Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARARIDIR

ESAS NO : 2020/292 Esas
KARAR NO : 2022/70

DAVA : Menfi Tespit/istirdat
DAVA TARİHİ : 13/07/2020
KARAR TARİHİ : 03/02/2022

Mahkememizde görülmekte olan menfi tespit/istirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Tarafların 2500 adet akrilik ürün ve 7500 adet … yapıştırıcı ilacın alım satımı konusunda anlaştıklarını bu kapsamda davalı tarafından 6 fatura düzenlendiğini faturalardaki ürünlerin karşılığı olarak 3 çekin davacı tarafından keşide edilerek ürün bedellerinin ödendiğini bu çeklerden ilki olan 10/07/2016 keşide tarihli 145.550 TL bedelli çekin ödemesinin yapılamadığı davacı şirket yetkilisi tarafından diğer iki çekin de ödenemeyeceğini davalıya bildirildiğini bunun üzerine tarafların 23/07/2016 tarihli anlaşma ve ürün iade tutanağı düzenleyip imzaladıklarını tutanakta 3 adet çekin tekrar davacıya iade edildiğini ifade edildiğini ayrıca ürünlerin tam olarak iade edilmemesi nedeni ile kalan 188.297 TL için açık vade ve senet düzenlendiği ve alındığı ifadeleri ile tutanak tarihi itibari ile henüz iade edilmemiş 7500 adet … ilaç için davalıya bono verildiğinin belirtildiğini davacının anlaşa ve ürün iade tutanağına uygun olarak eksik kalan 7500 adet … ilacın 25/07/2016 tarihinde davalıya iade ettiğini irsaliyeli iade faturası düzenlendiğini teslim alan olarak davalı adına da imzalandığını ancak davalının tutanakta 3 adet çekin davacıya iade edildiği yazılı olmasına rağmen çeklerden yalnızca 10/07/2016 ve 30/07/2016 keşide tarihli çekleri iade ettiğini 30/08/2016 keşide tarihli son çekin iade edilmediğini bu çekin Ankara … müdürlüğünün … esas numaralı icra dosyası ile icra takibine konulduğunu davacının davalıya bu çekten kaynaklı hiçbir borcu bulunmadığını anlaşma tarihi itibariyle yalnızca 7500 adet … ilaç karşılığı olarak davalıya bono verildiğini bu ürünlerin de 25/07/2016 da teslimi ile bonodan doğan alacağın da hitam olduğunu, davalının davacı şirket yetkilisi … hakkında Ankara .. icra Ceza Mahkemesinin ….sayılı dosyası ile karşılıksız çek keşide etmek suçundan şikayette bulunduğunu yargılama neticesinde adli para cezasına hükmedildiğini istinaf incelemesi sonucu kararın kesinleştiğini davacı şirket yetkilisi hakkında ceza fişi düzenlendiğini 18/02/2019 tarihli açık ceza infaz kurumuna gönderme tutanağı düzenlenerek teslim olunması için 10 gün süre verildiğini, şirket yetkilisinin şirketin gerçekte borcu olmadığını bilmesine rağmen olmayan borcundan dolayı hapis yatmaktansa alacaklı ile anlaşmayı tercih etmek zorunda kaldığını, şirket yetkilisi ve davalı şirket yetkilisinin 17/05/2019 tarihinde anlaşma protokolü düzenlediklerini, davalının şikayetten vazgeçmesinin davacıya 190.000,00 TL’ye mal olduğunu, davacı şirket yetkilisinin davalı ile anlaşma yaptığı ve davalıya ödeme yaptığı esnada hapis cezasının infazı tehdidi ve cebri icra baskısı altında olduğunu, belirterek davacının takip konusu çek nedeniyle Ankara … Müdürlüğünün … esas numaralı icra dosyasından takip tarihi itibari ile 503.763,78 TL borcu olmadığına yönelik menfi tespit taleplerinin kabulüne , takip tutarının %20’sinden az olmamak üzere davalıdan alınarak davacıya verilmek üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, 17/05/2019 tarihinde davalıya yapılan toplam 190.000,00 TL ödemenin ödeme tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte davalıdan istirdadı ile davacıya ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafın zorunlu dava şartı kapsamında olmasına rağmen arabuluculuğa başvurarak zamanaşımı ve hak düşürücü süreleri geçirdiğini, istirdat davası açabilmek için kanunda öngörülen şartların oluşmadığını, davacı ile davalı arasında 23/07/2016 tarihli anlaşma ve ürün iade tutanağının davacının ilk vekilinin bürosunda gerek ürünler verilmiş gibi irsaliyeler imzalatıldığını gerekse çeklerde iade edilmeden ürünler verildiğini, çekler iade edilmiş gibi akdedildiğini, davalının satış faturalarında yer alan toplam 1.664226,06 TL tutardaki mal hizmeti yerine getirmesine rağmen davacı borçlu tarafından verilen 10/07/2016 tarihli çekin karşılığı olmadığı tespit edildiğinden davacı yetkilisinin diğer çeklerin de ödenemeyeceği, davalının gönderdiği ürünlerin eksik olarak 2190 adet plaka ile 7500 … ilacın adresten iade edileceğinin bildirildiğini, davacı tarafından gönderilen ürünlerin Düzce’de bulunduğu ve sevk aracı temin edilmeyeceğinin bildirilmesi üzerine davalı tarafından gönderilen ürünlerin taşıma, depo kirası vb. Masrafların davacı tarafla yazışmalar sonucu davalı tarafından karşılandığını, 23/07/2016 tarihi itibari ile 2190 adet plakanın iade edildiğini, 7500 adet ilacın davacı tarafından iade edilmediğini, ürünlerin tam olarak iade edilmemesi nedeni ile depo parası, nakliye ve bekçi giderleri için davalının ödeme yapmak zorunda bırakıldığının, davacı şirket yetkilisince davalının ödediği masraflar için 188.297 TL tutarında senet düzenlediğini, iade tutanağı mallar teslim edilmeden ve çekler iade edilmeden önce düzenlendiğini davalının elinde bulunan 2 adet çekin aynı gün iade edildiğini, davacının ürünleri eksik iade etmesi nedeni ile davalının cari hesaplarında yer alan bakiye alacaktan mahsup edilmek üzere 30/08/2016 tarihli çekin iade edilmediğini, çekin ibraz süresi içinde bankaya ibrazı ile karşılıksızdır işlemi yapıldığını, davalının iade edilmeyen ürünlerin bedeli ürünlerin teslimi sırasında yapılan masraflar ile birlikte Ankara … müdürlüğünün … esas sayılı dosya üzerinden takip başlattığını, aynı zamanda davacı şirket yetkilisi hakkında şikayetçi olunduğunu, borçlu işyerinde yapılan haciz ve haciz tutanağının borç ödemeden aciz vesikası hükmünde olduğunu, davacı şirket yetkilisi hakkında suça konu çekin karşılıksız kalan miktarı dikkate alınarak adli para cezasına ilişkin mahkumiyet kararının 26/09/2018 tarihinde kesinleştiğini, sanığın adli para cezasını ödemediğinden hapis cezasına çevrilen cezanın yerine getirilmesi için yakalama kararı çıkartıldığını, davacı borçlunun teklifi ile protokol imzalandığının, davalı çalışanına teslim edilen aracın pert kaydı olduğunun öğrenildiğinin, davacı borçlunun kötü niyetli olduğunu, anlaşma protokolünde 140.000.000 TL’lik borcuna karşılık 3. Kişi adına kayıtlı aracın hasarsızmış gibi davalıya devredildiğini, 17/05/2019 tarihli anlaşma protokolü ile 170.000,00 TL dışındaki dosya alacağından karşılıklı vazgeçilmesine rağmen kötü niyetli olarak açılan menfi tespit davasının konusuz kalması nedeniyle reddi gerektiğini, davacının davalıya ödeme yaptığı sırada hapis cezasının infazı tehdidi ve cebri icra baskısı altında bulunduğu iddialarının da gerçeği yansıtmadığı, istirdat davasının şartlarının oluşmadığını belirterek davanın usulden ve esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Taraf delilleri toplanmış Ankara … müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasının temini ile incelenmesinde alacaklı … Orman Ürünleri Tic. A.