Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. … 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
…
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/132 Esas
KARAR NO : 2023/83

HAKİM : … …

KATİP : … …

DAVACI : … – … …
VEKİLİ : Av. … –
DAVALI : … – … …
VEKİLİ : Av. … –

DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/03/2021
KARAR TARİHİ : 14/02/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 21/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı … Tic. Ve San. A.Ş. şirketinin radyoloji, manyetik rezonans (…) görüntüleme hizmeti ile iştigal eden bir firma olduğunu, davalı …’ten … cihazı satın alınması konusunda … dahil 169.000,00 TL’ ye anlaştıklarını, davacı tarafından davalıya, satın alınması konusunda anlaşılan … cihazı için 25.000,00 TL kapora ödemesi banka kanalıyla 04/03/2019 tarihinde gerçekleştirildiğini, ayrıca yine … cihazının kalan bedeli için davalıya … Bankasına ait 20/06/2019 tarihli ve 144.000,00 TL bedelli çeki düzenleyerek verdiğini, davalı tarafça … cihazının davacıya bugüne kadar teslim edilmediğini, aksine … cihazı için ödenen 25.000,00 TL iade edilmediği gibi bedelsiz kalan yukarıda nitelikleri yazılı çek de muhatap bankadan yazdırılarak … … Müdürlüğünün 2019/17148 Esas sayılı dosyasından … takibine haksız olarak dayanak yapıldığını ve davacıya ödeme emri gönderildiğini, bunun yanında anılan çekin davacı şirketin yetkili temsilcisi tarafından düzenlenmediği ve dolandırıcılık fiiline vücut verildiği iddiasıyla … … soruşturma sayılı dosyasında şikayet başvurusunda bulunulduğunu ve davacı şirket yetkilisi … ve şirket doktoru olan …’in ekte birer örneği sunulu olan ifadeleri vermek zorunda bırakıldığını, sonuç olarak davacı şirketin davalıya borcunun olmamasına, aksine alacaklı olmasına rağmen hakkında … takibi başlatılarak borcun tahsiline çalışılmış olmasından dolayı … takibinin tedbiren durdurulmasına, davanın kabulüne, davacının … … Müdürlüğü’nün 2019/17148 Esas sayılı … takibi ve anılan … takibine konu 20/06/2019 tarih, 144.000,00 TL bedelli çekten dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Davacı şirketin … Bankası A.Ş. … Şubesi’ne ait 20.06.2019 keşide tarihli 144.000,00-TL. bedelli çeki keşide ederek, davalıya teslim ettiğini, davalı tarafından da yasal süresi içerisinde anılan çekin bankaya ibraz edildiğini, ancak çekin karşılıksız çıktığını, çek bedelinin ödenmemesi üzerine de davalı tarafından 30.12.2019 tarihinde … … Müdürlüğü’nün 2019/17148 Esas sayılı kambiyo senetlerine mahsus … takibi başlatıldığını, 04.03.2019 tarihli 25.000,00-TL bedelli ödemenin dava dışı …. Ltd. Şti. tarafından yapıldığını, … Bankası A.Ş. … Şubesi’ne ait 20.06.2019 keşide tarihli 144.000,00-TL. bedelli çekin ise davacı … … Gör. Tic. ve San. A.Ş. tarafından keşide edilerek davalıya teslim edildiğini, davacı, davacının dava dilekçesinde malın teslim edilmediğini ileri sürerek bedelsizlik sebebine dayalı olarak açtığı işbu davada ispat külfetinin davacıya ait olduğunu belirterek, davanın reddine, haksız ve hukuka aykırı dava nedeniyle, davacı borçlunun % 20’den aşağı olmamak üzere inkar tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davacıya yüklenilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili tarafından sunulan 15/06/2022 tarihli ıslah dilekçesinde ise özetle; dava konusu … cihazının müvekkili tarafından dava dışı …. Ltd. Şti.’den kiralandığını ve adı geçen şirket ile arasındaki sözleşme gereği müvekkilinin adı geçen … cihazını satış hakkının müvekkiline geçtiğini ve müvekkilinin … cihazının harici asıl maliki olduğunu, takiben cihazın kaydi mali olan …. Ltd. Şti. yetkilisi … ile davacı yetkilisi … arasındaki … cihazının satışı konusunda görüşmeler yapıldığını, faturalandırmanın da bu şirket ile davacı şirketin organik bağı olan …. Ltd. Şti. arasında yapıldığını ve … cihazının teslim edildiğini, ancak çekin davacı şirket tarafından … cihazının asıl maliki olan müvekkiline verildiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Taraflarca dayanılan tüm deliller toplanmış, tarafların ticari defter ve kayıtları, … formları, ticaret sicil kayıtları ile davaya dayanak … … Müdürlüğü’nün …sayılı takip dosyası, … …’nın …. sayılı soruşturma dosyası sureti getirtilmiş, tarafların ticari defter kayıt ve belgeleri de incelenmek suretiyle tüm dosya kapsamından bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
… … Müdürlüğü’nün … sayılı takip dosyasının incelenmesinde; davalı tarafından davaya konu … Bankası A.Ş.’nin, keşidecisi davacı şirket, lehdarı davalı olan, 20/06/2019 keşide tarihli ve 144.000,00TL bedelli çekin kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla … takibine konu edildiği görülmüştür.
Mahkememizce davalının ticari defter ve kayıtlarının incelenmesi bakımından öncelikle … Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi’ne talimat yazılmış, mali müşavir bilirkişi tarafından düzenlenen 20/05/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davalının yasal defterlerini usulüne uygun olarak açılış ve kapanış tasdiklerini yaptırdığı, davalı tarafından davacıya düzenlenmiş herhangi fatura kaydının bulunmadığı, dava konusu çeke ait muhasebe kaydının bulunmadığı, 2019 yılı içerisinde ve yıl sonunda taraflara ait herhangi bir borç alacak bakiyesinin olmadığı bildirilmiştir.
Mahkememizce davacının ticari defter ve kayıtları ile tüm dosya kapsamı üzerinden inceleme yapılmasını teminen mali müşavir ve nitelikli hesaplamalar uzmanı bilirkişilerce düzenlenen 30/06/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacının takibe dayanak çeke ilişkin olduğunu iddia ettiği satım sözleşmesine dair yazılı bir delil sunmadığı, davacının defter kayıtlarında bu hususta bir bilgi yer almadığı, 04/03/2019 tarihinde davalıya yapılan 25.000,00 TL’lik ödeme kaydına rastlanılmadığı, davacı şirket tarafından tanzim edilerek davalıya teslim edilen 20/06/2019 keşide tarihli 144.000,00 TL değerindeki çeke dair herhangi bir muhasebe kaydına rastlanmadığı, davalıya alacak/borç bakiyesine dair herhangi bir kayda rastlanmadığı, davacı adına düzenlenmiş bir fatura kaydına rastlanmadığı yönünde kanaat bildirilmiştir.
Dava, İİK’nın 72. maddesine göre açılan kambiyo senedine dayalı menfi tespit istemine ilişkindir.
Davacı özetle, davalı ile bir … cihazı alımı için anlaştıklarını, satım bedelinin bir kısmı için 25.000,00 TL nakit, diğer kısmı için ise davalıya davaya konu … Bankası’na ait 20/06/2019 tarihli ve 144.000,00 TL bedeli çeki verdiklerini, ne var ki davalının satım konusu … cihazını teslim etmediğini, çekin de iade edilmediğini iddia etmiş, davalı ise … cihazının teslim edildiğini, çekin de teslim edilen … cihazı için ödeme amacıyla verildiğini savunmuştur.
Çek bir ödeme aracı olup, kural olarak mevcut bir borcun tasfiyesi amacıyla verilir. TBK’nın 207/2. maddesinde de asıl olanın peşin satış olduğu düzenlenmiştir. Bu durumda avans olarak ödeme yaptığını iddia eden bu iddiasını kanıtlamakla yükümlüdür. Bu bağlamda kural olarak dava konusu … cihazının teslim alındığının kabulü gerekir. Dava konusu çeki avans olarak verdiğini, çek bedeli karşılığı malın teslim alınmadığını iddia eden davacının bu iddiasını yazılı delillerle ispat etmesi gerekmektedir. Davalının, davaya konu çek karşılığı … cihazının teslim edildiğini savunması, ispat yükünü değiştirmemektedir (Emsal: …’nin 07/06/2022 tarih ve … sayılı ilamı, … ‘nin 11/05/2017 tarih ve 2016-17472/3672 sayılı ilamı, … …’nin 23/10/2020 tarih ve 920/1287 sayılı ilamı). Diğer bir anlatımla eldeki davada ispat yükü davacının üzerindedir. HMK’nın 191. maddesi gereğince davalı, karşı delil sunmakla ispat yükünü üzerine almış sayılmaz.
Açıklanan ilkeler ışığında tüm dosya kapsamı, kayıt ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde; şüphesiz, davaya konu çekin avans olarak verildiğini iddia ederken davacının bu konuyu yazılı bir sözleşmeye derç etmesi mümkün ise de taraflar arasında yazılı bir sözleşmenin düzenlenmediği anlaşılmaktadır. Esasen bu konuda gerek davacı şirket yetkisi … ile …’in … …’nın … sayılı soruşturmasında verdikleri ifadelerden gerekse davalının aşamalardaki beyanından davacının satım konusu … cihazının alımı konusunda dava dışı üçüncü kişilerle görüşerek davalıya ait … cihazının satımı konusunda sözlü olarak anlaşma sağladığı, davaya konu çekin ise … cihazının sahibi olduğundan davalı adına düzenlendiği anlaşılmakta olup davalının mezkur çekin avans çeki olduğuna dair bir kabulü bulunmamaktadır. Davaya konu çekin avans olarak verildiğine dair taraflar arasında yazılı bir sözleşme veya davalının kabulü olmamasına rağmen davacının iddiasını ticari defter kayıtları ile de ispatlaması olanaklı ise de (….’nin 22/06/2022 tarih ve …. sayılı ilamı), davacının kendi tuttuğu ticari defter ve kayıtlarında ilgili çekin davalıya avans olarak verildiğine dair hiçbir kayıt bulunmadığı gibi davalıdan alacaklı olduğuna dair bir kayıt da bulunmayıp davalının ticari defter ve kayıtlarında da çekin avans olarak verildiğine dair bir kaydın yer almadığı anlaşılmıştır. Davacı, davaya konu çeki avans olarak verdiğini ve malın teslim edilmediğini yazılı delillerle kanıtlayamadığı gibi davacının dava dilekçesinde yemin deliline dayandığı anlaşıldığından yemin teklif etme hakkı hatırlatılmış ise de davacı tarafından yemin deliline dayanılmayacağı açıkça bildirilmiştir. Sonuç olarak mevcut hukuki durum karşısında, davacı tarafından haklılığı kanıtlanamadığından davanın reddine karar verilmesi gerekmiştir. İİK’nın 72/4. maddesi gereğince, mahkememizce … veznesine yatan paranın alacaklıya ödenmemesine dair verilen ihtiyati tedbir kararının teminat yatırılarak uygulandığı gözetilerek İİK’nın 72/4 maddesi gereğince alacağına kavuşmakta geciken davalı yararına davalının talebi olmasa dahi davalı lehine re’sen %20 oranında tazminata hükmedilmesi gerektiğinden (…’nin 25/05/2022 tarih ve … sayılı ilamı, …’nin 14/05/2014 tarih ve … sayılı ilamı), reddolunan 144.000,00 TL’nin %20’si oranında hesaplanan 28.800,00 TL tazminatın davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar vermek gerekmiş, son tahlilde aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın reddine,
2-Davaya konu takip nedeni ile mahkememizce verilen ihtiyati tedbir kararı infaz edilmiş olduğundan reddedilen 144.000,00 TL’nin %20’si oranında hesaplanan 28.800,00 TL tazminatın İİK. madde 72/4 gereğince davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
3-Alınması gereken 179,90 TL harcın peşin alınan toplam 2.459,16 TL harçtan mahsubu ile bakiye 2.399,86‬ TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-6325 sayılı yasanın 18/A maddesi gereği … tarafından karşılanan ve yargılama giderinden sayılan Arabuluculuk Ücret Tarifesinde belirtilen arabuluculuk ücreti karşılığı olan 1.320,00 TL arabulucu ücretinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,
6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihindeki … uyarınca 22.600,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren yasal 2 haftalık sürede mahkememize müracaat ile … Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf başvuru yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı.14/02/2023

Katip …
E-imzalı

Hakim …
E-imzalı