Emsal Mahkeme Kararı Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2023/700 E. 2023/780 K. 23.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARARIDIR

ESAS NO : 2023/700 Esas
KARAR NO : 2023/780

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

DAVACI : … (T.C. … )
VEKİLLERİ : Av. … – …
Av. … -…

DAVALILAR : 1- … (T.C. … )
2- … – …
VEKİLİ : Av. … -…

DAVA : Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Kullanılması
DAVA TARİHİ : 12/10/2023
KARAR TARİHİ : 23/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Kullanılması davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … İnş. Tic. Ve San. Ltd Şti’de davacı ile davalı …’ın ortak ve münferiden temsile yetkili şirket müdürleri olduğunu, davacının aynı zamanda şirketin müdürler kurulu başkanı olduğunu, davalının herhangi bir müdürler kurulu kararı bulunmamasına rağmen şirkete yeni bir server, internet ağı, bilgisayar sistemi aldığını, internet ağında müdürler kurulu başkanı davacının bilmediği yeni şifreler oluşturduğunu, servere güvenlik duvarı ve yeni şifreler koyarak davacının ulaşımını engellediğini, muhasebe ve finans bölümlerinin bulunduğu alanlarda kart okuyucu sistem kurarak davacı müdürün şirkete ilişkin bilgi ve belgeleri ulaşmasına fiilen engel olduğunu, davacının şirkete giren paraların nereye aktarıldığını nerelerde kullanıldığını bilmediği gibi şirketin kimlere karşı borçlandırıcı taahhütler altına girdiğini de bilmediğini, davacı tarafından müdürlük yetkisine istinaden 14.06.2023 tarihli e-mail mesajıyla yazılı olarak da şirket defter ve kayıtlarına ulaşım talep edilmişse de davalı müdür tarafından bu talebe herhangi bir cevap verilmediğini, herhangi bir şirket müdürler kurulu toplantısınında gerçekleşmediğini belirterek davalı şirketin münferiden temsile yetkilisi olan davacının şirket defter ve kayıtlarına ulaşımının sağlanabilmesi, şirketin yürütülebilmesi açısından tüm şifrelere erişiminin gerçekleştirilmesini, bu şekilde bilgi edinme ve inceleme haklarını kullanabilmesi açısından TTK 644 maddesi yollaması ile aynı yasanın 392. maddesi uyarınca yetkilendirilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; Açılmış davada ileri sürülmüş taleplerin taraflar arasında devam etmekte olan …. esas ve … esas sayılı dava dosyalarında derdest olduğunu, davacı yanın tedbir taleplerinin tamamının reddedildiğini, … sayılı dosyalarında da davacı yanın haksız taleplerinin reddine karar verildiğini ve …. esas sayılı dosya ile birleştirildiğini, aynı hukuki ve maddi gerekçelerle …. D.iş dosyasında davacı taleplerinin mahkeme tarafından reddedildiğini, inceleme ve bilgi alma talebi için yasal koşulların sağlanmamış olduğunu, davacının talebini yazılı şekilde davalıya bildirmediğini bu yönde bir talep iletmediğini, kaldı ki şirkete ait tüm karar, defter ve diğer önemli belgelerin davacı yanda bulunduğu gibi şirketin tüm server-bilişim alt yapısının yedeği ile birlikte davacı yan uhdesinde olduğunu, davacının … İnş. Şirketindeki yöneticilik yetkisini sona erdirmek zorunda iken bunu yapmayarak ve üstelik bu yetkisini kullandığı eylemlerinden ötürü davacının müdürlük yetkisinin kısıtlanacağını, şirket zararına işlemler gerçekleştiren davacının haksız talebi ile inceleme yaparak edineceği bilgilerle şirkete zarar vermek ve şirketi boşaltmak için imkan yaratmak istediğini, bilgi edinme ve inceleme hakkının şifreleri kapsamamakta olduğunu, taraflar arasında ki 18.04.2022 tarihli ortaklıktan ayrılma ve uzlaşma protokol hükümleri gereği … İnşaat şirketine karşılık davacıya bırakılan diğer … firma … İnş. San ve Tic. A.Ş’ye ait hisseleri devraldığını, sözleşmeye göre … İnşaat firmasının hisselerinin davalıya devri gerekmekte iken davacı tarafından bu devir işleminin geciktirilmekte olduğunu, davacının ortaklığı tasfiye sözleşmesinden bu yana dürüstlük kuralına aykırı davrandığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Deliller toplanmış, … İnş. San ve Tic. Ltd.