Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/98 Esas – 2021/712
T.C.
ANKARA
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARARIDIR
ESAS NO : 2020/98 Esas
KARAR NO : 2021/712
DAVA : İstirdat
DAVA TARİHİ : 18/02/2020
KARAR TARİHİ : 23/12/2021
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirketin sahip olduğu lisans ve sair sözleşmeler kapsamında Başkale-Khoy Enterkonneksiyon hattı üzerinden izole bölge yöntemi ile 2010 yılından itibaren İran’dan elektrik enerjisi ithal etmekte olduğunu, ithal edilen elektrik enerjisi için davalı kurumun iletim hatları kullanılarak davalı ile yapılan sözleşme bağlamında sistem kullanım bedelinin davalıya ödenmekte olduğunu, sistem kullanım bedellerinin ve sair bedellerin iletim hatlarının hangi oranlarda kullanılacağına göre değiştiğini, sözleşmenin maksimum (tam kapasite) 400-450 mw elektrik enerjisinin sistemden geçirilmesi yönünde olduğunu, ancak davalının kararları ve uygulamaları sebebiyle tam kapasite kullanılmamakta olduğunu, davalı kurumun çoğu zaman daha az elektrik ithaline ve dolayısıyla daha az sistem kullanımına izin vermesine rağmen sanki tam kapasite elektrik ithali ve tam kapasite iletim hattı kullanılıyormuş gibi tamamı üzerinden sistem kullanım bedeli talep etmekte olduğunu, davalı ile yapılan sözleşmenin 4….maddesi açık hükmünün bulunduğunu, davalı kurumun sistemden geçen elektrik miktarını planlı veya plansız olarak tamamen kendi inisiyatifiyle artırıp azaltmakta olduğunu, ancak davacının iletim hatlarını tam kapasite kullanıyormuş gibi iletim ve sair bedelleri ödemek zorunda bırakıldığını, davalı aleyhine aynı nedenlerle 2015 yılı Nisan, Mayıs ve Haziran ayı sistem kullanım faturaları kapsamında fazladan ödemek zorunda kaldıkları bedellerin iadesi için Ankara …ATM … esas sayılı dosyası ile ikame ettikleri davanın … karar sayılı kararı ile davalı lehine sonuçlandığını davanın istinaf ve temyiz aşamalarında da onandığını, İstanbul …ATM … D.iş dosyası ile yapılan delil tespiti ile Ekim 2010-Mayıs 2016 tarihleri arasında davacıdan haksız olarak 18.872.063,60 TL’nin bazı dönemlerde gecikme faizleri ilave edilerek tahsil edildiğinin belirlendiğini belirterek davacıdan haksız ve fahiş olarak tahsil edilen 18.872.063,60 TL ile davalıya ödenen gecikme faizleri ilave edilerek oluşacak toplam miktarın ödeme tarihlerinden itibaren ticari avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; İran’dan 154 kv Doğubeyazıt-Bazargan ve 400 kv Başkale-Khoy enterkonneksiyon hatları üzerinden pasif izole bölge besleme yöntemiyle elektrik ithalatı yapılabilmesini teminen davalı kurum ile davacı arasında 16.11.2009 tarihinde ve 13.09.2010 tarihinde sistem kullanım anlaşması yerine geçen enterkonneksiyon kullanım anlaşması imzalandığını, 16.11.2009 tarihli anlaşmanın 40 nw kapasite üzekinden 09.05.2011 tarihinde, 285.03.2012 tarihinde ve 14.03.2014 tarihlerinde yenilendiğini, 13.09.2010 tarihli anlaşmanında 09.05.2011 tarihinde 150 mw kapasite değerine göre sonrasında 02.11.2012 ve 14.03.2014 tarihlerinde anlaşma ekinde yer verilen mevsimsel kapasite değerlerine göre yenilendiğini, davacı ile imzalanan enterkonneksiyon kullanım anlaşmasının karşılıklı yükümlülükler başlıklı 3. Maddesinde bu anlaşma kapsamında tabi olunacak ve uyulması gerekecek ilgili mevzuat ve EPDK kurul kararlarının açıkça tarif edildiğini, davacı tarafça Doğubeyazıt-Bazargan enterkonneksiyon hattı üzerinden 22.10.2010 tarihi itibariyle ve 400 kv Başkale-Khoy enterkonneksiyon hattı üzerinden 28.09.2010 tarihi itibariye elektrik ithalatı başlatılmış olmasına rağmen davalı kurumca düzenlenmesi gereken iletim bedeli faturaların bazı konulardaki uygulamaya ilişkin devirsizlikler nedeniyle Eylül 2011 tarihine kadar düzenlenemediğini, belirsizlik ortadan kaldırılınca geriye dönük Ekim 2010- Ağustos 2011 dönemlerine ait iletim bedellerine ilişkin alacak faturalarının düzenlenerek 17.10.2011 tarihli yazı ekinde davacıya gönderildiğini, Ağustos 2011 dönemi sonrasında ise ilgili dönemlerde yürürlükte olan yöntem bildirimi hükümleri çerçevesinde belirlenen aylık iletim bedeli faturaları düzenlenerek davacıya gönderilmeye devam edildiğini, Ekim 2010- Ağustos 2011 dönemlerine ait iletim bedelleri faturaları düzenlenirken 24.12.2009 tarihli EPDK kurul kararı ile onaylanan ve 01.01.2012 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan yöntem bildirimi ile 09.12.2010 tarihli EPDK kurul kararı ile onaylanan 01.01.2011 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan yöntem bildirimini müdahale ihracaat ve ithalat faaliyetlerinin faturalandırılmasına ilişkin hükümleri kapsamında o dönemde sistem kullanım anlaşması yerine geçen enterkonneksiyon kullanım anlaşmalarında yer alan kapasite değerleri ile aylık demant ölçümlerinin karşılaştırıldığını ve ilgili ölçüm dönemine ait aylık sistem kullanım ve sistem işletim faturalarında yüksek olan değere göre faturalandırma yapılmış olduğunu, davacının davalı kuruma açıklanan kapasite miktarlarının tamamının kendisine tahsisi için başvuru yaptığını, bu nedenle davalı kurumca bahse konu kapasitelerin başka bir iletim sistemi kullanıcısına tahsis edilemediğini, ilgili mevzuat kapsamında iletim bedellerinin düzenlenmesi aşamasında sistemi kullanan şirketlerin sistem kullanımından bağımsız olarak kullanıcıya tahsis edilen kapasite miktarının esas alınmakta olduğunu, faturalandırmaya esas uygulamanın ilgili dönemlerde yürürlükte olan yöntem bildirimi hükümleri doğrultusunda yapıldığını, anlaşmanın 4.7. maddesinde tanımlanan kesinti veya kapasite azaltılmasına gidilmesi hallerinin istisnai durumlar oluş bu durumların oluşması halinde davalı tarafından gerekli fatura iadesi işlemlerinin zaten yapılmakta olduğunu, madde 4.7’nin elektrik enerjisi ithalatının kesintiye uğraması yani ithalatın tamamen durdurulması durumunu kapsadığını belirterek davanın reddini talep etmişitr.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Taraf delilleri toplanmış, İstanbul …ATM’nin … D.iş dosyası ile Ankara …ATM’nin … esas … karar sayılı dosyası bu dosya kapsamına alınmış, dava dosyasının tetkikinde davacı … Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş tarafından davalı … A.Ş hakkında 14.03.2014 tarihli izole bölge besleme yöntemiyle elektrik ithalatına yönelik enterkonneksiyon kullanım anlaşması kapsamında …’nin talimatlarına göre belli dönemlerde kapasitenin düşürüldüğü buna rağmen faturalarda bu durumun dikkate alınmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verildiği karara yönelik istinaf başvurusunun Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi tarafından reddedildiği, Yargıtay 23. Hukuk Dairesinin 2018/1401 esas 20196/2925 karar sayılı 24.06.2019 tarihli ilamı ile kararın onanmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı üzerinde mali müşavir ve elektrik yüksek mühendisi bilirkişiler tarafından yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporda özetle; “davalı …’nin davacı … Şti.’nden davacının İran’dan kapsamında ithal ettiği elektrik enerjisi için hatlarını kullanması nedeniyle sözleşme ile belirlenen hat kapasitelerine göre hesapladığı, fatura bedellerini talep etmesinin yerinde olmadığı, hatlardan Türkiye’ye iletilen enerji miktarına isabet eden miktara ait iletim bedellerini talep edebileceği” ifade edilmiş, bu rapora yönelik davalı vekilinin beyan ve itirazlarının değerlendirilmesi bakımından düzenlenen 1. ek rapor ile davacı vekilinin ek rapora yönelik beyan ve itirazlarının değerlendirilmesi bakımından düzenlenen 2. ek raporda özetle; “davacı … Şti. tarafından 2012, 2013, 2014, 2015 ve 2016 yıllarında 154 kV’luk Doğubeyazıt-Bazargan enterkonneksiyon hattı ve 400 kV Başkale-Khoy enterkonneksiyon hattı üzerinden gerçekleştirilen elektrik enerjisi ithalatına ilişkin olarak , enterkonneksiyon kullanım anlaşmalarında belirtilen tahsis edilmiş kapasite miktarları esas alınarak davalı … tarafından iletim bedelleri hesaplanmış ve davacı … Şti.’nden bu bedeller tahsil edildiği, taraflar arasında imzalanan İzole Bölge Besleme Yöntemi ile Elektrik İthalatına Yönelik Enterkonneksiyon Kullanım Anlaşmalarının ve EPDK tarafından onaylanan Yöntem Bildirimleri’nin incelenmesi itirazlara da dikkate alınarak incelenmesi sonucu kök rapordaki görüşlerinden sarfınazar edilmesi gerektiğinin değerlendirildiği, taraflar arasında sözleşmesel ticari ilişki bulunmakta olduğu, her iki tarafın konu ile ilgili yasal düzenlemeleri içeren ve sözleşmenin ayrılmaz bir parçası olan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından çıkarılan E.P. İthalat ve İhracat Yönetmeliğine uymak ve yönetmelik hükümlerini kabul etmek zorunlulukları bulunduğu, hem yurtiçi iletim sistemi kullanıcıları hem de iletim sisteminden yurtdışı enterkonneksiyon hatlarını kullanarak elektrik enerjisi ithalatı/ihracatı gerçekleştiren tüzel kişilere düzenlenecek faturalara ilişkin hükümler her yıl EPDK tarafından onaylanan “İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bildirimi” mevzuatı uyarınca düzenlendiği, davacı şirketin talep ettiği bedeller Enterkonneksiyon Kullanım Anlaşmalarının 4….maddesinin “Enterkonneksiyon Sisteminin kullanımında …’tan kaynaklanan planlı kesintiler veya Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği’nde belirtilen iletim sistemi kısıtlan nedeniyle elektrik enerjisi ithalatının kesintiye uğraması durumunda bu süreye karşılık gelen sistem kullanım bedeli/fiyatı kullanıcıya iade edilecektir/edilir.” hükmüne göre talep edebileceği bedeller kapsamında bulunmadığı, davacı şirket tarafından Ankara 7.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyası ile kıst dönemi olarak belirlenen 14.05.2015- 30.06.2015 dönemine ilişkin olarak 154 kV Başkale-Khoy hattının kapasitesinin 100 MW ile sınırlandırılması ancak faturaların sözleşmedeki kapasite değerlerine göre düzenlenmiş olması nedeniyle davalı … aleyhine dava açılmış olduğu mahkemece de fark bedellerin davacı şirkete ödenmesine hükmedildiği, davacı Şirket tarafından İran’dan ithal edilen enerjilerin iletim sistemini kullanım bedelleri için davalı … düzenlenen aylık olarak düzenlenen faturaların taraflar arasında imzalanan Enterkonneksiyon Kullanım Anlaşmalarına ve EPDK tarafından onaylanan Yöntem Bildirimlerine uygun olarak düzenlemiş olduğu, nihai takdirin mahkemeye ait olmak üzere, davacının Enterkonneksiyon Kullanım Anlaşmalarının 4.7. maddesine göre davalı …’dan talep edilebileceği alacağının bulunmadığı değerlendirildiği, E.P. Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına dair 6719 sayılı Kanun TBMM’ce kabul edilerek 17 Haziran 2016 tarihli ve 29745 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olduğu, bu Yasanın 21. maddesi ile 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 17. Maddesinin birinci, Üçüncü, dördüncü fıkraları ile altıncı fıkranın (a).(ç),(d) ve (f) bentleri değiştirilmiş ve bir fıkra eklendiği, 17. maddede’tarifelerin kurulca belirlenen usul ve esaslara göre faaliyete ilişkin tüm maliyet ve hizmet bedellerini içerecek şekilde hazırlanarak onaya sunulması ve EPDK’ca onaylanan tarifelerin tüm gerçek ve tüzel kişileri bağlayacağı öngörüldüğü, 6719 sayıl Kanunla 6446 sayılı Enerji Piyasası Kanunu’na eklenen Geçici 20. madde ile EPDK Kurul Kararlarına uygun olarak tahakkuk ettirilmiş iletim bedellerini ile ilgili olarak açılmış davalarda 17.madde hükümlerinin uygulanacağı (igili tüzel kişiler Kurul tarafından onaylanan tarifeleri uygulamakla yükümlüdür.) hüküm altına alınmış olduğu, davalı … tarafından yapılan işlemlerin Kurul kararlarına uygun olarak yapılmış olduğu davacının Kurul tarafından onaylanan Yöntem Bildirimine göre tahakkuk ettirdiği bedeller için davacı şirketin talep ithal ettiği elektrik enerjisini taşındığı iletim hatlarından tahsis edilen kapasite değerlerinin altında enerji taşınmış olduğundan bahisle MW olarak tahsis edilen MW cinsinden kapasite değerleri ile fiilen ithalini yaptığı elektrik enerjisi miktarları arasındaki fark bedellerin iadesi talebinin yerinde olmadığı değerlendirildiği, dosya içeriği anlaşma ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde davacı … Şti tarafından | izale bölgenin talebine göre taahhüt edilen kapasite altında elektrik ithalatının yapılmış olmasının …’tan kaynaklanan planlı kesintiler ve iletim sistemi kısıtları nedeniyle oluşmadığı, izole bölgenin talebine göre oluştuğu, davacı … Şti.’nin …’nin tahsis edilen kapasitelere göre fatura düzenlemesine ve ödeme bildirimlerine Anlaşmanın 4.4 maddesine göre tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde herhangi bir itirazının da bulunmadığı ” ifade edilmiştir.