Ş. tarafından borçlular … Nakil Vasıtaları Tic. Ltd. Şti. ve … hakkında 30/08/2016 tanzim tarihli 759.330 TL bedelli çeke dayalı olarak 452.590,10 asıl alacak olmak üzere faiz, tazminat ve komisyon bedelleri ile birlikte toplam 503.763,78 TL alacak talebi ile kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı, borçlulara ödeme emrinin tebliğ edildiği icra dairesince haczin düştüğünün ilgili icra dairesine bildirilmiş olduğu görülmüş Ankara … Ceza Mahkemesinin …. karar sayılı dosyasının celbi ile incelenmesinde müştekinin … Orman Ürünleri Tic. A.Ş. Sanığın … keşideci şirketin … Nakil Vasıtaları Tic. Ltd. Şti. olduğu karşılıksız çek düzenleme suçundan adli para cezasına hükmedildiği, kararın 26/09/2018 tarihinde kesinleştiği, şikayet eden … .. A.Ş tarafından şikayetten vazgeçtiklerine ilişkin 17/05/2019 tarihli dilekçe verildiği mahkemece 17/05/2019 tarihli ek karar ile hükmün bütün sonuçları ile birlikte ortadan kaldırılmasına karar verildiği görülmüştür.
Davacı şirketin ticari defterlerinin incelenmesi bakımından İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılmış mali müşavir bilirkişi tarafından yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporda özetle “davalı alacaklının Ankara … Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasında 30/08/2016 keşide tarihli 759.330 TL tutarlı çeke istinaden 452.590 TL asıl alacak olmak üzere toplam 503.763,78 TL alacak için takip başlatmış ise de eksik mal iade sebebi ile davacının 188.391,92 TL borcunun bulunduğu, davacının istirdada konu yaptığı ve davalıya yapmış olduğu toplam 190.000,00 TL , 17/05/2019 tarihli anlaşma ile tarafların birbirini gayrı kabili rücu ibra ettikleri eksik mal tesliminden dolayı ( 2500 adet plaka akriliğe karşılık 2190 adet plaka akrilik teslim edildiği) 188.391,92 TL davalı alacaklı şirketin borcuna mahsuben ödeme olduğu” ifade edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı ile davalı yanın ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılması karar verilmiş mali müşavir makine mühendisi ve nitelikli hesaplama uzmanı bilirkişiler tarafından yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporda özetle “takip tarihi itibari ile davacının davalı şirketi 188.265,08 TL borçlu olduğu takip tarihinden sonra 17/05/2019 tarihinde alacaklı vekiline nakit olarak 20.000,00 TL verildiğinin belirtildiği … tarafından 30.000,00 TL ödendiği ve … plakalı aracın 140.000,00 TL değer biçilerek davalı alacaklıya verilmek sureti ile ibralaşma gerçekleştirildiği, teknik bilirkişi incelemesinde araç değerinin 87.500,00 TL olarak tespit ve takdir edildiği, araç değerinin protokole nazaran düşük olmasından dolayı davalı tarafından talep bulunmadığı 17/05/2019 tarihli protokol gereği tarafların ibralaşmış olduğu birbirlerinden herhangi bir hak ve alacağın kalmadığının anlaşıldığı” belirtilmiş bilirkişi heyeti ek raporunda ise ” taraflar arasında alım satımı yapılan malzeme bedeline karşılık davalının davacıya düzenlediği faturalara karşılık davacının davalıya fatura bedeli kadar 3 adet çek verdiği, davacının davalıdan almış olduğu ürünlerin 2500 adet akrilik ürünün 2190 adedini 23/07/2021 tarihli fatura ile …’a 7500 adet … ilaç ürünün tamamını 