Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR
ESAS NO : 2021/93
KARAR NO : 2022/919

DAVA : İstirdat
DAVA TARİHİ : 11/02/2021
KARAR TARİHİ : 01/12/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 06/12/2022

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
İDDİA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından başlatılan “Gübre Takip Sistemi” isimli bir proje ile ilgili olarak 06.04.2017 tarihinde piyasaya arz edilen gübrelerin izlenmesine yönelik 2017 /17 sayılı bir tebliğ yayınlandığını, anılan tebliğin 5/1. Maddedesinde, “Bakanlık teknik düzenleme çerçevesinde karekod ve … barkodlu takip sistemi ile kamera sistemimin kurulum ve işletilmesi ile ilgili faaliyetleri ayrı ayrı veya bir bütün olarak yapar veya yaptırır.” hükmünün, tebliğin 5./2 maddesinde, ” Üreticiler piyasaya arz edilecek gübrelerde izlenebilirliği sağlayacak şekilde karekod ve … barkod içeren işaretleyici etiketli takip sistemini kurmak ve uygulamak zorundadır…” hükmünün yer aldığını,”Gübre Takip Sistemi”nin 2018 yılı ikinci yarısından itibaren tüm ekipmanları ile birlikte müvekkili şirketin bünyesinde de kurulduğunun ve yıl sonuna doğru çalıştırılmaya başlandığını, müvekkili şirketin Bakanlığın yönetmelik dairesindeki bu uygulamasına ve emirlerine karşı gelme imkanı bulunmadığını, davalı şirketin kendilerinin yetkili uygulayıcı olduklarını, idare ile imzaladıklarını beyan ettikler 07.07.2017 tarihli bir sözleşme doğrultusunda, ürün sevk edilen çuvallar üzerinde bulunması gerekli ve projeye uygun olarak kendileri tarafından temin edilmekte olduğunu belirterek barkod bedellerinin kendilerine ödenmesini talep ettiğini, davalı şirkete çekilen ihtarda SPK’ya kayıtlı bir şirket olarak bu konudaki yasal sorumlulukları da bildirilmek suretiyle taraflar arasında Borçlar Kanunu hükümlerine uygun bir sözleşme kurulmadan herhangi bir ödeme yapılamayacağı beyanı ile taleplerinin hukuki dayanağı olan sözleşmenin sorulduğunu, ayrıca fiyatın nasıl belirlendiği hususunda açık belirsizlik olduğunun ifade edildiğini, davalı tarafın iş bu sorularını yanıtlamak yerine sürekli olarak Bakanlığın kendilerini yetkilendirdiğinden bahisle, projenin uygulaması doğrultusunda esasen zorunlu olarak bütün üreticilere / ithalatçılara temin etmekle mükellef oldukları DNAbarkod ürünlerin bedellerini talep etmeyi sürdürdüğünü, taraflar arasında serbest irade ile kurulmuş herhangi bir sözleşme mevcut olmadığını, davalının Borçlar Kanunun sözleşme serbestisi hükümlerine aykırı, tek taraflı ve meblağları yönü ile de fahiş nitelik arz eden sözleşmeler dayatması, yahut muhtelif faturalar tanzimi ile bedel talep etme hakkı olmadığını, aksi kabul edilecek olursa Borçlar Kanununda câri “sözleşme serbestisi kuralı”nın idare ve davalı tarafından açıkça ihlal edilmiş olacağını, bu süreçte, davalı şirketin, 01.08.2019 tarih ve GTS2019000000651 sayılı faturayı göndererek 86.718.91 TL sının ödenmesini talep ettiği, müvekkili şirketçe KEP üzerinden elektronik ortamda bu borca itiraz edildiğini, yine … Noterliği 2.8.2019 tarihli ihtar ile de keyfiyet fiziki evrak olarak karşı yana iletildiğini, bunun üzerine, davalı şirketin, esasen herhangi bir ticari ilişki kurulmadan dahi proje kapsamında proje katılımcısı üretici / ithalatçılara göndermek zorunda oldukları … barkod bedellerinin ödenmemiş olmasını gerekçe göstererek, müvekkili şirketin GTS bünyesindeki takip sistemine entegre ekranlarını dondurduğunu, böylelikle davacı ve bayilerininin her türlü satış faaliyetlerini engellediğini, tüm üreticilere elektronik ortamda yaptığı bir bildirim ile … Gübre A.Ş’nin 1.1.2018 tarihinden itibaren olan borçlarını ödemediğinden bahisle sistemi durdurduklarını ilan ettiğini, bunlara ilaveten “davacı şirketin üretimini durdurduğu, sevkiyat yapamayacağı” şeklinde doğruluk içermeyen açıklamalar ile de ticari itibarlarını zedelemeye başladığını, GTS sisteminin şirketlerine 2018 yılının ikinci yarısından itibaren peyder pey kurulduğunu ve yıl sonunda işlemeye başladığını, 01.01.2018 tarihinden itibaren doğmuş bir borç bulunmadığını, 01.08.2019 tarihli faturaya yapılan itiraz sebebiyle davalı tarafça haksız ve kötü niyetle girişilen bu ekran dondurulması işlemi ile 4 gün süre ile sistem dışına itilmiş olan müvekkili şirketin 06.08.2019 tarih ve GTS2019000000713 sayılı, KDV dahil 86.718,91-TL sı olarak yeniden düzenlenerek kendisine gönderilen fatura bedelini, piyasaya yönelik kanuni, hukuki ve ticari sorumlulukları ve yükümlülükleri dairesinde, ekranlarının açılması ve satıs yapabilmek için için zorunlu olarak ihtirazi kayıt ile ödemek zorunda kaldığını iş bu ödemenin fer’iieri ile birlikte iadesi ile ilgili olarak Ankara …Asliye Ticaret Mahkemesi nezdinde … sayılı dosya ile dava açıldığını, davalı şirketin 31.12.2019 tarihli GTS 2019000001218 sayılı KDV dahil 1.347.399.23 TL bedelli, 3.01.2020 tarihli GTS 2020000000014 sayılı 1.347.399.28 TL bedelli; faturaları göndererek bedellerini talep ettiğini, davalı tarafın 17.09.2019 tarihine dek ödeme yapılmaması halinde ekranların kapatılacağını içeren ilave yazılı bildirimi ile bu işlemi sürdüreceğini açıkça tekrar etmesi sebepleri ile SPK ya bağlı sorumlulukları bulunan şirketlerinin 31.12.2019 tarihli fatura için 28.01.2020 tarihinde KDV dahil 1.347.399.23 TL sı ve 04.01.20202 tarihli fatura için ise 10.03.2020 tarihinde KDV dahil 1.347.399.28 TL sı olmak üzere toplam 2.694.798.51 .TL sini ihtirazi kayıt ile davalı tarafa ödediğini, davalının müvekkili davacıyı işbu bu yolla ödemeye mecbur kılmasının hukuksal bir temeli olmadığını, taraflar arasında imzalanmış bir sözleşme olmadığı için, her koşulda bu yaptırımın uygulanması bu yönü ile de hukuka açıkça aykırı olduğunu, 27.06.2018 tarihli ek sözleşmenin 2. Maddesinde, ana sözleşmenin hizmet bedellerinin tahsili dahil uygulanmasının Bakan oluru ile 01.07.2020 tarihine ertelenmiş, sözleşmenin bitiş tarihi de bu doğrultuda 01.07.2030 olarak belirlenmiş olduğunu, şu hale göre davalı tarafın ekran kapatma yöntemi ile davacıdan tahsil ettiği hiç bir alacak zaten doğmuş alacak niteliğinde olmadığını, bu yönü ile de yapılan tahsilatlar haksız ve yersiz olduğunu belirterek fazlaya ve fer’iye dair hakları saklı kalmak kaydıyla 31.12.2019 tarihli GTS 2019000001218 sayılı fatura için davalıya ihtirazi kayıtla ödenmiş KDV dahil 1.347.399.23 TL sının ödeme tarihi olan 28.01.2020 tarihinden itibaren 03.01.2020 tarihli GTS 2020000000014 fatura için davalıya ihtirazi kayıtla ödenmiş KDV dahil 1.347.399.28 TL sının ödeme tarihi olan 10.03.2020 tarihinden itibaren en yüksek ticari reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yapılan ihale sonucunda, Bakanlık ile müvekkili şirket arasında 7.7.2017 tarihinde … Barkod ile Gübre Takip Sistemi Kurulumu ve İşletilmesi Sözleşmesi imzalandığını, Sözleşmenin 15. maddesindeki gizlilik koşulu nedeniyle bu sözleşmenin üretici firmalara verilemediğini, Sözleşmenin 5. Maddesinde … Barkod ve karekod birim fiyatları USD cinsinden belirlendiğini, artış oranlarının nasıl yapılacağı, her yıl Ocak ayının ilk 15 gün içerisinde belirlenen fiyatın … tarafından kullanıcılara duyurulacağı, Sözleşmenin 11.1 maddesinde, sözleşme kapsamında yapılacak ödemelerin ABD Doları Merkez Bankası satış Kuru Karşılığı Türk Lirası olarak kullanıcılar tarafından ödeneceği, ödemelerin yüklenicinin bildireceği hesap numaralarına kullanıcılar tarafından gerçekleştirileceğinin belirtildiğini, Cumhurbaşkanlığının 12.09.2018 tarih ve 85 sayılı kararından sonra, kullanıcılar lehine TL bazında fiyat belirlendiğini ve fiyat artışı yapılmadan bu fiyatın uygulandığını, Bakanlık sitesinde kullanıcıların ürettikleri gübrelere göre … Barkod fiyatlarının yayınlandığını, el yapımı patlayıcıların önlenebilmesi için gübrede kullanılan amonyum nitrat üretiminin son tüketiciye kadar takip edilmesi için, takip sistemi kurma veya kurdurma görevinin Bakanlığa verildiğini, bu amaçla kamu kaynağı kullanılmadan takip sistemini kurma ve yürütme görevinin müvekkili şirkete verildiğini, bu konuda davalı şirketin tek yetkili firma olduğunu, Bakanlık sitesinde yer alan GTS linkinden hizmet sağladığını, bu link üzerinden fiyatlar her firmanın kendi sayfasından ve ürünleri özelleştirilerek ilan edildiğini ve ücretlerinin kullanıcılar tarafmdan karşılanacağının belirtildiği, sistemin başından brim fiyatlara yansıtılması aşikar olmakla birlikte bu maliyetin yansıtılmaması durumunun kullanıcı firmaya ait olduğunu, bu maliyetin Ülke Güvenliği ihtiyacından doğan bir maliyet olduğunu, sözleşmenin dayanağının 2017/17 sayılı tebliğ olduğunu ve yapılan sözleşmenin halen üretim yapan veya ileride yapacak olan tüm firmaları bağlayıcı olduğunu, dava konusu faturaların davacının kullanıp ücretlerini tahsil ettiği ürünler ile ilgili oluğunu, normalde satış ve teslim anında bedelin ödenmesi gerekmekte ise de sözleşmede, idari ve teknik şartnamelerinde bu konuda bir hüküm bulunmamasına rağmen, iyi niyet kuralları uyarınca, kullanıcılara getirilen yük nedeniyle, onlarında zarar görmemesi için, bu fiyatı ürettikleri mamullere yansıtıp ,satış yaptıktan sonra tahsil edilebilmesi için belirli süreler tanındığını Satış yapılmaması halinde de her halükarda 60 günün sonunda fatura kesileceğinin belirtildiğini, davacının ödediği faturanın, kullandığı ve fiyatını tüketicilere yansıtıp bedelini tahsil ettiği DNABarkod/DNABandrol ücreti olduğunu, Bakanlığın yayınladığı tebliğin iptali için Gübre Üreticileri, İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği tarafından Danıştay 10.dairesinin 2018-3874 sayılı dosyasındaki davada; … Barkodlama işleminde … Havacılık A.Ş. ‘nin tek yetkili satıcı olarak belirlenmesinin devlet İhale Kanunu hükümlerine aykırı olduğunu, rekabet koşullarının oluşmadığını, rekabetin Korunması yasasına aykırılık teşkil ettiğini, Türk çiftçisine ek yük getireceğini, idarenin bu şekilde düzenleme yapma yetkisinin olmadığını, belirtilerek öncelikle yürütmenin durdurulması kararı verilerek tebliğin iptalini talep edildiğini, anılan dairece davanın reddedildiğini, davacının, taraflar arasında sözleşme ilişkisinin kurulmadığını iddiasının da doğru olmadığını, sözleşme ilişkisinin olabilmesi için illaki yazılı bir sözleşme olması gerekmediğini, fiyat Bakanlığın sitesinde yazılı olduğundan TBK 207/3 maddesi hükmü uyarınca Bakanlık sitesinde belirtilen ücretin kararlaştırılmış bedel hükmünde olduğunu, davacı tarfın yapılan ilam görüp, yetkili kıldığı kişi aracılığı ile talepte bulunduğunu ve davalı tarafından bu talep kabul edilip DNABarkod/DNABandrolleme işlemi yapıldığını, davacı tarafından da kullanıldığından sözleşme ilişkisinin kurulduğunu, bir an için aksi varsayılsa dahi davacı aldığı yararlandığı ürünün/hizmetin bedelini ödemek zorunda oluğunu, Barkod bedellerini ödemediği için davacıya sunulan hizmetin durdurulmasının son derece doğal bir durum oduğunu, dava dilekçesinde Bakanlık ile müvekkili şirket arasındaki sözleşme ile 27.06.2018 tarihli ek sözleşmenin 2. Maddesinde ana sözleşmenin hizmet bedellerinin tahsili dahil uygulanmasının Bakan oluru ile 01.07.2020 tarihine kadar ertelendiğini, sözleşmenin bitiş tarihinin ise 01.07.2030 olarak belirlenmiş olduğunu, müvekkilinin ekran kapatma yöntemi ile davacıdan tahsil ettiği hiç bir alacağın zaten doğmuş bir alacak olmadığını ileri sürmüşse de sözleşmenin yürürlüğünün ertelenmesinin söz konusu olduğunu savunmuş davanın reddini istemiştir.
GEREKÇE : Dava, davalıya ödenen … barkod fatura bedellerinin istirdadı istemine ilişkindir.
Taraf vekilleri delilerini bildirmişler, 07/07/2017 tarihli … Barkod ile Gübre Takip Sistemi Kurulumu ve İşletilmesi Sözleşmesi ile anılan sözleşmede değişiklik yapılmasına ilişkin sözleşme, 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan “Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik” 2017/7 sayılı Tebliğ, taraflar arasındaki ihtarnameler, dava konusu e-faturalar, ödeme belgeleri, Danıştay 10.Dairesi’sini 08/10/2020 tarih ve Karar sayılı kararı dosya kapsamına sunulmuştur
Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … karar sayılı dosyası UYAP sisteminden getirtilmiş, yapılan yargılama sonucu 15/04/2021 tarihinde davanın reddine karar verilmiş olduğu anlaşılmıştır.
07/07/2017 tarihli … Barkod ile Gübre Takip Sistemi Kurulumu ve İşletilmesi Sözleşmesinin T.C Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü(…) ile davalı … (YÜKLENİCİ) arasında imzalandığı, anılan sözleşme ile; 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan “Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik” 2017/7 sayılı Tebliğde belirtilen … Dizisi temelli Barkod ile gübre takip sisteminin kurulum ve işletilmesini davalı şirketin üstlendiği, sözleşmenin yürürlük tarihinin imzalandığı tarih olarak belirtildiği, sözleşmenin 5. Maddesinde barkod ve karekod işlemleri fiyatlarının USD cinsinden belirlendiği, enflasyon oranında birim fiyatlarının artırılacağı, her yıl Ocak ayının ilk 15 gün içerisinde belirlenen fiyatın … tarafından kullanıcılara duyurulacağı, sözleşmenin 11.1 maddesinde, sözleşme kapsamında yapılacak ödemelerin ABD Doları Merkez Bankası satış Kuru Karşılığı Türk Lirası olarak kullanıcılar tarafından yüklenicinin bildireceği hesap numaralarına ödeneceği …gibi hususların kararlaştırılmış olduğu anlaşılmıştır.
Dosya kapsamına göre; dava dışı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile davalı yüklenici Şirket arasında imzalanan 07/07/2017 tarihli … Barkod ile Gübre Takip Sistemi Kurulumu ve İşletilmesi Sözleşmesi ile, 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan “Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik” 2017/7 sayılı Tebliğde belirtilen … Dizisi temelli Barkod ile gübre takip sisteminin kurulum ve işletilmesini davalı şirketin üstlendiği, sözleşmede gübre sektöründe faaliyet gösteren bakanlıktan lisans almış gerçek ve tüzel kişilere davalı Şirket tarafından sunulacak barkod ve karekod birim fiyatlarının sözleşme ile KDV dahil olarak açıkça tespit edildiği, Danıştay 10.Dairesi’nin 08/10/2020 tarih ve 2018/3935Esas, 2020/3575Karar sayılı kararı ile dava konusu tebliğ hükümlerinin kamu yararı ve milli güvenlik ilkeleri gözetilerek çıkartıldığından bahisle nitratlı gübreler haricinde (özellikle üre ve amonyum sülfat) bakımından hukuka ve mevzuata aykırı bir yön bulunmadığı tespit edilerek davanın reddine karar verildiği, tebliğ hükümlerinin halen yürürlükte olduğu, davacı şirketin piyasada lisanslı olarak faaliyet gösteren gübre üreticisi şirket konumunda olması nedeni ile 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan “Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik” 2017/7 sayılı Tebliğ hükümlerine uygun faaliyette bulunmasının zorunlu olduğu, davalı yüklenici Şirket ile dava dışı anılan Bakanlık arasında imzalanan sözleşmenin de tebliğ hükümlerinin uygulanmasına yönelik olduğu, Tebliğin 5/2.m. Gereğince gübre üreticilerinin piyasaya arz edilecek gübrelerde izlenebilirliği sağlayacak şekilde karekod ve … barkod içeren işaretleyici etiketli takip sistemini kurmak ve uygulamak zorunda olduğu, taraf vekillerinin beyanlarına göre dava konusu faturaların dayanağı olan hizmeti davacının davalıdan almış olduğu, hizmet alınmakla taraflar arasında sözleşme ilişkisinin kurulmuş olduğundan gübre takip sisteminin kurulum ve işletilmesi konusunda tek yetkili yüklenici olarak görevlendirilen davalı Şirketin davacı Şirkete … barkod ve karekod hizmeti sunduktan sonra sözkonusu hizmetin bedelini Bakanlık ile imzaladığı sözleşmede belirlenen birim fiyatlar dahilinde davacı Şirkete fatura ederek bedelini tahsil edebileceği, davacı tarafın, almış olduğu hizmet karşılığı davalı taraf ödemiş olduğu dava konusu faturalarının bedellerinin iadesine ilişkin talebinin yerinde olmadığı kanaatine varıldığından davanın reddine dair aşağıda yazılı karar verilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 80,70 TL harcın peşin alınan 46.020,43 TL harçtan mahsubu ile kalan 45.939,73 TL harcın kararın kesinleşmesinden sonra talebi halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yapılan 50,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-AAÜT uyarınca belirlenen 231.843,96 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
6-Zorunlu Arabuluculuk gideri olan 1.320,00 TL’nin davacıdan alınarak Hazineye gelir yazılmasına,
7-HMK 333. maddesi uyarınca artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
İşbu mahkeme kararına karşı HMK 341 ve 345. maddesi uyarınca taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’ne istinaf yoluna başvuru yapma hakkı bulunduğuna dair taraf vekillerinin yüzüne karşı oy birliği ile karar verildi.01/12/2022

Başkan …
e-imza
Üye …
e-imza
Üye …
e-imza
Katip …
e-imza