Şti’nin ticari merkezini, ortaklarını ve yetkililerini gösterir sicil özeti ile sicil dosyasından bir örnek temin edilmiş, taraf dilekçelerinde sözü edilen şirket müdürünün azli talebine ilişkin … esas sayılı ve bu dava ile birleştirildiği anlaşılan şirket müdürünün yetkisinin kaldırılması/sınırlandırılması talebine ilişkin … sayılı dosya örnekleri, göreve ilişkin dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verildiği anlaşılan adi ortaklığın tasfiyesine ilişkin … karar sayılı dosya örneği, …. D.iş dosya örneği uyap sisteminden temin edilerek dosya kapsamına alınmıştır.
Dava; TTK 644/1-c maddesi atfı ile TTK 392. maddesine dayalı bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmasına izin verilmesi talebine ilişkindir.
Davalı yan cevap dilekçesinde derdestlik itirazında bulunmuş ise de derdestlik itizarına esas olan ve birer örneği mahkemelerinden temin edilen davaların içeriğine göre derdestlik koşulları oluşmadığı gibi bu davalar kapsamında ihtiyati tedbir talebinin değerlendirilmesine ilişkin kararlarında derdestliğe esas alınamayacağı anlaşılmıştır.
6102 sayılı TTK’nun 392. maddesinde ” (1) Her yönetim kurulu üyesi şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında bilgi isteyebilir, soru sorabilir, inceleme yapabilir. Bir üyenin istediği, herhangi bir defter, defter kaydı, sözleşme, yazışma veya belgenin yönetim kuruluna getirtilmesi, kurulca veya üyeler tarafından incelenmesi ve tartışılması ya da herhangi bir konu ile ilgili yöneticiden veya çalışandan bilgi alınması reddedilemez. Reddedilmişse dördüncü fıkra hükmü uygulanır.
(2) Yönetim kurulu toplantılarında, yönetim kurulunun bütün üyeleri gibi, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişiler ve komiteler de bilgi vermekle yükümlüdür. Bir üyenin bu konudaki istemi de reddedilemez; soruları cevapsız bırakılamaz.
(3) Her yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu toplantıları dışında, yönetim kurulu başkanının izniyle, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişilerden, işlerin gidişi ve belirli münferit işler hakkında bilgi alabilir ve görevinin yerine getirilebilmesi için gerekliyse, yönetim kurulu başkanından, şirket defterlerinin ve dosyalarının incelemesine sunulmasını isteyebilir.
(4) Başkan bir üyenin, üçüncü fıkrada öngörülen bilgi alma, soru sorma ve inceleme yapma istemini reddederse, konu iki gün içinde yönetim kuruluna getirilir. Kurulun toplanmaması veya bu istemi reddetmesi hâlinde üye, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Mahkeme istemi dosya üzerinden inceleyip karara bağlayabilir, mahkemenin kararı kesindir.
(5) Yönetim kurulu başkanı, kurulun izni olmaksızın, yönetim kurulu toplantıları dışında bilgi alamaz, şirket defter ve dosyalarını inceleyemez. Yönetim kurulu başkanının bu isteminin reddedilmesi hâlinde başkan, dördüncü fıkraya göre mahkemeye başvurabilir.
(6) Yönetim kurulu üyesinin bu maddeden doğan hakları kısıtlanamaz, kaldırılamaz. Esas sözleşme ve yönetim kurulu, üyelerin bilgi alma ve inceleme haklarını genişletebilir.
(7) Her yönetim kurulu üyesi başkandan, yönetim kurulunu toplantıya çağırmasını yazılı olarak isteyebilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
TTK 392. maddesinde emredici nitelikte bir hak olarak düzenlenmiş olan yönetim kurulu üyelerinin bilgi alma ve inceleme hakkı iki şekilde kullanılabilecek olup bunlardan biri yönetim kurulu toplantılarında bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmasıdır. Buna göre her yönetim kurulu üyesi şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında bilgi isteyerek soru sorabilir ve inceleme yapabilir. Yönetim kurulu toplantıları dışında bilgi alma ve inceleme hakkı ise yönetim kurulu başkanının ön iznine bağlanmıştır. Buna göre her yönetim kurulu üyesi yönetim kurulu başkanının izniyle şirket yönetimi ile görevlendirilen kişilerden işlerin gidişiyle ilgili genel bilgi alabileceği gibi bazı somut konularda da açıklama isteyebilir. Ayrıca görevinin yerine getirilebilmesi için gerekli olması koşulu ile yönetim kurulu başkanından şirket defterlerinin ve dosyalarının incelenmesine sunulmasını da isteyebilir.
Yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu başkanının bilgi alma ve inceleme talebini reddetmesi halinde konuyu en geç iki gün içinde yönetim kuruluna getirmekle yükümlüdür. Yönetim kurulu toplanamaz veyahut yönetim kurulu üyesinin bilgi alma ve inceleme talebi yönetim kurulu toplantısında reddedilir ise yönetim kurulu üyesi TTK 392/4 maddesi kapsamında dava yolu ile söz konusu hakkın kullanılmasını mahkemeden talep edebilecektir.
Yönetim kurulu başkanının ise yönetim kurulu toplantıları dışında bilgi alma ve inceleme hakkı sınırsız olmayıp yönetim kurulu başkanı bu hakkını yönetim kurulunun izni ile kullanabilir. TTK 392/5 maddesi kapsamında talebi yönetim kurulu tarafından reddedilen yönetim kurulu başkanı TTK 392/4 maddesinde ön görüldüğü şekilde bu hakkın kullanılması yönünde mahkemeye başvurabilecektir.
Yasıl düzenlemede kaldırılması ve kısıtlanması yasaklanan ancak esas sözleşme ve yönetim kurulu kararı ile genişletilmesine izin verilen bilgi alma ve inceleme hakkı yönetim kurulu başkanı dahil tüm üyeler açısından eşit bir şekilde öngörülmüştür. Kural, bilgi alma hakkının yönetim kurulunda kullanılması olup istisnai olarak kurul dışında da bu hakkın kullanılmasına imkan tanınmıştır.
Somut uyuşmazlıkta davalı … İnş. San ve Tic. Ltd.Şti’nin ticaret sicil kayıtlarının tetkikinde davacı … ve davalı …’ın 23.06.2016 tarihinden itibaren 15 yıl süre ile şirketi münferiden temsile yetkili olarak seçildiği, davacının aynı zamanda müdürler kurulu başkanı olduğu anlaşılmaktadır.
Müdürler kurulu başkanı olan davacının TTK 392/4 maddesi kapsamında yönetim kurulu toplantıları dışında şirket hakkında bilgi alma ve inceleme yapma talebinin öncelikle yönetim kurulu toplantısında görüşülmesi, yönetim kurulu tarafından talebin reddedilmesi halinde dava yolu ile bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması gerektiğinden dava dilekçesi içeriği ve dilekçe eklerinin tetkikinde müdürler kurulu başkanı olan davacının bilgi alma ve inceleme talebinin yönetim kurulunda görüşülerek reddedildiğine ilişkin bir yönetim kurulu kararı bulunmadığı gibi davacı tarafından bu talebin görüşülmesi yönünde davalı diğer şirket müdürünü yönetim kurulu toplantısına davete yönelik herhangi bir ihtarname veyahut yazılı talebe rastlanmadığı, dava dilekçesi içeriğinde sözü edelin 14.06.2023 tarihli e-mailin tetkikinde davacı tarafından şirket yetkili birim sorumluları ilgili personellerine iletilmek üzere … isimli kişiye şirket yazılım ve programlarına erişimin sağlanmasının talep edildiği görülmekle davacı müdürler kurulu başkanının bilgi alma ve inceleme talebi yönetim kurulu toplantısında görüşülerek karar alınmadan doğrudan dava açılması TTK 392/4-5 maddesinde ön görülen yasal düzenlemeye uygun olmadığından mahkemeye başvuru öncesindeki yasal koşulun gerçekleşmemiş olması nedeniyle talebin usulden reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.

HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Talebin usulden reddine,
2-Alınması gereken 269,85 TL harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davalılar kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihindeki AAÜT uyarınca takdiren 17.900,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalılar tarafından sarfedilen yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,

Dair davacı vekillerinin ve davalı vekilinin yüzlerine karşı, TTK 392/4 maddesinin son cümlesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı.

Gerekçeli kararın yazıldığı tarih: 05.12.2023

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …