Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. … 14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/782 Esas – 2022/724
T.C.
… “TÜRK MİLLETİ ADINA “
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/782 Esas
KARAR NO : 2022/724
HAKİM :…
KATİP : ….

DAVACI ….
DAVALI …

DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/12/2021
KARAR TARİHİ : 09/11/2022
KARAR YAZMA TARİHİ : 11/11/2022
Mahkememize açılan davanın yapılan açık yargılaması sonucunda, dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ ;
DAVA DİLEKÇESİNDE ÖZETLE; Davalı borçlu ile müvekkili arasında 13/02/2020 tarihinde müvekkilinin sahibi olduğu… Oto Ekspertiz çözümler markasına ilişkin Yenimahalle… adresine faaliyet göstermek üzere franchise bayilik sözleşmesi imzaladıklarını, sözleşmenin 8. Maddesinde ; sözleşmenin süresi ve yenileme başlığı adı altında taraflar makul gerekçe göstermek suretiyle sözleşmenin bitimi tarihinden 1 ay önce karşı tarafa bildirimde bulunarak sözleşmeyi fesh edebilir şekilde düzenlenmiş olduğunu, ancak davalı borçlunun 02/02/2021 tarihinde… 60. Noterliği tarafından düzenlenen 3356 yevmiye nolu ihtarname ile sözleşmenin kendileri tarafından uzatılmayacağını 13/02/2021 tarihini itibariyle sona ereceğinin bildirildiğini, taraflarca 13/02/2021 tarihinde imzalanan sözleşmenin feshi bildirimi için bildirilen 1 aylık sürenin en geç 13/01/2021 tarihin denk geldiğini, ancak davalı tarafından gönderilen ihtarnamede sözleşmede yer alan sürenin bitiminden yaklaşık 20 gün sonra çekilmiş olduğunu, davalı tarafın bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemiş olduğunu, fesih bildiriminin hukuken geçerli olmadığını, buna ilişkin… 69. Noterliğinin 17/02/2021 tarihli 5944 yevmiye numaralı ihtarnameyi davalıya gönderdiklerini, ayrıca yaptıkları incelemede davalı tarafın çok önceden başka bir marka ile anlaşma yaptıklarının tespit edildiğini, sözleşmenin 3.11. Maddesini açıkça ihlal ettiğini, şirket ile iletişime geçilmesini içeren ihtarname çekildiğini, davalının belirtilen eylemi kapsamında… 69. Noterliğinin 13/04/2021 tarihli 13042 yevmiye nolu ihtarnamesi ile sözleşmeyi haklı nedenle tek taraflı olarak fesh edilip sözleşmede yer alan fesih ile birlikte cezai şart talep edilebileceği buna göre 250.000 TL cezai şart bedelinin müvekkiline ödenmesini içeren ihtarname gönderildiğini, ancak davalının herhangi bir ödeme yapmadığını, bunun üzerine… 32. İcra Müdürlüğünün 2021/5911 esas sayılı dosyası ile icra takibi başlattıklarını, davalı tarafın haksız şeklide itiraz ettiğini, arabuluculağa başvurduklarını, sonuç alamadıklarını, buna göre dava açmak zorunda kaldıklarını, davalının itirazının iptali ile takibin devamına, icra takibinden itibaren asal alacağın ticari faiz işletilmesine, davalının %20’den aşağı olmak üzere icra inkar tazminatın mahkum edilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalıya usulüne uygun olarak dava dilekçesi tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmıştır.
CEVAP DİLEKÇESİNDE ÖZETLE; Noter vasıtasıyla pandemi süreci ve ülkenin içinde bulunduğu ekonomik koşullar nedeniyle sözleşmenin devam ettirilmesinin taraflarınca mümkün gözükmediğinden sözleşmenin bir sonraki yıla yenilenmeyeceği, 13/02/2021 tarihi itibariyle sona ereceğinin açık ve net ifadelerle bildirildiğini, sözleşmenin yenilenmemesi nedeniyle bazı makine ve bilgisayarların yazılımlarının kullanımını serbest bırakmadığını, bu nedenle uzun süre mağduriyet yaşadığını, davacı tarafın haksız menfaat içinde olduğunu, herkes dilediği kimse ile dilediği sözleşmeyi yapabileceği gibi yapmış olduğu sözleşmeyi de dilediği zamanda bazı istisnalar haricinde sözleşmeyi süresinden önce haksız olarak fesh edilmesi veya sözleşmenin yinelenebileceğine dair bildirim süresine uyulmadan bu bildirimin yapılması gibi durumlarda uygulanacak yaptırımların sözleşmede açıkça yer aldığını, cezai şart talep etmesinin iyi niyetli bağdaşmadığını sözleşmenin kendiliğinden bir yıl daha uzatılacağı yönünde hiçbir hüküm bulunmadığını, icra takibini başlatmasında kötü niyetli olduğunu, haksız davanın reddine, davacı aleyhine %20’den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce tarafların delilleri toplanmış, tüm deliller toplandıktan sonra dosya Nitelikli Hesaplama Uzmanı Engin SAYGIN ile Nitelikli Hesaplama Uzmanı Ayşegül ÖZTÜRK’e tevdi edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 11/04/2022 tarihli raporda, dosyasında yer alan doküman ve UYAP ortamında elde edilen veriler kapsamında yapılan inceleme ve değerlendirmede; Başlangıcı tarihi 13/02/2020, bitim tarihi 13/02/2021 olan işbu belirsiz süreli franchise sözleşmesinin olağan fesih yoluyla bildirimi için öngörülen süre, sözleşmenin bitim tarihinden 1 ay önce yani 13/01/2021 tarihi olmasına rağmen davalı tarafından sözleşmenin bir sonraki yıl yenilenmeyeceği bildiriminin 02/02/2021 tarihinde yapılması nedeniyle, bildirimin geçersiz olduğu ve taraflar arasında akdedilen franchise sözleşmesinin aynı şartlarda 13/02/2022 tarihine kadar geçerli olacağı konusunda karar verme yetkisinin Mahkemeye ait olduğunu, taraflar arasında akdedilen franchise sözleşmesinin aynı şartlarda 13/02/2022 tarihine kadar geçerli olduğunun ve davalının başka bir firma ile anlaşıp o firmanın tabelası üzerinden hizmet vermesinin franchise alanın yükümlülüklerinden biri olan (madde 3/1) “Franchise alan, sözleşme konusu işyeri adresinde Franchise verenin temin edeceği… markasının makinelerini dışında kendi üretimi veya 3. bir gerçek kişi veya tüzel kişinin imal ettiği Franchise konusu ürün ve hizmetleri kullanmayacak ve hizmetine sunmayacaktır”. şeklindeki yükümlülüğü ihlal ettiğinin Sayın Mahkemece kabulü halinde, davacının sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedileceği ve fesih ile birlikte davalının 50.000,00-TL cezai ödemeyi kabul ettiği hususunda konusunda karar verme yetkisinin mahkemeye ait olduğunu, taraflar arasında akdedilen franchise sözleşmesinin aynı şartlarda 13/02/2022 tarihine kadar geçerli olduğunun ve davalının başka bir firma ile anlaşıp o firmanın tabelası üzerinden hizmet vermesinin franchise alanın yükümlülüklerinden biri olan (madde 3/11) “Franchise alan franchise sistemi içerisinde markaları, sadece franchise verenin izin verdiği yerlerde ve tarzda teşhir edecektir. Mevcut işyerinin herhangi bir yerinde, Fanchise alanın kendi nam ve hesabına olanlar dışında, franchise verenin ön yazılı izni olmadan başka ek işaretler, dağıtımcı ve ürün satan şirketlerin reklamları, tanıtım araçları vb. veya posterler konulmayacaktır. Franchise alan, franchise verenin artık kullanılmadığını bildirdiği marka, slogan ve işaretleri kullanmaya son verecek ve bunları derhal kaldıracaktır.” şeklindeki yükümlülüğü ihlal ettiğinin Mahkemece kabulü halinde, davacının sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedileceğini ve fesih ile birlikte davalının 250.000,00-TL cezai ödemeyi kabul ettiği hususunda konusunda karar verme yetkisinin mahkemeye ait olduğunu, taraflar arasında akdedilen franchise sözleşmesinin Madde 3/1in ihlal edildiğinin Mahkemece kabulü halinde 50.000,00-TL; Madde 3/11’in ihlal edildiğinin Mahkemece kabulü halinde 250.000,00-TL cezai şart isteminin sözleşme hükümleri hak ve nesafet ölçüleri içinde bulunduğu hususunda karar verme yetkisinin mahkemeye ait olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır.
Bilirkişi Raporu Taraflara Tebliğe Çıkarılmış, Rapora Karşı Beyan İtiraz Dilekçesi Sunulması Üzerine Dosya Yeniden Değerlendirilmek Üzere Bliirkişi Heyetine Tevdi Edilmiş, Bilirkişi Heyeti Tarafından Düzenlenen Bila Tarihli Raporda Özetle; Somut olaya uygulanacak cezai şartı belirlemenin hakimin takdiri ve yetkisinde olduğunu, kök bilirkişi raporunda hem madde 3/1’in hem de madde 3/11’in açıklandığını, Pandemi süreci ve ülkemizin içerisinde bulunduğu ekonomik koşullar gerekçe gösterilerek franchise sözleşmesinin haklı sebeple fesih halinde sözleşmenin feshine neden olan olayların önem ve ağırlığının tek tek incelenmesi gerektiğini, 13/02/2020 tarihinde taraflar arasında imzalanan sözleşmeden kaynaklı edimlerin ifasıyla ilgili olarak 13/02/2021 tarihine kadar olan dönem için herhangi bir iddia veya ihtilaf bulunmadığını, 13/02/2021 tarihinden sonra tarafların sözleşmeden kaynaklı edimlerin ifasıyla ilgili olarak ise davalı tarafın 02/02/2021 tarihinde yapmış olduğu fesih bildiriminin haklı veya haksız olduğunun tespitinin gerektiğini, bu hususun hukuki nitelendirme ve değerlendirme olması sebebiyle Mahkemenin görev ve yetkisinde olduğunu, Davalı tarafın franchise sözleşmesi 3/11’deki yükümlülüğü ihlal ettiğinin Mahkemece kabulü halinde, davacının sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedileceğini ve fesih ile birlikte davalının 250.000,00-TL cezai şart ödemesi gerekeceği görüş ve kanaatine varılmıştır.
Taraflar arasında imzalanan Fanchise Bayilik sözleşmesinin 3.11. Maddesinde ; ” Franchise alan franchise sistemi içerisinde markaları, sadece franchise verenin izin verdiği yerlerde ve tarzda teşhir edecektir. Mevcut işyerinin herhangi bir yerinde, Franchise Alanın kendi nam ve hesabına olanlar dışında, franchise verenin ön yazılı izni olmadan başka ek işaretler, dağıtımcı ve ürün satan şirketlerin reklamları, tanıtım araçları vb. veya posterler konulmayacaktır. Bu maddenin ihlal edilmesi halinde franchise veren tarafından sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebileceğini, fesih ile birlikte 250.000,00 TL nakit olarak franchise verenin ilk talebinde franchise verene defaten ödemeyi kabul ve taahhüt eder.’ hükmü yer aldığı tespit edilmiştir.
Yargıtay 19.Hukuk Dairesinin 2014/11820 Esas, 2015/8561 Karar sayılı ilamında: ” … Dava konusu cezai şart miktarı taraflar arasında imzalanan sözleşmenin cezai şart başlıklı 14. maddesinde belirlenmiş olup likit (bilinebilir) bir alacak olduğundan İİK’nın 67/2. maddesi uyarınca hükmedilen cezai şartın miktarı üzerinden davacı yararına icra inkar tazminatına karar verilmesi gerekirken bu yöndeki talebin reddi de isabetsizdir.” şekilinde belirtilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Dava, davacı tarafın franchise sözleşmesi kapsamında cezai şart alacağı için başlattığı icra takibine vaki itirazın iptaline ilişkindir.
Tüm dosya kapsamı, iddia, savunma, taraflar arasında imzalanan Franchise Bayilik Sözleşmesi ile… 32. İcra Dairesinin 2021/5911 Esas sayılı icra dosyası ile toplanan tüm deliller kapsamında bilirkişi kurulundan alınan ek ve kök raporu birlikte değerlendirildiğinde, davalı tarafın bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmemiş olup bu kapsamda fesih bildiriminin hukuken geçerli olmadığı, buna ilişkin… 69. Noterliğinin 17/02/2021 tarihli 5944 yevmiye numaralı ihtarnameyi davacı tarafından davalıya gönderildiği. Davalı tarafın başka bir marka ile anlaşma yaptığının davacı tarafından tespit edildiği. Franchise Bayilik sözleşmesi 3.11. Maddesini davalı tarafın ihlal ettiği. Davalının belirtilen eylemi kapsamında… 69. Noterliğinin 13/04/2021 tarihli 13042 yevmiye nolu ihtarnamesi ile sözleşmeyi haklı nedenle tek taraflı olarak fesh edilip sözleşmede yer alan fesih ile birlikte cezai şart talep edilebileceği. Davalı taraf Franchise Bayilik sözleşmesindeki 3/11’deki yükümlülüğü ihlal ettiğinden, davacının sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedileceği ve fesih ile birlikte davalının 250.000,00-TL cezai şart ödemesi gerekeceği, sözleşme kapsamında tespit edilmiş olup bilirkişilerce sunulan kök ve ek raporlar denetime açık ve hüküm kurmaya elverişli görülerek, açıklanan buna nedenlere göre davanın kabulüne karar verilerek, davalının icra dosyasına yöneltilmiş olan itirazının İİK.nun 67/1.maddesi uyarınca iptali ile, 250,000,00.TL asıl alacağın icra takibinde belirtilen şekilde faizi ile birlikte tahsili ile takibin devamına, karar verilmiş olup ayrıca yukarıda belirtilen Yargıtay 19.Hukuk Dairesinin kararında açıklandığı gibi cezai şart alacağı sözleşmede likit olduğundan takip talebindeki alacak üzerinden davalı taraf icra inkar tazminatına mahkum edilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M ; Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1-)Davanın KABULÜ İLE, Davalının, … 32. İcra Dairesinin 2021/5911 Esas sayılı ilamsız icra dosyasına yöneltilmiş olan itirazının İİK.nun 67/1.maddesi uyarınca İPTALİ İLE, 250,000,00.TL asıl alacağın icra takibinde belirtilen şekilde faizi ile birlikte tahsili ile TAKİBİN DEVAMINA,
2-)Cezai şart alacağı sözleşmede belirlenmiş likit olduğundan İİK’nun 67.maddesi gereğince asıl alacağın %20’si olan 50.000,00-TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
3) 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 17.077,50.TL karar ve ilam harcının dava açılışında davacıdan alınan 3.019,38.TL peşin harcın düşülmesi ile eksik alındığı anlaşılan 14.058,12.TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
4) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 5/A ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-13.maddesi uyarınca alınması gereken 1.320,00.TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
5) Davacının yargılama sırasında yapmış olduğu 59,30 TL başvurma harcı, 3.019,38 TL peşin harç, 66,50 TL tebligat ücreti, 2.000,00.TL bilirkişi ücreti, olmak üzere toplam 5.145,18.TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6) Davacının yargılamada vekil ile temsil edildiği anlaşıldığından yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 38.000,00.TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7) Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider ve delil avansının HMK’nin 333. maddesi uyarınca karar kesinleştikten sonra Hukuk Muhakemeleri Kanunu Gider Avansı Tarifesinin 5. maddesi dikkate alınarak YATIRANLARA İADESİNE,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı verilen, kararın tebliğinden itibaren, HMK.nun 345.maddesine göre 2 (iki) hafta içerisinde… Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf başvuru yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okundu usulen anlatıldı. 09/11/2022

Katip …
¸e-imzalıdır.

Hakim…
¸e-imzalıdır.

¸* Bu karar 5070 sayılı kanun gereğince elektronik imza ile imzalanmıştır*¸