Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T. C.
A N K A R A
ASLİYE 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGILAMA YETKİSİNİ KULLANAN MAHKEMEMİZCE VERİLEN KARAR

ESAS NO : 2019/718 Esas
KARAR NO : 2021/797 Karar

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – … ….
DAVALI : … – … ….
Av. … -….
DAVA : Tazminat (Hizmet Sözleşmesi)
DAVA TARİHİ : 26/12/2019
KARAR TARİHİ : 03/11/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 04/11/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Hizmet Sözleşmesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 29.07.2017 tarih ve 2017/10604 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla Kurumlarına 31.12.2018 tarihine kadar kullanılmak üzere 500.000 baş canlı büyükbaş hayvan (01.02 GTİP), 475.000 baş canlı koyun ve keçi (01.04 GTİP) ve 75.000 ton büyükbaş hayvanların (taze veya soğutulmuş) etleri (02.01 GTİP) için verilen tarife kontenjanı kapsamında… firması ile 17.10.2017 tarihinde Fransa, İrlanda ve İspanya mahreç ve menşeili 25.000 baş kesimlik sığır ve Gladenur S.A. firması ile 21.05.2018 tarihinde Güney Amerika mahreç ve menşeili 30.000 baş kurbanlık sığır temin sözleşmesi akdedildiğini, davalı şirketle bağıtladıkları 05.07.2018 tarihli Bakım, Besleme ve Kesim Hizmeti Alımı Sözleşmesi “kesim” hizmetine, 03.08.2018 tarihli Bakım, Besleme ve Kesim Hizmeti Alımı Sözleşmesi de “bakım ve besleme” hizmetine yönelik olup; Kurumlarına Bakanlar Kurulu kararıyla verilen tarife kontenjanıyla ithali söz konusu olan TG 64 parti numaralı 3553 adet Güney Amerika (Brezilya) menşeili büyükbaş hayvan 04.08.2018, 05.08.2018 ve 06.08.2018 tarihlerinde, TG 66 parti numaralı 406 adet İrlanda menşeili büyükbaş hayvanın ise 10.08.2018 tarihinde davalı yana ait …’nde bulunan tarım işletmesine teslim edildiğini, Bakım, Besleme ve Kesim Hizmeti Alım Sözleşmesi’nin yapılacak işlere ilişkin 5. Maddesinde; “Kurum tarafından ithal edilen büyükbaş kesimlik hayvanların kesimi yapılana kadar firma tarafından bakım, besleme ve güvenliklerinin sağlanması, bakım ve besleme için gerekli yem, saman ve temiz içme suyu tedarik edilmesi ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının belirlediği mevzuat çerçevesinde hayvanların kesiminin yapılması, kesimi yapılan hayvanların mevzuat gereği BSE, Anitibiyotik ve Hormon kalıntısı için numune alımının sağlanması, alınan numunelerin ilgili laboratuvarlara ulaşmasının sağlanması, kesimi yapılan hayvanlara ait karkasların ön soğutma ve muhafazası ile sevk araçlarına yüklenmesi işlemlerinin yapılmasıdır” denildiğini, 06.08.2018 tarihinde kesim işlemlerine başlanmakla birlikte bahse konu işletmede ilk olarak 22.08.2018 tarihinde genel durumu iyi olmayan, halsizlik ve durgunluk gösteren bazı hayvanların Sincan İlçesi’nde bulunan davalı yana ait et kombinasına sevkini takiben kesim işlemleri sırasında muayene eden veteriner hekimi 2 baş sığırda Antraks (Şarbon) hastalığı olabileceğinden şüphelendiğini ve aynı gün tarım işletmesinde 4 baş sığırın ölmesi üzerine … İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü personelince ölen hayvanlardan kan numuneleri alınarak Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’ne gönderildiğini, yapılan kan analizi işlemleri neticesinde Antraks (Şarbon) pozitif teşhisinin konulmasıyla davalının işletmesi ve civar işletmelere … İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nce derhal flili kordon ve karantina işlemleri uygulanıp imha, dezenfeksiyon ve analiz işlemleri tamamlanıncaya kadar işletmenin faaliyetten men edildiğini, … İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nce 23.08.2018 sabahı itibariyle başlatılan aşılama işlemi birden çok doz/rapel uygulanarak 28.08.2018 günü saat 14.00 itibariyle tamamlandığını ve “Vetal Basilax Anthrax” AşıISInın prospektüsünde zikredilen 42 günlük arınma süresinin sonu olan 08.11.2018 tarihine yani hastalığın sönerek karantinanın nihayete erdirilmesine kadar anılan şartlar dâhilinde işletmede 273 baş Brezilya ve 3 baş İrlanda menşeili hayvan, bu tarihten itibaren de 16.11.2018 tarihinde 1 baş, 17.11.2018 tarihinde 1 baş, 22.11.2018 tarihinde de 1 baş olmak üzere 3 baş Brezilya menşeli olmak Üzere genel toplamda 279 baş Brezilya ve İrlanda menşeili hayvanın öldüğünü, hastalığın analizle bilimsel manada teşhisinden hemen önceki aşamada vakıa bazında şüphenin oluştuğu 22.08.2018 tarihinden itibaren hiçbir hayvanın kesiminin yapılmadığını, işletmeden hayvan, malzeme, atık, gübre, yem vesaire çıkışına izin verilmediğini, ölen hayvanların (ve temas eden Materyal) şarbon prosedürüne uygun olarak yakılmak ve kireçli derin çukurlara gömülmek suretiyle imha edildiğini, Kurumlarının Besilik/Kurbanlık Sığır Alım Sözleşmeleri ile ithal ettiği büyükbaş hayvanların orijinleri itibariyle (Brezilya ve İrlanda ülkelerinde) Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’nce (OIE) yayınlanan İistelere göre 2017 ve 2018 yıllarında şarbon vakıalarının yer almadığını, hayvanların ithal edildiği bu ülkelerdeki işletmelerin resmi/hükümet veteriner hekimleri tarafından düzenlenen Sağlık Sertifikalarına geçen bilgilere göre son 30 gündür hastalıklardan ari oldukları, ithal canlı hayvanların Türkiye’ye teslim aşamasında Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlüklerince sağlık şartları bakımından mevzuat gereği ayrıca denetime tabi tutulduklarını, şarbon hastalığının etiyolojisi dikkate alındığında söz konusu hayvanların bu hastalığa tutulmuş bir şekilde yurt dışından hareket etmeleri halinde gemi yolculuğu henüz sona ermeden ve ülkemize ulaşmadan telef olacaklarını, nitekim denizaşırı taşıma ile aynı gemilerle getirilen hayvanların teslim edildiği başkaca işletmelerde şarbon kaynaklı hiçbir. ölümünün meydana gelmediğini, bu saptamaları teyiden Antraks pozitif numunelere yönelik Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ile Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Laboratuvarları Daire Başkanlığının müşterek tespitlerinde bahse konu şarbon mihrakındaki etkenin ülke genelinde görülen bakteri ile aynı genotip özelliklere sahip olduğu, yapılan genotip analizde şarbon pozitif numunelerdeki bakterinin 2008 yılında Ankara/Çubuk, Ankara/…, Bolu/Seben, 2012 yılında İçel’den izole edilen suşlar (bir bakteri veya virüsün farklı alt türlerinin aralarında genetik farklılıklar bulunan gruplar) ile yüksek oranda benzerlik gösterdiği, buna ek olarak Kırıkkale/Delice, Kırşehir/Kaman, Erzurum/Pasinler, Yozgat, Malatya, Van ve Siirt illerinden izole edilen suşlar ile de benzerlik gösterdiğinin anlaşıldığını, … İlçesi’nde daha önce elde edilen suşlarla güncel mihrakta (dava konusu işletmede) izole edilen Suşun genetik yapısının da aynı olduğunu, davalının işletmesine hayvanlar teslim edildikten sonra ilgili mevzuat gereği yapılması icap eden tüm analizler için numuneler alındığını ve 13.08.2018 ila 16.08.2018 tarihleri arasında numune kesimi yapıldığını ve bu etlerde yapılan analizler sonucunda herhangi bir olumsuzluğa rastlanılmadığını, hastalığın bölgeden temin edilen bulaşık saman veya otların ithal hayvanlar tarafından tüketilmesinden kaynaklandığının Tarım ve Orman Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı tarafından bu hususta yürütülen teftiş faaliyeti neticesinde elde edilen İnceleme Raporu ile anlaşıldığını, taraflar arasındaki Bakım, Besleme ve Kesim Hizmeti Alım Sözleşmesinin “Firmanın Diğer Yükümlülükleri” başlıklı 11. maddesinin 3. Bendinde; “Firma, sözleşme konusu hayvanların kesimine kadar korunmasından, bakım besleme süresinde ortaya çıkacak hayvan ölümleri ile mecburi kesime ilişkin doğan zarardan ve kesilen hayvana ait karkasın insan gıdası olarak tüketimine mani olacak şekilde oluşacak zararlardan sorumludur” yönünde getirilen düzenleme itibariyle davalının, aşağıda ayrıntısı izah edilen ve Kurumları nezdinde doğan maddi zarardan sorumlu olduğunu, sözleşmenin bakım ve besleme yükümlüsü (davalı) ticaret şirketini sözleşme konusu hayvanlarda ortaya çıkacak ölümler cihetinden oluşacak zarardan sorumlu tutan bu düzenlemesindeki formülasyonun, ölümden kaynaklanan zararı ölüm sebebinden bağımsız olarak tazmine bağladığını, bu bakımdan sığırdan alınan kan, doku ve svaplarında şarbon pozitif bulgusuna ulaşılması akabinde yaşanan hayvan ölümlerinden kaynaklı maddi kayıplarının ölen hayvan sayısı ile irtibatlandırılması; analizleri şarbon negatif çıkan ve (şarbon pozitif tespit edilenler gibi) tamamı imha olunan hayvanların da ölümden kaynaklı zarar bağlamında dikkate alınması gerektiğini, kurumlarının ithalat suretiyle bedelini ödeyerek mülkiyetini kazandığı kesimlik/kurbanlık büyükbaş hayvanların ölümü ve müteakiben tamamen imhası ile zarara uğradığını, taraflar arasındaki Bakım, Besleme ve Kesim Hizmeti Alım Sözleşmesi’nin (13.1.) maddesinde hayvan ölümlerinden kaynaklı zararların “Kurumun liman veya sınır noktasındaki ortalama teslim alma kilosu üzerinden hesaplanacağı” yönünde hüküm getirilmiş olup bu düzenleme itibariyle; Brezilya menşeili hayvanlar için tanzim edilen Muayene ve Kabul Komisyonu Raporu uyarınca muayenesi yapılan 5.559 baş hayvanın 2.671.700 kg toplam ağırlıkta olduğu dikkate alındığında bu hayvanlar bakımından ortalama teslim alma kilosu 480,60 kg olduğunu ve bu partideki hayvanlara ilişkin faturanın 3,20 USD/kg üzerinden fiyatlandırıldığını, bu veriler itibariyle Brezilya menşeli hayvanlar yönünden zararın: 273 baş x 480.60 ke. (ortalama ağırlık) x 3,20 USD (birim fiyat) — 419.852,16 USD olduğunu, İrlanda menşeili hayvanlar için tanzim edilen Muayene ve Kabul Komisyonu Raporu uyarınca muayenesi yapılan 406 baş hayvanın 197.200 kg toplam ağırlıkta olduğu dikkate alındığında bu hayvanlar bakımından ortalama teslim alma kilosu 485,71 kg olduğunu ve bu partideki hayvanlara ilişkin faturanın 2,80 EURO/kg üzerinden fiyatlandırıldığını, bu veriler itibariyle İrlanda menşeili hayvanlar yönünden zararın: 3 baş x 485.71 kg (ortalama ağırlık) x 2.85 EURO (birim fiyat) 4.152,82 EURO olduğunu, Bakım ve Besleme Giderlerine ilişkin olarak; Karantina öncesi ve sonrasında ölümü söz konusu olan hayvan sayısı 279 baş olup bu hayvanların işletmeye intikallerinden ölümlerine kadar bakım ve beslemeleri hususunda Kurumlarınca davalı tarafa 159.570,81 TL tediyede bulunulduğunu, sözleşme hükümleri, işletmeye teslim edilen hayvanların bakım ve beslenmesi, güvenliklerinin sağlanması, kesilmesi, analiz numunelerinin alınması, ön soğutmalarının yapılması ve sevk araçlarına yüklenmesi işini kapsadığından; kesimi yapılmadan ölüp tamamen imha edilen hayvan başına günlük muayyen miktarda davalıya ödenen bakım ve besleme giderinin bir zarar kalemi olduğunu, Gümrük Giderlerine ilişkin olarak; Brezilya menşeili hayvanlar bakımından hayvan başına ortalama 82,22 TL gümrük gideri yapılmış olup; bu veri itibariyle Kurum zararının 276 baş x 82,22 TL = 22.692,72 TL olduğunu, İrlanda menşeili hayvanlar bakımından hayvan başına ortalama 106,54 TL gümrük gideri yapılmış olup; bu veri itibariyle Kurumlarına zararının 3 baş x 106,54 TL -=319,62 TL olduğunu, nakliye giderlerine ilişkin olarak; Davalının işletmesine intikal ettirilen Brezilya menşeili hayvanların Kurumlarına bağlı Denizli Et Kombinası Müdürlüğü’nden sevk edildiğini, anılan nakliye işinin hayvan başına 206,00 TL 4 KDV’den ihale edildiğini ve bu bedelin yükleniciye ödediğini, bu veri itibariyle Kurum zararının 243,08 TL (KDV dâhil nakliye gideri) x 276 baş = 67.090,08 TL olduğunu, Davalının işletmesine intikal ettirilen İrlanda menşeili hayvanların Kurumlarına bağlı …Et Kombinası Müdürlüğü’n den sevk edilmiş olup; anılan nakliye işinin, hayvan başına 190,00 TL + KDV’den ihale edildiğini ve bu bedelin yükleniciye ödendiğini, bu veri itibariyle Kurum zararının 224,20 TL (KDV dâhil nakliye gideri) x 3 baş = 672,60 TL olduğunu, Nakliye giderleri kapsamında Kurumun toplam zararının (a+b) 67.762,68 TL olduğunu, Analiz Giderlerine ilişkin olarak; Tarım işletmesinde hayvan ölümlerinin başlamasıyla Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü delâletiyle yaptırılan analizler için Kurumlarınca 7.378,80 TL bedel ödendiğini ve bu tediyenin Kuruma fatura edildiğini, Faizin Türü açısından; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 16/1. maddesi uyarınca tacir addedilen Kurumları ile bir ticaret şirketi olan davalı arasında akdedilen Bakım, Besleme ve Kesim Hizmeti Alım Sözleşmesi her iki tarafın da ticari işletmelerini ilgilendirdiğinden ticari iş sayılan bu ihtilafta “Türk Lirası” alacakları bakımından 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt F aizine İlişkin Kanun’un 2. maddesi uyarınca ticari temerrüt (avans) faizi işletilmesi gerektiğini, “Ölen Hayvan Bedeli” zarar kalemi bakımından oluşan (419.852,16 USD ve 4.152.82 EURO) Kurum alacağını 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 99. maddesi itibariyle fiili ödeme günündeki rayiç üzerinden talep ettiklerinden bu alacakları bakımından 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine Ilişkin Kanun’un 4/a maddesi uyarınca Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz işletilmesi gerektiğini, Temerrüt Tarihi açısından; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 114/2. maddesindeki atıf itibariyle haksız fiil sorumluluğuna ilişkin hükümler kıyas yoluyla sözleşmeye aykırılık hallerine de uygulanacak olup; aynı yasanın 117/2. Maddesinde haksız Fiillerde fiilin işlendiği tarihte borçlunun temerrüde düşeceği düzenlendiğinden tüm kalemlerdeki alacakları bakımından 22.11.2018 olan en son hayvan ölüm tarihinden itibaren yukarıda belirttikleri oranlarda faiz işletilmesini talep ettiklerini, açıklanan nedenlerle yargılamanın icra edilerek tüm kalemlerdeki alacakları bakımından fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik; ölen Hayvan Bedeli bakımından Brezilya menşeili hayvanlar için 1.000 USD, İrlanda menşeili hayvanlar için 1.000 EURO, Bakım ve Besleme Giderleri bakımından 1.000,00 TL, Gümrük Giderleri bakımından 1.000,00 TL, Nakliye Giderleri bakımından 1.000,00 TL, Analiz Giderleri bakımından 1.000,00 TL alacaklarının tazmin borcu doğuran eylem akde aykırılık yanında haksız fiil de oluşturduğundan işletmede son hayvan ölümünün yaşandığı 22.11.2018 tarihinden itibaren alacakları yönünden 3095 sayılı Kanun’un 4/a maddesi uyarınca Devlet Bankalarının (filli ve günündeki rayiç üzerinden USD ve EURO) cinsinden bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faizi ile, (b), (c), (d) ve (e) bentlerindeki alacakları yönünden ise 3095 sayılı Kanun’un 2. maddesi uyarınca ticari temerrüt (avans) faizi ile davalıdan tahsil edilerek Kurumlarına ödenmesinin hüküm altına alınmasını, yargılama giderleri ve bu meyanda vekâlet ücretinin de davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı kurumun, 17.10.2017 tarihinde Fransa, İrlanda ve İspanya’dan toplam 25.01 baş kesimlik sığır, 21.05.2018 tarihinde ise Brezilya’dan 30.000 baş kurbanlık sığ ithal ettiğini, davacı kurum ile müvekkili şirket arasında 05.07.2018 tarihinde kesim hizmeti konulu Bakım, Besleme ve Kesim Hizmeti Alımı Sözleşmesi, 03.08.2018 tarihinde ise bakım ve besleme konulu Bakım, Besleme ve Kesim Hizmeti Alımı Sözleşme imzalandığını, bu kapsamda TG64 parti numaralı 3553 adet Güney Amerika (Brezilya) menşeili büyükbaş hayvanın 04.08.2018, 05.08.2018 ve 06.08.2018 tarihlerinde, TG66 parti numaralı 406 adet İrlanda menşeili büyükbaş hayvanın ise 10.08,2018 tarihinde müvekkili şirkete ait … İlçesi Abiboz Mahallesinde bulunan tarım işletmesine teslim edildiğini, söz konusu her iki Bakım, Besleme ve Kesim Hizmeti Alım Sözleşmesi’nin Maddesine göre sözleşme konusunun; “Kurum tarafından ithal edilen büyükbaş kesimlik hayvanların kesimi yapılana kadar firma tarafından bakım, besleme ve güvenliklerinin sağlanması, bakım ve besleme için gerekli yem, saman ve temiz içme suyu tedarik edilmesi ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının belirlediği mevzuat çerçevesinde hayvanların kesiminin yapılması, kesimi yapılan hayvanların mevzuata gereği BSE, Anitibiyotik ve Hormon kalıntısı için numune alımının sağlanması, alınan numunelerin ilgili laboratuvarlara ulaşmasının sağlanması, kesimi yapılar hayvanlara ait karkasların ön soğulma ve muhafazası ile sevk araçlarına yüklenmesi, işlemlerinin yapılmasıdır.” şeklinde olduğunu, Kurbanlık ve kesimlik sığırların kesim işlemlerine 06.08.2018 tarihinde başlandığını ve 22.08.2018 tarihinde kesim işlemleri sırasında, müvekkili şirket veteriner hekiminin 2 baş sığırda Antraks (Şarbon) hastalığı olabileceğine dair şüpheye düşmesi ve aynı gün 4 baş sığırın ölmesi üzerine, … İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü personelince ölen hayvanlardan kan numuneleri alınarak Etlik Veteriner Kontrol Merkez Anıştırma Enstitüsü Müdürlüğü’ne gönderildiğini, yapılan analiz sonucunda Antraks (Şarbon) pozitif teşhisi konulduğunu ve müvekkili şirkete ait çiftliğin … İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nce karantinaya alındığını, sonuç olarak Şarbon nedeniyle müvekkili şirkete ait çiftlikte toplam 279 büyükbaş hayvanın öldüğünü, Antraks (Şarbon) Hakkında: Bilindiği gibi bu hastalık viral bir hastalık olup, devletin sıkı kurallara bağlayarak mücadele etmekte olduğu bir sorun olarak ülkemizde oldukça yüksek sıklıkta görüldüğünü, hastalıklı etlerin yenmesi halinde kesin ölümlere neden olan ve insan sağlığı bakımından da çok tehlikeli bir hastalık olan şarbonun bilinen bir tedavisi olmadığı gibi aşı dışında da bilinen bir önleme yönteminin bulunmadığını, davacı kurumun dosyaya sunmuş olduğu raporlarda, uzun yıllar doğada varlığını sürdürebilen virüsün davaya konu olayda çiftliğe ulaşmasının beslenme yoluyla olduğunun belirtildiğini, ilave olarak da … İlçesinde 2012 yılında görülen hastalıkla benzerlik taşıdığı belirtilen rapora göre, hastalıklı otların tüketilmesi sonucunda dava konusu olayın meydana geldiğini, açıklandığı gibi davacı kurumla müvekkili şirket arasında muhtelif tarihlerde akdedilmiş birden çok Bakım, Besleme ve Kesim Hizmeti Alımı Sözleşmesinin bulunduğunu, sözleşmelerin ortak maddelerinden olan 11.3 maddesinde; “Firma, sözleşme konusu hayvanların kesimine kadar korunmasından, bakım besleme süresinde ortaya çıkacak hayvan ölümleri ile mecburi kesime ilişkin doğan zarardan ve kesilen hayvana ait karkasın insan gidası olarak tüketimine mani olacak şekilde oluşacak zararlardan sorumludur.” denildiğini, davacı kurumun bu maddeye dayanarak müvekkili şirketten ölen hayvanlar dolayısıyla uğramış olduğu zararı talep ettiğini, bu talebin haksız olduğunu, zira müvekkilinin davaya konu olayda herhangi bir kusurunun bulunmadığını, her ne kadar müvekkili şirketin sözleşmeye göre hayvan ölümlerinden sorumlu ise de, sözleşmelerin ortak 5. Maddesine göre kesimlik ve kurbanlık olarak ithal edilen hayvanların aşılanması için davacı kurumun onay vermesi gerektiğini, çünkü bu hastalığın önleyici aşısının hayvanlara tatbiki halinde belirli bir süre (en az 21 gün) kesilmemeleri gerektiğini, ancak bu hayvanların sözleşmede de belirtildiği üzere kesim ve kurban amacıyla getirildiğini, 21.08.2018 Kurban Bayramının 1. Günü olduğunu, müvekkili şirket yetkili veteriner hekiminin 22.08.2018 günü hastalık şüphesiyle durumu ilgili kurum ve kuruluşlara bildirdiğini, hayvanların 4, 5 ve 6 Ağustos 2018 günlerinde müvekkili şirketin çiftliğine teslim edildiğini, ölen hayvanların sahibi davacı kurum olduğundan, aşı yapılması konusunda karar verme yetkisinin de davacı kurumda olduğunu, Kurbanda kesilmek için getirilen hayvanların sıkışık takvim nedeniyle aşılanmaları için yeterli zamanın olmadığı da dikkate alındığında, aşı yapılma konusunda talimat vermeyen kurumun esasen bu sonuçtan sorumlu olduğunu, şarbonla mücadele kişilerin tek başına yapabilecekleri bir mücadele olmadığı için, bu konuda sıkı kurallar ihdas eden devletin gerekli önlemleri alması gerektiğini, söz gelimi şarbon olduğundan şüphelenilen, hatta tespit edilen otlakların ve oralardan elde edilen ot ve samanın dağıtım ve tüketimine ancak devletin mani olması mümkünken bunun yapılmadığını, olaydan dolayı büyük maddi kayba uğrayan ve ticari itibarı adeta yok olan müvekkili şirketin, bu sürecin devamında ekonomik olarak çok zor duruma düştüğünü ve nihayet konkordato başvurusunda bulunarak konkordato mühleti aldığını, bu yöndeki dava ve talep haklarını saklı tutarak olaydan en çok zarar gören taraf olarak müvekkili şirketin böyle bir sonucun doğmasında herhangi bir kusurunun bulunmadığını, olaya konu çiftlik yerinin ilk kez böyle bir amaca özgülenmiş olmakla bu olay dolayısıyla uzun yıllar kullanılamaz halde kalacağından müvekkili şirketin büyük zarar göreceğini, açıkladıkları nedenlerle ve karşı dava ve talep haklarını saklı tutarak haksız davanın reddine, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmişlerdir.
GEREKÇE:
Dava, taraflar arasında yapılan büyükbaş hayvan bakım ve besleme hizmet sözleşmesine aykırılık sebebiyle uğranılan zararın tazmini talebine ilişkindir.
Mahkememizce tarafların dayandığı deliller toplanmış, dava konusu sözleşme, veteriner raporları, tesbit evrakı getirtilmiş dosya bilirkişiye tevdi olunarak rapor tanzim edilmiştir.
Toplanan deliler ışığında, davacı … ile davalı … Taahhüt Ticaret Ltd. Şti arasında 05.07.2018 tarihinde Kesim Hizmeti Sözleşmesi ve 03.08.2018 tarihinde Bakım ve Besleme Hizmeti Sözleşmesi imzalandığı, bu sözleşmeler kapsamında dava dosyasına sunulan belgelerden 04.08.2018, 05.08.2018 ve 06.08.2018 tarihlerinde TG 64 parti numaralı 3553 adet Güney Amerika (Brezilya) menşeili büyükbaş hayvan ve 10.08.2018 tarihinde TG 66 parti numaralı 406 adet İrlanda menşeili büyükbaş hayvanın davalıya teslim edildiği tespit edilmiştir.
İtibar olunan bilirkişi incelemeleri ışığında, Davalıya teslim edilen hayvanlardan 276 baş Brezilya ve 3 baş İrlanda menşeili olmak üzere 279 baş hayvanın şarbon hastalığı sebebiyle öldüğü, dosyada yapılan incelemede söz konusu işletmeye hayvanların son giriş tarihinin 10.08.2018, hastalığın tespit edildiği tarihin ise 22.08.2018 olduğu, son parti hayvanların işletmeye girişinden yaklaşık 12 gün sonra hastalık çıktığı, hastalığın kuluçka süresi ve etkenin suşu … ilçesi ve çevresinde daha önce tespit edilmesi, hastalığın hayvanların menşei kaynaklı olamayacağını ortaya koymakta olduğu, kısa sürede kesim işlemlerinin yapılması nedeniyle hastalık çıkışı olmadan aşılama çalışması yapılmasının pratikte mümkün olamayacağı, hayvanların yurda girişi ve onaylı mezbahanelerde resmi veteriner hekim nezaretinde kesimlerinin yapıldığından hayvanların yurda girişinde ithalat kriterlerine ( idari ve teknik olarak ) aykırılık olmadığı, hastalık kuluçka süresi 3- 12 gün olduğu göz önüne alındığında hayvanların işletmeye sağlıklı olarak geldikleri ve hastalığın Mısırdalı Et kombinasına ait işletmede aldıkları, taraflar arasındaki Bakım, Besleme ve Kesim Hizmeti Alım Sözleşmesinin “Firmanın Diğer Yükümlülükleri” başlıklı 11. maddesinin 3. Bendinde; “Firma, sözleşme konusu hayvanların kesimine kadar korunmasından, bakım besleme süresinde ortaya çıkacak hayvan ölümleri ile mecburi kesime ilişkin doğan zarardan ve kesilen hayvana ait karkasın insan gıdası olarak tüketimine mani olacak şekilde oluşacak zararlardan sorumludur” yönünde getirilen düzenleme ışığından davacının bu sözleşme kapsamında doğan zararlarından davalının sorumlu olduğu ve tazmin etmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Taraflar arasındaki Bakım, Besleme ve Kesim Hizmeti Alım Sözleşmesi’nin (13.1.) maddesinde hayvan ölümlerinden kaynaklı zararların “Kurumun liman veya sınır noktasındaki ortalama teslim alma kilosu üzerinden hesaplanacağı” yönünde hüküm getirildiği dikkate alınarak; Brezilya menşeili hayvanlar için tanzim edilen Muayene ve Kabul Komisyonu Raporu uyarınca muayenesi yapılan 5.559 baş hayvanın 2.671.700 kg toplam ağırlıkta olduğu, bu hayvanlar bakımından ortalama teslim alma kilosunun 480,60 kg olduğu ve bu partideki hayvanlara ilişkin faturanın 3,20 USD/kg üzerinden fiyatlandırıldığı, bu veriler itibariyle Brezilya menşeli ölen hayvanların bedellerinin; 273 baş x 480,60 kg. (ortalama ağırlık) x 3,20 USD (birim fiyat) = 419.852,16 USD olduğu, yine İrlanda menşeili hayvanlar için tanzim edilen Muayene ve Kabul Komisyonu Raporu uyarınca muayenesi yapılan 406 baş hayvanın 197.200 kg toplam ağırlıkta olduğu, bu hayvanlar bakımından ortalama teslim alma kilosunun 485,71 kg olduğu ve bu partideki hayvanlara ilişkin faturanın 2,80 EURO/kg üzerinden fiyatlandırıldığı, bu veriler itibariyle İrlanda menşeili ölen hayvanların bedellerinin; 3 baş x 485,71 kg (ortalama ağırlık) x 2,85 EURO (birim fiyat) =4.152,82 EURO olduğu, bu bedellerin davalıdan tahsili gerektiği anlaşılmıştır.
Dosyada bulunan deliler ve bilirkişi incelemesi ışığında, taraflar arasında akdedilen sözleşme ile belirlenen günlük 13,50 TL bakım ücreti esas alınarak 04.08.2018 tarihi ile 22.11.2018 tarihleri arasında davalıya, ölen büyükbaş hayvanlar için toplamda KDV dâhil 159.570,81 TL bakım ücreti ödendiği tespit edilmiş, bu ödemenin de davacı zararı olarak davalıdan tahsiline karar vermek gerekmiştir.
Hayvan ölümlerini takiben Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü aracılığıyla yaptırılan analizler için Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından davacı kurum adına düzenlenen ve birer örneği dava dosyasına ibraz edilen 2 adet faturanın KDV dâhil toplam tutarının 7.378,80 TL olduğu ve davalıdan tahsili gerektiği tespit edilmiştir.
Davalının işletmesine intikal ettirilen Brezilya menşeili hayvanların davacı kuruma bağlı Denizli Et Kombinası Müdürlüğü’nden sevk edildiği; anılan nakliye işinin 13.08.2018 tarih 41202 no.lu fatura karşılığında … firmasından karşılandığı ve davalıya sevk edilen hayvanlar için KDV dâhil 243,08 TL ödendiği tespit edilmiş olup, bu veriler itibariyle ölen Brezilya menşeili hayvanlar için katlanılan nakliye maliyetinin 243,08 TL (KDV dâhil nakliye gideri) x 276 baş = 67.090,08 TL olduğu, yine davalının işletmesine intikal ettirilen İrlanda menşeili hayvanların Davacı kuruma bağlı …Et Kombinası Müdürlüğü’nden sevk edildiği; anılan nakliye işinin 15.08.2018 tarih 41204 no.lu fatura karşılığında … firmasında karşılandığı ve davalıya sevk edilen hayvanlar için KDV dahil 224,20 TL ödendiği tespit edilmiş olup, bu veri itibariyle ölen İrlanda menşeili hayvanlar için katlanılan nakliye maliyetinin 224,20 TL (KDV dâhil nakliye gideri) x 3 baş = 672,60 TL olduğu, sonuç olarak ölen toplam 279 hayvan için ödenen nakliye bedelinin toplamda (67.090,08 +672,60)= 67.762,68 TL olduğu ve davalıdan tahsili gerektiği anlaşılmıştır.
Brezilya menşeili hayvanlar bakımından hayvan başına ortalama 82,22 TL gümrük gideri yapıldığı; buna göre Kurum zararının 276 baş x 82,22 TL = 22.692,72 TL olduğu, İrlanda menşeili hayvanlar bakımından hayvan başına ortalama 106,54 TL gümrük gideri yapıldığı; buna göre Kurumlarına zararının 3 baş x 106,54 TL =319,62 TL olduğu ve davalıdan tahsili gerektiği, davacının feri nitelikteki faiz başına ilişkin talebinin taraflar arasında sözleşme ilişki bulunması ve davalının temerrüde düşürülmemiş olması, dava ve ıslah tarihi itibari ile temerrüt oluşması sebebiyle feri nitelikteki fazlaya ilişkin kısmının reddi gerekmiş aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KABULÜ ile,
-Ölen hayvan bedeli olmak üzere Brezilya menşeli hayvanlar sebebi ile uğranılan zarar 419.852,16 USD’nin 1000 USD’nin 26/12/2019 dava tarihinden 418.852,14 USD’nin 23/02/2021 ıslah tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca USD’ye kamu bankalarınca uygulanan en yüksek mevduat faiz oranı ile,
İrlanda menşeli hayvanlar sebebi ile uğranılan zarar 4.152,82 Euro’nun 1000 Euro’nun 26/12/2019 dava tarihinden 3.152,82 Euro’nun 23/02/2021 ıslah tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca Euro’ya kamu bankalarınca uygulanan en yüksek mevduat faiz oranı ile
-Bakım gideri masrafı 159.570,81 TL’nin 1.000,00 TL’lik kısmına 26/12/2019 dava tarihinden 158.570,81 TL’lik kısmının ıslah tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile,
-Analiz gideri masrafı 7.378,80 TL’nin 1.000,00 TL’lik kısmına 26/12/2019 dava tarihinden 6.378,80 TL’lik kısmının ıslah tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile,
-Nakliye gideri masrafı 67.762,68 TL’nin 1.000,00 TL’lik kısmına 26/12/2019 dava tarihinden 66.762,68 TL’lik kısmının ıslah tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile,
-Gümrük giderleri masrafı 23.012,34 TL’nin 1.000,00 TL’lik kısmına 26/12/2019 dava tarihinden 22.012,34 TL’lik kısmının ıslah tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
Davacının feri nitelikteki faiz başına ilişkin talebinin taraflar arasında sözleşmeler ilişki bulunması ve davalının temerrüte düşürülmemiş olması, dava ve ıslah tarihi itibari ile temerrüt oluşması nedeni ile fazlaya ilişkin kısmının reddine,
2-Alınması gereken 170.615,05-TL harçtan peşin alınan 282,57-TL harç ve 54.983,76-TL ıslah harcının mahsubu ile bakiye 115.348,72-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden AÜT gereğince 108.782,85-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olarak 44,40-TL başvuru harcı, 282,57-TL peşin harç, 6,40-TL vekalet harcı, 54.983,76-TL ıslah harcı, 180,80-TL posta masrafları, 6.000,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam ‬‬61.497,93‬-TL’nin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-6325 sayılı yasanın 18/A maddesi gereği Adalet Bakanlığı tarafından karşılanan ve yargılama giderinden sayılan Arabuluculuk Ücret Tarifesinde belirtilen iki saatlik ücret tutarı karşılığı ticari arabulucu ücreti olan 1.320,00-TL’nin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
7-HMK 333 maddesi gereğince yatırılan gider avansından kalanın karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
İlişkin, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda oy birliği ile verilen karar tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine istinaf kanun yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 03/11/2021

Başkan …
✍e-imzalıdır
Üye …
✍e-imzalıdır
Üye …
✍e-imzalıdır
Katip …
✍e-imzalıdır