Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2017/26 Esas – 2022/633
T. C.
A N K A R A
ASLİYE 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGILAMA YETKİSİNİ KULLANAN MAHKEMEMİZCE VERİLEN KARAR

ESAS NO : 2017/26
KARAR NO : 2022/633

BAŞKAN : ….
ÜYE :….
ÜYE : …
KATİP : …

DAVACI :….
VEKİLİ : Av….
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …
İHBAR OLUNAN : 1-…
VEKİLLERİ : Av. …
Av….
İHBAR OLUNAN……
VEKİLİ : Av. …
İHBAR OLUNAN : 3-…
VEKİLİ : Av…. –
İHBAR OLUNANLAR : …
5-…
6- …
DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/01/2017
KARAR TARİHİ : 18/07/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 20/07/2022
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil ile davalı şirket arasında 26/10/2015 tarihinde …işvereni olan ve ihbar olunanların üst yüklenici ve kontrol firması olduğu ….Kampüsü Projesi Mekanik Tesisat Projelendirme işi için 390.000 Euro + KDV bedeli sözleşmenin akdedildiğini, müvekkili şirketin sözleşme kapsamında kendisine davalı tarafça teslim edilen mimari projelere göre paftaları teslim ettiği, davalının değişim istemlerini karşılayarak ifasını tekrar tamamladığı ve diğer bina projelerinin ise teslime hazır hale getirilerek davalının teslim talebinin beklediğini, müvekkilinin davalı şirketin istemi üzerine sözleşme gereğince ifa ederek davalıya teslim ettiği ve davalının üst işverenden hakediş ile bedelini tahsil ettiği mekanik proje paftaları kaynaklı toplam 127.760,17 Euro (KDV dahil) bedelli faturaları düzenleyerek teslim ettiği ve buna karşılık davalının 123.938,93 Euro yu ödediği , ancak bakiyesi olan 3.821,24 Euro yu ödenmediğini, , yine müvekkilinin sözleşme gereği davalı yana teslim ettiği ve davalının üst işveren Astaldi Türkerlere sunduğu ve hak edişe bağlanarak davalıya ödeme yapılan mekanik proje paftaları MR-08 hakedişi için 389,00 Euro + KDV, MR-09 hakediş için 22.375,00 Euro + KDV ve MR-10 hakediş için 29.994,00 Euro + KDV olmak üzere toplam 52.058,00 Euro ödemeleri , davalı yana ödenmiş olmasına karşın müvekkiline ödemediğini , MR-11 paftasının ise müvekkilince teslim edildiği , karşılığında 40.438,00 Euro + KDV talep edildiği, ancak hakedişe dahil edilip edilmediğinin taraflarınca bilinmediğini, ayrıca davalının sözleşmeye aykırı olarak özensiz şekilde mimari projeleri eksik ve bitmemiş teslimi , projelendirmeye esas dizayn kriterleri kitapçığının yanlış verilmesi , çalışma cetvellerine ve sürelerine uymaması, hazırlanan projelerin baştan hazırlanmasına neden olacak nitelikte değişiklik, hatalı bilgi ve istemlerde bulunmasından kaynaklı olarak, müvekkili tarafından sözleşmeye uygun olarak hazırlanan ve teslim edilen mekanik proje paftalarını birçok kez yeniden hazırlanmak zorunda kalındığı , çok sayıda sözleşme dışı üretim yapmak zorunda bırakıldığını, bu üretimler için eleman israf ettiğini, harcama ve hazırlıklar yaptığını, ek maliyetler oluştuğunu belirterek, sözleşme dışı revize ve ek iş olarak üretilen, davalıya teslim edilen ve üst işverene sunularak onaylanan VO1 projesi için 34.433,00 Euro + KDV, VO2 projesi için 8.750,00 Euro + KDV olmak üzere toplam 43.183,00 Euro + KDV alacağı bulunduğunu, ayrıca müvekkil tarafından davalıya teslim edilen mimari projelere göre hazırlanan sözleşme konusu hastanenin T2 – T3 ve T4 binalarına ait mekanik proje paftalarının 10/08/2016 tarihli mail , ihtarname ve diğer görüşmeler de davalı tarafa teslim alınması yönünde talepte bulunulduğu halde teslimden kaçınılan bu paftalarının sözleşmesel bedelinin yaklaşık 45.000,00 Euro + KDV olduğunu, söz konusu tüm bu alacakların ödenmesi için Ankara 63. Noterliğinin 07/12/2016 tarihli 42160 yevmiye nolu ihtarnamesi ile ihtar edildiği halde ödemelerin yapılmadığını belirterek ve fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak ; teslim edilen faturalar karşılığı ödenmeyen bakiye alacak için 3.821,24 Euro’nun, davalıya teslim edilen üst işverence hak edişleri onaylanan ve ödemesi davalı yana yapılan mekanik işler projeleri için şimdilik 10.000,00 Euro, davalı yanın kusurundan kaynaklı istemi ve kabulü ile yapılan sözleşme dışı nitelikli değişim ve yeniden imalat kaynaklı VO projeleri fark alacağı için şimdilik 10.000,00 Euro , hazırlanan ancak teslim alınmayan binalara ilişkin projeler için şimdilik 10.000,00 Euro olmak üzere toplam 33.821,24 Euro ‘nun, fatura için ödeme tarihi, hakedişler için davalıya yapılan ödeme tarihi, teslim edilen ek işler kaynaklı fark alacağı ve teslim alınmayan işler için ihtarın tebliğ tarihinden itibaren işleyecek Euro’ ya uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davacı vekili 22/09/2020 tarihli ıslah dilekçesiyle; ödenmeyen fatura bakiye bedeli 3.821,24 euor bedeli dışındaki , sözleşme dışı değişim ve yeniden imalat alacağı VO alacakları için talep ettiği 10.000,00 Euro’yu , 43.183,00 Euro’ya, davalıya teslim edilen ve üst işverence davalının hakedişine bağlanan ancak müvekkiline ödenmeyen mekanik projeler alacak talebi 10.000,00 Euro’yu 59.555,12 Euro’ya olmak üzere toplam taleplerini 106.559,36 Euro’ya yükseltmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekili şirket ile davacı arasında, davacının ” tasarımcı” olarak, müvekkili şirketinde” danışman” olarak adlandırıldığı 19 madde ve 7 sayfadan ibaret Mekanik Tasarımcı Sözleşmesi adlı 26 Ekim2015 tarihli sözleşmesi imzalandığını, sözleşmenin “Kapsam” kısmında, yapılacak hizmetin UNI EN ISO 9001:2008 Uluslararası Standartları Kalite Sistemi gereklerine uygun olarak, hizmet veren danışmana (davalıya) aynı kalitede hizmet sunmak yükümlülüğünde olduğunun belirtildiğini, davacı yanın sözleşmeye aykırı hareket ederek, sözleşmede kararlaştırılan kişileri sahada bulundurmayarak, gerekli bilgi ve talimatları alamayarak , proje çözüm ve tasarım hususunda eksik kalarak, üst işverenin devamlı ikazları sonucu ara sıra göstermelik olarak sahaya bir mühendis yollayarak, üstlendiği işleri gereği gibi yerine getiremediğini, dava dilekçesi ekine sunulan projelerin üst işverene teslim edildiğini ve alınan hakedişlerin davacıya ödendiğini, ancak projelerin onaylanmadığını, taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine göre tasarımlardan ve çözümlerden tatmin olmayan üst İşverenin, davacının kusurlu ve sürelere riayet etmemesinden ötürü, müvekkili şirket ile olan ve davacı şirkete yaptırılan Mekanik Tasarım Projesi Sözleşmesini haklı olarak feshettiğini, tasarım projesinin davacı şirkete yaptırılması hususunda müvekkili şirketin gayretlerinin olumsuz sonuçlandığını, iş sahibi tarafından hem tasarımcının değiştirildiğini, hem de bu konuda müvekkili şirket ile akdedilen sözleşmenin feshedildiğini, müvekkil şirketin işbu sözleşmeden doğan ve almış olduğu tüm hakkedişlerini geri ödemek zorunda kaldığını ve bu hususun davacı şirkete hem yazılı olarak hem de bilahare noterden bildirildiğini, davacı şirketin iddiasının aksine müvekkili şirketin hiçbir kusuru olmamasına rağmen sadece davacının gerekli ihtimam ve özeni göstermemesi sonucu akdin fesih olduğunu ve alınan hakedişleri iade etmek zorunda kaldıklarını, davacı faturalarından dolayı 3.808.41 euronun eksik ödendiğini , nedenini ise tüm proje bedelinin %5 oranında olan avans niteliğinde işe başlarken verilen ve hakedişlerden %5 oranında kesilerek geri tediyesi yapılması gereken 19.500.00 euro için yapılan mahsup olduğunu , işin haklı olarak fesih edildiği nazara alınarak, ödenen avansında iadesinin gerektiği gözetilerek, tüm istemlere yönelik davanın reddine karar verilmesi cevap ve talep etmiştir.
1-İhbar Olunan….. vekili cevap dilekçesinde özetle ;Davacı şirket ile akdedilmiş sözleşmesi ve hiçbir ticari ilişkisi olmadığını belirterek, müvekkili şirketin taraf sıfatına haiz olmadığını ve müvekkili şirket hakkında hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilmesini arz ve talep etmiştir.
2-İhbar Olunan….. vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Gerek üst işveren konumundaki ortak girişimin, gerekse ortak girişimin ortağı bulunan müvekkili olduğu şirketin, davacı ya da davalı şirketler ile herhangi bir ticari ya da akdi ilişkisi bulunmadığını, anılan proje kapsamında ortak girişim ile sözleşme ilişkisi içerisinde pek çok taşeron şirket, bunların alt taşeronları ve hatta alt taşeronların taşeronlarını çalıştığını, bu kadar büyük kapsamlı bir proje içerisinde bulunan çok sayıda şirketler arasındaki ticari ya da hukuki kişilerden müvekkil şirketin ortağı konumunda bulunduğu ortak girişimin sorumlu tutulamayacağını ve sözleşmede bu yönde bir hükmünde bulunmadığını belirterek, davanın reddini talep etmiştir.
3-İhbar Olunan….. vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin otağı bulunduğu adi ortaklığın, davacı ile hiçbir ticari ilişkisi olmadığı gibi ortaklık davacı şirket ile akdedilmiş olan herhangi bir sözleşmenin de tarafı olmadığını belirterek, iş bu davada taraf sıfatına haiz olmayıp ihbar olunan konumunda olduğundan hakkında “hüküm kurulmasına yer olmadığına” karar verilmesini ve dava dışı bırakılmasını talep etmiştir.
4-…. Ofisi vekili beyan dilekçesinde özetle; Davalı şirket ile müvekkili ofis arasında, dava konusu işler ile ilişkili imzalanmış olan danışmanlık sözleşmesi gereğince, davalının sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi sebebiyle ilgili sözleşmenin tarafların mutabakatıyla sona erdiğini, bu fesih sonrasında davalının kendi alt yüklenicisi olan davacı şirket ile olan sözleşmesinin de fesih edildiği belirtilmiştir.
5- İhbar olunan Y….ı vekili cevap dilekçesinde özetle….ne ilişkin 3194 sayılı imar kanununun 26. Maddesi gereğince ruhsatlarının verildiğini, bu kampüs projesi kapsamında …. parseller için sadece onaylı mimari projesine istinaden yapı ruhsatı düzenlenmiş olduğunu, yukarıda belirtilen kanun maddesine istinaden mekanik, tesisat vb. mühendislik projeleri, ilgili kamu kurumu sorumluluğunda olduğunu, dolayısı ile onaylanmadıkları mekanik tesisat projelerinin söz konusu olduğu bir davanın tarafları ile herhangi bir İlgisinin olmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava , eser sözleşmesinden kaynaklana alacak istemine ilişkindir.
Davacı vekili delil olarak; taraflar arasında akdedilen sözleşmeye, taraflar arasındaki mevcut talimat ve teslim maillerini davalıya teslim edilen faturalara, teslim edilen mekanik projelere, müvekkil şirketin kayıt ve defterlerine, …. Noterliğinin 07/12/2016 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile …. Noterliğinin 14/12/2016 tarihli … yevmiye sayılı cevabı ihtarnamesine, davalı firma ile üst işverenleri arasındaki ödemeler ve hakedişlere Yenimahalle Belediyesi imar ve ruhsat kayıtlarına,…. onaylı kesin plan ve proje kayıtlarına, bilirkişi incelemesi, tanık ve yemin deliline, davalı vekili ise ; mail ile akdin feshinin bildirimine ilişkin mail çıktısına, … Noterliğinin 14/12/2016 tarihli ve …. yevmiye nolu ihtarnamesine, taraflar arasındaki ödemelere ilişkin hesap tablosuna, sözleşmeye, üst işveren …. Ofisinden müvekkil şirket ile ilgili mekanik tasarım … işinin feshi sebeplerine, bu işe ilişkin ödeme ve avans miktarlarına, geri alınan miktarlarına ilişkin alınacak cevaplara, onaya sunulmuş müvekkiline ait proje tasarımı olup olmadığına ilişkin bilgi ve belgelere dayanmıştır.
Taraflar arasında imzalanan 26 .10.2015 tarihli Mekanik Tasarımcı Sözleşmesi incelendiğinde; davacının tasarımcı davalının danışman olduğu, dava konusunun ….şirkete ait olan Studio Altieri… şubesi “ana iş sahibi” …. tarafından idare edilen …. Kampüsüne ilişkin tasarım hizmetlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla iş sahibi ile bir sözleşme imzalandığı, danışmanın projeye yönelik mekanik tasarım faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için tasarımcı görevlendirildiği, tasarımcının, danışman tarafından kullanılan … uluslararası standart kalite sistemi gerekçelerine uygun olarak faaliyette bulunan danışmana hizmeti sunacağı, sözleşme bedelinin götürü olarak 390.000,00 Euro + KDV olarak kararlaştırıldığı, sözleşme bedelinin %5 inin peşin olarak ödeneceğini ve bunun aylık ara hakedişlerde % 5 olarak düşürüleceğinin kararlaştırıldığı görülmüştür.
İhbar olunan Üst işveren …. ortak girişimine müzekkere yazılarak, davalı … ile yapılan mekanik tasarım sözleşmesinin feshi sebepleri , yapılan ödemeler, hak edişler ve davalıdan geri alınan miktarın ne kadar olduğu yönünde bilgi istenmiş ,yine Yenimahalle belediyesinde onaylı mimari projeleri , Sağlık Bakanlığında onaylı kesin plan ve projeleri celp edilmiş , taraf vekillerinden müvekillerine ait ticari defter ve belgelerin yeri ile yetkili kişilerine ilişkin bilgiler temin edilmiştir.
Mahkememizce inşaat mühendisi , mimar , hesap uzmanın ve mali müşavirden oluşturulan bilirkişi heyetinden uyuşmazlık konusunda alınan 14.06.2019 tarihli raporda; taraflar arasında imzalan sözleşmede kararlaştırılan 390.000 Euro nun hangi aşamada , ne miktarda ödeneceği ile bunlar karşılığında davacının yaptığının iddia ettiği projelerin hangileri olduğu, projelerin teslimlerine ilişkin belgelerin dosyaya kazandırılması gerektiği belirtilerek, tarafların defterinin incelenmesinde ; usulüne uygun tutuldukları , davacının, davalıya düzenlediği 7 adet faturadan dolayı 412.826,80 TL tutarındaki alacağa karşılık, davalı şirketten tahsilat miktarının 403.883,18TL ( 123.898,43 euro ) ve bakiye alacağının 8.943,62 TL olduğunun tespit edildiği bildirilmiştir.
Bilirkişi heyetini istediği belge ve bilgiler celp edilerek aynı heyetten alınana 13.01.2020 tarihli raporda ise ;Taraflar arasındaki mailler incelendiğinde, dosyadaki bilgi ve belgelerde sözleşmenin davalıca fesihinin yeterli ve haklı nedenin olmadığı , davacı tarafından hazırlanan M8, M9, M10 ve M11 nolu mekanik projelerin davalıya gönderildiği ve davalı elemanınca hak ediş tutanağına giren ve bedelleri döküman olarak maille davacıya gönderildiği , ancak davalının hak edişlerinin ana yüklenici tarafından kendisine ödenmediği ve sözleşmesinin feshine neden olunduğu iddiası karşısında davalının ana yükleniciden bu proje bedellerini almadığı , bu projelerin kabul edilmediği ve yerine devam eden inşaatta yenilerinin yapıldığı hususunda, kim tarafından ve ne zaman yapıldığı, ne ödendiği hususlarında bir iddia ve delil bulunmadığı da gözetilerek , bu projelerin uygulandığı ve bedellerini ödenmediğinin anlaşıldığını , bu projelerden dolayı hak edişi tutanağına giren mekanik projeler karşılığı 52.234.,71 euro (kdv dahili 61.638,95 euro) alacağının bulunduğu ,( davacı şirket defterlerine göre davalıdan dava tarihi 11.01.2017 tarih itibariyle 12.735,05 TL , davalı defterlerinde ise 10.206,93 TL alacaklı gözüktüğü) davalı tarafından ise, davacıya 3.821,24 euro eksik ödeme yapıldığı kabul edildiğinden , dava tarihi itibariyle ( 1 euro =4.0726 TL den 3.821.24 x 4.0726 = ) 15.562,38 TL olduğu , yine proje değişiklileri V.0.01için 34.433 euro ve V0.02 için 8.750 euro olmak üzere toplam 43.183 euro alacağın bulunduğu , toplamda ise 108.641,19 euro alacağın olduğu belirtilmiştir.
Tarafların rapora itirazları ve sunulan beyan ve belgelerde nazar alınarak itirazları karşılar nitelikte aynı heyette alınan 10.06.2020 tarihli ek raporda ; eksik fatura bedeli ve proje değişiklileri yönünde önceki rapordaki tespitler tekrar edilmiş , ancak yapılan ve teslim edilen mekanik projelerinde 21.09.2016 tarihli 908 nolu maille davalı elamanı tarafından davacıya gönderilen yazıda hak edişe girdiği ve toplam kdv hariç 52.234.71 euro isede; bundan önceki raporda sehven hak edişler listesinde ilerleme yüzdesi düşülmediğinden bunların da düşümüyle; M8 için 369,89 euro ,M9 için 21.256,25 euro, M10 için 27.829,93 euro ve M11 için 166,91 euro olmak üzere 49.622,98 euro (Kdv dahil 58.555,12 euro ) alacağın bulunduğu ve toplamda ise kabul edilen eksik ödeme 3.821,24 + 58.555,12 olmak üzere, yapılan ve teslim edilen projeler karşılığı 62.376,36 euro , yine talep edilen proje değişikleri nedeniyle toplam 43.183 euro olmak üzere neticede 105.559,36 euro alacaklı olduğu tespit ve hesap edilerek bildirilmiştir.
Taraf vekillerinin itirazları üzerine aynı heyetten itirazların karşılanması için alınan 21.06.2020 tarihli ek raporda ; önceki ek rapordaki görüş ve tespitler tekrar edilerek, davacı alacağınını toplam 105.559,36 euro olduğu belirtilmiştir.
Taraf vekillerin itirazları üzerine üst işveren olan ihbar olunan Alteri şirketinden 2015-2020 tarihleri arası ticari defterleri ile söz konusu işin mimari tasarımının projelendirilmesi işi yönünden ellerinde bulunan tüm sözleşme , hak ediş ,proje ile fiilen zemine uygulanan projelerin aslı yada onaylı suretleri celep edilerek, yeniden oluşturulan makine mühendisi , mimar, mali müşavir ve sektör bilirkişisinden; davacının hazırladığını iddia ettiği mimari projelerin zemide fiilen uygulanıp uygulanmadığına ilişkin iddialar , davacı ve davalın sözleşme kapsamında üzerine düşen edimleri tam ve gereği gibi yerine getirip getirmediği, davalının ayıplı olduğu için zeminde uygulanamadığına yönelik iddia ve itirazlarının da irdelenerek rapor hazırlanması istemi üzerine alınan 25.02.2021 tarihli raprorda; Davalı…. Vekili tarafından , üst işveren ….r arasında oluşan anlaşmazlıkların en önemli sebebinin, davacının teslim ettiği mekanik projelerin uygun bulunmaması olduğu , üst işverenler arasında anlaşmazlığa neden olan davacının tasarım projeleri ile ilgili, müvekkil şirkete ödeme yapılmadığı , mekanik projelerin üst işverenler tarafından uygun bulunmaması üzerine, müvekkil şirketin üstlendiği mekanik tasarım ve buna bağlı BİM (Yapı Bilgi Modellemesi) proje işinin geri alındığı, müvekkil şirketin zarara uğradığı, VO (değişiklikler) ile ilgili ödeme talebinin, üst işverenler tarafından onay verilmemesi nedeniyle yerine getirilmediğini , M8 , M9 , M10 ve M11 mekanik projelerin davacı tarafından gönderildiği ve üst işveren tarafından müvekkil şirkete ödendiği kanaati ile hesaplama yapıldığını ancak mekanik projelerin uygulamaya uygun olmadığı ve kabul görmediği belirtilmiştir. Ancak davalı tarafından sözleşmenin feshi dahil, uygun olmayan ve itiraza konu olan mekanik projelerin, değişikliklerin (VO) uygun olmadığına ait yazılı bir bildirim, yazılı bildirimin kabul edilmemesi durumunda noter kanalıyla yapılmış uyarı, bilgilendirme, ihtar gibi somut belgelerin dosyaya sunulmadığı , davacının sözleşme kapsamında yükümlü olduğu işleri yerine getirdiği, davalının üst işveren tarafından yapılan işlerin istenildiği ölçüde olmadığı gerekçe gösterilerek sözleşmeyi feshettiği , fakat dava dosyasında üst işverenin yapılan işlerin üstlenildiği ölçüde olmadığı hususu ile ilgili bilgi ve belgelerin bulunmadığı , bu nedenle sözleşme feshinin haklı nedene dayandığı ispat edilemediği anlaşılmakla , davalı tarafından kabul edilen 3.821,24Euro eksik ödemenin ( dava tarihi 11 Ocak 2017 itibariyle ( 1 Euro = 4,0726 TL üzerinden )3.821,24 x 4,0726 =) 15.562,38 TL, hakedişler listesinde ilerleme yüzdesine bakıldığında M8 (369,89.Euro)+M9 (21.256,25.Euro)+M10 (27.829,93.Euro)+M11 (166,91.Euro) olmak üzere toplam 49.622,98.Euro (KDV dahil 58.555,12.Euro) olmak üzere teslim edilen kabul gören ve hak edişlere giren projeler karşılığı olarak toplam (58.555,12+3.821,24 (kabul gören eksik ödeme ile = ) 62.376,36. Euro ile davalıca talep edilen V.0.01 proje değişiklik talebi için 34.433 Euro ve V.0.02 proje değişiklik için 8.750 Euro olmak üzere toplamda 43.183 Euro olmak üzere, toplam (62.376,36 Euro + 43.183 Euro) = 105.559,36. Euro alacağının bulunduğu tespit ve hesap edilmiştir.
İş bu rapora taraf itirazları ve bilirkişilerin yeterli inceleme yapmadan , özellikle ihbar olunan Studyo Alteri’nin kayıtlarını incelenmeden rapor hazırlandıklarından söz konusu hususların da yerine getirilerek rapor hazırlanması istemi üzerine aynı heyetten alınan 09.08.2021 tarihli raporda ; davalı şirketin proje firması olduğu, inşaat şirketi olmadığından projelerin inşaata dönüşüp dönüşmediğinin dosya kapsamında bilinmediğini, projelerin fiilen uygulanıp uygulanmadığının belli olmadığını ancak davacı yanca davalıya teslim edilen, davalı yanca hakediş konusu yapılarak üst işverenden ücret alındığından projelerin uygulanabilir olduğunun anlaşıldığı, kök raporda da belirtildiği gibi davalı tarafın M8, M9, M10, M11 mekanik projelerinin uygulamaya uygun olmadığı yönündeki itirazı ile ilgili olarak karşı tarafa herhangi bir yazılı bildirim ya da noter vasıtasıyla yapılmış bir uyarının olduğuna dair somut bir belge sunulmadığı, daha önceki bilirkişi raporlarından da faydalanılarak davacının sözleşme kapsamında yükümlülüğünü yerine getirdiği ancak davalının üst işveren tarafından yapılan işlerin istenildiği ölçüde olmadığı gerekçesi ile sözleşmeyi feshettiği, davalının bu fesih gerekçesi ile ilgili olarak da dosyaya herhangi bir bilgi ve belge sunmadığı , bu nedenle önceki raporda belirtilen şekilde davacının davalıdan alacağının bulunduğu , yine davacının üzerine düşen edim olan projeyi hazırlayıp davalıya teslim ettiği, davalının da üst işverenine bunları teslim ederek hakediş düzenlendiği ve hakediş bedellerini elde ettiği, yine mekanik projeler ve de değişikliklere ilişkin işlemlere uygun olmadığına dair davalının davacıya gönderdiği yazılı bir bildirim ya da noter ihtarı gibi somut bir belgenin bulunmadığı , projelerin zemine uygulanıp uygulanmadığı noktasında herhangi bir belgenin dosyada yer almadığı bildirmiştir.
Mahkememizce, özellikle 18/11/2020 tarihli celse ara kararımız dikkate alınarak ihbar olunan Stüdyo Altieri ticari defterleri ile davalı ticari defterleri ve ihale evrakları bir bütün halinde değerlendirilerek, davalının mekanik işlere ilişkin yükümlülüğü, davacının kusurundan dolayı iptal edildiği ve kendisinden alındığı, yapılan ödemelerin Stüdya Altieriye iade edildiği savunmaları doğrultusunda dava konusu olan hakedişlerdeki proje karşılığı bedelin ne olduğu, M8, M9, M10, M11 projelerinin inşaatta uygulanıp uygulanmadığı, V001 ve V002 değişiklik projelerinin ayni şekilde uygulanıp uygulanmadığı, ayıplı olup olmadığı, başkasına yaptırıldı ise kime yaptırıldığı, ana yüklenici den bu işe ilişkin davalı tarafından hakediş alınıp alınmadığı, özellikle projelerin ayıplı çıkması iddiası karşısında davalının süresinde E-mail, noter ve benzeri yollarla yazılı ihbarı bulunup bulunmadığı, özellikle davalının e-posta yazışmalarında ihbar yapıldığına dair iddiaları da denetlenerek denetime elverişli rapor hazırlanması için dosyanın son heyete tevdii üzerine hazırlanan 16/01/2022 tarihli ek raporda; M8,M9,M10 ve M11 projelerinin inşaatta uygulanıp uygulanmadığı yönünde dosyada bilgi bulunmadığı, bunların ayıplı olup olmadığı yönünde ise 07/12/2016 tarihli E-mail ekindeki 06/12/2016 tarihli yazıda, davalı 4M Salalı tarafından, davacı yapılan işlerin eksik ve yersiz olduğu belirtilerek sözleşmenin feshedildiği bildirildiği , işin bir başka projeciye yaptırılıp yaptırılmadığı konusundaı ve ana yükleniciden bu işe ilişkin davalının hak ediş alıp almadığı hususlarında dosya kapsamındaki belgelerde herhangi bir tespitin yapılamadığı bildirilmiştir.
Bu raporada taraf vekillerini itirazı üzerine , önceki ara karada belirtilen şekilde” davacı, davalı, …….kayıtları da incelenerek, davacının hazırladığı proje ve değişiklik projelerinin zemine uygulanıp uygulanmadığı , M8, M9, M10, M11 projelerinin inşaatta uygulanıp uygulanmadığı , davalı ve üst işverenlerin yazışmaları ve kayıtlarında izlerine rastlanıp rastlanmadığına, bu projelere dayanarak davalıya üst işverenince ödeme yapılıp yapılmadığı, yapıldı ise ne kadar yapıldığı, sonradan mahsup işleminin yapılıp yapılmadığı, V001 ve V002, değişiklik projelerinin aynı şekilde uygulanıp uygulanmadığı, bu projelerin ayıplı olup olmadığı, bu projelerin başka bir yükleniciye yaptırılıp yaptırılmadığı, yaptırıldı ise buna ilişkin kayıtların davalı ve üst işveren kayıtları dan denetlenerek, yine davalının ana yükleniciden bu işe ilişkin hakediş alıp almadığı, aldı ise ne kadar aldığı, ve bilahare bu işte alınan ödemelerin başka bir işten alınacak ödemelerden mahsup yapılıp yapılmadığı hususlarından”, ek rapor hazırlanması istemi üzerine sunulan 17/05/2025 tarihli ek raporda; dosyaya sunulan bilgi ve belgeler kapsamında yapılan incelemede, davalı …. Vekili tarafından, üst işveren ….arasında oluşan anlaşmazlıkların en önemli sebebinin davacının teslim ettiği mekanik projelerin uygun bulunmaması olduğu, üst işverenler arasında anlaşmazlığa neden olan davacının tasarım projeleri ile ilgili müvekkili şirkete ödeme yapılmadığı, mekanik projelerin üst işverenler tarafından uygun bulunmaması üzerine, müvekkili şirketin üstlendiği mekanik tasarım ve buna bağlı …) proje işinin geri alındığını, bu nedenle müvekkili şirketin zarara uğradığını VO (değişiklikler) ile ilgili ödemenin üst işverenler tarafından onay verilmemesi nedeniyle yapılmadığını, M8, M9, M10, M11 mekanik projelerin davacı tarafından gönderildiği ve üst işveren tarafından müvekkili şirkete ödendiği kanaati ile hesaplama yapıldığın , fakat mekanik projelerin uygulamaya uygun olmadığı, kabul görmediği belirtilmiş ise de ; sözleşmenin feshi dahil uygun olmadığı iddia edilen mekanik projelerin ve değişikliklerin (VO) , uygun olmadığına ait yazılı bir bildirim, yazılı bildirimin kabul edilmemesi durumunda noter kanalıyla yapılmış uyarı, bilgilendirme, ihtar gibi somut belgenin olmadığı, sadece 07.12.2016 tarihli e-mail ekindeki 06.12.2016 tarihli yazıda davalı 4M Salalı nın sözleşmeyi fesih ettiğinin bildirildiği, bu nedenle davacının sözleşme kapsamında yükümlü olduğu işleri yerine getirdiği, davalının üst işveren tarafından yapılan işlerin istenildiği ölçüde olmadığı gerekçe gösterilerek sözleşmeyi feshettiği, dava dosyasında üst işverenin yapılan işlerin üstlenildiği ölçüde olmadığı hususunun dosya kapsamın da ki bilgi ve belgelerde tespit edilemediğini , yine incelenen Studio Alteri ticari defterlerinde; 2015 yılına ait Defter-i Kebir kaydı dökümlerinin yapılmadığı, ve o tarihe ait muhasebe kayıtlarının olmadığı, bu nedenle inceleme yapılırken firmalar arasındaki ilişkiyi (borç-alacak) görmeyi engellediği için bu firma ile ilgili değerlendirme yapılamadığını, ancak davacı ve davalı defterleri üzerinde yapılan incelemede 6 adet hakediş faturası ve bunun karşılığı yapılan ödeme sonucu 4.082,61 Euro eksik ödeme bulunduğu, hakedişler listesinde ilerleme yüzdelerine bakıldığında M8, M9,M10,M11 hakedişleri için toplam 49.622,98 Euro (KDV dahil 58.555,12 Euro) ve faturalardan kaynaklı eksik ödeme 3.821,24 Euro olmak üzere 62.376,36 Euro ve proje değişiklikleri V001 ve V002 için toplam 43.183,00 Euro olmak üzere toplam alacağının 105.559,36 Euro olduğunun tespit edildiğini , yine projelerin zemine uygulandığı ancak değişiklik projelerinin uygulanıp uygulanmadığının dosya kapsamında bilinemediği , bu projelerin üst işveren onayı alınmadığı gerekçesi ile davalı tarafından ödenmediği beyanı karşısında, bu değişikliklerin yapıldığının anlaşıldığı, uygulanıp uygulanmadığının bilinemediği, ana yüklenicide bu işe ilişkin davalı tarafından hakediş alındığı, projelerin ayıplı çıktığı iddiasına ilişkin 07/12/2016 tarihli e-mail ekindeki 02/12/2016 tarihli yazıda davalının sözleşmeyi feshettiği bildirildiği, ancak neden ayıplı olduğunun belirtilmediği gibi bir başka projeciye yaptırdığının da tespit edilemediği bildirildiği görülmüştür.
Tüm dosya kapsamı ,dava , cevap alınan bilirkişi raporları birlikte değerlendirildiğinden, taraflar arasında 26 .10.2015 tarihli ve 390.000 Euro bedelli Mekanik Tasarımcı Sözleşmesi imzaladığı , davacı tasarımcının bu sözleşme kapsamında mekanik projeler hazırlayıp danışman davalıya sunduğu ve 7 adet faturadan dolayı 412.826,80 TL tutarındaki alacağa karşılık , davalı şirketten 403.883,18 TL (123.898, 43 Euro ) tahsilat yaptığı ve bakiye alacağının 3.821,24 Euro olduğu, yine davacı tarafından hazırlanan M8, M9, M10, M11 mekanik projelerin davalıya teslim edildiği , davalının üst işverenine sunarak hak edişe bağlandığı ve bunlardan dolayı ödemesi gereken toplam KDV dahil 58.555,12 Euro yu ödemediği , ayrıca davalı talebiyle yapılan V001 ve V002 proje değişikliği için de bunların davalıya teslim edildiği bedelinin 43.183,00 Eour olduğu , davacının bu bedelleri ihtarname göndererek talep ettiği halde ödemediği anlaşılmıştır. Davalının ödeme talebine karşılık olarak , M8, M9, M10, M11 mekanik projelerinin uygulamaya uygun olmadığı, işlerin ayıplı olduğu , bu işler için üst işverenin ödeneni geri aldığı ( başkaca alacaklarından mahsup ettiği) yönündeki itirazları ile ilgili olarak herhangi bir yazılı bir bildirim ya da noter vasıtasıyla yapılmış bir uyarısı olduğuna dair herhangi bir belgeyi sunamadığı , yine proje değişikliklerin (VO) uygun olmadığına ait yazılı bir bildirim, yazılı bildirimin kabul edilmemesi durumunda noter kanalıyla yapılmış uyarı, bilgilendirme, ihtar gibi somut belgenin olmadığını, davacının sözleşme kapsamında yükümlü olduğu işleri yerine getirdiği halde davalının üst işveren tarafından yapılan işlerin istenildiği ölçüde olmadığı gerekçe gösterilerek sözleşme fesih edildiği ve bu feshin haklı olmadığı görülmüştür. Ayrıca davacı dava dilekçesinde hazırlanan ancak teslim alınmayan binalara ilişkin projeler hususundaki talebini ispat edilemediği ve bu yöndeki alacak isteminin ise reddi gerektiği anlaşılmıştır. Davacının, sözleşme kapsamında yaptığı işler vede davalı talebi üzerine yaptığı proje değişiklikleri nedeniyle ödenmeye toplam alacağı 105.559,36 Euroyu talep edebileceği, davalı temerrütünün, ihtarnamenin tebliği ve verilen 7 günlük sürenin 17.12.2016 tarihinde dolduğu da nazara alınarak, bu tarihten itibaren ve alacağın yabancı para olduğu dikkate alınarak 3095 SY nun 4/a maddesinde belirtilen şekilde faiziyle birlikte tahsili yönünde karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde davanın kısmen kabulü yönünde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ İLE; Sözleşme gereğince tanzim edilerek davalı yana teslim edilen faturalar karşılığı ödenmeyen bakiye alacak 3.821,24 EURO, davacı tarafından teslim edilen üst işverenlerce hakedişi onaylanan ve ödemesi davalı yana yapılan ancak davacıya ödenmeyen işler karşılığı hakediş alacağı 58.555,12 Euro’nun, davalı yanın kusuru kaynaklı istemi ve kabulü ile yapılan sözleşme dışı nitelik değişim ve yeniden imalat kaynaklı VO fark alacağı için 43.183,00 Euro olmak üzere toplam 105.559,36-Euro’nun temerrüt tarihi olan 17.12.2016 tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi gereğince devlet bankalarının 1 yıllık euro üzerinden açılan mevduat alacağına uyguladığı en yüksek faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, Fazla istemin reddine,
2-
Alınması gereken 53.206,80-TL harçtan peşin alınan 2.301,78-TL peşin harç ve 11.144,16-TL ıslah harcının mahsubu ile bakiye 39.760,86-TL’nin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olarak 31,40-TL başvuru harcı, 2.301,78-TL peşin harç, 4,60-TL vekalet harcı, 11.144,16-TL ıslah harcı toplamı 13.481,94‬-TL ile,
Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olarak 1.309,50-TL posta masrafı, 16.200,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 17.509,50-TL’nin davanın kabul red oranı dikkate alınarak 17.310,10-TLsinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı ….. Tarafından yapılan yargılama gideri olan 800,00-TL’nin kabul / red oranına göre 9,11-TL’nin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, geri kalan miktarın davalı üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden AÜT gereğince hesap edilen 55.995,10-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
6-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden AÜT gereğince hesap edilen 5.100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
7-HMK 333 maddesi gereğince yatırılan gider avansından kalanın karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı oy birliği ile verilen karar tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde A…. Mahkemesine istinaf kanun yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı.18/07/2022

Başkan….
✍e-imzalıdır
Üye …
✍e-imzalıdır
Üye …
✍e-imzalıdır
Katip…
✍e-imzalıdır