25/07/2021 tarihli fatura ile …’a iade edilmiş olduğu davacı uhdesinde sadece 188.297,00 TL bedelli ürün kaldığı, davacının 188.297,00 TL’lik borcuna karşılık davalı uhdesinde takibe konu çek ve 188.297,00 TL bedelli senet bulunduğu, taraflar arasında düzenlenen 17/05/2019 tarihli protokoldeki değerler nazara alınarak araç bedeli 140.000,00 TL nakit ödeme 50.000,00 TL kabul edildiğinde davacının bakiye borcunun bu ödemeler ile kapanmış sayılacağı, davacının ayrıca 190.000,00 TL alacak talebinin kalmayacağı, protokolde bahsi geçen araç rayiç değeri olarak hesaplanan 87.000,00 TL nazara alınarak 50.000,00 TL ödeme de eklenerek 137.000,00 TL ödeme olduğunun kabul edilmesi halinde davacının halen 53.000,00 TL borcu olacağı davalı beyanında belirtilen 188.297 TL bedelli senedin davalı tarafından ödeme yapılmak zorunda kalınan depo parası , nakli ve bekçi giderleri için verildiğinin kabul edilmesi halinde davacının bu bedel kadar daha davalıya borçlu olduğunun kabul edileceğinin ancak bu yönde bir belgenin dosyaya ibraz edilmemiş olduğu” ifade edilmiştir.
Dava çeke dayalı yapılan takip nedeniyle menfi tespit ve ödenen bedelin istirdadı talebine ilişkindir.
Davalı yan cevap dilekçesinde zamanaşımı defi ile davanın hakdüşürücü sürede açılmadığı itirazında bulunmuş ise de ön inceleme duruşmasında 7226 sayılı yasanın geçici 1. maddesi ile 2480 sayılı Cumhurbaşkanı kararı gereğince 22.03.2020 tarihinde duran süreler 15.06.2020 tarihinden itibaren işlemeye devam edeceğinden davalı yanın davanın hak düşürücü sürede açılmadığına ilişkin itirazının reddine karar verilmiş, ayrıca davanın zamanaşımı süresi içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Davacı tarafından davalıya toplam 1.664.226,26 TL bedelli faturalar içeriği 2500 adet akrilik ürün ile 7500 adet … yapıştırıcı ilacın satımı yapılarak karşılığında davacı tarafından davalıya fatura tutarları kadar 3 çek ile ödeme yapılacağının kararlaştırıldığı çeklerden ilkinin vadesinde ödenmemesi üzerine tarafların 23/07/2016 tarihli anlaşma ve ürün iade tutanağı düzenleyerek 7500 adet ürünün 25/07/2016 tarihinde davacı tarafından davalıya iade edileceği 2500 adet ürünün 2190 adedinin iade edilmiş olduğu, ürünlerin tam olarak iade edilmemesi nedeniyle 188.297 TL bedelli senet düzenlenerek davalıya verildiği, davacı tarafından davalıya verilen çeklerin de iade edildiğinin belirtildiği bu çeklerden ikisinin iade edildiği, davalı tarafından bir çekin iade edilmeyerek karşılıksız çıkması üzerine Ankara … müdürlüğünün … esas sayılı takibe konu edildiği,öte yandan Ankara … Ceza Mahkemesinde davalının şikayeti ile davacı şirket yetkilisi hakkında karşılıksız çek düzenleme suçundan verilen adli para cezasının kesinleştiği ,davacı şirket adına şirket yetkilisi ile davalı arasında düzenlenen 17/05/2019 tarihli Anlaşma Protokolü ile davacı tarafça Ankara … müdürlüğünün … esas sayılı takip borcuna karşılık 140.000 TL değerindeki araç devri 20.000 TL vekalet ücreti olarak nakit ve 30.000 TL banka havalesi yapılmasına karşılık bakiye takip alacağından davalı alacaklının feragat ettiği, protokolden, takip dosyasındaki tahsilden vazgeçilen bakiye alacaktan ve başka herhangi bir sebepten dolayı (çek, bono, cari hesap vb.) tarafların karşılıklı olarak birbirlerinden hiçbir hak ve alacağı kalmadığı tarafların birbirini gayri kabili rücu ibra ettiklerinin belirtildiği anlaşılmıştır.
