Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/40 Esas – 2023/562
T.C.
ANKARA
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR
ESAS NO : 2022/40 Esas
KARAR NO : 2023/562

HAKİM : ….
KATİP : …

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 1-….
2-….
3- …
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 4-…
5- …
6-….

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 09/06/2021
KARAR TARİHİ : 20/09/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 13/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı dava dilekçesinde özetle;Davacı kurumun dava dışı işçi …’ın çalıştığı işyerini de kapsayan ihaleler sonucu sözleşme yaptığı davalı şirketler aracılığı ile güvenlik hizmeti aldığını, kurum ile davalı şirketler arasında akdedilen sözleşmelere göre, davalı şirketlerin çalıştırdığı özel güvenlik görevlilerinin her türlü özlük haklarını karşılamak ve ödemek zorunda olduğunu, bu konularda kurumun hiçbir sorumluluğu olmadığını, kurum ile davalı şirketler arasında imzalanan sözleşmelerin “Sözleşme Bedeline Dahil Olan Giderler” başlıklı 7. Maddesinde “Taahhüdün (ilave işler nedeniyle meydana gelecek artışlar dahil) yerine getirilmesine ilişkin ikmali için zaruri olan işçilik, … Primleri, İşsizlik Sigortası primi, vergiler, harç, işçinin diğer sosyal hakları, nakdi olarak verilecek olan işçinin ulaşım, yemek, KDV hariç olmak üzere gün/ay) bedelleri ile yine işin ikmali için zaruri olan ve ayni olarak yüklenici tarafından karşılanacak olan Teknik Şartnamede belirtildiği miktar ve şekilde giyim, cop, düdük, palaska ve kemer, el detektörü, el feneri, işin süresi de dikkate alınarak resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü özel güvenlik personeli çalıştırılacağını ve bu günler için 4857 sayılı İş Kanununu 47 nci maddesi uyarınca hesaplanan fazla mesai ücretinin sözleşme bedeline dahil olduğunu, dava konusu ödemelerin sözleşme ile davalı şirketlerin yükümlülüklerine bırakıldığını, sözleşmeler gereği davalılardan söz konusu ödemenin rücuen tazmini talep hakkının doğduğunu, tarafların serbest iradeleri ile imzaladıkları, dava konusu talebe dayanak olan sözleşme ve eklerin tarafları bağlayıcı nitelikte olduğunu, ihalenin kamu ihale kanunununa göre yapılmış olup sözleşmenin 8.2 maddesinde sayılı hizmet işleri genel şartnamesinde de bu konuda hüküm bulunduğunu, dava dışı …’ın davacı kurum iş yerinde 15/08/2005 – 31/12/2006, 11/06/2007 – 30/07/2013 tarihleri arasında davalı şirketler nezdinde çalıştığını, davacı kurum ile davalı şirketler ve iş ortaklıkları arasında akdedilen sözleşmelere göre Yüklenicilerin çalıştırdığı özel güvenlik görevlilerinin her türlü özlük haklarını karşılamak ve ödemek zorunda olduğunu, idarenin hiçbir sorumluluğu bulunmadığını, davacı kurumun alınan ürünlerin depolandığı yerlerin korunması amacıyla özel güvenlik hizmeti almakta iken güvenliği sağlanan depolardaki ürünlerin satılması sonucu güvenlik ihtiyacı sonra erdiğinden, durumu o sırada sözleşmenin tarafı olan firmaya bildirdiğini, güvenlik görevlisini başka bir işte çalıştırmak veya yasal haklarını ödeyerek iş akdine son vermek yetkisinin firmaya ait olduğunu, dava dışı işçi …’ın iş akdinin feshedildiğini, ancak sözleşmeler kapsamında her türlü yükümlülük davalı şirketlerde olmasına karşın yasal hakların ödenmediğini, bu nedenle … tarafından davacı kurum aleyhine …. esas sayılı dosyasında, işçilik alacakları davası açtığını, …. karar sayılı 12/08/2016 tarihli karar ile işçilik alacaklarının ödenmesine karar verildiğini, söz konusu karar ile davacı kurum aleyhine … sayılı dosyası ile icra takibine başlandığını, davacı kurumun ticari itibarı açısından herhangi bir icra işlemine maruz kalmamak için dosya borcu olarak 10.445,71 TLnın 22/06/2020 tarihinde ödendiğini, sözleşmeler gereği davalılardan söz konusu ödemenin rücuen tazmini talep edildiğini ileri sürerek davalılar ile davacı kurum arasında düzenlenen ve dosyaya sunulan sözleşmeler gereği dava dışı …’a ödenen toplam 10.445,71 TL’nin