Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. … 14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2019/355 Esas – 2022/269
T.C.
…
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/355 Esas
KARAR NO : 2022/269

HAKİM….

ASIL DAVA DAVACISI ….
ASIL VE BİRLEŞEN DAVA DAVALISI….
ASIL VE BİRLEŞEN DAVA : Tazminat (Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
ASIL DAVA TARİHİ : 30/12/2015
BİRLEŞEN DAVA TARİHİ : 16/02/2018
KARAR TARİHİ : 22/04/2022
KARAR YAZMA TARİHİ : 22/05/2022

Mahkememizden verilen 13/11/2017 tarih ve 2015/1721 esas sayılı 2017/764 kararı Yargıtay … Dairesinin 10/05/2018 tarih ve 2018/3750 esas 2019/4167 karar sayılı ilamıyla BOZULARAK mahkememizin yukarıdaki esasına kaydı yapılan ve mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA DİLEKÇESİ: Davacı vekili, 03/02/2011 tarihinde …Hidrolik İmalat Sanayi ve Tic. Ltd Şti’nde çalıştığı esnada iş yerinde bulunan oksijen tüpünün patlaması nedeniyle ağır yaralandığını; … …Ceza Mahkemesinin 2011/256 Esas dosyasında yapılan yargılama neticesinde, patlamada … San. Tic. Aş tarafından satışı yapılan -mevzuata aykırı şekilde- içersinde CNG artığı bulunan tüplere gaz dolumu yapılması sebebiyle meydana geldiğinin tespit edildiğini ve … San. Tic. Aş sorumlu ve yetkililerinin cezaladırılmasına karar verildiğini, patlama nedeniyle müvekkilinin ağır yaralandığını ve maluliyetinin oluştuğunu, müvekkilinin çalıştığı yerde patlamaya neden olan tüplerin dolumunun … Ltd Şti tarafından yapıldığını, Bakanlar Kurulunun 21/01/2010 tarih ve 2010/90 sayılı kararı gereğince “Tehlikeli Maddeler için Yaptırlacak Sorumluluk Sigortasına ilişkin karar alıdığını, ve buna göre düzenlenen Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarına göre de Gerek …Hidrolik İmalat San. AŞ gerekse de … San. Ve Tic. AŞ nin Zorunlu sorumluluk sigortasını yaptırması gerektiğini, ancak kaza tarihinde her iki firmanında sigorta yaptırmadığını, bu nedenle 5684 Sayılı Yasa Gereğince Güvence Hesabının sorumluluğunun bulunduğunu, Güvence hesabına başvurduklarını ancak taleplerinin reddedildiğini, oysaki aynı olaya ilişkin davalının sorumluluğuna yönelik … 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/17 E. sayılı kararının emsal niteliğinde olduğunu belirterek fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 03/02/2011 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile 1000,00 TL nin tazminatın davalıdan tahsiline karar verimesini istemiştir.
Davaci vekili ön inceleme duruşmasında; taleplerinin 500,00 TL si geçici iş göremezlik 500,00 TL si sürekli iş göremezliğe ilişkin olduğunu beyan etmiş, Bilirkişi tarafından sunulan rapor sonrasında verdiği 11/05/2017 tarihli dilekçe ile dava değerini 199.500,00 TL sürekli iş görmezlik, 500,00 TL geçici iş görmezlik olarak ıslah etmiştir.
CEVAP DİLEKÇESİ: Davalı vekili dilekçesinde; Olayın işyerinde çalışma esnasında meydan gelmesine göre iş mahkemelerini görevli olduğunu aynı Patlamalara ilişkin İş Mahkelerinde derdest dosyalar bulunduğunu görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, ayrıca kazanın iş kazası olması nedeniyle müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, … Mahkemelerinin yetkisiz olup, Müvekkilinin ikametgah mahkemesi olan … Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkili olduğunu yetkiye bu nedenle itiraz ettiklerini, Alacağın zamanaşımına uğradığını 2 yıllık hak düşürücü sürenin dolduğunu bu nedenle davanın usulden reddini talep ettiklerini, Davanın SGK, İşveren …Hidrolik Ltd Şti, … AŞ’ye ve … büyükşehir Belediye Başkanlığına, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına, İvedik Org. San. Bölge Yönetimine, Bilim ve Sanayi Bakanlığına, Yenimahalle Belediye Başkanlığına ihbarını talep ettiklerini, Esas yönden ise müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını, yapılması gereken sorumluluk sigortasının, sigortalının faaliyet alanındaki rizikoyu kapsadığını, tüp gaz sorumluluk sigortasından farklı olduğunu, kazanın meydana geldiği yerin ise …Hidrolik Ltd Şti’e ait olduğunu ve kazanın bu şirketin yaptıracağı Zorunlu Sorumluluk Sigortasına tabi olduğunu, … 10. Asliye Ticaret mahkemesinin 2014/151 E. sayılı dosyasında bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere kaza yerinin …’ın faaliyet alanında gerçekleşmemiş olmasına göre, davacının … AŞ nin zorunlu Sorumluluk Sigortasına başvuramayacağı, Ayrıca Tehlikeli Maddeler Sigortasının Genel Şartları 4. maddesi gereğince, işyerinde vekalet veya hizmet akdi ile çalışanların uğradığı zararlarında kapsam dışında bulunduğun, bu nedenle zararın müvekkili tarafından karşılanmasının talep edilemeyeceğini, ayrıca bu kişilerin İş kazası nedeniyle SGK dan tazminat aldıklarını ve gelir bağlandığını, Bunun yanı sıra davacının zararının karşılanıp karşılanmadığının araştırılması gerektiğini, faiz istemi ve faiz başlangıc tarihinin de haksız olduğunu, belirterek davanın öncelikle usulden, mümkün görülmez ise esastan reddine, faiz talebinin reddine karar verilmesini istemiştir.
CEVABA CEVAP DİLEKÇESİ: Davacı Cevaba cevap dilekçesince; Davalının savunmalarını kabul etmediklerini … 10. A. Ticaret Mahkemesinin 2014/151 E. sayılı dosyasında alınan ek raporda faaliyet alanının dağıtım yapılan yerleri de kapsadığı kabul edildiğini belirtilerek …’ın sorumluluğu nedeniyle Güvence hesabına başvurulabileceğinin belirtildiğini, ayrıca farklı mahkemlerdeki emsal dosyalarda Güvence hesabının sorumluluğunun kabul ediliğini belirterek davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İKİNCİ CEVAP DİLEKÇESİ: Davacı Vekili 2. Cevap dilekçesinde, 01/02/2016 tarihli ek rapordan bahsederek, … San. Ve Tic. Ltd Şti nedeniyle güvence hesabının sorumlu olmadığını belirtmiş, dilekçe ekinde emsal rapordan bahsetmiş ise de dosyaya sunmamıştır.
Davada mahkememizin 2015/1721 Esas sayılı dosyasında verilen Davanın kabulü ile 199.500,00 TL Sürekli iş göremezlik tazminatı, 500,00 TL si geçici iş göremezlik tazminatı olmak üzere toplam 200.000,00 TL nin 26/11/2014 tarihinden itibaren işleyecek olan değişen oranlarda işleyecek avans faizi ile tahsili ile davacıya verilmesine kararı davalı tarafça istinaf kanun yoluna götürülmüş, … 23. Hukuk Dairesinin 10/05/2018 tarih 2018/170 Esas 2018/658 Karar sayılı ilamında; “HMK’nin 353/(1)-b.1 maddesi gereğince, İlk Derece Mahkemesinin istinaf incelemesi yapılan kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davalı vekilinin İSTİNAF BAŞVURUSUNUN ESASTAN REDDİNE” dair verilen karar davalı tarafça temyiz kanun yoluna götürülmüş, Yargıtay … Dairesinin 10/06/2019 tarih ve 2018/3750 Esas 2019/4167 Karar sayılı ilamında; “…İlk derece mahkemesince, iddia, savunma ve bilirkişi raporu doğrultusunda, Sorumluluk Sigortası Genel Şartları çerçevesinde tehlikeli maddelerle ilgili mesleki faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler için sigorta yaptırma zorunluluğu getirilmiş olup, sigortanın kapsamının iş yeri ile sınırlandırılmadığı, mesleki faaliyet kapsamında gerçekleştirilen her türlü eylemi kapsadığı, ceza yargılamasınında da tespit edildiği üzere kazanın … San. Tic. A.Ş. şirketinin bir kısım çalışanları ve yöneticilerinin mesleki faaliyetine ilişkin ihmali davranışlarından kaynaklandığının sabit olduğu, her ne kadar patlamanın … Hidrolik A.Ş.’ye ait iş yerinde meydan gelmiş ve kaza neticesinde … Hidrolik A.Ş. çalışanı yaralanmış ise de davanın, … Hidrolik A.Ş.’nin sorumluluğuna dayalı olarak değil … A.Ş.’nin sorumluluğuna dayalı olarak açıldığı ve sigorta yapma zorunluluğu bulunan … A.Ş. ile davacı arasında hizmet akdi bulunmadığı, bu nedenle meydana gelen olayın sigorta teminatı kapsamında kabul edilmesi gerektiği, Güvence Hesabı’nın genel limiti aşan kısmı bildirilmediği anlaşılmakla kişi başına sorumlu olduğu miktar çerçevesinde oluşan zarardan sorumlu tutulduğu, zararının aynı kişiye ilişkin olması ve aynı tazminat kaleminden karşılanması nedeniyle tazminat kalemleri arasında garame yapılmadığı, oluşan zararın talep edilen miktar ve rücuya tabi ödemenin üzerinde bulunduğu anlaşıldığından davacının 199.500,00 TL tazminat talebinin yerinde görüldüğü, SGK’dan alınan miktarın tazminattan indirilmesi isteminin sonuca etkili görülmediği gerekçesiyle davanın kabulü ile 199.500,00 TL sürekli iş görmezlik ile 500,00 TL geçici iş görmezlik tazminatının 26.11.2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Karara karşı davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İstinaf mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, mahkeme kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
1-) Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK’nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından davalı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-) Dava, Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası yaptırılmaması sebebiyle davacının uğradığı sürekli ve geçici iş göremezlik zararının Güvence Hesabından tahsili istemine ilişkindir.
Davalı vekili, olayda bir çok kişinin zarar gördüğünü, müvekkilinin zarar gören diğer kişiler için de ödeme yaptığını ve zararın grameten paylaştırılması gerektiğini savunmuştur. Dosya kapsamından, dava konusu kazada birçok kişinin vefat ettiği ve yaralandığı anlaşılmakta olup, sigorta poliçesi teminatının zarar görenlerin zararı oranında grameten paylaştırılması gerekmektedir. Dairemizin yerleşik uygulaması da bu yöndedir. (Emsal nitelikteki Dairemizin 13.04.2017 Tarih, 2016/3488-2017/2117 sayılı ilamı) Bu durumda, grameten paylaştırma koşullarının somut olay bakımından oluşup oluşmadığının tespiti için, aynı olay sebebiyle davalıya yapılan başvurular, açılan dava ve yapılan takipler tespit edilmeli, bu işlemler neticesinde davalıdan hangi tutarda tazminat tahsil edildiği belirlenmeli ve gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırılarak sonucuna göre karar verilmelidir. İlk derece mahkemesince, davalı sigorta şirketi tarafından sunulan belgelere göre, olaya ilişkin olarak iki kişinin daha davalıya başvuruda bulunduğu ve bu kişilere ödenen tutarların kaza başına belirlenen limitin altında olduğu, bu aşamada grameten paylaştırma koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle, davalı vekilinin anılan savunmasına itibar edilmemişse de, bu hususta yeterli inceleme ve araştırma yapılmadığı anlaşılmaktadır. Zira, mahkemece, aynı olay sebebiyle davalı Güvence Hesabına karşı açılan bir dava ya da yapılan bir icra takibi olup olmadığı, varsa bu davalar ve takipler neticesinde davalının ne kadar tazminat ödediği araştırılmamıştır. Bu durumda, bölge adliye mahkemesince, eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak verilen ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması gerekirken, aksi düşüncelerle bu yönü hedefleyen istinaf itirazların reddedilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULARAK KALDIRILMASINA…” gerekçeleriyle dosya iş bu esasa kaydedilerek yargılamaya devam olunmuştur.
DAVANIN NİTELİĞİ VE UYUŞMAZLIK: Dava, Davacının çalıştığı iş yerinde meydana gelen patlama nedeniyle, Patlamaya neden olan oksijen tüpünün dolumunu yapan … San. Ve Tic. Ltd Ştinin ve davacının çalıştığı …Hidrolik Makine Ltd Şti’nin yaptırmaları zorunlu olan tehlikeli maddeler sorumluluk sigortasını yaptırmaması nedeniyle müvekkilinin yaralanması sonucu oluşan zarardan güvence hesabını sorumlu olduğundan bahisle maddi tazminat istemine ilişkindir. Davalı vekili tarafından mahkememizin görev ve yetkisine itiraz edilmiş ise de, uyuşmazlığın sigorta mevzuatından kaynaklanması ve davanın sadece Güvence Hesabına yöneltilmesi nedeniyle mahkememizin görevli olması ve olaya sebep olan patlamanın da … yargı sınırları içersinde kalması nedeniyle yetki itirazı reddedilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, Meydana gelen patlama nedeniyle davalıya husumet yöneltilip yöneltilemeyeceği, … AŞ’nin kaza tarihinde Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası olmaması nedeniyle kaza yeri nazara alındığında, sigorta genel şartları çerçevesinde Güvence hesabına husumet yöneltilip yöneltilmeyeceği, Zamanaşımının gerçekleşip gerçeklemediği, Hakdüşürücü gerçekleşip gerçekleşmediği, davacının kaza nedeniyle maluliyetinin bulunup bulunmadığı, Davacının kaza sebebiyle maddi zararının oluşup oluşmadığı SGK tarafından yapılan ödemelerin zararından indirimi gerekip gerekmediği, gerekiyor ise miktarı, Davacının talep edebileceği maddi zarar miktarı, Faizin niteliği ve başlangıcına ilişkindir.
Davalı vekili tarafından zamanaişımı def’inde bulunmuş ve hak düşürücü süre itirazında bulunmuş ise de davaya konu kazanın uzamış ceza davası zamanaşımı süresine tabi olması ve patlama tarihi nazara alındığında zamanaşımı def’i ve hak düşümü itirazları yerinde görülmemiş, dava esastan görülmüştür.
BOZMA KARARI ÖNCESİNDE DOSYAYA KAZANDIRILAN VE KARARA ESAS ALINAN DELİLLER: Davacının tedavi evrakları dosyaya kazandırılmış, davacının nüfus kaydı sosyal ekonomik durum araştırılması, SGK yazı cevapları dosyaya kazandırılmış, SGK tarafından gönderilen yazıda davacıya ödenen sürekli iş görmezlik ödemesinin ilk peşin değerinin 86.324,42 TL olduğu belirtilmiş, ayrıca 15/06/2017 tarihli yazıda ödenen geçiçi iş görmezlik ödemesinin de 15.080,41 TL olduğu belirtilmiş, yapılan ödemelerin rücuya tabi olup olmadığı hususu SGK’dan yeniden sorulmuş ise de, Bilirkişi tarafından hesaplanan zarar miktarı nazara alındığında rücuya tabi olmasının sonucu etkisi olmayacağından beklenilmesinden vazgeçilmiştir.
Davacı tarafından … …Mahkemesine SGK tarafından açılan rücu davasından bahsedilmiş ilgili dosya istenmesine rağmen mahkemece gönderilmemesi üzerine UYAP üzerinden yapılan kontrold davanın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından …Hidrolik AŞ ye karşı açılan rücu davası olmasına göre yine davacının zararı, Güvence hesabına karşı açılan ve sigorta limiti azaltacak nitelikte bir dava olmaması nedeniyle beklenmesine gerek görülmemiştir.
Davacının kazadan öncei kazancına ilişkin …Hidrolik Makina A.Ş. Den kazancına ilişkin kayıtlar dosyamıza kazandırılmıştır.
