotlandırma yapılabileceğini sözlü olarak bildirince durum davalıya iletilmiş ve yan binadan muvafakatname alınmasının gerektiği açıklandığını. Davalının komşusu muvafakat vermeyeceğini bildirmiş olduğunu. Bu husus tanık anlatımlarıyla da ispatlanacak ve gecikmenin müvekkilden kaynaklanmadığı açığa çıkacağını. Kısa bir süre sonra da davalı tarafından sunulan fesih ihbarı yollanarak sözleşmeler, haksız ve hukuki mesnetten yoksun şekilde feshedildiğini. Davalı tarafından … 14 İcra Müdürlüğünün 2022/16778 Esas sayılı dosyasıyla toplam 162.788,60.TL üzerinden ilamsız icra takibine geçilmiş ve o dönemde yurt dışında olan müvekkili davacı şirket yetkilisi maillerine erişemediğinden e-tebligattan süresinde haberdar olamamış ve takip kesinleşmiştir. Müvekkili davacı şirket, icra tehdidi altında olduğundan dosya borcunu yatıracak olup, dava sonuçlanana kadar davalıya ödeme yapılmaması için İHTİYATİ TEDBİR talep etme zorunluluğu doğmuş olduğunu. Menfi tespit davaları, arabulucuya başvuru dava şartına tâbi olmadığından huzurdaki dava ikame edilmiş olduğunu. İcra dosyasının yürütülmesinin ve dosyaya yatacak paranın davalıya ödenmemesi için dava sonuçlanıncaya kadar takibin durdurulması amacıyla ihtiyati tedbir kararı verilmesini, Delillerinin toplanmasına, ticari defter ve kayıtlar üzerinde yapılacak bilirkişi incelemesinin müvekkilinin adresinde yapılmasına, Menfi tespit davamızın kabulü ile müvekkilinin davalı şirkete borçlu bulunmadığının tespitine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı şirkete yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı tarafa duruşma gün ve saatini bildirir davetiye tebliği edilmiştir.
DAVALI VEKİLİ CEVAP DİLEKÇESİ ÖZETLE;Davanın haklı ve varit olmadığını. Davacı, iki villa projesinin (Çankaya ve Gölbaşı) mimari, statik, mekanik, elektrik, peyzaj uygulama projelerinin hazırlanması işini ve bu iş kapsamında ön proje, kesin proje, kurum onay aşamaları, uygulama projesi aşamalarının hazırlanması işini üstlenmiş olduğunu. Çankaya Projesinde; Davacı, yükümlülüklerini yerine getirdiğini iddia etmekte ise de, dava dilekçesinde bizzat ikrar ettiği gibi çizdiği proje, projedeki kot ile Belediyede onaylanan yol kotu birbirini tutmadığından Belediye’den onay alamamış olduğunu, Bunun üzerine, müvekkilden aynı adada yer alan yan parsel komşusundan muvafakat alınırsa Belediyenin ikna edilebileceğini söylemiş olduğunu. Komşu parsel, muvafakat vermemiş olup buna zorlanması da mümkün olmadığını. Davacının iş bedeline hak kazanabilmesi için projenin sözleşme ve ekleri, fen ve tekniği, varsa o işle ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak tamamlayıp teslim etmiş olması gerektiğini. Davacının buna göre iş bedeline hak kazanmamış olduğunu. Bu yönde, Yargıtay … Hukuk Dairesi E. 2014/3973 K. 2015/2360 T. 6.5.2015 Mimarı ve statik projelerin bedellerini, ancak yerine uygulanabilir ve ayrıca ilgili mercilerce onaylanabilir nitelikte olduğunun tespiti halinde talep etmesi mümkündür. Diye belirtildiğini. (Yargıtay 15. Hukuk Dairesi E. 2007/413 K. 2008/157 T. 17.1.2008) Yine bu doğrultuda Yargıtay Hukuk Genel Kurulu E. 2017/15-2331 K. 2021/739 T. 10.6.2021 kararı bulunduğunu. Yüklenici işinin ehli olup bedelin tamamına hak kazanabilmesi için, eseri, sözleşme ve eklerine, fen ve sanat kuralları ile tekniğine ve iş sahibinin ondan beklediği amaca uygun olarak tamamlayıp teslim ettiğini kanıtlaması zorunlu olduğunu. Yüklenicinin özen borcundan doğan sorumluluğunda benzer alanlardaki işleri üstlenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken mesleki ve teknik kuralların esas alınacağı da açıklanmış olduğunu. Gölbaşı Projesinde; Sözleşmede işin vadesini belirleme yetkisi, iş programı oluşturarak belirlemek üzere davacıya bırakılmış olduğunu Davacı iş programı hazırlamak suretiyle iş sahibi ile paylaşmış olduğunu. Buna göre iş, 08.07.2022 tarihinde tamamlanacağını. Davacının, bizzat belirlediği vade ve hazırladığı iş programı ile bağlı olduğunu. TBK md 117 uyarınca, taraflardan biri usulüne uygun bir bildirimde bulunmak suretiyle belirlemişse, bu günün geçmesiyle temerrüde düşmüş olur. Vadeyi belirleme yetkisi kendisinde olan taraf bu hakkını kullanmış ve diğer tarafa bunu bildirmişse bu tarihin geçmesi üzerine diğer taraf ihtara gerek olmaksızın temerrüde düşeceğini. Davacı, işi ifada temerrüde düşmüş olduğunu. İş programına göre davacı, 25 Nisan’da Belediye ile görüşmelere başlayarak mimari projeyi onaya sunacak, 27 Mayıs tarihinde diğer projeleri vermiş olup 22 Haziran tarihinde de tüm onayların alınarak uygulama projesi sürecine girmesi gerekirken; diğer işinde projesi onaylanmayan davacı, bu Belediye nezdinde de eksik ve kabul edilemez projeleri Belediye’ye sunmuş olup, eksikliklerin ve hataların düzeltilmesi için revizeler yapmış olup, aylar süren gecikmeye sebebiyet vermiş olduğunu. Son onayın ancak 14 Ekim tarihinde alınabildiğini, son derece keyfi ve umursamaz şekilde işi sürüncemede bırakmış olduğunu. Mimari proje onayı işin henüz %33’nü teşkil ettiğini. Davacının belirlediği vade tarihinde işin %67si henüz yapılmamış olduğunu. İş sahibinin sözleşmeden dönmede haklı olduğunu. Davacının ücrete hak kazanmamış olduğundan davanın reddi gerektiğini. Davacının, zemin etüd raporu alınmasının müvekkili davanın sorumluluğunda olduğuna dair iddiası kabul edilemez olduğunu. Sözleşmede taraf yükümlülükleri belirlenmiş ancak zemin etüd raporunun müvekkili davalı tarafından alınacağının belirtilmemiş olduğunu. Zemin etüdü ile ilgili müvekkili davalıdan sadece dava dışı firmaya ödeme yapılması istenmiş olduğunu, müvekkili davalının da aynı gün ödemeyi yapmış olduğunu. Davacı tarafından organize ve takip edilmiş olduğunu. İnşaat maliyetlerindeki hızlı artışlar bu sürelerdeki gecikmelerin kabul edilemez hale getirdiğini. Müvekkili davalının ciddi maddi zararı oluşmuş olup zararlarını talep etme hakkımızı saklı tuttuklarını. Dava menfi tespit davası olup arabuluculuk şartı yerine getirilmemiş olduğundan dava şartı yokluğundan reddi gerektiğini, Davacı tarafın tanık dinletilmesine muvafakatları olmadığını. Tanık dinlenmesi halinde, tanıkları; Merve Arslan, Esila Çakır dinletmek istediklerini. İhtiyati tedbir kararına göre müvekkil lehine İ.İ.K 72/4. maddesi gereğince tazminata hükmedilmesini talep ettiklerini. Buna göre davanın dava şartı yokluğundan reddine, Aksi halde haklı ve varit bulunmayan davanın esastan reddine, İİK 72/4. uyarınca müvekkil lehine tazminata hükmedilmesine, karar verilmesini savunmuştur.
… 14.İcra Müdürlüğünün 2022/16778 Esas sayılı icra dosyasındaki belgeler UYAP üzerinden müzekkere ile istenerek dosya içerisine alınmıştır. Davalı alacaklı taraf … İli Gölbaşı İlçesi Taşpınar Mahallesi 1451 ada 20 parsel villa projesi ödemesi 80.975,00.TL ile … parsel projesi ödemesi 80.975,00.TL olmak üzere yatırılan toplam 161.950,00 TL.nin 838,60.TL FAİZİ İLE BİRLİKTE toplam 162.788,60.TL.nin İADESİ istemine ilişkin icra takibi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca davacı taraf çizdiği mimari projeleri bilirkişi incelmesine esas olmak üzere CD ve flash bellek içerisine dosyaya sunmuştur.
… arsa üzerinde yapılması planlanan villa projesi ve imar durumu Gölbaşı Belediyesinden, yine … 293 ada 10 parseldeki 778 m2 arsa üzerinde yapılması planlanan villa projesi ve imar durumu Çankaya Belediyesinden müzekkere ile istenerek gelen yazılar dosya içerisine alınmıştır.
Mahkememizce tarafların delilleri toplanmış, tüm deliller toplandıktan sonra dosya bilirkişiler yüksek mühendis mimar bilirkişi … SMMS muhasebeci bilirkişi … ve mimar bilirkişi … ya tevdi edilmiş olup, bilirkişiler tarafından düzenlenen 07/04/2023 tarihli raporda özetle; Davacı vekilinin 13.11.2022 kayıt tarihli dilekçesi ekinde dosyaya sunmuş olduğu cd ve flash bellek içindeki projelerin incelenmesi: A) … Mahallesi 293 ada 10 parsele ait mimari projenin, kat planları, kesitleri, cephelerinin yer aldığı tespit edilmiştir. Çankaya Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nün 08.07.2022 tarih ve E:451961 sayılı yazısına göre 22.06.2022 tarihinde 293 ada 10 parsele ait mimari projenin onay için belediyeye sunulduğu, ancak öneri mimari projenin ilgili yönetmeliğe ve imar durumuna göre düzeltilerek ibraz edilmesi gerektiği bildirilmiştir. Dosyada yapılan incelemede mimari projenin onaylandığına dair herhangi bir bilgi ve belgeye rastlanmamıştır. B) Gölbaşı İlçesi, Taşpınar Mahallesi, 1451 ada 20 parsele (tevhid ile 21 parsel olmuştur) ait mimari projenin, kat planları, kesitleri, cepheleri, sistem kesiti, animasyon sunumunun yer aldığı tespit edilmiştir. Gölbaşı Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Proje Şefliği’nin 28.11.2022 tarih ve E:31417 sayılı yazısına göre de 1451 ada 21 parsele ait projelerin belediye tarafından onaylandığı anlaşılmaktadır. Dava dosyası kapsamında yer alan flash bellek içindeki ticari defter kayıtları üzerinde yapılan inceleme neticesinde davalı tarafın ticari defterlerini e-defter usulüne uygun olarak tuttuğu, 2022 yılında yevmiye defteri ve defteri kebir defterlerinin beratlarının eksiksiz ve tam olduğu görülmüştür. Envanter defterinin açılış tasdiki … 13. Noterliği tarafından 20.12.2021 tarihinde 23405 yevmiye kayıt numarası ile yaptırılmıştır. Davalıya ait işlenmiş kayıtlar yönüyle incelenen ticari defterlerin 6102 sayılı TTK.’nun 64. ve müteakip maddelerinde belirli kanuni şartları tam olarak taşıdığı, eşdeyişle Takdiri Sayın Mahkeme’ye ait olmak üzere işlenmiş kayıtlar bakımından sahibi lehine delil gücüne sahip olduğu, tespit edilmiştir. Davalı tarafa ait ticari defter kayıtlarında davalının davacı ile olan ticari ilişkisini 159.38 Verilen Sipariş Avansları … MİMARLIK MÜHENDİSLİK A.Ş. hesabında izlediği görülmüştür. İlgili hesabın 10.02.2022 tarihinde 1378 yevmiye numarası ile 20.750,00TL ve 20.750,00-TL borçlandırıldığı, 27.04.2022 tarihinde 3069 yevmiye numarası ile 60.225,00-TL ve 60.225,00-TL borçlandırıldığı görülmüştür. İlgili hesaba yapılan kayıtlara göre davalının davacıdan (20.750,00420.750,00460.225,00460.225,00-) 161.950,00-TL alacaklı olduğu tespit edilmiştir.
Çankaya İlçesi, Lodumu Mahallesi 293 ada 10 parsele ait mimari projenin, kat planları, kesitleri, cephelerinin çizilmiş olduğu, ancak belediye onayının bulunmadığı, bu durumda sözleşmedeki ödeme şekline göre işin yaklaşık %40′ ını yapmış olduğu, parasal değerinin sözleşmeye göre 80.750,00 TL olduğu, … ait mimari projenin, mekanik projenin ve statik projenin onaylandığı, bu durumda sözleşmedeki ödeme şekline göre işin yaklaşık % 70 ini yapmış olduğu, parasal değerinin sözleşmeye göre 140.750,00 TL olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; davacı tarafın eser sözleşmesi kapsamında çizdiği mimari projenin uygulanmaması nedeninden kaynaklı olarak davalı tarafın alacaklı olarak başlattığı icra takibinden dolayı borçlu olmadığına dair menfi tespit davasına ilişkindir.
Tüm dosya kapsamı, iddia, savunma, ticari defter ve kayıtlar ile birlikte Çankaya ve Gölbaşı Belediyelerinin yazıları, … 14.İcra Müdürlüğünün 2022/16778 Esas sayılı icra dosyası ile toplanan tüm deliller ile dosya kapsamında alınan bilirkişi kurulu raporu birlikte değerlendirildiğinde, bilirkişi kurulu raporunda; Çankaya İlçesi, Lodumu Mahallesi 293 ada 10 parsele ait mimari projenin, kat planları, kesitleri, cephelerinin çizilmiş olduğu, ancak belediye onayının bulunmadığı, bu durumda sözleşmedeki ödeme şekline göre işin yaklaşık %40′ nı yapmış olduğu, parasal değerinin sözleşmeye göre 80.750,00 TL olduğu, … parsel olmuştur) ait mimari projenin, mekanik projenin ve statik projenin onaylandığı, bu durumda sözleşmedeki ödeme şekline göre işin yaklaşık % 70 ini yapmış olduğu, parasal değerinin sözleşmeye göre 140.750,00.TL belirtilmiş olup bilirkişi kurulu tarafından dosyaya sunulan rapor denetime açık ve hüküm kurmaya elverişli görülerek, davacı tarafın, davalı taraftan Çankaya ve Gölbaşı ilçelerinde bulunan taşınmazlar için çizdiği mimari projeye göre harcadığı emeğine göre davalı tarafından kendi ticari defter ve kayıtlarında yapmış olduğu 161.950,00-TL ödemenin davacı taraf için yerinde olduğu tespit edilmek ile, davalı tarafın mimari projenin uygulanmadığı diye … 14.İcra Müdürlüğünün 2022/16778 Esas sayılı icra dosyasına göre mimari proje için yaptığı ödemenin geri iadesi için açtığı icra takibine göre alacaklı olamayacağından, buna göre davacı tarafından açılan menfi tespit davasının kabulü ile, Davacının, … 14.İcra Müdürlüğünün 2022/16778 Esas sayılı icra dosyasına konu olan takipten dolayı davalı şirkete karşı borçlu olmadığının tespitine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1)Davacı tarafından açılan MENFİ TESPİT DAVASININ KABULÜ İLE, Davacının, … 14.İcra Müdürlüğünün 2022/16778 Esas sayılı icra dosyasına konu olan takipten dolayı davalı şirkete karşı BORÇLU OLMADIĞNIN TESPİTİNE,
2) 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 11.120,09.TL karar ve ilam harcının, dava açılışında alınan 2.780,03.TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 8.340,06‬.TL harcın davalıdan alınarak hazine gelir kaydedilmesine,
3) Davacının yargılama sırasında yapmış olduğu 80,70.TL başvurma harcı, 2.780,03.TL peşin harç, 5.250,00.TL bilirkişi ücreti, 89,50.TL posta ve tebligat ücreti, olmak üzere toplam 8.200,23‬.TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine
4) Davacının yargılamada vekil ile temsil edildiği anlaşıldığından yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 25.418,29.TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5)Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider ve delil avansının HMK’nin 333. maddesi uyarınca karar kesinleştikten sonra Hukuk Muhakemeleri Kanunu Gider Avansı Tarifesinin 5. maddesi dikkate alınarak yatıranlara iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı olmak üzere, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMK’nin 345/1. maddesi uyarınca 2 (iki) hafta içerisinde … Bölge Adliye Mahkemesine istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 03/05/2023

Katip…
E-imzalıdır

Hakim …
E-imzalıdır

¸* Bu karar 5070 sayılı kanun gereğince elektronik imza ile imzalanmıştır*¸