ödeme tarihi olan 22/06/2020’den itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı taraflara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı …, … ve … şirketleri vekili cevap dilekçesinde özetle; Davalı şirket ile davacı arasında imzalanan hizmet sözleşmelerinde yetkili yer belirlenip yetki sözleşmesi yapıldığını, buna göre taraflar arasında çıkacak herhangi bir uyuşmazlıkta yetkili yer mahkemesi olarak …. Mahkemelerinin belirlendiğini, yetkisiz yerde açılan bu davanın yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmesini, İş Kanunu 2. Maddesi’nde “Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o iş yeri ile ilgili olarak bu kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işveren ile birlikte sorumludur” hükmü amir olup, asıl işverenin alt işveren ile birlikte sorumlu olduğunu gösterdiğini, ayrıca asıl işverenin alt işverene rücu etmesine imkan veren bir kanun maddesi de olmadığını, ayrıca davacının yaptığı ödemeden huzurdaki dava ile haberdar olunmadığın, alacaklının zararını tanzim eden davacı, tarafımıza rücu etmiş ancak herhangi bir ihbar ve bildirimde bulunmadığını, bu durum dürüstlük kuralına aykırılık teşkil ettiğini, davacının öncelikle bildirimde bulunması hangi ücreti ne için ödediğini bildirmesi gerektiğini, davacının dava dışı işçiye ödemeyi ne için, nasıl, ne miktarda yaptığının bilinmediğini, bunun yanı sıra davalının şirket ve davacı arasında imzalanan sözleşmelerin ya da teknik ve idari şartnamelerin hiç birisinde asıl işverenin işçilik alacakları yönüyle davalının şirkete rücu edebileceği yönünde bir düzenleme bulunmadığını, “Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik” gereği kıdem tazminatı ödemelerinin asıl işveren olan kamu kurumu tarafından ödeneceğini ve hizmet tespitine ilişkin usulü gösterdiğini, 6552 sayılı Kanunun gerekçesi “Alt işveren işçilerinin en önemli sorunlarından birinin de kıdem tazminatı konusu olduğu bilindiğini, alt işveren işçilerinin kıdem tazminatına hak kazanması ve hak kazandıkları bu tazminatı alamamasının bir çok nedeni bulunduğunu, öncelikle alt işverenlerin her yıl değişmesi bu şirketlerde çalışan işçilerin bir yıllık çalışma şartının sağlamalarını zorlaştırdıklarını, aynı şeklide kıdem şartını yerine getirse dahi işçilerin kıdem tazminatları bir çok alt işveren tarafından ödenmemekte, herhangi bir uyuşmazlık durumunda ise alt işverene ulaşılamamakta, birlikte sorumluluk esas alınarak ödemenin tümü asıl işverene bırakıldığını, hatta son dönemde işçilerin alt işverene hiç başvurmadan doğrudan asıl işverene dava açma yoluna başvurduğunun görüldüğünü, özellikle kamu sektöründe iş alan alt işverenlerin ihale konusu işin maliyetini hesaplarken kıdem tazminatını bu hesaplamaya dahil edemediği, sözleşme gideri veya genel gider için ayrılan tutarın ise ihale bedelinin yüzde üçü ile sınırlandırıldığı, dolayısıyla kıdem tazminatını ödemek isteyen alt işverenlerin dahi bu ödemeyi yapamadığı, işçilerin dava yoluna başvurmaları halinde ise işçilerin kıdem tazminatlarının faizi ile birlikte asıl işveren kabul edilen kamu tarafından ödenmesine karar verildiğini, 6552 sayılı yasanın gerekçesi ve konuluş amacı dikkate alındığı takdirde bu davanın davalı şirketler yönünden reddi gerektiğini, zira idarenin davalı şirketin ödemediği bir kalemi talep ederek sebepsiz zenginleştiğini, kaldı ki müteselsil borçlulukta her ne kadar alacaklıya karşı borcun tamamından sorumlu olsalar da, davacının kusurundan kaynaklanan davalarda davalıya rücu imkanı bulunmadığını, ayrıca …. sayılı kararı ile de kıdem tazminatından asıl işverenin sorumlu olacağı ve alt işverene rücu edemeyeceğinin belirtildiğini, ayrıca alacakların zamanaşımına uğramış olup rücu imkanı bulunmadığını, bildirerek davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME – GEREKÇE:
Dava, davacının hizmet alım sözleşmelerin istinaden davalılar yanında çalışan dava dışı işçiye işçilik alacaklarından kaynaklı yaptığı ödemelerin davalılardan rücuen tahsili istemine ilişkindir.
Dava dışı işçi …’a ait … kayıtları, hizmet döküm cetveli, ödeme belgeleri, hizmet alım sözleşmeleri, bilirkişi raporu ile getirtilmesi gerekli tüm evraklar dosyaya celp edilmiştir.
Davanın önce …. esasında açıldığı, anılan mahkemenin 25/11/2021 tarih, …. sayılı ilamı ile yetkisizlik kararı vererek talep üzerine dosyayı mahkememize gönderdiği anlaşılmaktadır.
Dava dışı işçi …’ın davacı Kurumun bina ve eklentilerinin güvenliğinin sağlanması için Özel Güvenlik Hizmet Alım İşinde alt işveren davalı şirketler bünyesinde 15/08/2005-31/12/2013 tarihleri arasında 2858 gün çalışmış olduğu, dava dışı işçi …’ın tazminat talepli olarak …. Esas sayılı dosyasında … Tic, Ltd. Şti. aleyhine işçilik alacakları davası açmış olduğu, …. E. sayılı dosyasında verilen 17.05.2016 tarih ….. sayılı ilamı ile; davanın kısmen kabulüne karar verilerek, 10.07.2020 tarihinde kararının kesinleştiği, mahkeme ilamı kapsamında …. Esas $ayısı ile toplam 17.115,76 TL tutarlı ilamlı icra takibi başlatıldığı, Davacı kurum tarafından …. Esas sayılı dosyaya 22.06.2020 tarihinde 10.008,97’TL ve 436,74TL Stopaj olmak üzere 10.445,71TL ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır.
Davacı Kurum ile davalılar arasında yapılan Kurumun bina ve eklentilerinin güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi için … İşine ait Sözleşme, teknik şartname ve idari şartnamenin incelenmesinde; Sözleşmelerin 22. Maddesinde atıfta bulunulan Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 38.maddesinde; yüklenici, çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir iş kolu veya meslekte aynı tipteki bu iş için mevzuatta kabul edilenlerden daha az elverişle olmayan şartlarda çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu sözleşme veya mevzuatla tespit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve en uygun bir bölgedeki iş kolu veya meslekteki aynı tip bir iş için ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt yüklenicilerinin bu çalışma şartlarına uymalarını sağlamak için gerekli tedbirleri alacaktır dendiği anlaşılmıştır.
… nin yerleşik içtihatlarında belirtildiği üzere, Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve fer’ilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Kıdem tazminatı da dahil olmak üzere ödenen işçilik alacakları ve fer’ilerinden dolayı sözleşme, genel ve teknik şartname ile ek diğer belgelere göre asıl işveren davacının sorumlu olacağının kararlaştırılmaması halinde davalıların ödenen bu alacağın tamamından kendi dönemleri ile sınırlı sorumlu olacağı kabul edilmektedir. Taraflar arasında imzalanmış olan sözleşme ve eki belgelerinde bu yönde bir hüküm bulunmadığından alt işverenlerin ödenen tazminat ve fer’ilerin tamamından kendi dönemleri ile sınırlı olarak sorumlu oldukları anlaşılmaktadır. (bkz. Aynı yönde … sayılı ve 12/02/2020 tarihli ilamı)

Mahkememizce dosya üzerinden bilirkişi raporu alınmıştır.
08/05/2023 tarihli hesap bilirkişi …’dan aldırılan bilirkişi raporunda özetle; “…’nın 07.09.2020 tarihli “Bilirkişilerin Uyacağı Rehber İlkeler ve Bilirkişi Raporlarında Bulunması Gereken Standartlar” gereğince tarafıma tevdi edilen görev dosya kapsamında ilgili kanun maddeleri, güncel tarihli … kararları çerçevesinde incelenmiş| bölüm-3.5.de açıklanan hesaplama kriterleri çerçevesinde hesaplamaların seçenekli olarak yapıldığı,
Yine rehber ilkeler “Bilirkişi, raporunda kesinlikle değerlendirmelerde bulunmamalı. somut olayı tüm açıklığı ile raporunda anlattıktan sonra olayın yorumunu ve takdirini hâkime bırakmalıdır.” İlkesi gereğince somut olayın açıklandığı, davacı kurum tarafından ödenen işçilik alacaklarının davalı yüklenici alt işverenlere rücu edilecek ise ne oranda olması gerektiği, hangi tarihten itibaren faiz işletilmesi gerektiği hukuki yorum ve nihai kararı mahkemenin takdirine bıraktığı;
1. … Esas sayılı dosyasında … Tic. Ltd. Şti.’nin dosya kapsamında müşterek ve müteselsilen birlikte sorumlu olduklarına karar verildiği, kararın kesinleştiği bu kapsamda icra dosyasına ödenen toplam 10.445,71TL’nin tamamindan sorumlu olduğunun kesinleşen ilam ile sabit olduğu,
2.Yapılan ödemelerin, davalıların ihale sözleşmeleri ve … hizmet dökümü ile birlikte değerlendirilmesi neticesinde rücuen ayrıştırılması halinde yapılan hesaplama sonucu;
… Hizmetleri San. Ve Tic. Ltd. Şti.den 583.64-TL
… Hizmetleri Tic.A.Ş.nden 552.29-TL
… Ve Güvenlik Hiz. San ve Tic.Ltd. Şti. nden 3.996,25-TL
… Ltd.Şti. … Ltd.Şti-… Ltd.Şti. nden birlikte 5.313.53-TL olmak üzere toplam 10.445,71-TL davacının davalılardan rücu talep edebileceği” bildirilmiştir.
Deliller değerlendirilmiştir.
Yukarıda belirtilen olgular ve tüm dosya kapsamı incelendiğinde, dava dışı işçinin eldeki davada taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmesine istinaden davalılar yanında çalıştığı dönemlerin dosyamız arasında bulunan … kayıtlarına göre tespit olunduğu, bu çalışması karşılığı kıdem tazminatından kaynaklı işçilik alacakları için davacı tarafından işçiye ödemede bulunulduğu, yukarıda belirtilen …ın yerleşmiş içtihatları gereğince işçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçilerin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarına dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin ödediği bedeli ve ferileri talep etme hakkı bulunduğunun kabulünün gerektiği, davalılar vekilinin zamanaşımı itirazının eldeki davada uygulanması gerekli zamanaşımı süresinin TBK md. 73/1 maddesi gereğince 10 yıl olması nedeniyle reddi gerektiği (bkz. bu konuda … sayılı 15/05/2013 tarihli ilamı), mahkememizin eldeki davaya bakmakla yetkili ve görevli olduğu, yukarıda belirtilen olgulara uygun olarak kıdem tazminatından işçinin davalı alt işverenlerdeki çalışma dönemlerine isabet eden tarihler dikkate alınarak yapılan hesaplama neticesi tüm işverenlerin ayrı ayrı sorumlu olması esasına uygun olarak yargısal denetime elverişli şekilde hazırlanan bilirkişi raporuna mahkememizce itibar edildiği, davacının dava dilekçesinde taleple bağlılık ilkesi gereği istem konusu ettiği ve ödediği bedelden bilirkişi raporu ile belirlenen toplam 10.445,71-TLyı bu esaslara göre davalılardan rücuen tazmini talebinin yerinde olduğu, ödeme tarihleri itibarıyla davalıların temerrüde düştüğü, taraflar tacir olduğundan her bir ödeme tarihinden itibaren tespit edilen talep gibi tutara avans faizi yürütülmesi gerektiği anlaşılmakla birlikte mahkememizce … sayılı ilamında belirtilen ilkeler ışığında alınan bilirkişi raporu doğrultusunda her bir davalının sorumluluk kapsamı ayrı ayrı belirlenerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM;
1-Davanın KABULÜNE;
1.583,64 TL’nin Davalı … şirketinden, ödeme tarihi olan 22/06/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
552,29 TL’nin Davalı … şirketinden, ödeme tarihi olan 22/06/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
3.996,25 TL’nin davalı … Şirketinden, ödeme tarihi olan 22/06/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5.313,53 TL’nin davalılar …, … ve … şirketlerinden müştereken ve müteselsilen olmak üzere toplam 10.445,71 TL’nin ödeme tarihi olan 22/06/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken 713,54 TL harçtan peşin yatırılan 178,39 TL’nin mahsubu ile bakiye 535,15 TL harcın davalılardan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan toplam 237,6 TL‬ harcın davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
4-6325 sayılı yasanın 18/A maddesi gereği …. tarafından karşılanan ve yargılama giderinden sayılan Arabuluculuk Ücret Tarifesinde belirtilen iki taraf için iki saatlik ücret tutarı karşılığı olan 1.360,00 TL arabulucu ücretinin davalılardan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettiğinden davalı … şirketi yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesince belirlenen 1.583,64 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettiğinden davalı … şirketi yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesince belirlenen 552,29 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettiğinden davalı … şirketi yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesince belirlenen 3.996,25 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettiğinden davalı …, … ve … şirketleri yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesince belirlenen 5.313,53 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Davacı tarafından yapılan toplam 2.163,00 TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
10-Talep halinde artan avansın iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren yasal 2 haftalık sürede mahkememize müracaat ile …. Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf başvuru yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı.20/09/2023

Katip ….
e-imzalı

Hakim …
e-imzalı