Dava; taraflar arasında imzalanan enterkonneksiyon kullanım anlaşmaları kapsamında davalı tarafından düzenlenen faturalar gereğince haksız tahsil edildiği iddia edilen tutarın iadesi talebine ilişkindir.
Taraflar arasında imzalanan enterkonneksiyon kullanım anlaşmaları ile 400 kV Başkale -Khoy ve 154 kV Doğubeyazıt Bazargan enterkonneksiyon tesisleri üzerinden izole bölge yöntemi ile belirlenen bölgelerin elektrik enerjisi ihtiyacının davalıya ait enerji iletim tesisleri kullanılarak İran’dan ithalini gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır.
Davacı yan, Ekim 2010- Mayıs 2016 tarihleri arasındaki döneme ilişkin davalı tarafından düzenlenen faturalarla haksız ve fahiş miktarda tahsilat yapıldığı iddiası ile fazla ödenen bedelin istirdadı talebinde bulunmuştur.
Yapılan bilirkişi incelemesinde dava konusu edilen dönemde 154 kV Doğubeyazıt-Bazargan enterkonneksiyon hattı ve 400 kV Başkale-Khoy enterkonneksiyon hattı üzerinden gerçekleştirilen elektrik enerjisi ithaline ilişkin olarak taraflarca imzalanan enerkonneksiyon kullanım anlaşmalarında belirtilen tahsis edilmiş kapasite miktarları esas alınmak suretiyle davalı tarafından iletim bedellerinin hesaplanarak fatura düzenlendiği, ödeme bildirimlerine taraflar arasındaki anlaşmanın 4.4 maddesi kapsamında tebliğden itibaren 15 gün içinde herhangi bir itiraz yapılmaksızın bu bedellerin davacı tarafından ödenmiş olduğu tespit edilmiştir.
Davacı yan, istirdat talebini Enterkonneksiyon Kullanım Anlaşmalarının 4….maddesine dayandırmış olup Enterkonneksiyon Kullanım Anlaşmalarının 4….maddesinde “enterkonneksiyon sisteminin kullanımında …’dan kaynaklanan planlı kesintiler veya Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliğinde belirtilen iletim sistemi kısıtları nedeniyle elektrik enerjisi ithalatının kesintiye uğraması durumunda bu süreye karşılık gelen sistem kullanım fiyatı kullanıcıya iade edilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Davacı tarafından emsal gösterilen kesinleşmiş Ankara …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas … karar sayılı davasında davalı …’nin talimatı ile belli dönemlerde kapasitesinin düşürülmesi nedeniyle ihtirazi kayıtla fazla ödenen fatura bedelinin iadesine karar verilmiş olduğu, somut uyuşmazlıkta ise bilirkişi heyeti ek raporlarında ifade edildiği üzere davacı tarafından taahhüt edilen kapasite miktarının altında elektrik ithalatı yapılmış olmasının sözleşmenin 4….maddesinde belirtilen …’dan kaynaklanan planlı kesintiler ve iletim sistemi kısıtları nedeniyle oluşmadığı, izole bölgelenin talebine göre kapasite altında elektrik ithalatının yapılmış olmasından kaynaklandığı anlaşılmakla davalı tarafından davacının taahhüt ettiği kapasite değerleri üzerinden iletim sistemi kullanım faturalarının düzenlenmesinin taraflar arasında imzalanan sözleşmelerin ayrılmaz parçası olan EPDK tarafından onaylı İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bildirimi hükümlerine ve taraflar arasında imzalanan sözleşme hükümlerine göre yerinde olduğu sonuç ve kanaatine varılmakla davacı tarafından sözleşmenin 4.4 maddesine göre itiraz edilmeksizin ödenen iletim sistemi kullanım bedelinin iadesi talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın reddine,
2-Alınması gereken 59,30 TL harcın peşin alınan 322.287,67 TL’dan mahsubu ile bakiye 322.228,37 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-6325 sayılı yasanın 18/A maddesi ve Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi gereğince belirlenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden 277.345,64 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından sarfedilen yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
7-Sarfedilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren yasal 2 haftalık sürede mahkememize müracaat ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf başvuru yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı.
23/12/2021
Gerekçeli kararın yazıldığı tarih: 12.01.2022