Tarafların ticari defter kayıtları incelenmek suretiyle düzenlenen bilirkişi raporları uyarınca davalı tarafından davacıya satılarak teslim edilen 7500 adet … ilacın tamamı ile 2500 akrilik üründen 2190 adedinin davalıya iade edildiği, davacının davalıya iade edilmeyen ürün bedeline ilişkin 188.297,60 TL borçlu olduğu, anlaşma ve ürün iade tutanağı içeriğine göre bu tutara denk gelen senedin davacı tarafından davalıya verildiği, davalı tarafından iadesi öngörülen 3 çekten biri iade edilmeyerek kambiyo takibine konu edilmesi üzerine taraflarca 17/05/2019 tarihli anlaşma protokolü düzenlenmek sureti ile davacı alacaklı tarafından davalı takip borçlusuna araç devri, banka havalesi ve vekalet ücreti olmak üzere toplam 190.000,00 TL takip dosyası borcuna mahsuben ödeme yapılması karşılığında takip alacaklısı davalının bakiye alacağından feragat etmesi yönünde tarafların anlaştıkları dosya kapsamı ile sabittir. Protokol içeriği ve imzalar her iki yanın kabulünde olup hata , hile ve ikrah nedenleriyle geçersizliğine yönelik bir iddianın söz konusu olmadığı, tarafların serbest iradesiyle imzaladıkları anlaşma protokolünün davacı ve davalı yanı bağladığı, dava dilekçesinde protokol uyarınca yapılan ödemenin cebri icra baskısı ve hapis cezasının infazı tehdidi nedeniyle yapıldığı iddia edilmiş ise de Ankara … müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasının kesinleşerek kesin haciz aşamasında protokol tanzimi ile davacının kendi iradesi ile takip dosyasına mahsuben ödemenin yapılmış olması karşısında cebri icra baskısından söz edilemeyeceği öte yandan kesinleşmiş icra ceza mahkemesi kararının uygulanması hususunun protokol ve protokole bağlı ödemenin geçersizliği iddiasına esas alınamayacağı anlaşılmakla davacının kanıtlanamayan istirdat talebinin reddine, işbu menfi tespit davasının açıldığı tarihten önce 17/05/2019 tarihli anlaşma protokolü ile davalı takip alacaklısı tarafından Ankara … müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında protokol gereğince yapılan ödemeyi aşan bakiye alacaklarından feragat etmiş olmaları nedeniyle dava tarihinden önce feragat edilen takip alacağına yönelik menfi tespit davası açılmasında davacının hukuki yararının bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılarak davacının menfi tespit talebinin hukuki yarar yokluğundan usulden reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının istirdat talebinin reddine,
2-İstirdat talep edilen tutarı aşan takibe konu alacağa ilişkin davacının menfi tespit talebinin hukuki yarar yokluğu nedeniyle HMK 114/1-h ve 115/2 maddeleri uyarınca usulden reddine,
3-Alınması gereken 80,70 TL harcın peşin alınan 8.603,03 TL harçtan mahsubu ile 8.522,33‬‬ TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-6325 sayılı yasanın 18/A maddesi ve Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi gereğince belirlenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden istirdat talebi yönünden 21.750,00 TL ücreti vekaletin menfi tespit talebi yönünden ise 5.100,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davalı tarafından sarfedilen yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
7-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren yasal 2 haftalık sürede mahkememize müracaat ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf başvuru yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 03/02/2022
Gerekçeli kararın yazıldığı tarih: 21.02.2022

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …