Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

T. C.
A N K A R A
ASLİYE 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGILAMA YETKİSİNİ KULLANAN MAHKEMEMİZCE VERİLEN KARAR

ESAS NO : 2014/626 Esas
KARAR NO : 2021/450 Karar

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … –
VEKİLİ : Av. … – ….
DAVALI : … – …
VEKİLİ : Av. … – ….

DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 27/11/2013
KARAR TARİHİ : 17/06/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 25/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı … A.Ş’nin ihale yolu ile aldığı, diğer davalı …Ltd.ŞTi. İle sözleşme yaparak taahhhüt ettiği “… Bakanlık Binası Projesi” işinde aliminyum giydirme, cephe montaj işleri, panel montaj işleri, cam montaj işleri, çelik montaj işlerinin yapılması konusunda davacı ile davalı …Ltd.Şti. Arasında sözleşme imzalandığını, davacı şirketin 20 kişilik işçi kadrosunu yurtdışına işin yapılacağı yere götürmek üzere hazır ettiğini, ancak …Ltd.Şti. Nin gerekli hazırlığı yapmadığı ve şantiye hazır olmadığı için Ekvator Ginesine 2 ay gecikmeli olarak haraket edildiğini, işçilerin iki aylık süredeki tüm giderlerinin davacı tarafça karşılandığını, işçilerin ücretlerinin davalı …Ltd.şti. Tarafından ödeneceğini, ancak ödenen miktarların davacının hakedişinden kesileceğinin sözleşmede kararlaştırıldığını, işin yapılacağı yere varıldıktan sonra da şantiye hazır olmadığı için işçilerin yine 25 gün bekletildiğini, daha sonra işe başlandığını ve davacı tarafın işi % 95 seviyesine getirdiği, buna karşılık davalı tarafça işçilerin maaş ve fazla mesailerinin ödenmemesi üzerine işverene yaptıkları itiraz üzerine işçilerin davalı tarafça şantiyeden polis zoru ile çıkartıldığını, davalı tarafça davacıya ödenmeyen hakediş bedelinin de bulunduğunu belirterek 71.245 USD hakediş alacağının davalı …Ltd.Şti.nden, 5 işçinin ödenmeyen aylık ücreti toplamı 10.000 USD nin davalılardan müştereken ve mütesselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının alacağını ispat etmekle yükümlü olduğunu, davacı yapılan iş ile ilgili fatura düzenlemediği için davalı şirketten bir alacak talep edemeyeceğini, ancak işin yapılması sırasında davacı tarafa ve işçilerine ödenen belgelerin sunulduğunu, bu belgelerde işçilere toplam olarak avanslar haricinde ödenen tutarın 353.292,99-Dolar olduğunu, ayrıca işçilere 49.951- Dolar da avans verildiğini, toplamda 403.243,99-Dolar ödenmiş olduğunu, davacı şirket yetkilisi …’nın banka hesabına ve elden olmak üzere 178.439,50-TL ödendiğini, davacı şirketin, davalının montaj taşeronluğunu yapmak üzere sözleşme akdettiğini, davacı işçilerinin 12.02.2013 günü evraklarını tamamlayıp, davalıya sunduğunu, işçilerin ücreti ve sigortaları zamanında ödenmesine ve hakedişleri verilmesine rağmen davalı şirketin işi zamanında teslim yükümlülüğünü sekteye uğratmak tehdidi ile hak edilenin üzerinde ödeme almak suretiyle tehdit etmişler, ödeme yapılmaması üzerine işçiler tarafından işyerindeki imalatlara zarar verilmiş, kablolar kesilmiş makinelar yerlere fırlatılmış, camları çizilmiş ve kırıldığını, Olaya … Emniyeti müdahale etmiş ve bu kişiler şantiyeden uzaklaştırılarak Türkiye’ye gönderildiğini, davacının karşılaması gereken işçilerin yemek, barınma, sağlık ve ulaşım ile SGK giderlerinin de davacıya ait olmasına rağmen bu ödemelerin hesaplamaya dahil edilmediğini, edilmesi gerektiğini, davacı şirkete ve işçilerine çalıştıkları sürenin üzerinde 178.439,50-TL fazla ödeme yapılmış olması nedeniyle davanın ve davacı taleplerinin reddini yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davanın 27/11/2013 tarihinde Ankara (Kapatılan) …. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2013/350 Esas sayılı dosyası ile davacı tarafından davalı …ve … A.Ş. Aleyhine açıldığı, davalılardan … A.Ş. Yönünden dosya tefrik edilerek mahkememizin 2014/1379 esasına kaydı yapıldığı ve 23/02/2015 tarihinde davanın reddine karar verildiği, Ankara (Kapatılan) …. Asliye Ticaret Mahkemesinin HSYK ‘nın 28/08/2014 tarih ve 1876 nolu kararı ile faaliyetinin durdurulması ve bir kısım dosyaların devrinin mahkememize yapılması nedeniyle dosyanın yukarıda belirtilen esas numarasına kaydedilerek yargılamasına devam olunduğu anlaşılmıştır.
İŞKUR’a, Ankara SGK’ya, Ankara …. İş Mahkemesine ve Ankara 6. İş Mahkemesine müzekkere yazıldığı görüldü.
Yerköy Asliye Hukuk Mahkemesine talimat yazılarak tanık beyanı aldırılmıştır.
Tanık … beyanında; ”Ben davacı şirketin çalışanıyım.Konturcell firmasının Ekavtor Ginesinde iş alması üzerine 13/02/2013 tarihinde 20 kişilik bir işçi grubu olarak bahsedilen yere uçak ile gittik. Vize ve bilet ücretleri alt taşeron firma olan…’e ait idi. İşçilerin tüm giderleri ve ücretlerimizde alt taşeron firmanın garantisindeydi. Bizim oraya vardığımızda iş henüz bizim müdahale edeceğimiz aşamaya glmediği için 20-25 gün kadar başka işler yapmak zorunda kaldık. Bizim yapacağımız iş aleminyum dış cephe giydirme ve kompozit idi. Boş kaldığımız bu süre içerisinde … A.Ş’nin mutfak ve kamp işlerinde çalıştırıldık. Bizim bu boş kaldığımız dönem de dahil olmak üzere orada çalıştığımız toplam 7,5 ay süre boyunca tüm giderlerimiz ve işçilik ücretlerimiz… tarafından karşılanması gerekirken davacı şirket tarafından karşılanmıştır. Kişi başı işçilik ücreti 2.000 USD artı mesai idi. Alt yüklenici firma… davacı şirketin hakedişlerini vermedi. İş bitmek üzereyken şirketler arasında anlaşmazlık yaşandı. Bize verilen işin yaklaşık %90’lık kısmı bitmiş iken bizim görevimize son verip oranın kolluk kuvvetleri ile bizi çalıştığımız yerden alıp uzaklaştırdılar. Ve mağduriyetimize sebep oldular. 08/09/2013 yılında biletlerimizi yanlış bilmiyorsam … A.Ş aldı ve bizi Türkiye’ye gönderiler. Ayrıca… firması benim adıma sahte ibraname düzenleyerek alacağımı almış gibi gösterdiler ancak ben böyle bir belgeye imza atmadım. Benim bilgi ve görgüm bundan ibarettir.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Mahkememizin 15/01/2015 tarihli celsesinde tanık beyanlarına başvurulmuştur.
Tanık … beyanında; ”Ben dava konusu iş nedeni ile yurt dışında çalışmaya giden işçilerdenim Aralık 2012 yılının 10-15 arasında iş için yurtdışına gideceğimiz söylendi, ancak davalı şirket gerekli hazırlıkları yapmadığı için 13 Şubat 2013 yılında ancak yurt dışına iş için gidebildik, davalı şirketin şantiyesi de orada hazır değildi, bu nedenle Sunnma A.Şnin bize gösterdiği işleri gösterdi, gerek Türkiyede bulunduğumuz dönemde, gerekse Sunnma A.Ş için çalıştığımız dönemde maaşlarımız davacı şirket tarafından ödendi, daha sonra işin bitirilmesine yakın bir kısım fazla mesailerimiz ve son maaşlarımız ödenmediği için bir takım sıkıntılar baş göstermişti, davalı taraf bizi polis zoru ile şantiyeden çıkardı, söylediğimiz gibi son maaşlarımızı alamadık, bu nedenle iş mahkemesine benimde açtığım dava mevcuttur, aylık maaşlarımız 2.000 Dolar artı fazla mesai idi, toplam çalışmaya giden 16-18 kişi idik, davacı şirket ile davalı şirket arasında aynı zamanda İstanbulda yapılan başka bir işleri vardı ben orada da çalıştım, dava konusu iş için Yurt dışına da gittiğimizde İstanbuldaki iş te halen devam etmekte idi,” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Tanık … beyanında; ”ben dava konusu iş için şantiye şefi olarak yurt dışına gittim, 15 Şubat 2013 tarihinde iş yerine vardık, yaklaşık 13-14 işçi gitti, 8 ay kadar davacı tarafın işçileri orada kaldı, ancak giden işçiler işinin ehli değildiler, iş yerinde pek çok problem çıkardılar, gerek kendi aralarında gerekse diğer işveren işçileri ile aralarında kavga çıktı, falçata ile rehin aldığı işçiler oldu, işçilerin ücretleri zamanında ödendi, her hangi bir gecikme yada ödenmeyen maaşları olmamıştır, davacı şirketin sahibi Süleyman Baykaranın kardeşi Soner Baykara abisinin borcu olduğunu söyleyerek bizden 50.000,00 TL istedi, ancak zaten davacı tarafa fazladan ödeme yapıldığı için bu şekilde bir ödeme yapılamayacağı bildirildi, bunun üzerine davacının işçileri orada bir takım olaylar çıkardılar, davacı hem kendi işçilerini, hemde bizim adımıza kayıtlı işçileri işe çıkartmadı, şantiyeyi başınıza yıkarız diye bizi tehdit etti, camları çizmekle tehdit ettiler, bunun üzerine polisle işçiler şantiyeden çıkartıldı.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Tanık … beyanında; ”Ben dava konusu yerde işe daha sonra gittim, davacı tarafın benim bildiğim kadarıyla 8 tane işçisi vardı, bir gün bize davacı tarafın şuan ismini hatırlıyamadığım iş yeri sorumlusu ertesi gün işe gitmememizi söyledi, biz buna rağmen sabah kalkıp servisle şantiyeye gittik, ancak davacı taraf bize işe çıkmamazı söyleyerek hakaret ederek bizi geri gönderdi, sadece bu şekilde bir gün işe çıkmadık, daha sonra işe geri döndük, davacı tarafın işçilerinin de maaşları benim bildiğim kadarıyla ödeniyordu, davacının işçileri şanteyiye zarar vereceğini söylediler, bu şekilde tehdit ettiler, ancak davalı taraf kendilerini engelledi, polis zoru ile çıkardılar, havaalanına gönderdiler” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Mahkememizin 26/02/2015 tarihli celsesinde tanık beyanına başvurulmuştur.
Tanık … beyanında; ” ben davacı şirket ile anlaşma yaptım ve taraflar arasındaki sözleşme gereğince Ekvator Ginesindeki işi yapmak üzere oraya gitmemiz gerekiyordu, gidiş tarihi Aralık 2012 olması gerekirken davalı tarafın vizeleri alamaması nedeniyle yaklaşık 2 ay kadar Türkiyede bekledik, bu bekleme süresinde davacı şirket işçilere ödeme yaptı, Daha sonra vize işi halledilince Şubat 2013 te Gine’ye gittik, ancak orada da zemin hazır olmadığı için işe başlayamadık, yaklaşık 1,5 ay kadar işe başlamak için bekledik, bu esnada davalının kamp kurulumu getir götür işlerinde gene de çalıştık, bu süre içinde davacı taraf bizlere ücretimizi ödedi ancak, zemin hazır olup işe başladıktan sonra 9 ay kadar bu işte çalıştık ve bu dönemde işçiler ücretlerini aldılar ancak fazla mesaileri yatırılmadı ve davalı taraf davacı şirkete hakedişlerini ödemediği için biz işi bırakma kararı aldık, daha doğrusu davacı şirket işi bırakma kararı aldı, bu nedenle işçiler çalışmadı, davalı tarafta bunun karşılığı olarak oradaki güvenlik görevlilerinin zoruyla işçileri ve davacı şirketi şantiyeden attırdı.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Tanık … beyanında; ” Ben dava konusu işin şantiyesine 13 Nisan 2013 tarihinde gittim ben gittiğimde iş başlamıştı, yaklaşık 5-5,5 ay kadar çalıştım daha sonra davalı şirketin … A.Ş ile aralarında birtakım maddi sıkıntılar olmuş bu nedenle 2013 yılının hatırladığım kadarıyla 9. Ayında o ülkenin güvenlik görevlileri aracılığıyla şantiyeden bizi attırdılar, biz çıkarıldığımızda işin yaklaşık %95 hatta daha üstü bir kısmı yapılmıştı, benim ödenmeyen bir kısım ücretim vardır, bu nedenle davalı aleyhine iş mahkemesinde dava açtım , biz çalıştığımız dönemde davacının işçilerinin şantiyede herhangi bir olay çıkarması ya da inşaata zarar vermesi gibi birşey söz konusu olamaz zira o ülkenin Başkanlık sarayı yapılmakta idi bu nedenle inşaat esnasında da etrafında silahları ile güvenlik görelileri beklemekteydi, en ufak bir olayda onlar müdahale ederdi, bu nedenle bizim ya da diğer işçilerin inşaata zarar vermesi yada olay çıkarması gibi bir durum söz konusu değildir.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Bilirkişi Mehmet Bilgin, Gönül Solmaz ve Mehmet Ali Tahaoğlu’ndan 16/09/2016 tarihli bilirkişi raporu aldırılmıştır.
Rapora göre;
Davacı tarafından davaya konu Ekvator Şantiyesinde yapılan işlerin tutarının davalının şantiye şefi tarafından tanzim edilen kesin hesaba göre 281.245 USD olduğu,
Bu miktardan işçilere yapılan ödeme olarak hesaplanan 196.532,25 USD nin indirilmesiyle bakiye miktarın 84.712,75 USD alarak hesaplandığı,
Davacıya yapılan ödemelerin önceki ilişkiler dahil 310.900,-TL ve davacının önceki ilişkiler sebebiyle yaptığı iş tutarının kesilen faturalara göre 159.300 TL olduğu bu miktarın indirilmesiyle davalının dikkate alınması gereken ödemeleri tutarının 151.600TL olacağı, bu miktarın dava tarihindeki Efektif satış kuruna göre USD karşılığının 74.975,27 USD olduğu,
Bu durumda davacının işbu dava kapsamında davalıdan talepte haklı olduğu alacak tutarının 9.737,48 USD (= 19.689,18TL) olarak hesaplandığı,
Davacı alacağına dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Yasanın 4/a maddesine göre Devlet Bankalarının USD ile açılmış bir yıllık mevduata uyguladığı en yüksek faizin uygulanmasının mahkemenin takdirinde olduğunu rapor etmişlerdir.
Bilirkişi Mehmet Bilgin, Gönül Solmaz ve Mehmet Ali Tahaoğlu’ndan 29/12/2016 tarihli bilirkişi ek raporu aldırılmıştır.
Rapora göre;
Kök rapordaki görüşlerini değiştirecek herhangi bir husus olmadığı rapor etmişlerdir.
Bilirkişi … ‘ndan 29/11/2017 tarihli bilirkişi ek raporu aldırılmıştır.
Rapora göre;
Kök rapordaki hesaplamalarda bir değişiklik olmadığını,
Ancak; 1. Ek raporda belirtildiği üzere; ”davaya konu Ekvator Şantiyesinde yapılan işlerin tutarının kesin hesaba göre 281.245 USD olduğu, işçilere yapılan ödemeler tutarı olan 196.532 USD’nin indirilmesiyle bakiye tutarın 84.712,75 USD olduğu belirlendiği, davaya konu Ekvator … Şantiyesine ilişkin sözleşmenin tarihi 10.12.2012 olduğu, normal koşullar altında bu iş sebebiyle yapılması gereken ödemelerin de bu tarihten sonra olmasının doğal olduğu, öte yandan davalı yanca karşı çıkılmayan …Şantiyesi ile ilgili iş bedelinin 258.000 TL + KDV = 304.440-TL olduğu ve ödemelerin bu kadarının önceki ilişkiye mahsup edilmesi gerektiği düşünüldüğü takdirde davalının davaya konu iş sebebiyle yaptığı ödeme 6.500 TL’den ibaret olacağı, bu tutarın dava tarihindeki Efektif Satış kuruna göre karşılığı 3.214,63 USD olduğundan davacının davaya konu iş sebebiyle alacağı (84.712,75 USD – 3.214,63 USD=) 81.498,11 USD olacağını rapor etmişlerdir.
Bilirkişi Mehmet Bilgin, Gönül Solmaz ve Mehmet Ali Tahaoğlu’ndan 17/01/2019 tarihli bilirkişi ek raporu aldırılmıştır.
Rapora göre;
Hazırlanan kök raporda davacının davaya konu iş için talep edebileceği alacağın; davalının ticari defterlerindeki muhasebe kayıtlarına göre (önceki iş sebebiyle yapılan ödemeler de dahil edilerek) 9.737,47 USD olarak hesap edildiği,
Taraflarca yapılan itirazlar üzerine hazırlanan 2. Bilirkişi Ek Raporunda davaya konu … … isine ilişkin sözleşmenin 10.12.2012 tarihinde akdedildiği, bu tarihten önce yapılmış olan ödemelerin ve bu tarihten sonraki bir kısım ödemelerin, dava konusu ise ilişkin olmadığının Mahkemece gözetilme ihtimaline binaen 2. Ek Raporumuzda yeni bir hesaplama yapıldığı, 2. Bilirkişi Ek Raporunda yapılan _ hesaplamadaki farklılığın …Şantiyesinde gerçekleştirildiği anlaşılan KDV dahil 304.400 TL iş bedeline rağmen bu iş için kesilen faturanın sadece 159.000 TL olması sebebiyle – davacıya yapılan ödemeler toplamından davalı ile davacı arasındaki Bomonti, İstanbul iş) nedeniyle yapılması gereken ödemenin düşülmesinden kaynaklandığı,
Takdiri Mahkemeye ait olmak üzere …Şantiyesi’ne ilişkin iş bedelinin 258.000TL + KDV =304.400 TL olduğu, buna mukabil bu iş için kesilen fatura toplamının 159.000TL olduğundan. 304.400 TL tutarındaki ödemelerin önceki ilişkiye mahsup edilmesi gerektiği düşünüldüğü takdirde davalı tarafından davacıya yapılan toplam ödemeden …İstanbul şantiyesi isinin bedelinin çıkarılması ile OvaLa Şantiyesi isi için ödenenin: 310.900 TL – 304.440 TL = 6.500 TL olacağı, bu tutarın efektif satış kuruna göre karşılığının 3.214.63 USD olduğu,
… Şantiyesinde yapılan iş tutarından işçilere yapılan ödeme düşüldüğünde bakiye alacağın; 281.245 USD – 196.532,25 USD = 84.712,75 USD = 171.289,47TL olduğu, bu tutardan … Şantiyesi işi için ödendiği belirlenen 3.214,63 USD düşüldüğünde davacı tarafından talep edilebilecek toplam bedelin; 84.712,75 USD – 3.214,63 USD = 81.498,11 USD olduğunun hesap edildiği, farklılığının bu nedenle kaynaklandığını rapor etmişlerdir.
Bilirkişi Ferhat Cıvır, Necat Yörük ve Semra Kanalp Erden’den 28/05/2019 tarihli bilirkişi raporu aldırılmıştır.
Rapora göre;
Davacının üstlendiği işi %95 seviyesinde gerçekleştirmiş olduğu, işin bedeline nazaran oranlama yapıldığında davacının alacağının 236.481,60 USD olacağı, 10.12.2012 tarihinden sonra davacıya yapılan ödemeler işçilere yapılan ödemeler dahil 338.879,77 USD olarak hesaplandığı, davacının …işine yönelik 10.12.2012 tarihinden sonra da yaptığı ödeme var ise bunun ayırt edilmesinin mümkün olamadığını bu nedenle sadece 10.12.2012 tarihinden sonra yapılan ödemeler nazara alındığında davacının davalıdan alacağının olmadığını rapor etmişlerdir.
Bilirkişi … 22/10/2019 tarihli bilirkişi ek raporu aldırılmıştır.
Rapora göre;
Davacının sözleşmeye nazaran fazla iş yapmadığı ve sözleşmedeki işin %95’ini tamamladığı kabul edilmesi halinde bakiye alacağı 13.995,95 USD olarak hesaplandığı,
Şantiye şefi …’nın imzalamış olduğu hak ediş kabul edilmesi halinde ise davacının bakiye alacağı 58.759,55 USD olarak hesaplandığını rapor etmişlerdir.
Bilirkişi …08/02/2021 tarihli bilirkişi raporu aldırılmıştır.
Rapora göre;
Taraflar arasında akdedilen 10.12.2012 tarihli sözleşme mahkemece esas alınması durumunda davacı yanın davalı yandan 26.442,35 USD alacaklı olduğu,
Şantiye şefi … tarafından imza edilmiş hak ediş raporu mahkemece dikkate alınması durumunda davacının davalıdan 58.759,55 USD alacaklı olduğu,
Tarafların husumet itirazlarının mahkemeye ait olduğunu rapor etmişlerdir.
Bilirkişi …. dan 17/05/2021 tarihli bilirkişi raporu aldırılmıştır.
Dava, taraflar arasında yapılan eser sözleşmesinden kaynaklanan alacaklar ile işçilik alacaklarının tahsili isteminden kaynaklıdır.
Taraflar arasında yapılan sözleşmeler, ödeme belgeleri, iş mahkemesi dosyaları, noter ihtarları, ticari defter ve kayıtlar, tanık beyanları, bilirkişi raporları, taraf vekillerinin beyanları incelenmiş, getirtilmesi gerekli tüm delillerin dosyaya celp edildiği anlaşılmıştır.
Yargılama sırasında davalılardan ….A.Ş. yönünden mahkememizce dosyanın tefrik edilmesine karar verilmiş, diğer davalı ……Ltd. Şti. yönünden yargılamaya devam olunmuştur.
Taraflar arasında yapılan sözleşme incelendiğinde, 10.12.2012 tarihli … Alüminyum…Ltd. Şti (işveren) ile …Yay.Eml…Ltd. Şti (yüklenici) arasında yapılan sözleşme hükümlerine göre,
Madde 3: (Sözleşmenin konusu) İşveren … Çelik Alüminyum Müm. San ve Tic. Ltd. Şti taahhüdünde olan … “… Bakanlık Binası Projesi” Alüminyum Giydirme Cephe Montaj İşleri, Kompozit Panel Montaj İşleri Cam montaj İşleri, Çelik Montaj işlerinin yapılması işi olduğu,
Madde 4: (Metraj ve toplam tutar) Yüklenici sözleşme konusu işleri aşağıda belirtilen birim fiyatlarla yapmayı kabul ve taahhüt eder, her ne nam altında olursa olsun fiyat farkı talep edemez şeklinde belirtilmiş olup 5 başlık altında belirtilen işlerin birim fiyatları metrajları ve toplam tutarının 248.928,00 $ olduğu,
Madde 5: Şartlar:
5.1: Yüklenici bu iş için kendileri de dahil olmak üzere 20-25 kişilik ekip sağlayacağı , yüklenicinin çalışan ekibinin sigortaları ve sözleşmeleri işveren tarafından yaptırılacağı,
5.2: Yüklenici personelinin … vize işlemleri ve bir defaya mahsus gidiş dönüş uçak bileti işveren tarafından karşılanacağı
5.5: Yüklenici işin gecikmeye başlaması durumunda işveren talimatlarına uygun olarak personel sayısındaki gerekli artışları yapmaz ise ilgili personel temini işveren tarafından yapılacağı işveren temin ettiği herbir personel için aylık 2000$ maaş ve sigorta giderlerini yükleniciden kesileceği,
5.9: Yüklenici yapacağı işlerde kullanılmak üzere montaj malzemesi ve yardımcı malzemeleri kendisi temin edeceği,
5.14: İşin teslim tarihi 20.04.2013 olup eksik iş ve geçici kabul noksanları 30.04.2013 tarihine kadar tamamlanacağı bu süre sözleşme imzalanıp şantiyeye gidilmesinden itibaren başlayacağı, müteahhit firmanın şantiyedeki gecikmelerinden dolayı işveren sorumluuk kabul etmeyeceği belirtilmiştir.
Eser sözleşmesi; yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşmedir (TBK m. 470; mülga BK m. 355 vd.). Eser sözleşmesinde yüklenici, üstlendiği edimleri iş sahibinin haklı menfaatlerini gözeterek sadakat ve özenle ifa etmek zorundadır. Yüklenicinin özen borcundan doğan sorumluluğun belirlenmesinde benzer alandaki işleri yüklenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken mesleki ve teknik kurallara uygun davranış esas alınır. Yüklenici kararlaştırılan eseri aksine bir düzenleme yoksa kendisi veya kendi yönetimi altında başka bir kişiye yaptırabilir (TBK m. 473). Yüklenici, sözleşmede kararlaştırılan sürede işe başlamak ve bitirmek zorundadır. Yüklenici, eserdeki açık ve gizli ayıplardan dolayı iş sahibine karşı sorumludur (TBK m. 474). Sözleşmede kararlaştırılan niteliklerin veya dürüstlük kuralları gereğince bulunması gereken lüzumlu vasıfların eserde bulunmaması ayıp olarak nitelendirilir. Açık ayıp, eserin iş sahibine teslim anında kolaylıkla görülebilen ve fark edilebilen ayıplardır. Buna karşılık gizli ayıp, eserin tesliminden sonra ve kullanım sırasında ortaya çıkan ayıplardır. İş sahibi, eseri teslim alır almaz işlerin olağan akışına göre imkan bulur bulmaz eseri gözden geçirmesi ve varsa ayıpları yükleniciye bildirmekle yükümlüdür. Önemle ifade etmek gerekir ki, eserin ayıplı olması, yüklenicinin açıkça yaptığı ihtara karşın, işsahibinin verdiği talimattan doğmuş bulunur veya herhangi bir sebeple işsahibine yüklenebilecek olursa işsahibi, eserin ayıplı olmasından doğan haklarını kullanamaz. (TBK m. 476) Yüklenici ayıplı bir eser meydana getirmişse, bu sebeple açılacak davalar, teslim tarihinden başlayarak, taşınmaz yapılar dışındaki eserlerde iki yıl; taşınmaz yapılarda ise beş yılın ve yüklenicinin ağır kusuru varsa, ayıplı serin niteliğine bakılmaksızın yirmi yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. (TBK m. 478; mülga BK m. 363)
Eser sözleşmelerinde işin tamamlanarak teslim edildiğinin ispatının yüklenicide, iş bedelinin ödendiğinin ispatının ise iş sahibinde olduğu, bu nedenle faturanın tek başına işin yapıldığını yahut teslim olgusunun gerçekleştiğinin kanıtlamaya yeterli olmadığı, yüklenicinin iş bedeline hak kazanabilmesi için eser sözleşme ve ekleri ile fen ve tekniğine uygun olarak tamamlayıp iş sahibine teslim ettiğini ayrıca kanıtlaması gerektiği bilinmektedir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın, taraflar arasında yapılan sözleşme gereğince davacıya ödenmeyen hak ediş bulunup bulunmadığı, varsa ödenmeyen hak ediş miktarının tespiti, davacının 5 işçisine ödenmeyen ücret bulunup bulunmadığı, davacının işçi ücretlerini davalıdan talep edip etmeyecekleri, davacı davalıdan alacaklı ise alacağın varlığı ve miktarı noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce birden fazla bilirkişi heyeti oluşturularak rapor aldırılmış, hükme esas alınan ve alternatifli düzenlenen son heyet bilirkişi raporuna göre,
Birinci alternatif olarak;
Davalı şirket ticari defterlerine kayıtlı olup, davalı şirket tarafından davacı şirkete ödenmiş olan, yukarıda tablo halinde listelenmiş 37 adet toplam 337.739,50.-TL tutarındaki ödemeden, İstanbul …sözleşme bedeline (258.000,00.-TL+KDV46.440,00.-TL)
304.440,00,-TL’e kadar olan ödemeler (Mahkemenin ara kararındaki görevlendirmesi doğrultusunda) tarih sırasına göre öncelikle …projesinden mahsup edildiği, kalan bakiye ödemeler (337.739,50.-TL-304.440,00.-TL) 33.299,50.-TL ödeme tarihlerindeki TCMB efektif satış kuru üzerinden Dolara çevrildiği, (17.041,65.-USD). böylece davalı şirket tarafından davacı şirkete direk yapılan ödemelerden İstanbul …projesi mahsup edildiğinde … projesinden mahsup edilmek üzere 33.299,50.-TL (17.041,65.-USD) bakiye kaldığını,
Akabinde … proje bedeli olan 248.928,00.-USD’nin, taraf beyanları ve tanık ifadelerine göre işin %95’lik kısmının yapıldığı Mahkeme tarafından kabul görmesi halinde, (248.928,00.-USDX0,95) 236.481,60.-USD davacı tarafından yapılan iş olarak tespit edildiği, davacının davalıdan … projesi için oluşan 236.481,60.-USD alacağına karşılık, yukarıda detayları gösterilen olan davalı şirket tarafından davacı şirket çalışanlarına ödenen 195.444,00.-USD ve … projesinden mahsup edilmek üzere kalan 17.041,65.-USD ve davacı şirketin davalı şirketten işe başlamadan önce almış olduğu 10.000,00.-USD avansla birlikte toplamda (195.444,00.-USD+17.041,65.-USD+10.000,00.-USD) 222.485,65.-USD mahsup edildiğinde, davacı şirketin davalı şirketten (236.481,60.-USD-222.485,65.-USD) 13.995,95.-USD alacak bakiyesi olduğu hesap edildiği,
İkinci alternatif olarak; Davalı şirket ticari defterlerine kayıtlı olup, davalı şirket tarafından davacı şirkete ödenmiş olan, yukarıda tablo halinde listelenmiş 37 adet toplam 337.739,50.-TL tutarındaki ödemeden, İstanbul …sözleşme bedeline (258.000,00.-TL+KDV46.440,00.-TL)304.440.00.-TL’ye kadar olan ödemeler ( Mahkemenin ara kararındaki görevlendirmesi doğrultusunda) tarih sırasına göre öncelikle …projesinden mahsup edildiği, kalan bakiye ödemeler (337.739,50.-TL-304,440,00.-TL) 33.299,50.-TL ödeme tarihlerindeki TCMB efektif satış kuru üzerinden Dolara çevrildiği, (17.041,65.-USD). Böylece davalı şirket tarafından davacı şirkete direk yapılan ödemelerden İstanbul …projesi mahsup edildiğinde … projesinden mahsup edilmek üzere 33.299,50.-TL (17.041,65.-USD) bakiye kaldığı, akabinde … projesi ile ilgili olarak, Şantiye şefi … ve Taşeron …’mn imzasını taşıyan, davalı şirket tarafından kabul edilmeyerek zorla imzalatıldığı beyan edilen, taşeron hakkediş bilgi formundaki 281.245,20.-USD’ nin. Sayın Mahkeme tarafından kabul görmesi halinde, Davacımn davalıdan … projesi için oluşan 281.245,20.-USD alacağına karşılık, yukarıda detayları gösterilmiş olan davalı şirket tarafından davacı şirket çalışanlarına ödenen 195.444,00.-USD ve … projesinden mahsup edilmek üzere kalan 17.041,65.-USD ve davacı şirketin davalı şirketten işe başlamadan önce almış 10.000.00.-USD avansla birlikte toplamda (195.444,00.-USD+17.041,65.-USD+10.000,00.-USD)222.485,65.-USD mahsup edildiğinde, davacı şirketin davalı şirketten (281.245,20.-USD-222.485,65.-USD) 58.759,55.-USD alacak bakiyesi olduğu hesap edildiği,
Bu alternatif hesaplamalardan herhangi birinin mahkeme tarafından kabul görmesi halinde, davacı şirket tarafından davalı şirkete, İstanbul …projesi kapsamında, eksik kalan (123.000,00 TL + KDV 22.140,00-TL) 145.140,00-TL fatura düzenlenmesinin mahkemenin takdirinde olduğunu rapor etmişlerdir.
Bilirkişi raporları dosya kapsamı ve delil durumuna uygun olup hükme esas alınmıştır.
Dosya içerisinde toplanan deliller, tanık ve taraf vekillerinin beyanları, bilirkişi raporları, sözleşme sureti, ticari defter ve kayıtlar incelendiğinde, davacı yüklenici ile davalı işveren arasında yukarıda detayları belirtilen sözleşme uyarınca davacının davalı asıl yüklenicinin dava dışı … A.Ş.’ne karşı yapmayı üstlendiği Afrika … … Bakanlık Binası Projesi Aliminyum Giydirme Cephe Kompozit, Panel, Cam ve Çelik imalatlarının montaj işlerinin yapımını üstlendiği, akdedilen sözleşme uyarınca şantiye iş programında yaşanacak gecikme ve bekleme süresinin kısa olması halinde boşta kalan personelin yevmiyesinin davalı işveren tarafından karşılanacağı, işçi olarak şantiyede en az 20 kişi bulunacağı, işverenin temin ettiği her bir personel için aylık 2.000-TL maaş ve diğer sigorta giderlerinin yüklenicinden kesileceğinin sözleşmede kararlaştırıldığı, taraflara ait ticari defterlerde kayıtlı olmayıp davalı şirket tarafından davacı şirket çalışanlarına yapılan ödeme toplamının ise 195.444,00-USD olduğu, dosyadaki belgeler ve tanık beyanlarına göre, davacı işçilerinin 1 ay kadar bekletildiği, bu sure zarfında ödenmesi gerekli ücretlerin davalı tarafından karşılanması gerektiğinden bunların davacı alacağından mahsup edilemeyeceği, yapılan giderlerin davalı üzerinde bırakılacağı, davacı tarafında kabulünde olduğu üzere davalı şirketten işe başlamadan önce 10.000-USD avans alındığı, her ne kadar davalı asıl yüklenicinin şantiye şefi olduğu belirtilen ve tanık olarak görgü-bilgisine başvurulan … tarafından yapılan ve düzenlenen hakediş raporu ile davacı tarafından gerçekleştirilen montaj imalat bedellerinin 281.245,00-USD olduğu belirtilse de dava dilekçesi ve dilekçeler aşamasında davacı tarafın fazla imalat yapıldığına dair bir iddiası bulunmadığından taraflar arasındaki iş bedelinin sözleşmede kabul edildiği üzere 248.928,00-USD olduğunun kabul edilmesi gerektiği, 281.245,00-USD esas alınarak düzenlenen bilirkişi raporlarına bu sebeplerle itibar olunmadığı, diğer taraftaninşaat işinde bulunan tanık beyanlarına ve sunulan fotoğraflara göre davacı işçilerinin şantiyeden ayrıldığı tarihe kadar işin yüzde 95 oranında tamamlandığının anlaşıldığı, davalının bunun aksine somut bir itirazının bulunmadığı anlaşılmıştır.
Tarafların ticari defter ve kayıtları, ödeme belgeleri ve düzenlenen faturalar bilirkişi marifetiyle incelendiğinde, davacı tarafından davalı adına 159,300,00-TL (Kdv dahil) tutarlı 6 adet fatura düzenlendiği, davalı tarafından davacıya yapılan ödemelerin davacı şirket kayıtlarında bulunmayıp davalı şirket kayıtlarında bulunduğu, bu ödemelerin toplamının 337.739,50-TL olduğu, 31/12/2013 tarihi itibarıyla davacı kayıtlarına göre davalıdan bu miktar kadar alacaklı gözüktüğü, aynı dönemde davalının kayıtlarına göre davalının davacıdan 178.439,50-TL alacaklı gözüktüğü, tarafların kayıtlarının birbirlerinin doğrulamadığı, bilirkişiler tarafından aldırılan birden fazla raporda da belirtildiği üzere taraflar arasındaki … Bakanlık Binası Projesi ile 25/06/2021 tarihinde yapılan ve 304.440,00-TL tutarlı … projesi işleri için davalı tarafından davacıya yapılan ödemelerin birbirinden ayrıştırılması mümkün olmadığından mahkememizce bilirkişilerden her iki işin başlangıç ve bitiş tarihleri ile buna göre yapılması gerekli ödemelerin zamanı ve tutarları dikkate alınarak hesaplama yapılmasının istenildiği, nitekim davalı tarafın İstanbul …işinin sözleşmeye uygun olarak yapılmadığı ve dava konusu edildiği gibi bir iddiasının bulunmadığı, buna göre son aldırılan heyet bilirkişi raporunda ve 22/10/2019 tarihli heyet ek bilirkişi raporunda benzer yapılan hesaplama sonucu (taraflar arasında sözleşme bedeli, verilen avans miktarı ve işin yüzde 95 oranında tamamlandığı nazara alınarak) davacının davalıdan 13.995,95-USD alacaklı durumunda olduğu, davalı tarafın dilekçeler aşaması dışında sunduğu ve savunmanın genişletilmesi mahiyeti taşıyan beyan ve delillerine itibar olunmadığı, davalı tarafa yapılan ihtar ve atıfet mehli üzerine dava öncesi 04/11/2013 tarihinde temerrüde düşürüldüğü, kabul edilen tutara temerrüt tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanun 4/a maddesinde öngörüldüğü şekilde Devlet Bankalarının Amerikan doları ile açılmış 1 (bir) yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı işletilmesi gerekiği anlaşılmış, bu talep yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmesi gerekmiştir.
Davalı hakkında istenilen işçilik alacakları istemine gelindiğinde, davacı tarafça her ne kadar davalı şirket aleyhine davacının dava dışı …Ltd.Şti. ile yaptığı sözleşmeye istinaden çalıştırdığı işçilerin ödenmeyen ücret ve fazla mesai alacakları için davalıdan 10.000,00-Amerikan Doları talepte bulunulmuş ise de; davacı şirketin davalı şirketten ücret alacakları konusundaki talebinin İş Kanunu hükümleri gereğince işçilere tanınmış bir hak olduğu, davacı şirketin çalıştırdığı işçiler adına bu şekilde talepte bulunmasının yasa gereği mümkün olmadığı, bunun haricinde işçiler tarafından davalı …Ltd.Şti. aleyhine ücret alacakları için İş Mahkemesinde davalar açıldığı da göz önüne alınarak, bu talep yönünden davanın husumet yokluğu nedeni ile reddine karar vermek gerekmiş ve davanın kabulü ve reddi oranı gözetilerek yargılama giderleri ve vekalet ücretleri hakkında aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
DAVANIN KISMEN KABULÜ ile;
1-13.995,95 Amerikan Dolarının 04/11/2013 tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanun 4/a maddesinde öngörüldüğü şekilde Devlet Bankalarının Amerikan doları ile açılmış 1 (bir) yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı işletilerek davalıdan tahsili ile davacıya ÖDENMESİNE, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Davacının işçilik alacaklarının davalıdan tahsili istemiyle açtığı davasının husumet yokluğu nedeniyle reddine,
3-Alınması gereken 1.922,35-TL harçtan peşin alınan 2.789,80-TL harcın mahsubu ile bakiye 867,45-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden AÜT gereğince 4.221,23-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden AÜT gereğince 17.558,90-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
6-Husumet yönünden reddedilen talep bakımından davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden AÜT gereğince 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
7-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olarak 24,30-TL başvuru harcı, 1.922,35-TL alınması gereken harç, 3,75-TL vekalet harcı toplamı 1.950,4‬0-TL ile,
Davacı tarafından yapılan 605,30-TL posta masrafları, 3.900,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 4.505,30-TL’nin kabul/red oranına göre 776,12-TL’nin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, geri kalan miktarın davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Davalı tarafından yapılan 140,90-TL posta masrafları, 8.100,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 8.240,90-TL’ni kabul/red oranına göre 6.821,26-TL’nin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, geri kalan miktarın davalı üzerinde bırakılmasına,
9-HMK 333 maddesi gereğince yatırılan gider avansından kalanın karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
İlişkin, taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine istinaf kanun yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 17/06/2021

Katip …
✍e-imzalıdır

Hakim …
✍e-imzalıdır