Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/620
KARAR NO : 2021/63

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R

DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : 11/10/2012
KARAR TARİHİ : 09/02/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 08/03/2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
TALEP :
Davacı vekili dilekçesi ile; Davaya konu fabrikada elektrik abonesi olan müvekkilinin talebi ile davalı şirket çalışanları tarafından trafoda güç arttırımına gidildiğini, daha sonra trafoda bulunan sigortanın bozulduğu ve gerilim trafosunun patladığını, davalı tarafından arıza tespiti ve onarım yapıldıktan sonra 2012/7.döneme ait 72.437,20TL fatura ile, re’sen 50.582,45TL ek tahakkuk faturası düzenlendiğini, muhtemelen sadece mayıs ayındaki tüketimin bir bölümünün haziran ayına yansıtıldığı yüksek fatura üzerinden hesaplandığı re’sen tahakkuk faturası nedeniyle Temmuz 2012 döneminde fazladan 50.000TL elektrik bedeli ödemek zorunda kaldıklarını iddia ederek şimdilik 300TL’nin tahsilini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili dilekçesi ile; davalının kendi kusurundan kaynaklı kaza sonucu gerekli ihtaratların yapıldığı, buna rağmen kullanılan usulsüz enerji nedeniyle davacı hakkında fatura düzenlendiği, davacının trafoda meydana gelen patlama sonucu ve öncesinde vuku bulan arızalar nedeniyle 10.06.2012-16.07.2012 arası enerji kullandığı halde faturalandırılmadığı, davalının da bu dönem için tarifeler ve yönetmeliklere uygun fatura düzenlediğini savunarak davanın reddini dilemiştir.
H U K U K İ N İ T E L E N D İ R M E – G E R E K Ç E :
Dava, menfi tespit davasıdır. (İİK 72)
Mahkememizce 37.188,31 TL’lik talebinin kabulüne, kabul edilen miktarın 10.08.2012 ödeme tarihinden itibaren ticari avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 2014/13302 Esas ve 2015/5943 Karar sayılı ilamı ile;
”Somut olayda; davacı şirket aleyhine düzenlenmiş kaçak elektrik kullanımına ilişkin bir tutanak olmadığı gibi, davalı kurum tarafından da davacının kaçak kullandığına ilişkin bir iddiası bulunmamaktadır. Bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere; abonelikte montajlı trifaze sayacın gerilim trafosunun patlamış olduğu, o faz üzerinden tüketilen enerjinin ölçülmemiş olduğu tespit edilmiştir.
Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 20.maddesinde; sayacın, müşterinin kusuru dışında herhangi bir nedenle doğru tüketim kaydetmediğinin tespit edilmesi halinde nasıl hesaplama yapılacağı ve fark tahakkuk ettirileceği düzenlenmiştir. Buna göre; ”a) Sayacın eksik veya fazla tüketim kaydettiği miktarın elektrik sayaçları tamir ve ayar istasyonlarında teknik olarak tespit edilmesi durumunda söz konusu tespit dikkate alınarak,
b) (a) bendinde düzenlenen tespitin bulunmadığı durumlarda; varsa müşterinin aynı döneme ait sağlıklı olarak ölçülmüş geçmiş dönem tüketimleri dikkate alınarak, yoksa sayaç doğru çalışır duruma getirildikten sonra müşterinin ödeme bildirimine esas ilk iki tüketim dönemine ait tüketimlerinin ortalaması dikkate alınarak, hesaplama yapılır ve fark tahakkuk ettirilir.
Tahakkuka esas süre; doğru bulgu ve belgenin bulunması halinde 12 ayı, bulunmaması halinde ise 90 günü aşamaz.”
O halde mahkemece yapılacak iş; Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin ve Kurul kararlarının uygulanması ve teknik konuda uzman olan önceki bilirkişiden farklı bir bilirkişiye dosyanın tevdii ile; davacının borcunun yeniden hesaplatılarak sonucuna göre bir karar verilmesi olmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA” karar verilmiştir.
Bozma ilamına uyma kararı verilmiştir.
Bozma sonrası konusunda uzman bilirkişilerden rapor alınmıştır.
Bilirkişi raporu-1:
Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Sayacın Doğru tüketim Kaydetmemesi” başlıklı 20. maddesi kapsamında.. “(…)varsa müşterinin aynı döneme ait sağlıktı olarak ölçütmüş geçmiş dönem tüketimleri dikkate alınarak, yoksa sayaç doğru çalışır duruma getirildikten sonra müşterinin ödeme bildirimine esas ilk iki tüketim dönemine ait tüketimlerinin ortalaması dikkate alınarak, hesaplama yapılır ve fark tahakkuk ettirilir.” şeklinde düzenlenmiştir. Burada, “varsa müşterinin aynı döneme ait sağlıktı olarak ölçülmüş geçmiş dönem tüketimleri dikkate alınarak… hesaplama yapılır” şeklinde tarlflenen yöntem; abonenin geçmiş dönemlere göre güç artırımına gitmiş olması nedeniyle, geçmiş dönem tüketimlerinin teknik açıdan sağlıklı olamayacağı gerekçesiyle uygun görülmemiştir.
Bu nedenle, sayacın arızası nedeniyle kaydedilmeyen tüketimleri en doğru şekilde hesaplayabilmek adına mevzuatta tariflenmeyen bilimsel/matematiksel bir başka yönteme başvurmak ihtiyacı doğmuştur. Bu kapsamda, bilimsel açıdan abonenin gerçek tüketimine en yakın sonuç verecek olması, abonenin lehine olması ve dağıtım şirketinin de bu yöntemi kabul etmiş olması nedeniyle, ikinci yöntem olan, “sayaç doğru çalışır duruma getirildikten sonra müşterinin ödeme bildirimine esas ilk iki tüketim dönemine ait tüketimlerinin ortalaması dikkate alınarak, hesaplama yapılır” şeklinde tariflenen yöntemin uygulanması gerektiği, sayacın eksik tüketim kaydettiğinin sayacın optik portunun okunması ile sabit olan 10/06/2012 günü saat 02:17 ile -16/07/2012 günü saat 10:05 arasındaki tüketimler nedeniyle , abonenin sayaç çarpanının 3450 olduğu davalının izlediği yöntemle yapılan hesaplamada davacının borcunun 50.578,50 TL olarak hesaplanmıştır.
Ek Rapor: Bilirkişi heyetine hesap bilirkişisi dahil edilerek bilirkişiler … oluşan heyetten 14/07/2017 tarihli ek rapor alınmış ek raporda da Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 20.i maddesinin uygulanma imkanı olmadığı arızalı olmayan fazların kaydettiği tüketim miktarları kullanılarak sayacın kaydetmediği enerji miktarını hesaplandığı belirtilerek davacının borcu 50.578,50 TL olarak hesaplanmıştır.
Bilirkişi Raporu- II :
Elektrik Elektronik Mühendisi ve SMMM bilirkişiden alınan raporda, Davalı … şirketinin ,trafodaki patlama sonucu ve öncesinde vuku bulan arıza nedeniyle 10.06.2012-16.07.2012tarihi arası 1 fazın tüketim kaydetmediğinin belirtildiğini, davalı … Elektrik Dağıtım A.Ş.,arızanın başlangıç ve bitiş tarihlerini gösterir bilgiyi sadece sayaç hafıza kayıtlarından ve bilgisayar ile yapılan optik okuma sonucunda belirlendiğini bu belgelerin dava dosyasında bulunmadığını raporun daha doğru bilgi ve belgelere dayandırılarak düzenlenebilmesi optik okuma sonuçlarının ve kW ve TL bazında Tüketim Ekstresinin dosyaya ilave belge kazandırılması gerektiği belirtilmiş,
Bilirkişi raporu III :
Elektrik-Elektronik Mühendisi …. ve Hukukcu bilirkişi ….’den alınan 07,01.2019 tarihli raporda, Abonenin geçmiş dönemlere göre güç artırımı yapıldığından, geçmiş dönem tüketimlere göre hesaplama yapılması uygun olmayacağı, sayaçtan optik okuma ile belirlenmiş olan 10.06.2012 günü 02,17 ile -16.07.2012 günü saat 10:05 arası dönemde sayacın 1 fazında eksik tüketim olduğu tespitinin davalının optik okuma sonuçlarını dosyaya sunulması durumunda değerlendirileceği belirtilmiş, davalı taraf optik okuma sonuçlarını dosyaya sunamamıştır.
Bilirkişi heyetindeki hukukçu bilirkişi listeden çıkarılarak heyete yeni mühendis bilirkişiler eklenmiş ve 3 kişiden olan heyetten rapor alınmasına karar verilmiştir.
Bilirkişi Raporu IV:
Elektrik Mühendisi ….Elektrik Mühendisi …., Elektrik Elektronik Mühendisi ….’den alınan rapor: Sayaçtan optik okuma ile alınan hafıza bilgileri doğrultusunda 10.06.2012 gün saat 02.17 ile 16.07.2012 gün saat 10.05 arasında 1 fazda (R fazı) eksik tüketim olduğu tespit edildiği, 28.06.2012 tarihinde GÜÇ ARITIRIMI yapıldığı, eksik tüketimin güç artırımından önceki 18 gün ve güç artırımından sonraki 18 gün olduğu, 36 günlük 1 fazında olan eksik tüketimin tespiti için günlük %33,3 oranında eksik tüketim hesaplanacağı, 10.06.2012 günü saat 02.17 itibari ile arıza başladığından 137 dakika tüketimin çıkartılması gerektiği, 16.02.2012 günü saat 10.05 itibari ile arıza giderildiğinden bu süreye tekabül eden 605 dakika lık tüketimin eklenmesi gerektiği ve bu verilere göre hesap yapılacağını belirtmiştir
Günlük ortalama tüketimi 8.820,78 kWh ve eksik olan 1 fazın günlük tüketimini ise 2.940,26 kWh olduğunu hesaplamış. 1 fazın 36 günlük eksik tüketimini 105.849,36 kWh olarak hesap etmiştir. Bu hesaba arıza başladığı gün gece 02.17 de olduğundan 2 saat 17 dakikalık (137 dakika) tüketimi eklemiş, Anzanın giderildiği gün ve saat olan Temmuz ayının 16 sında ki saat 10.05 teki ek süre olan 10 saat 5 dakikayı (605 dakikayı) da ekleyerek eksik tüketim olarak 105.890, 53kWh bulmuştur.
Toplam 105.890,53 kWh lik tüketim ve normal tarife üzerinden yapmış olduğu hesap ile de davalının davacıdan talep edeceği miktar olan 28.105,39 TL yi hesaplamıştır.
Sonuç olarak bilirkişi heyetinin hazırladığı raporda özetle, Davalı şirketin sayaçtan optik okuma ile alınan hafıza bilgileri doğrultusunda 10.06.2012 gün saat 02.17 ile 16.07.2012 gün saat 10.05 arasında 1 fazda eksik tüketim olduğu tespitine istinaden hesaplama yapılacağı, Yargıtay ilamında davalı kurumun talep edeceği tutarın hesaplamasının Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 20.maddesine istinaden yapılması gerektiğinin belirtildiği, bu görevlendirme doğrultusunda yeniden yaptıkları hesaplama da davalı … Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin eksik tüketim bedeli olarak talep edeceği tutarın, normal tarife üzerinden cezasız olarak 28.105,39 TL hesaplandığını, … Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin düzenlediği 2012/07 döneme ait 31.07.2012 tarihli fatura tutarı 50.578,50 TL olduğundan davacı … Çelik Döküm Metal Makine San. Tic. A.Ş. nin talep edeceği tutarın 22.473,11 TL olarak hesaplandığını belirtir raporu düzenlemişlerdir.
Ek rapor: Bilirkişi raporuna itirazların karşılanması ve 3 fazlı sistemin ne olduğu konusunda açıklama yapılması için alınan ek raporda, ” Bu somut olayda sayacın 1 fazının eksik tüketim yaptığı, ancak bu durumun tamir ve ayar istasyonlarında teknik olarak tespit edilmediği dosyadaki tüm verilerden belli olduğundan 20/a maddesinin uygulanamayacağı aşikârdır. Bu yüzden 20/b maddesine göre hesap yapılmalıdır.
Hesaplamaların, Sigorta atmasına bağlı 1/3 oranında eksik kaydeden ancak sağlam ve tüketimi doğru kaydeden sayaç üzerinden yapılan kayıtlara göre çıkartıldığından, güç artırımı yapılmasının davaya konu alacak miktarını etkilememektedir.
3 fazlı sistemlerde fazlara güç dağılımının eşit (dengeli) olarak dağıtımı her zaman istenir. Bu durum proje aşamasında proje Mühendisince güçler eşit veya eşite yakın dağıtılır. Fabrikalarda makine-motorlar genellikle zaten 3 fazlı olduğundan (3 fazlı motorlar zaten fazları eşit dağılmıştır), ancak tek fazlı olan ışık, priz ve tek fazlı motorların eşit dağılımı da gerek proje aşamasında ve gerekse imalat aşamasında yapılır. Ancak bu her zaman yüzde yüz eşit dağıtılamaz. Ama bu şekilde kabul edilmelidir.
Özetle; Davalı … Elektrik Dağıtım A.Ş. düzenlediği 2012/07 döneme ait 31.07.2012 tarihli fatura tutarı 50.578,50 TL olduğundan, heyet olarak bizim yaptığımız hesap neticesinde de olması gereken faturamn 28.486,38 TL olacağından, bilirkişi heyeti olarak; davacı … Çelik Döküm Metal Makine San. Tic. A.Ş.’ nin Davalıdan talep edeceği tutar 22.092,12 TL olarak hesaplanmıştır.
Bilirkişi raporu V :
Elektrik elektronik mühendisi Bilirkişi … tarafından düzenlenen raporda önceki bilirkişi raporları tek tek değerlendirilmiş, hangi rapora hangi sebeple itibar edilemeyeceği açıklandıktan sonra,
Sayaçtan optik okuma ile alınan hafıza bilgileri ile 10.06.2012 gün saat 02.17 ile 16.07.2012gün saat 10.05 arasında 1 fazda eksik tüketim olduğu anlaşılmıştır. 36 gün 7 saat 48 dakika eksik tüketim vardır.
Tüketim ekstresine göre geçmiş dönem tüketimlerinde 2011/06 ile 2011/07 dönemlere ait tüketim bilgileri bulunduğundan yönetmelikteki öncelik göz önüne alınarak bu endeks değerlerine göre hesaplama yapılacaktır. Sayaç Çarpanı 2070 dir.
Günlük 1 fazında %33,3 oranında eksik tüketim olduğu kabulü ile 36 gün 7 saat 48 dakika eksik tüketim olduğu hesaplanacaktır.
1 Fazın Günlük ortalama tüketimi = 8.820,62 /3 =2.940,21 kWh/gün dir.
1 Fazın 36 günlük tüketimi = 2.940,21×36 gün = 105.847,56 kWh
1 Fazın 1 saatlik tüketimi = 2.940,21/24 = 122,51 kWh/saat
1 Fazın 7 saatlik tüketimi = 122,51×7 = 857,57 kWh
1 Fazın 47 dakikalık tüketimi = 122,51 x47/60 = 95,97 kWh
1 Fazın 36 gün 7 saat 48 dakikalık tüketimi= 105.847,56+857,57+95,97= 106.801,10 kWh lik tüketim yapılabileceği göz önüne alınarak normal tarife üzerinden davalı … … tarafından talep edebilecek tutar 28.486,38 TL olarak aşağıda hesaplanmaktadır.
Davalı … Elektrik dağıtım A.Ş. düzenlediği 2012/07 döneme ait 31.07.2012 tarihli fatura tutarı 50.578,50 TL dir. Ödenmesi gereken faturanın 28.486,38 TL olacağından, davacı … Çelik Döküm Metal Makine San. Tic. A.Ş.’ nin Davalı … … tan talep edebileceği tutar 22.092,12 TL olarak hesaplanmaktadır.
Tüm bilirkişi raporları ile ortaya çıkan sonuç 3 fazlı sayaçlarda tek faza ait tüketimin müstakilen tespitinin mümkün olmayacağı şeklindedir. Davalı 2 faza ait tüketimi esas alarak hesaplama yapmış bulunan sonucu 3’e bölerek tek faza ait tüketimi bulmuş, optik okuyucularla tek faza ait tüketim kaydetmeyen dönemin tespit edildiğini savunmuş ise de bilirkişilerin ısrarlı taleplerine rağmen optik okuyucu raporlarını delil olarak sunamamıştır O halde Yönetmeliğin 20/b maddesinin uygulanması gerektirecek bir durumun mevcut olduğu aşikardır. Yargıtay kararında da Yönetmeliğin 20/a yada 20/b maddelerinden hangisine göre hesaplama yapılacağı belirtilmemiş bilirkişiden rapor alınması gerektiğine hükmedilmiştir.
Bilirkişi raporlarından da anlaşıldığı üzere, Yönetmeliğin 20.a Maddesinin somut olaya uygulanması mümkün görülmemektedir. Bu madde de düzenlendiği şekilde tamir ve ayar istasyonlarında bir tespit yapılmamıştır. Güç artırımı yapıldığından eski dönem tüketimleri de hesaplamaya esas alınamayacaktır. Davalı faturaya konu alacağı tespit ederken optik okuma raporuna göre tahakkuk yaptığını ileri sürmüş , tahakkuka esas optik okuma raporunu bilirkişiler talep etmesine rağmen dosyaya sunamamıştır. Bilirkişiler Elektrik Mühendisi …., Elektrik Mühendisi …., Elektrik Elektronik Mühendisi…. ve en son raporu düzenleyen Elektrik Elektronik Mühendisi Bilirkişi …. rapor hazırlanırken önceki bilirkişi raporlarını da tartışılarak rapor düzenlenmiştir. Bilirkişi raporundaki gerekçeler ve Yönetmeliğin 20/b maddesi esas alınarak yapılan hesaplama yöntemi hakkaniyete uygun olduğu kabul edilmiştir. Bilirkişiler
Netice olarak Yönetmeliğin 20/b maddesine göre çarpan üzerinden yapılan hesaplama sonucu düzenlenen rapor hükme esas alınarak davalının davacıdan 28.486,38 TL talep edilebileceği fazladan ödenen 22.092,12 TL nin istirdadı gerektiğine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE,
22.092,12 TL’ nin 300,00 TL’ si için 11/10/2012 tarihinden, 21.792,12 TL’ si için ise ıslah tarihi olan 18/02/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan istirdatına,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2) Dava açılışında alınan 21,50 TL peşin harç ile yargılama sırasında yatırılan 630,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 651,50 TL harcın alınması gereken 1.509,11 TL harçtan düşülmesi ile bakiye 857,61 TL harcın DAVALIDAN ALINARAK HAZİNEYE GELİR KAYDEDİLMESİNE,
3) (a) Dava açılışında alınan 21,50 TL peşin harç ile yargılama sırasında yatırılan 630,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 651,50 TL harcın yargılama gideri olarak kabulü ile DAVALIDAN ALINARAK DAVACIYA VERİLMESİNE,
(b) Davacının yargılama sırasında yapmış olduğu 35,90 TL başvurma harcı, 7.300,00 TL bilirkişi ücreti, 335,00 TL posta gideri, olmak üzere toplam 7.670,90 TL yargılama giderinden davanın kabul oranı dikkate alınmak suretiyle 4.556,98 TL’sinin DAVALIDAN ALINARAK DAVACIYA VERİLMESİNE,
4) Davacının yargılamada vekil ile temsil edildiği anlaşıldığından yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 4.080,00 TL vekalet ücretinin DAVALIDAN ALINARAK DAVACIYA VERİLMESİNE,
5) Davalının yargılama sırasında yapmış olduğu 65,50 TL posta gideri, olmak üzere toplam 65,50 TL yargılama giderinden davanın ret oranı dikkate alınmak suretiyle 26,59 TL’sinin DAVACIDAN ALINARAK DAVALIYA VERİLMESİNE,
6) Davalının yargılamada vekil ile temsil edildiği anlaşıldığından yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 4.080,00 TL vekalet ücretinin DAVACIDAN ALINARAK DAVALIYA VERİLMESİNE,
7) Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider ve delil avansının HMK’nin 333. maddesi uyarınca karar kesinleştikten sonra Hukuk Muhakemeleri Kanunu Gider Avansı Tarifesinin 5. maddesi dikkate alınarak YATIRANLARA İADESİNE,
İlişkin, taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay’ da temyiz yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 09/02/2021

Katip …

Hakim …

YARGILAMA GİDERLERİ
DAVACI (BOZMA ÖNCESİ)
Bilirkişi Ücreti 1.800,00TL
Posta/Tebligat Ücreti 98,50TL

——————————————-
Toplam 1.898,50TL
YARGILAMA GİDERLERİ
DAVACI (BOZMA SONRASI
Bilirkişi Ücreti 5.500,00TL
Posta/Tebligat Ücreti 236,50TL

——————————————-
Toplam 5.736,5TL

YARGILAMA GİDERLERİ
DAVALI (BOZMA SONRASI)
Posta/Tebligat Ücreti 65,50TL

——————————————-
Toplam 65,50TL