Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ

T.C.
ANKARA
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2023/142 Esas
KARAR NO : 2023/710

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVA : Tazminat (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/03/2023
KARAR TARİHİ : 31/10/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 31/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVACININ TALEBİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle ; müvekkili şirketin pek çok sektörde faaliyet gösteren ve sermayesinin tamamı …’ye ait olan özel hukuk hükümlerine tabi olarak kurulan ticaret şirketi olduğunu, kamuda iş gücü teminini sağlamak amacıyla yüklenicilerle sözleşmeler imzaladığını , davalı ile 25/12/2020 tarihlinde 36 ay süreli … imzalandığını , sözleşmenin 2020 yılının ilk çeyreğine kadar sorunsuz olarak ifa edildiğini, 08/03/2022 tarihinde davalı tarafından müvekkili şirkete ihtar göndererek sözleşme şartlarının güçleşmesi nedeni ile 4735 sayılı … Kanunun geçici 5. Md uygulanmasını ve sözleşmenini uyarlanmasını talep ettiğini, talep ettiğinin, taraflar arasında imzalanan sözleşme özel hukuk sözleşmesi olup kamu ihalesi kapsamında sözleşmelerden olmadığından ve sözleşmede açık hüküm bulunduğunda uyarlama talebinin kabul edilmediğini, bunun üzerine davalı şirketçe ihtar gönderilerek sözleşmenin sürdürülmesinin imkansız olduğu gerekçesiyle tek taraflı olarak feshedildiğini ve 20/08/2022 tarihinde servis hizmetinin sonlandırıldığını, davalının basiretli tacir olarak davranma yükümlülüğünü ihlal ettiğini sözleşme kapsamında meydana gelen zararın karşılanmasının gerektiğini, müvekkili şirketin mağduriyet yaşanmaması için başka bir firma ile servis taşıma sözleşmesi imzaladığını ancak bu sözleşmenin zaruri sebeplerden yüksek bir bedelle imzalandığını bunun da müvekkili açısından ek maliyet doğurduğunu ve zararın meydana geldiğinden taraflar arasında imzalanan sözleşmenin haksız ve süresinden önce feshedilmesi sebebiyle müvekkili şirketin daha yüksek bedelle yeni bir sözleşme imzalanması sebebiyle uğradığı zararın ve ek maliyet kalemlerinin dava tarafça tanzimi gerektiğini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla sözleşmenin haksiz feshi nedeni ile uğranılan zararın şimdilik 1.000TL’nin sözleşmenin fesih tarihinden itibaren işleyecek ticari faiz ile birlikte tahsiline, davalının menkul ve gayrimenkul malları ile banka hesaplarındaki mevduatı üzerinde dava sonuçlanıncaya kadar tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVALININ CEVABI: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; 25/12/2020 tarihinde müvekkili ile davacı arasında Personel Taşıma Hizmeti Alımına ilişkin olarak 36 ay süreli sözleşme imzalandığını, sözleşmenin ana maliyet girdisi %70 oranıyla yakıt tüketimi olup bu oran aylık 4700 litre akaryakıt harcamasına tekabül ettiğini, motorinin litre fiyatı arttığını , sözleşmenin kuruluş aşamasında 6 TL bandında seyreden motorin fiyatı 2022 itibariyle 20-30 TL bandına yükseldiğini, 08/03/2022 tarihinde motorin litre fiyatının %216’lık artış göstermesi nedeniyle davacıya sözleşmenin yeni koşullara göre uyarlanması talep edildiğini müvekkil şirketin bu talebi davacı tarafından reddedildiğini, Müvekkil şirketin motorin fiyatındaki olağanüstü artışa rağmen 5 ay daha sözleşmeye katlandığını bu sürede yüksek oranda zarara uğradığını, Müvekkil şirketin 05/08/2022 tarihinde motorin fiyatındaki artışın devam etmesine bağlı olarak sözleşmeyi TBK hükümlerine göre feshettiğini, değişen koşullar karşısında müvekkil şirketin sözleşmeyi feshetmesi kanun ve kanunun ruhuna uygun olduğunu, değişen ekonomik koşullar karşısında tarafların edimleri arasındaki denge müvekkili şirket aleyhine fahiş oranda bozulduğunu, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin ana maliyet giderinin %70 oranıyla akaryakıt gideri olduğu ve akaryakıtın litre fiyatının sözleşmenin kurulduğu tarihe göre dört (4) kat fiyat artışına uğradığından taraflar arasındaki sözleşmedeki edimler arası dengenin müvekkili aleyhine ağır oranda değiştiğini taraflar arasındaki sözleşmenin süresinin uzun olması da müvekkil şirketin geleceği öngörmesini zorlaştıran bir neden olduğunu, sözleşmeye eklenen olumsuz uyarlama kaydının ifası müvekkili açısından katlanılamaz bir hal aldığını sözleşme adaleti ilkesi uyarınca müvekkili şirketin sözleşmeye bağlı kalamayacağını müvekkili şirketin aynı şartlarla on üç ay daha işe devam edemeyeceğini fiyat artışı karşısında sözleşmeye eklenen olumsuz uyarlama kaydının uygulanabilirliğinin kalmadığından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE DEĞERLENDİRME:
Dava sözleşmenin haksız feshi nedeni ile uğranılan zararın tazmini istemiyle açılan tazminat davası niteliğindedir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık sözleşmenin haksız fes edilip edilmediği, bu nedenle davacının zarara uğrayıp uğramadığı ve uğramış ise zarar miktarının ne kadar olduğu hususlarında toplanmaktadır.
Taraflar arası 25/12/2020 tarihinde ” … ” imzalanmış olup sözleşme süresinin 01/01/2021 – 31/12/2023 tarihleri arasındaki 36 ay olduğu, sözleşmenin 5.1 maddesinde; sözleşmenin birim – fiyat esaslı olduğu, aylık hak edişlerinin birim fiyatların karşılığına gelen güzergahtaki yapılan sefer sarı sayılarıyla çarpımı ile yapılacağı, sözleşme süresi boyunca fiyat değişikliği yapılamayacağı, yakıt, fiyat farkı ve benzeri farklılarının yansıtılamayacağı hükmünün bulunduğu ve sözleşmenin 10. Maddesinde de cezalar ve sözleşmenin feshinin düzenlendiği görülmüştür.
Davalı tarafından davacıya 08.03.2022 tarihinde …. Noterliğinin … yevmiyeli ihtarnamesi ile “işe başlama tarihinde litresi 6,74-TL. olan motorinin bugün %217,36 oranında artarak 21,39-TL. olduğu ve halen fiyat artışlarının devam ettiği, sözleşme kurulduktan sonra ifası sırasında ortaya çıkan olağanüstü ve objektif sebepler neticesi sözleşme bedelinin değişen koşullara göre uyarlanmasını talep ettiklerini aksi halde bu hususla ilgili yasal yollara başvurulacağını,…” ihtar edildiği, davacı tarafından bu talebin kabul edilmediği ve davalının …. Noterliğinin 05/08/2022 tarihli … yevmiyeli ihtarnamesiyle; “motorin fiyatlarındaki öngörülemez artış nedeniyle sözleşmenin yürütülmesinin imkansız hale geldiği, bu nedenle sözleşmenin tek taraflı olarak fesih edildiğinin” davacı tarafa bildirildiği, buna karşı davacının …. Noterliğinin 19/08/2022 tarihli … yevmiyeli cevabi ihtarnamesi ile imzalanan sözleşmenin 4734 sayılı kanun kamu ihale kanunu kapsamında olmadığını borçlar kanunundaki genel hükümlere tabi bir personel taşıma hizmeti alımına ilişkin sözleşme olduğu ileri sürülen fesih gerekçesinin yasal dayanaktan yoksun olduğunu taraflar arasındaki sözleşmede yazılı fesih nedenleri oluşmadığından 25.12.2020 tarihinde akdedilen personel taşıma hizmeti alımına ilişkin sözleşmenin ayakta olduğu, edimin yerine getirilmemesi halinde başka bir firmayla anlaşılarak yerine getirilmesi durumunda şirketin uğrayacağı maddi ve manevi tüm tazminatların ödenen ek ücretlerin tarafınıza rücu edileceğini…” ihtar ettiği anlaşılmıştır.
Davalı tarafından sözleşme imkansızlık nedeni ile tek taraflı olarak fes edildikten sonra davacı tarafından 20.08.2022 tarihinde 20.08. 2022 ila 21.12.2023 tarihlerini kapsayacak şekilde dava dışı … Ltd. Şti ile ” … ” imzalanmıştır.
Mahkememizce davalı ile sözleşme imzalandığı tarih ile sözleşmenin tek taraflı fes edildiği, 05/08/2022 ve araçların servisten çekildiği, 20.08.2022 tarihlerini kapsar şekilde akaryakıt piyasa fiyatlarını gösterir belgeler getirtilmiştir.
Mahkememizce alınan bilirkişi raporunda özetle; • Sözleşmenin imza tarihi olan 25.12.2020 tarihinde 1 Litre Motorin fiyatının …. İlinde 6.68876-TL , davalının uyarlama talebiyle gönderdiği ihtarname tarihi olan 08.03.2022 tarihinde 21.37811-TL ve davalının sözleşmeyi feshettiği tarih olan 05/08/2022 tarihinde 24,65938-TL olduğu, TBK’nun 138. Maddesinde “…Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa borçlu, hakimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteme, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme hakkına sahiptir. Sürekli edimli sözleşmelerde borçlu, kural olarak dönme hakkının yerine fesih hakkını kullanır… ” hükmüne yer verildiği, borçlunun aşırı ifa güçlüğü nedeniyle uyarlama talep edebilmesi için; öngörülmeyen ve borçludan kaynaklanmayan olağanüstü bir durumun ortaya çıkması, sözleşmenin henüz ifa edilmemiş yahut ifa güçlüğünden kaynaklanan hakların saklı tutulmuş olması ve nihayet borçlunun borcunu ifa etmesinin aşırı ölçüde güçleşmiş olması şartlarının birlikte bulunması gerektiği, davalı yanın, davacıya göndermiş olduğu 08.03.2022 tarihinde …. Noterliğinin … yevmiyeli ihtarnamesi ile “işe başlama tarihinde litresi 6,74-TL. olan motorinin bugün %217,36 oranında artarak 21,39-TL. olduğu ve halen fiyat artışlarının devam ettiği, sözleşme kurulduktan sonra ifası sırasında ortaya çıkan olağanüstü ve objektif sebepler neticesi sözleşme bedelinin değişen koşullara göre uyarlanmasını…” talep ettiği, ancak davacı yanca bu talebin yanıtsız bırakıldığı, akabinde davalı yanca sözleşme feshedilmiş olduğu, …’dan gelen belgelerin incelenmesi neticesinde, sözleşmenin imzalandığı 25/12/2020 tarihi ile, sözleşmenin feshedildiği 05/08/2020 tarihi arasında motorin fiyatlarında yaklaşık 4 kat artış gerçekleştiği, davalı yanın uyarlama talebinin davacı yanca kabul edilmediği ve sözleşmede fiyat farkı ödenmeyeceğinin kararlaştırıldığı nazara alındığında, motorin fiyatlarındaki artış nedeniyle, sözleşmeyi ifa etmeye devam etmenin davalı yönünden oldukça güç hale geldiği ve bu nedenle davalının sözleşmeyi feshetmesinin haklı nedene dayandığı görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; 24.02.2022 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 5203 sayılı … Kararnamesi ile 4734 Sayılı Yasaya eklenen geçici 6. Madde ile TBK’nun 138. Maddesi birlikte değerlendirildiğinde ve davalının sözleşmeyi imzaladığı tarih ile sözleşmenin uyarlanmasını talep ettiği tarih arasında motorin fiyatlarında yaklaşık 4 kat artış gerçekleştiği dikkate alındığında davalının bu sözleşmeyi devam ettirmesinin hakkaniyete uygun olmadığı, motorin fiyatlarındaki bu denli artışın davalı tarafından öngörülmesinin mümkün olmadığı bu nadanla davalı yönünden aşırı ifa güçlüğünün meydana geldiği ve sözleşmenin feshinin davacı tarafından uyarlama talebinin red edilmesi üzerine haksız fesih niteliğinde olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 269,85 TL’nin harçtan dava açılışında alınan 179,90TL ‘den mahsubu ile fazla yatırıldığı anlaşılan 89,95TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Alınması gereken 1.560,00TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
5-Davalı davada kendini vekille temsil ettirmiş olduğundan, red edilen miktar üzerinden karar tarihinde yürürlükte olan Av. Asgari Ücret Tarifesinin 13/2. Maddesi gereğince taktir edilen 1.000,00TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
6-Davacı tarafça yatırılan ve kullanılmayan gider avansının HMK’nın 333.maddesi uyarınca davacıya iadesine,

Dair, davacı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı HMK’nun 341 ve devamı maddeleri gereğince kararın tebliğinden itibaren Mahkememize Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesine gönderilmek üzere verilecek dilekçe ile iki haftalık süre içinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 31/10/2023

Katip …
E-İmzalıdır

Hakim …
E-İmzalıdır