… …Ceza Mahkemesinin 2011/256 E. 2015/192 K. Sayılı dosyamız içerisine kazandırılmış, dosyanın incelemesinde 03/02/2011 tarihinde saat:11.00 sıralarında … Ostim Sanayi Organize Bölgesindeki, …Ltd Şti binasındaki iş yerinde çalışan Optik kesme makinası operatörü ve aynı zamanda oksijjen, lpg karışım gazı ve karbon monoksit gazları tüplerden sorumlu Ahmet Özdemir’in tüpleri faaliyete geçirdiği sırada patlama meydan geldiği, patlamın Ahmet Özdemir’in 12 oksijen tüpünün bulunduğu manifolt grubunu faaliyete geçirmek için vanayı açtığı sırada meydan geldiğini ve sonrasında yangın meydan geldiğini ilk patlamada 9 kişinin vefat ettiği, içlerinde davacının da bulunduğu 29 kişinin yaralandığı, akabinde aynı gün saat:19.20 sıralarında … Ltd Şti’ye ait 64 no’lu işyerinde patlama ve yangın meydan geldiğini, ikinci patlamanın etkisi ile civardaki işyerlerinin ve araçların zarar gördüğü, bu patlamada da bir çok kişinin vefat ettiği ve yaralandığı, … Ltd Şti’de de oksijen, asetilen, argon karışımı gazların bulunduğu, ilk patlamanın olduğu ve ikinci patlamanın olduğu işyerlerinde … Sanayi ve Ticaret tarafından içi gaz dolu tüplerin satışının yapıldığını, yapılan yargılama neticesinde … San. Ve Tic. AŞ’nin ortağı ve yönetim kurulu başkanı olan … ç’un asli kusurlu olduğu, yine … San. Ve Tic. AŞ’nin Sincan’da bulunan ve asetilen gazının üretildiği …Gazları Ltd Şti sorumlu müdürü …’in kazanın meydana gelmesinde asli kusurlu olduğu, yine şirket çalışnaları Ali Bayındır ve Tuncay Karabenli’nin tali kusurlu olduğunun kabul edilerek cezalandırılmasına, diğer sanıkların beraatlarine karar verildiği, yangına söz konusu tüplerin sebep olduğu görülmüş, davacının çalıştığı ve ilk patlamanın meydan geldiği yerde yaralandığı anlaşılmıştır.
Güvence hesabının sorumluluk üst limiti açısından, uyuşmazlık çerçevesinde daha önce açılan davalarda olması, açılan davalarda Güvence hesabının sorumluluk üst sınırının …’ın hasılatına göre 3.200,000 TL, kişi başına da 200.000 TL ile sınırlı olduğunun tespit edilmesine göre yeniden bu konuda inceleme yapılmasına gerek görülmemiştir.
Ayrıca davanın tehlike sorumluluğuna dayalı olması nedeniyle Güvence Hesabının sorumluluğu açısından kusur incelemesine gerek görülmemiştir.
Tüm deliller toplandıktan sonra, A.Ü. Adli Tıp ABD Başkanlığından davacının maluliyetinin tespiti açısından rapor alınmış, 17/06/2016 Tarihli 1175 sayılı raporda; Meydana gelen kaza neticesinde …’ın vücut gelen çalışma gücünü %43 oranında kaybettiği, 9 ay süre ile iş görmez kaldığı mütala edilmiştir.
Aktüer hesaplamaya ilişkin olarak bilirkişiden rapor alınmış Bilirkişi … raporunda, 03/02/2011 tarihinde meydana gelen patlama neticesinde davacının Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunu Maluli Mesuliyet Sigortası Genel Şartları çerçevesinde, sigorta yaptırılmamış olması nedeniyle davalı Güvence Hesabından tazminat talebinde bulunabileceğini, Davacının kaza nedeniyle %43 oranında malulliyetinin meydana geldiğini ve 9 ay süre ile geçici iş görmezliğine maruz kaldığını, davacının SGK kayıtarına göre kaza öncesi gelirinin asgari ücretin 3.0627 katı olduğunu, kazancının da, aktif dönemde mevcut kazancına göre, pasif dönemde AGİ’siz asgari ücret üzerinden hesap edileceğini, Davacının 9 ay geçici iş görmezliği nedeniyle zararının 17.728,44 TL olduğun, yapılan ödeme nedeniyle rücu işlemi yapılmadığı belirtildiğinde indirim uygulanmadığını, Sürekli iş göremezlik yönünden ise İşlemiş dönem zararının 97.402,53 TL, İşleyecek iskontolu aktif dönem zararının 465.971,25 TL, iskontolu pasif dönem zararının 52.473,95 TL olduğunu buna göre toplam sürekli iş göremezlik zararının 615.847,73 TL olduğunu, SGK tarafından bağlanan 86.324,42 TL mahsup ediliğinde 529.523,31 TL olduğunu, Garameten uygulama yapılması halinde davacının 6479,08 TL geçici iş göremezlik, 193.520,92 TL sürekli iş göremezlik tazminatı talep edebileceğini, davacının daha önce Güvence hesabına müracaat etmiş olmasına göre 26/11/2014 tarihinden itibaren faiz talep edebileceğini raporunda mütala etmiştir.
ISLAH DİLEKÇESİ: Davacı vekili 10/05/2017 tarihli dilekçesi ile dava değerini 199.500,00 TL sürekli iş göremezlik, 500.000,00 TL geçici iş görmezlik tazminatı olarak belirlemiş, harcını ikmal etmiştir.
BİRLEŞEN … … TİCARET MAHKEMESİNİN 2018/235 ESAS SAYILI DAVASI: Bozma sonrası yargılama sırasında … … Ticaret Mahkemesinin 2018/235 Esas sayılı davasının mahkememiz dosyasında görülen dava ile birleştirilmesine karar verilmiş ve dosya mahkememiz dosyası arasına alınmıştır.
BİRLEŞEN DAVA DİLEKÇESİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, … … İvedik Organize Sanayi Bölgesinde bulunan … Otomotiv Yedek Parça San. ve Tic. Ltd. Şti.’nde meydana gelen patlamada yaralandığını, olayla ilgili olarak … Cumhuriyet Başsavcılığınca 2011/17600 Sor No ile soruşturma başlatıldığını, patlama ve ölüm olayları ile ilgili olarak … San. Tic. A.Ş. ile …Gazları San. ve Tic. Ltd. Şti. yetkilileri hakkında … …Ceza Mahkemesinin 2012/256 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını ve halen derdest olduğunu, müvekkili ile … San. Tic. A.Ş. ile …Gazları San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında herhangi bir hukuki ve fiili ilişki bulunmadığını, müvekkilinin 3.kişi konumunda olduğunu, müvekkilinin ayağının patlamada parçalandığını, … Numune Hastanesinde halan ve sürekli tedavi gördüğünü, … San. Tic. A.Ş. ile …Gazları San. ve Tic. Ltd. Şti. faaliyet konuları itibariyle yaptırmaları zorunlu olan Tehlikeli Maddeler Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasını yaptırmadığını, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 14/2.maddesi ve bu maddeye dayanılarak hazırlanan 26/07/2007 günlü 26594 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Güvence Hesabı Yönetmeliğinin 9/b.maddelerinde yer alan “Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dahilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar için” hükmü uyarınca meydana gelen zarardan davalı Güvence Hesabının sorumlu olduğunu ileri sürerek, şimdilik 1.000,00 TL tazminatın olay tarihi olan 03/02/2011 tarihinden işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN DAVADA CEVAP DİLEKÇESİ: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, dava öncesi başvuru yapılmadığını, dava konusu talebin zamanaşımına uğradığını, esas yönünden müvekkili kurumun sorumluluğunun bulunmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVANIN NİTELİĞİ VE UYUŞMAZLIK: Dosya kapsamındaki patlama nedeniyle davacıda sürekli ve geçici iş gücü kaybı olup olmadığı, var ise oranları ve tazminat miktarı noktasında toplandığı anlaşılmaktadır.
BİRLEŞTİRME KARARI ÖNCESİNDE BİRLEŞEN DOSYAYA KAZANDIRILAN VE KARARA ESAS ALINAN DELİLLER: SGK yazı cevapları, hasar dosyası dosyaya celp edilmiştir.
Tüm deliller toplandıktan sonra, Hacettepe Üniversitesi Adli Tıp ABD Başkanlığından davacının maluliyetinin tespiti açısından rapor alınmış, 28/02/2020 Tarihli 1023551 sayılı raporda; Meydana gelen kaza neticesinde …’nın vücut genel çalışma gücünü %26 oranında kaybettiği, 18 ay süre ile iş görmez kaldığı mütala edilmiştir.
Aktüer hesaplamaya ilişkin olarak bilirkişiden rapor alınmış Bilirkişi … 30/09/2020 tarihli raporunda, 03/02/2011 tarihinde … Otomotiv Yedek Parça San. Ve Tic. Ltd. Şti. Ünvanlı iş yerinde meydana gelen kaza nedeniyle … San. Ve Tİc. AŞ’de çalışan davacının yaralanarak malul kaldığı ve maddi tazminat talep ettiği, 03/02/2011 kaza tarihinde Tehlikeli Maddeler Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası teminatının ölüm ve sakatlık halinde kişi başına 200.000,00 TL olduğu tespit edilmiştir. HÜTF Adli Tıp ABD Başkanlığının 28/02/2020 tarihli raporunda davacı …’nın “meslekte kazanma gücü kaybı oranının %26, bakıcı ihtiyaç süresinin 3 ay olduğu, tıbbi iyileşme süresinin ise 18 aya kadar uzayabileceği” mütalaa olunmuştur, %100 kusur oranına göre hesaplama yapılmıştır, SGK Başkanlığının 02/01/2019 tarihli yazısında; …’ya bağlanan gelirlerin 01/05/2014 tarihinde geçerli olan 26/10/2018 onay tarihli ilk peşin sermaye değerinin 17.243,46 TL olduğu, 01/12/2011 – 01/05/2014 tarihleri arasında 5.322,69 TL fiili ödeme yapıldığı beyan edilmiştir. Yapılan zarar hesabına göre; poliçe limiti dahilinde %100 kusur oranına istinaden davacı …’nın 127.557,60 TL bakiye sürekli iş göremezlik zararı, 12.061,05 TL geçici iş göremezlik zararı, 2.389,50 TL bakıcı gideri hesapladığı mütalaa edilmiştir.
BİRLEŞEN DOSYADA ISLAH DİLEKÇESİ: Davacı vekili 29/10/2020 tarihli dilekçesi ile dava değerini 142.008,15 TL olarak belirlemiş, harcını ikmal etmiştir.
BOZMA KARARI SONRASINDA DOSYAYA KAZANDIRILAN VE KARARA ESAS ALINAN DELİLLER: Davalı vekili tarafından güvence hesabından yapılan ödemelere ilişkin beyanda bulunulduğu, beyan doğrultusunda bir kısım mahkeme kararlarının ve bilirkişi raporlarının dosyaya kazandırıldığı görüldü, henüz ödeme yapılmamakla beraber mahkemelerce hüküm altına alınan kararlar mahkemece liste haline getirildiği anlaşıldı.
Akabinde dosyanın daha önce rapor alınan aktüer ve sigorta uzmanı bilirkişiye tevdii ile, … 10. Asliye Ticaret Mahkemesi dosyasında alınan ve dosyamız içerisinde de bulunan sigorta limiti ve Güvence hesabının sorumluluğuna ilişkin kaza başına toplam limit, kaza tarihi, açılan davalar, hüküm altına alınabilecek muhtemel miktarlar nazara alınarak, oluşan zararın toplam kaza başına limiti aşma ihtimalinin bulunup bulunmadığı hususunda ek rapor alınmasına karar verilmiş, bu aşamada … … Ticaret Mahkemesinin 2018/235 Esas sayılı dosyasının dosyamızla birleştirilmesine karar verilmiş, aktüer bilirkişi … 01/03/2021 tarihli raporunda; Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası Genel Şartları uyarınca her şirketin kendi faaliyet alanı için ayrı ayrı sigorta yaptırmasının zorunlu olduğu, ancak faaliyet alanı kavramının gerek bu sigorta türünün zorunlu hale getirilmesinin amacı, gerekse bu işle uğraşan gerçek ve tüzel kişilerin iştigal konusu işin (faaliyetin) tamamını kapsaması ve geniş yorumlarması gerektiği (faaliyet alanının yer-mahal olarak sınırlandırılamayacağı) kanaatiyle birlikte, davacının dayalı kurumdan Sigortacılık Kanunu ve Güvence Hesabı Yönetmeliği uyurınca maluliyet tazmipnatı talep hakkı bulunduğu, Davacı … Ş ın maluliyet durumu dikkate alınarak yapılan hesaplamada; geçici iş göremezlik zararının 17.728,44.-TL olarak hesaplandığı, sürekli iş göremezlik zararının 904.744,36.-TL olarak hesaplandığı, toplam zararının 922.472,80 TL olarak hesaplandığı, davalı Güvence Hesabının kaza tarihinde kişi başı daimi sakatlık teminat limitinin 200.000,00 TL ile sınırlı olduğu ve hesaplanan toplam tazminat miktarlarının poliçe teminat limiti üzerinde bulunduğundan “Garameten Paylaştırma” yapılması gerektiği, buna göre yapılan hesaplamada; geçici iş göremezlik zararının 3.843,68 TL olabileceği, sürekli iş göremezlik zararının 196.156,32 TL olabileceği görüş ve kanaatiyle, bozma sonrasında verilen ara karar doğrultusunda davalı tarafından yapılan ödemeler, yapılan ihtimalli hesaplamalar neticesinde kaza başına teminat limitinin aşılmadığı, dolayısıyla kaza başına teminat limiti için ayrıca garameten paylaştırma yapılmasına gerek bulunmadığı görüş ve kanaatiyle birlikte (nihai takdiri ve değerlendirmesi sayın mahkemeye ait olmak üzere), hükmedilecek maddi tazminata en geç 26.11.2014 temerrüt tarihinden itibaren faiz işletilebileceği kanaatiyle birlikte, işletilmesi gereken faiz türünün Sayın Mahkeme’nin takdirinde bulunduğu, talep durumuna dikkat edilmesi gerektiği, mütalaa edilmiştir.
Asıl dava ve birleşen dava davacıları yönünden TRH 2010 yaşam tablosu ve prograsif rant usulü uygulanmak (%10 artırım – eksiltim) suretiyle ek rapor düzenlenmesi için dosya yeniden bilirkişiye tevdi edilmiş, aktüer bilirkişi … bila tarihli 2. Ek raporunda; Tehlikeli Maddeler Zoruntu Sorumluluk Sigortası Genel Şariları uyarınca her şirketin kendi faaliyet alanı için ayrı ayrı sigorta yaptırmasının zorunlu olduğu, ancak faaliyet alanı kavramının gerek bu sigorta türünün zorunlu hale getirilmesinin amacı, gerekse bu işle uğraşan gerçek ve tüzel kişilerin iştigal konusu işin (faaliyetin) tamamını kapsaması ve geniş yorunulanması gerektiği (faaliyet alanımın yer-mahal olarak sınırlandırılamayacağı) kanaatiyle birlikte, davacının davalı kurumdan Sigortacılık Kanunu ve Güvence Hesabı Yönetmeliği uyarınca maluliyet tazıninatı talep hakkı bulunduğu, Asıl davada Davacı …’ın maluliyet durumu dikkate alınarak yapılan hesaplamada; Geçici İş Göremezlik Zararının 12.061,05.-TL olarak hesaplandığı, Sürekli İş Göremezlik Zararının 999.614,75 -TL olarak hesaplandığı, toplam zararının 1.017.343,19.-TL olarak hesaplandığı, Davalı GÜVENCE HESABI’nın kaza tarihinde kişi başı daimi sakatlık teminat limitinin 200.00,00.TL ile sınırlı olduğu ve hesaplanan toplam tazminat miktarlarının poliçe teminat limiti üzerinde bulunduğundan “garameten paylaştırma” yapılması gerektiği, buna göre yapılan hesaplamada; Geçici İş Göremezlik Zararının 3.485.24.-TL olabileceği, Sürekli İş Göremezlik Zararının 196.514,76.-TL olabileceği görüş ve kanaatiyle, Birleşen davada Davacı …’nın maluliyet durumu dikkate alınarak yapılan hesaplamada; Geçici İş Göremezlik Zararının 17.728,44.-TL olarak hesaplandığı, Sürekli İş Göremezlik Zararının 207.447.84.-TL olarak hesaplandığı, Bakıcı Gideri Zararının 2.389,50.-TL olarak hesaplandığı, toplam zararının 227.565,78-TL olarak hesaplandığı, Davalı GÜVENCE HESABI’nın kaza tarihinde kişi başı daimi sakatlık teminat limitinin 200.00,00.-TL ile sınırlı olduğu ve hesaplanan geçici ve sürekli işgöremezlik tazminat miktarları toplamı 225.176,28.-TL olup, poliçe teminat limiti Üzerinde bulunduğundan “garameten paylaştırma” yapılması gerektiği, buna göre yapılan hesaplamada; geçici iş göremezlik zararının 15.746,28- TL olabileceği, sürekli iş göremezlik zararının 184.253,72- TL olabileceği görüş ve kanaatiyle, talep durumuna dikkat edilmesi gerektiği mütalaa edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Toplanan delillere ve Bilirkişi raporlarına, Yargıtay … Dairesinin 10/06/2019 tarih ve 2018/3750 Esas 2019/4167 Karar sayılı ilamına ve tarafların beyan ve itirazlarına göre; dava 03/02/2011 tarihinde …Hidrolik AŞ firmasında meydan gelen patalama ve yangın nedeniyle işyeri çalışanı olan davacının ve birleşen dava davacısının yaralanması nedeniyle tazminat istemine ilişkindir. Ceza dosyasına göre patlamanın meydan gelmesinde …Hidrolik AŞ’ye ait işyerindeki … San. Tic. Aş tarafından temin edilen tüplerden meydana geldiği anlaşılmaktadır. Davacının da tazminat talebi … San. Tic AŞ tarafından yaptırılması gereken “Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası’nın” yaptırılmaması nedeniyle Güvence Hesabından zararın karşılanması istemine yöneliktir. Sigorta Genel Şartları A.2 (1) maddesinde sigortanın kapsamı “Bu sigorta, Kararda belirtilen tehlikeli maddelerle ilgili mesleki faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişilerin söz konusu mesleki faaliyetleri dolayısıyla meydana gelebilecek bir kaza sonucunda, kusurları olsun olmasın üçüncü kişilerin doğrudan doğruya uğrayacakları bedeni ve maddi zararlara karşı sorumluluklarını, poliçede yazılı tutarlara kadar, aşağıdaki şartlar dairesinde temin eder.Sigorta, sigortalının Karar kapsamına giren tüm mesleki faaliyetlerini kapsayacak şekilde yapılır. ” denilerek tanımlanmış, A.4 maddesinde ise Teminat dışı haller sayılmıştır. “c” Bendinde “Sigortalının kendisinin uğrayacağı zarar ve ziyanlar,” “ç” Bendinde ise “Sigortalıya vekalet akdi veya hizmet akdiyle ya da başka bir şekilde bağlı olarak çalışan kimselere gelen zarar ve ziyanlar, ” Sigorta kapsamında tutulmuştur. Öte yandan 5864 Sayılı Yasanın 14. Maddesinde belirtilen sınırlar dahilinde zorunlu sorumluluk sigortasının yapılmaması halinde Güvence Hesabına bir takım zararları ödeme yükümlülüğü getirilmiş, yasanın 14/2-b maddesine göre “b) Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dâhilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar için,” güvenci hesabının sorumluluğu kabul edilmiştir. Öte yandan Sorumluluk Sigortası Genel Şartları çerçevesinde sigortanın yapılması hususunda Tehlikeli maddelerle ilgili mesleki faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler için bu zorunluluk getirilmiş olup, sigortanın kapsamı belirlenirken sorumluluğu belirlerken iş yeri sınırları gibi bir kapsam belirlememiş aksine “mesleki faaliyetleri dosyası ile meydana gelebilecek bir kazadan” bahsedilmiş olduğundan, Mesleki faaliyeti sonucunda meydana gelen kazanın işyeri içerisinde meydana gelmesi gibi bir koşul olmayıp kazanın sigorta yaptırma zorunluluğu bulunanın “mesleki faaliyetleri dosyasıyla” meydana gelmesi sigortanın, sigorta yapılmamış ise Güvence hesabının sorululuğu kapsamındadır. Davalı tarafında davacıların sigorta zorunluluğu bulunan … Hidorlik AŞ firmasında çalıştığından zararının sigorta teminatı kapsamında olmadığını iddia etmiş ise de ceza dosyasında tespit ediliği üzere kazanın meydana gelmesinde … San. Tic. Aş şirketinin bir kısım çalışanlarının ve yöneticilerinin sorumlu olup, sorumlulukları da şirketin mesleki faaliyetine ilişkin ihmali davranışlarından kaynaklandığı sabittir. Her ne kadar patlama … Hidrolik AŞ’ye ait işyerinde meydan gelmiş ve kaza neticesinde … Hidrolik AŞ çalışanı yaralanmış ise de, davacı tarafından dava … Hidrolik AŞ’nin sorumluluğuna dayalı olarak değil … AŞ’nin sorululuğuna dayalı olarak açıldığından, Sigorta yapma zorunluluğu bulunan … AŞ ile davacı arasında hizmet akdi bulunmadığından, davacıların yaralanması sigorta teminatı kapsamındadır. Bu nedenle davalının savunmalarına itibar edilmemiştir. Öte yandan sorumluluk tehlike sorumluluğu olması nedeniyle ayrıca kusur raporu alınmasına gerek görülmemiştir.
Davacıların bedensel zararların Güvence hesabı sorumlu olup bilirkişi raporuna göre davacı …’in Geçici İş Göremezlik Zararının 12.061,05.-TL olarak hesaplandığı, Sürekli İş Göremezlik Zararının 999.614,75 -TL olarak hesaplandığı, toplam zararının 1.017.343,19.-TL olarak hesaplandığı, birleşen davada Davacı …’nın maluliyet durumu dikkate alınarak yapılan hesaplamada; Geçici İş Göremezlik Zararının 17.728,44.-TL olarak hesaplandığı, Sürekli İş Göremezlik Zararının 207.447.84.-TL olarak hesaplandığı, Bakıcı Gideri Zararının 2.389,50.-TL olarak hesaplandığı, toplam zararının 227.565,78-TL olarak hesaplandığı, ancak Davalı GÜVENCE HESABI’nın kaza tarihinde kişi başı daimi sakatlık teminat limitinin 200.00,00.TL ile sınırlı olduğu ve hesaplanan toplam tazminat miktarlarının poliçe teminat limiti üzerinde bulunduğundan “garameten paylaştırma” yapılması gerektiği, buna göre yapılan hesaplamada; davacı …’in Geçici İş Göremezlik Zararının 3.485.24.-TL olacağı, Sürekli İş Göremezlik Zararının 196.514,76.-TL olacağı, birleşen davacı …’nın geçici iş göremezlik zararının 15.746,28- TL olacağı, sürekli iş göremezlik zararının 184.253,72- TL olacağı, güvence hesabının oluşan zarardan kişi başına sorumlu olduğu miktar çerçevesinde oluşan zarardan sorumlu olacağı kabul edilmiştir, her ne kadar bu kapsamda rücuya tabi gelir bağlanmış ise de, oluşan zarar talep edilen miktar ve rücuya tabi ödemenin üzerinde bulunduğundan, davacının ve birleşen davacının ıslah talepleri ile bağlı kalınmakla, asıl davanın kısmen kabulü ile fazlaya ilişkin talebin reddine, birleşen davanın kabulüne karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.

H Ü K Ü M: Yukarıda Açıklanan Gerekçelerle;
1-ASIL DAVA YÖNÜNDEN;
A-Davanın kısmen kabulü ile davacı …’ın 196.514,76 TL sürekli iş göremezlik tazminatı ve 500,00 TL geçici iş göremezlik tazminatı toplamı 197.014,76 TL maddi tazminatın 26.11.2014 tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda avans faizi ile tahsili ile davacı …’a ödenmesine,
Fazlaya ilişkin talebin reddine,
B-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 13.458,08 TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 707,70 TL (27,70 TL peşin harç ve 680,00 TL ıslah harcı) harcın mahsubu ile bakiye 12.750,38 TL’nin davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
C-Davacı … kendini bir vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ne göre hesap edilip takdir edilen 22.241,03 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı …’a verilmesine,
Ç-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, red edilen miktar üzerinen hesap ve takdir edilen 2.985,24 TL nispi vekalet ücretinin davacı …’dan alınarak davalıya verilmesine,
D-Karar ve ilam harcından mahsup edilen 707,70 TL peşin harcın davalıdan alınarak davacı …’a verilmesine,
E-Davacı … tarafından yapılan yargılama gideri 27,70 TL başvuru harcı, 4,10 TL vekalet harcı, 450,00 TL bilirkişi ücreti, 505,50 TL tebligat ve müzekkere posta gideri olmak üzere toplam 987,30 TL’nin, davada red ve kabul oranına göre 972,56 TL’sinin davalıdan alınarak davacı …’a verilmesine fazlaya ilişikin giderin davacı üzerinde bırakılmasına,
F-HMK’nun 333 ve GAT’nin 5. Maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının kalan kısmının hüküm kesinleştiğinde yatırana iadesine,

2-BİRLEŞEN … … TİCARET 2018/235 ESAS SAYILI DAVASI YÖNÜNDEN;

A-Davanın Kabulü ile davacı …’nın 142.008,15 TL maddi tazminat talebinin 12.02.2018 dava tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda avans faizi ile tahsili ile davacı …’ya ödenmesine,
B-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 9.700,58 TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 2.443,90 TL (35,90 TL başvurma harcı ve 2.408,00 TL ıslah harcı) harcın mahsubu ile bakiye 7.256,68 TL’nin davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
C-Davacı … kendini bir vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ne göre hesap edilip takdir edilen 17.440,77 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı …’ya verilmesine,
Ç-Karar ve ilam harcından mahsup edilen 2.443,90 TL peşin harcın davalıdan alınarak davacı …’ya verilmesine,
D-Davacı … tarafından yapılan yargılama gideri 35,90 TL başvuru harcı, 5,20 TL vekalet harcı, 700,00 TL bilirkişi ücreti, 215,2 TL tebligat ve müzekkere posta gideri olmak üzere toplam 956,30 TL’nin davalıdan alınarak davacı …’ya verilmesine,
E-HMK’nun 333 ve GAT’nin 5. Maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının kalan kısmının hüküm kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, davacılar vekillerinin yüzüne karşı diğer tarafların yokluğunda taraflara tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay’a temyiz başvuru yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 22/04/2022

Katip…
¸

Hakim…
¸