Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR
ESAS NO : 2021/376
KARAR NO : 2023/415

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 26/01/2005
KARAR TARİHİ : 09/06/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 13/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
İDDİA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … A.Ş. sermayesinde bulunan %100 oranındaki kamu hissesinin …’nun 04.04.1997 tarih ve 97/10 sayılı kararına istinaden 13.05.1997 tarihinde imzalanan “Hisse Satış Sözleşmesi” çerçevesinde davalı … … … A.Ş.’ye satıldığını, satış sözleşmesinde, toplam 18.150.000 ABD Doları tutarındaki satış bedelinin %25’ine tekabül eden 4.537.500 ABD Dolarınrn sözleşme imza tarihinde peşin ödenmesi, bakiye tutarın, 3.403.125 ABD Dolarlık kısmının … faizi ile birlikle 13.05.1993 tarihinde, 3.403.125 ABD Dolarlık kısmınınlibor faizi ile birlikle 13.05.1999 tarihinde, 3.403.125 ABD Dolarlık kısmının … faizi ile birlikte 13.05.2000tarihinde, 3.403.125 ABD Dolarlık kısmının … faizi ile birlikle 13.05.2001 tarihlerinde tahsil edilmesi, taksit tularlarından herhangi birinin vadesinde ödenmemesi halinde bakiye alacağın tamamının muacceliyet kesbetmesi ve bu alacağın faizi ile birlikte tahsili için teminat mektubunun tamamının … israfından paraya çevirebilmesi, teminat mektubunun idarece paraya çevrilmesinin istenmesine rağmen herhangi bir nedenle paraya çevrilememesi halinde teminat mektubunun paraya çevrilecek miktarına, uygulanacak faiz miktarları dahil teminat mektubu meblağı tahsil edilinceye kadar geçecek süre için alıcının ayrıca aylık %1,5 oranında cezai şart ödemesinin hükme bağlandığını, satış bedeli peşinatı olan 4.537.500 ABD Dolarının sözleşme imza tarihi 13.05.1997’de müvekkili … hesabına yatırıldığını, vadeye bağlanan ve ilk taksiti 13.05.1998 tarihinde ödenmesi gereken 13.612.500 ABD Doları tutarın, … tarafından alınan 15.07.1996 tarih ve 98/53 sayılı kararla, 13.11.1998-13.11.2001 tarihleri arasındaki 4 yıllık sürede, … faiz ilavesiyle ödenmek üzere yeniden vadelendirildiğini, ancak davalı alıcı şirketin bu karara istinaden … ye vermesi gereken yeni teminat mektuplarını getirmediğini ve ek sözleşmeyi imzalamadığını, …’nun, 30.01.1999 tarihinde aldığı 99/06 sayılı karan ile 15.07.1998 tarihli kararını iptal ederek, alıcının 13.612.500 ABD Doları tutarındaki anapara borcunu. 13.11.1999-13.11.2002 tarihleri arasındaki 4 yıllık sürede, … faiz ilavesiyle ödenmek üzere yeniden vadelendirdiğini, davalı alıcı şirketin bu karara istinaden 21.05.1999 tarihinde yeni teminat mektuplarını getirerek müvekkili … ile ek sözleşme imzaladığını, 30.01.1999 tarihli … kararma istinaden 15.11.1999 tarihinde … faiz ilavesiyle ödenmesi gereken 1.412.500 ABD Doları tutarındaki birinci taksit bedeli alıcı davalı alıcı şirket tarafından ödenmediğini ve müvekkili İdarenin, 13.05.1997 tarihli hisse satış sözleşmesinin 4. maddesine istinaden tamamı muacceliyet kesbeden 13.612.500 ABD Dolan tutarındaki anapara alacağının … faizi ilavesiyle tazmini için 17.11.1999 tarihinde ilgili bankalara talimat yazıldığını, bankaların müvekkili İdarenin tazmin talebi doğrultusunda işlem tesis etmediklerini, ancak …’nun 27.12.1999 tarihinde tesis adilen 99/66 sayılı kararıyla, bakiye borcunun teminat mektubundan irat kaydedilmesi hususunda müvekkili … tarafından tesis edilen işlemin durdurulmasına, bu aşamada teminat mektuplarının paraya cevrilmemesine ve satıs bedelinin yeniden vadelendirilmesi konusunun … ile alıcı firma arasında müzakere edilerek varılacak sonucun Kurul’a intikal ettirilmesine” karar verdiğini, bu karara istinaden müvekkili … ile alıcı şirket arasında 23.12.1999 tarihinde bir görüşme yapıldığını ve bu görüşmede mutabık kalınan hususlar doğrultusunda alıcı şirket tarafından 06.01.2000 tarihinde müvekkili …’ye verilen yeni ödeme planı ile bu ödeme planına göre hazırlanan karar taslağı, müvekkili …’nin 11.01.2000 tarihli yazısı ekinde …’na sunulduğunu, … 28.03.2000 tarih ve 2000/27 sayılı kararı ile bu ödeme planını kabul ettiğini ve tamamı anaparaya dönüşen bakiye borcun 31.03.2000-30.11.2002 tarihlerini kapsayan sürede 4 taksitle … faiziyle ödenmek üzere yeniden vadelendirildiğini, alıcı şirketin bu karara istinaden 31.03.2000’de ödenmesi gereken 1.500.000 ABD Doları tutarındaki taksit bedelini müvekkili İdarenin hesabına yatırmadığı gibi, yeni teminat mektuplarını getirmediğini ve ek sözleşmeyi imzalamadığını, müvekkili …’nin, 13.05.1997 tarihli hisse satış sözleşmesinin 4. maddesine istinaden tamamı muacceliyet kesbeden 13.612.500 ABD Doları tutarındaki anapara alacağının … faizi ilavesiyle teminat mektuplarının tazmini için 09.06.2000 tarihinde ilgili bankalara talimat yadığını ancak bankaların ödeme yapmadığını, … tarafından 14.07.2000 tarihinde alınan 2000/57 sayılı kararla müvekkili …’nin teminat mektuplarının nakde çevrilmesine ilişkin işleminin durdurulduğunu ve tamamı anaparaya dönüşen bakiye borcun 15.07.2000-05.11.2010 tarihlerini kapsayan sürede, … faiz ilavesiyle 11 taksitte ödenmek üzere yeniden vadelendirildiğini, alıcı … Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin bu karara istinaden 15.07.2000 de ödenmesi gereken 1.000.000 ABD Doları tutarındaki birinci taksit bedelini ödendiğini, ayrıca 21.09.2000 tarihinde iş bu davanın konusunu teşkil eden yeni teminat mektuplarını getirerek müvekkili … alacağının ödeme koşullarını yeniden düzenleyen dava konusu ek sözleşmeyi imzaladığını,14.07.2000 tarihli … karararı uyarınca düzenlenen ve müvekkili idarenin alacağının dayanağını teşkil eden 21.09.2000 tarihli ek sözleşmeye istinaden 05.11.2001 tarihinde ödenmesi gereken 1.100.000 ABD Doları tutarındaki birinci taksit bedelinin alıcı şirket tarafından ödenmediğini, müvekkili idarenin vade tarihi itibariyle toplam 15.190.494 ABD Doları düzeyinde bulunan (14.750.615 ABD Dolan anapara+439.879 ABD Doları işlemiş faiz) ve tamamı muaccel hale gelen alacağının ödeme tarihine kadar işleyecek … faizi ilavesiyle tahsilini teminen teminat mektuplarının tazmini için 07.11.2001 tarihinde diğer davalı … na talimat yazdığını, davalı … A.Ş. tarafından taleplerinin yerine getirilmediğini, bunun üzerine muhatap davalı Bankaya 26.03.2003 tarihinde müvekkili … tarafından bir defa daha yazılı olarak başvuruda bulunulmuş ise de … Mahkemesi tarafından bahse konu teminat mektupları üzerine 25.03.2003 tarihinde ihtiyati tedbir kararı konulduğundan bahisle teminat mektuplarının nakde çevrilmediğini, davalı alıcı tarafından ihtiyati tedbir talepli olarak açılan dava görev yönünden reddedilerek … tarafından onanarak kesinleştiğini, … Mahkemesine yapılan başvuru neticesinde tedbirin kendiliğinden kalkmış olduğuna ve davalı bankaya bu durumun bildirilmesine karar verildiğini, müvekkili … tarafından davalı bankaya teminat mektuplarının nakde çevrilmesi hususunda yazılı olarak başvurulduğunu ancak davalı bankanın teminat mektuplarını paraya çevirmediğini, davalı alıcı şirketin satış söleşmesi hükümden kaynaklanan ve bakiye satış bedelini tahsil edilinceye kadar işleyecek % 1.5 oranındaki cezai şartı da müvekkili İdareye ödemesi gerektiğini, davalı … A.Ş. Şubeleri tarafından tanzim edilen 17.08.2000 tarihli teminat mektuplarında; “… Alıcının söz konusu taksit tutarlarından herhangi birini ve yukarıda belirttiği şekilde hesaplanacak faizlerini vadelerinde ödemediğini bildirlen ilk yazılı talebiniz üzerine, proteslo keşidesine, hüküm ve adı geçen Alıcının iznini almaya gerek olmaksızın, İdareniz ile Alıcı arasında çıkabilecek herhangi bir ihtilafın kanuni neticelerini beklemeksizin bu mektupla … edilen tutarların, tazmin talep tarihinde cari … … Döviz Satış Kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası karşılığının, talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçecek süre için işbu mektup tutarına ABD Doları bazında aylık % 1,5 oranında hesaplanacak cezai şartı ile birlikle ödeneceğini, Bankanın yetkili temsilcisi ve sorumlusu sıfatıyla banka nam ve hesabına gayrikabili rücu ve kayıtsız şartsız beyan ve taahhüt ederiz…’’ açıklamalarına yer verildiğini, davalı … A.Ş (birleşmeden önce … Bankası A.Ş.) nin … Şubesine müvekkili … tarafından 07.11.2001 tarihinde gönderilen ve aynı gün tebliğ edilen 7331 sayılı yazı ile 17.08.2000 tarihli teminat mektununun 7.595.247.-ABD Dolarlık bölümünün alıcının müvekkili İdareye karşı taahhüdünü yerine getirmemesi sebebiyle nakde çevrilmesi istenildiğini, yine davalı … A.Ş. nin …’ne müvekkili … tarafından 07.11.2001 tarihinde gönderilen ve aynı gün tebliğ edilen 7332 sayılı yazı ile 17.08.2000 tarihli teminat mektubunun 7.595.247.-ABD Dolarlık bölümünün alıcının taahhüdünü yerine getirmemesi nedeniyle nakde çevrilmesi talep edildiğini davalı banka tarafından teminat mektuplarının haksız olarak nakde çevrilmediğini, belirterek davalılardan … Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile müvekkili … arasında imzalanan hisse satış sözleşmesinden doğan 15.190.494 ABD Doları asıl alacağın 05.11,9001 tarihinden itibaren dava tarihine kadar … oranından işlemiş faizi olan 994.371.-ABD Doları ve 07.11.2001 tarihinden dava tarihine kadar aylık % 1,5 oranından işlemiş cezai şart tutarı olan 8.886.439 ABD Doları ile birlikte toplam 25.071.305 ABD Dolarının fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, asıl alacak olan 15.190.494 ABD Dolarına dava tarihinden tahsil tarihine kadar … oranından faiz yürütülmesi ile aylık % 1.5 oranından cezai şart yürütülmesine, ayrıca dava tarihine kadar işlemiş cezai şart miktarına dava tarihinden itibaren tahsil tarihine kadar yasal faiz yürütülmesine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA : Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı idarenin 07/11/2001 tarihli tanzim talebini daha sonra geri aldığını, 26/03/2003 tarihindeki tazmin talebinden önce … sayılı dosyasından verilen İhtiyati Tedbir kararı ile dava konusu teminat mektuplarının tazmin edilmesinin tedbiren durdurulduğunu ve ayrıca 26/03/2003 tarihli tazmin talebinden aynı şekilde … tarafından feragat edildiğinden bankanın 26/03/2003 tarihinde de temerrüde düşmediğini, dava konusu uyuşmazlıkta bankanın bir temerrüdünün bulunmadığının davacı … tarafından gönderilen 07/01/2005 ve 11/05/2005 tarihli yazılarda da bu durumun kabul edildiğini, dava konusu her iki teminat mektubundan dolayı bankanın teminat mektuplarının düzenlendiği tarih ile ödemenin yapıldığı tarih arasında geçen günler arasında hiçbir şekilde temerrüde düşmediğini, bankanın her iki teminat mektubunun ana parası olan 14.750.615 ABD dolarının ve bu tutara 15/07/2000 ile 10/01/2005 tarihleri arasında … oranları üzerinden hesaplanmış 1.383.138 ABD doları faiz ile birlikte toplam 16.133.753 ABD doları karşılığı 21.512.748 YTL’yi 26/01/2005 tarihinde davacı … hesaplarına ödediğini, teminat mektuplarının düzenlendiği 15/07/2000 tarihi ile ödemenin yapıldığı 26/01/2003 tarihleri arasında gerek bankanın gerekse banka ile birleşen … Bankası A.Ş’nin hiçbir şekilde temerrüdünün bulunmadığını savunmuş, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … San. Ve Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle: davacı idarenin asıl 13.612.500 ABD doları asıl alacak ve 8.886.439 ABD doları cezai şart olarak talep ettiğini, ilave olarak ödeme tarihine kadar cezai şart talebi de dikkate alındığında davacının asıl alacak için talep ettiği cezai şartın asıl alacak ile eşitlenmiş olacağını, bu nedenle ceza koşulunun butlanı durumunun bulunduğunu, teminat mektuplarının ihtiyati tedbirin kalkmasından sonra paraya çevrilip eklentileri ile birlikte tahsil edildiğini, … kararları ve mahkemenin ihtiyati tedbir kararı ile teminat mektuplarını paraya çevrilmesi yerine getirilmediğini, bu durumdan davalı/alıcı şirketin sorumlu tutmanın mümkün olmadığını, bu nedenle cezai şart talebinin dayanağının bulunmadığını, davalı alıcı şirketin temerrüde düşmediğini, davalı/alıcı şirketin asıl borcunun 13.612.500 ABD doları olduğunu, buna karşılık 16.133.753 ABD doları teminat mektuplarının TL’ye çevrilerek tahsil edildiğini, bu arada davalı alıcı şirketin ana para ve birikmiş faiz olarak davacıya 1.809.944 ABD doları ödemede bulunduğunu, neticeden davacının 13.612.500 ABD doları alacağına karşılık 17.943.697 ABD doları karşılığını TL olarak tahsil ettiğini, bunun asıl borçtan 4.331.197 ABD doları fazla olduğunu, bu miktarın … oranı üzerinden hesaplanacak faizin üstünde bulunduğu, davacı idarenin borcun geç ödenmesi sebebiyle bir zararının bulunmadığını savunmuş, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE : Dava, anonim şirket hisse devrinden ve teminat mektubunun nakte çevrilmemesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
Davanın açıldığı … Mahkemesince taraf vekillerinin bildirmiş olduğu deliller toplanmış bilirkişi heyetinden rapor alınmıştır.
Anılan Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, bankanın 10.01.2005 tarihinde temerrüde düştüğü, cezai şart tutarının 255.220,54 USD, … oranından işlemiş faiz tutarının 2.264.088,27 USD, davalı şirketin ihtiyati tedbir talebi nedeniyle davacıya teminat mektubu bedellerinin geç ödenmesinden kaynaklanan zararın 1.628.658 USD olduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne, davalı şirketten 1.628.658 USD, davalı bankadan 2.519.308,81 USD miktarın tahsiline karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, … sayılı kararı ile bozulmuştur.
Bozma kararında özetle;”… bilirkişi raporunda belirlenen miktarlarla hüküm altına alınan bir kısım alacak kalemlerinin uyumlu olmadığı anlaşıldığı gibi, mahkeme gerekçesinde de bu farklılığın nereden kaynaklandığına dair somut ve denetime açık olacak şekilde açıklama yapılmamıştır. Bu itibarla, mahkemece uyuşmazlığın hisse satışı ve teminat mektubundan kaynaklanması nedeniyle, aralarında bankacı ve teminat mektubu uygulaması yönünden uzmanlığı bulunan bilirkişi heyetinden tarafların iddia, savunma ve itirazlarını karşılar şekilde rapor alınarak, neticesine göre bir karar vermek gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış…”denilmiştir.
Bozma ilamına uyulmuş, yapılan yargılama sonucu davanın kısmen kabulü ile, 28.261,48-ABD dolar davacı alacağının, 2.043,22-ABD dolarının davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, kalan miktar olan 26.218,26- ABD dolar davacı alacağının ise davalı … … … Mak. Mad. Enerji ve San.Tic. A.Ş’den alınarak davacıya verilmesine, hükmolunan miktarlara 26/01/2005 tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunun 4/a maddesi uyarınca kamu bankalarının ABD Dolarına açtığı 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranın uygulanmasına karar verilmitşir.
Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, … sayılı kararı ile bozulmuştur.
Bozma kararında özetle; “…davacı tarafça bilirkişi raporuna itiraz ederek mahkemeden ek rapor alınması talebinde bulunulmuş, mahkemece bu talep reddedilmiş, mahkemece karar yerinde davacı yanın rapora ilişkin itirazlarına yönelik bir değerlendirmede bulunulmamıştır.Bu durumda, mahkemece uzman bilirkişilerden oluşan yeni bir bilirkişi heyetinden davacının ciddi itirazlarını da karşılayacak şekilde rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, hükmün temyiz eden davacı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.” denilmiştir.
Mahkememizce bozma kararına uyulmuş, boma kararı doğrultusunda bilirkişi kurulundan rapor alınmıştır.
Bilirkişi kurulundan alınan raporda özetle; 26.01.2005 itibariyle 16.134.605 USD karşılığı 21.512.716 TL’nin idarenin hesaplarına EFT olarak gönderildiği, davanın 26.01.2005 tarihinde saat 14:20’de açıldığı, buna karşın davalı Bankanın borca karşılık aynı tarihte, saat … ‘de 16.133.752,81 USD yatırdığı, Mahkemece, Banka ödemesinin davanın açıldığı saatten sonra olduğu, bu nedenle davanın açıldığı saatteki tutarın dikkate alınması gerektiğine karar varılması durumunda, davacı … alacağının, 15.190.494 USD anapara, 995.042 USD işlemiş faiz ve 227.852,91 USD cezai şart olmak üzere toplam 16.413.388,91 USD olacağı, Mahkemece, Banka ödemesinin davanın açıldığı saatten sonra olmakla birlikte, aynı gün olması nedeniyle ödemeden sonraki tutarın dikkate alınması gerektiğine karar verilmesi durumunda, davacı … alacağının, 279.636,10 USD anapara olacağı, davanın açıldığı an itibariyle davacı İdarenin, davalı … A.Ş. Yönünden; Mahkemece, Banka ödemesinin davanın açıldığı saatten sonra olduğu, bu nedenle davanın açıldığı saatteki tutarın dikkate alınması gerektiğine karar verilmesi durumunda, davacı … alacağının, 15.190.494 USD anapara, 995.042 USD işlemiş faiz ve 8.886.439 USD cezai şart olmak üzere toplam 25.071.975 USD olacağı, Mahkemece, Banka ödemesinin davanın açıldığı saatten sonra olmakla birlikte, aynı gün olması nedeniyle ödemeden sonraki tutarın dikkate alınması gerektiğine karar verilmesi durumunda, davacı … alacağının, 8.938.222,19 USD anapara olacağı bildirilmiştir.
İtirazlarda dikkate alınarak bilirkişi kurulundan alınan ek raporda özetle; dosya kapsamında bulunan belge ve bilgilerin, taraf itirazları ve dosyaya sunulan Özel Mütalaa ile birlikte değerlendirilmesi sonucunda, Kök Raporlarında yer verdikler görüşlerinde değiştirilecek bir husus bulunmadığı bildirilmiştir.
Bilirkişi heyetinden alınan rapor dosya kapsamına uygun düştüğünden davalılar vekillerinin rapora itirazları yerinde yerinde görülmediğinden itirazlarının reddine karar verilmiştir.
Davalı …..A.Ş vekili tarafından sunulan 08/12/2022 tarihli özel mütalaadaki görüşler dosya kapsamına uygun görülmediğinden mahkememizce kabul edilmemiş, dosya kapsamına uygun olan denetime ve hüküm kurmaya elverişli son alınan bilirkişi heyeti rapor ve ek raporu mahkememizce kabul edilmiştir.
Davacı … ile davalı … Hiz. San. A.Ş. arasında imzalanan 13.05.1997 tarihli Hisse Satış Sözleşmesinde; ” … : Ödeme tarihindeki …sayfasında 14:30 … saati itibariyle 12 aylık(bir yıllık) dönem için Bankaların ilan ettikleri faiz oranlarının ortalaması ile bulunacak faiz oranı’nı ifade eder.
MADDE 1- …, sahibi bulunduğu ve ŞİRKET sermayesinin % 100’ünü teşkil eden 85.000.000.000-(Seksenbeşmilyar) TL nominal değerindeki hisseyi işbu sözleşmede belirtilen şartlarda ALICI ’ya satmıştır.
MADDE 2- Yukarıda birinci maddede belirtilen hisse senetlerinin toplam satış bedeli 18.150.000(Onsekizmilyonyüzellibin) ABD Dolarıdır. ALICI, satış bedelinin peşin ödenmesi gereken ve % 25’lik tutar olan 4.537.500(Dörtmilyonbeşyüzotuzyedibinbeşyüz) ABD Doları tutarındaki kısmını, işbu sözleşmenin imzalandığı tarihte, …’nin … Bankası, … Şubesi nezdindeki …’nun … nolu hesabına … Bankası’nın ABD Doları döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası karşılığı olarak veya … no’lu hesabına ABD Doları olarak yatıracaktır. ALICI’nın vadesinden önce ödeme opsiyonu vardır. Bu durumda faiz, kıst-el yevm uygulanarak hesap edilir Kıst-el yevm hesabında bir yıllık süre 360 gün olarak baz alınır.
MADDE 4- Taksit tutarlarının vadelerinde ödenmemesi halinde … tarafından sözleşmenin feshi hakkı saklı kalmak şartıyla ilk taksitin vadesinde ödenmemesi halinde hiç bir ihtar ve ihbara gerek kalmaksızın alacağın tamamı muacceliyet kesbedecek ve toplam alacağın faizi ile birlikte tahsili için 3. madde gereğince alınan teminat mektubunun tamamı … tarafından paraya çevrilebilecektir. İkinci taksidin vadesinde ödenmemesi halinde hiç bir ihtar ve ihbara gerek kalmaksızın alacağın tamamı muacceliyet kesbedecek ve toplam alacağın faizi ile birlikte tahsili için kalan teminat mektubunun tamamı, Üçüncü taksidin vadesinde ödenmemesi halinde hiç bir ihtar ve ihbara gerek kalmaksızın alacağın tamamı muacceliyet kesbedecek ve toplam alacağın faizi ile birlikte tahsili için kalan teminat mektubunun tamamı … tarafından paraya çevrilebilecektir. Dördüncü taksit tutarının vadesinde ödenmemesi halinde ise, teminat mektubunun bu miktara isabet eden kısmı faizi ile birlikte paraya çevrilebilecektir.
MADDE 5- İşbu sözleşme gereğince ALICI tarafından …’ye verilen teminat mektubu/mektuplarının …’ce paraya çevrilmesinin istenmesine rağmen, herhangi bir nedenle teminat mektubu/mektuplarının paraya çevrilememesi halinde, teminat mektuplarının paraya çevrilecek miktarına, uygulanacakfaiz miktarları dahil teminat mektupları meblağı tahsil edilinceye kadar geçecek süre için ALICI ayrıca ABD Doları bazında aylık % 1,5 (birbuçuk) oranında cezai şart ödeyecektir.
MADDE 10- ALICI’nın işbu sözleşme hükümleri saklı kalmak kaydı ile, öngörülen ödeme yükümlülüklerinin yanısıra, bu sözleşmenin diğer maddelerinde yer alan taahhütlerinden doğan yükümlülüklerini de kısmen veya tamamen yerine getirmemesi halinde …, bu yüzden uğrayacağı her türlü zararın genel hükümler çerçevesinde tazminini talep edebilecektir.” Şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.
…’nun 14.07.2000 tarih ve 2000/57 sayılı kararının 2. maddesine istinaden 13.05.1997 tarihli Sözleşmeye ek olarak düzenlenen 21.09.2000 tarihli 3. Ek Sözleşmede; “ALICI : … … … … A.Ş. ’yi ifade eder.
Madde -1: ALICI’nın …’ye olan 13.612.500 ABD Doları tutarındaki anapara borcuna, bu borç için 13.05.1998-15.07.2000 tarihleri arasındaki sürede yıllık … oranından tahakkuk eden 2.138.115 ABD Dolan faiz ilavesiyle bulunan 15.750.615 ABD Doları borç tutarının tamamı, …’nun 14.07.2000 tarih ve 2000/57 sayılı kararına istinaden anapara borcuna dönüştürülmüş ve yeniden vadelendirilmiştir.
Madde – 2: ALICI, yeniden vadeye bağlanan anapara borcu ile bu borca işletilecek faiz tutarlarının teminatı olarak, 13.05.1997 tarihli hisse satış sözleşmesinde belirlenen şekilde düzenlenecek teminat mektubunu … ’ye verecektir.
Madde-3:lşbu üçüncü ek sözleşme, ALICI’nın …’ye olan borcunun yeniden vadelendirilmesine ilişkin hükümleri kapsamakta olup, 13.05.1997 tarihli hisse satış sözleşmesinde yer alan diğer hükümler geçerliliğini korumaktadır…” düzenlemelerine yer verilmiştir.
… Bankası A.Ş. tarafından, davacı … …’na hitaben ve … San. ve Tic. A.Ş. lehine düzenlenen teminat mektuplarında 14.750.615 USD tutarındaki anapara borcunun 17.08.2000 tarihli ve … nolu teminat mektubundan 7.375.307 USD’lik, 17.08.2000 tarihli ve … nolu teminat mektubundan ise 7.375.308 USD’lik kısmının teminat mektuplarında yer alan ödeme tablosunda belirtilen tutar ve vadelerde ve belirtilen faiz dönemleri başlangıç tarihlerindeki cari yıllık … oranından tahakkuk edecek faizleriyle birlikte İdareye ödeneceği hususuna yer verilmiş,
Teminat mektupları metninde; “Bankamızca … edildiğinden, adı geçen Alıcı’nın söz konusu taksit tutarlarından herhangi birini ve yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanacak faizlerini vadelerinde ödemediğini bildiren ilk yazılı talebiniz üzerine, protesto keşidesine, hüküm ve adı geçen Alıcı’nın iznini almaya gerek olmaksızın, İdareniz ile Alıcı arasında çıkabilecek herhangi bir ihtilafın kanuni neticeleri beklenmeksizin bu mektupla … edilen tutarların, tazmin talep tarihinde cari … … Döviz Satış Kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası karşılığının, talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçecek süre için işbu mektup tutarına ABD Doları bazında aylık %1,5 oranında hesaplanacak cezai şartı ile birlikte ödeneceğini, Bankanın yetkili temsilcisi ve sorumlusu sıfatıyla banka nam ve hesabına gayrikabili rücu ve kayıtsız şartsız beyan ve taahhüt ederiz. ” ifadesinin yer aldığı görülmüştür.
Dosya kapsamına, bilirkişi raporuna göre; …’nun 04.04.1997 tarih ve 97/10 sayılı kararına istinaden, … … San. Tic. A.Ş.’nin sermayesinde bulunan % 100 oranındaki kamu hissesinin devrine ilişkin olarak, … ile davalı … San. ve Tic. A.Ş. arasında 13.05.1997 tarihinde “Hisse Satış Sözleşmesi” imzalandığı, anılan Sözleşmede; devir bedelinin toplam 18.150.000 USD olarak belirlendiği, bu tutarın 4.537.500 USD’lik kısmının peşin olarak, kalan 13.612.500 USD’nin ise ilk taksit 13.05.1998 ve son taksit 13.05.2001 olmak üzere 4 taksitte, işleyecek … faizi ile ödenmesinin kararlaştırıldığı, sözleşmede, uygulanacak … faizi; “Ödeme tarihindeki …sayfasında 14:30 … saati itibariyle 12 aylık(bir yıllık) dönem için Bankaların ilan ettikleri faiz oranlarının ortalaması ile bulunacak faiz oranı” olarak tanımlandığı, Sözleşmenin 2. maddesinin son paragrafındaki; “ALICI’nın vadesinden önce ödeme opsiyonu vardır. Bu durumda faiz, kıst-el yevm uygulanarak hesap edilir Kıst-el yevm hesabında bir yıllık süre 360 gün olarak baz alınır.” ifadesi dikkate alındığında bölen rakamının “36000” olarak uygulanması gerektiği, sözleşmenin 4. maddesi uyarınca; ilk taksitin vadesinde ödenmemesi halinde hiç bir ihtar ve ihbara gerek kalmaksızın alacağın tamamı muacceliyet kesbedecek ve toplam alacağın faizi ile birlikte tahsili için 3. madde gereğince alınan teminat mektubunun tamamı … tarafından paraya çevrilebileceği, diğer taksitlerin ödenmemesi halinde de aynı uygulama yapılabileceği, sözleşmenin 5. maddesinde cezai şarta ilişkin düzenleme yer almakta olup, buna göre; Alıcı tarafından …’ye verilen teminat mektubu/mektuplarının …’ce paraya çevrilmesinin istenmesine rağmen, herhangi bir nedenle teminat mektubu/mektuplarının paraya çevrilememesi halinde, teminat mektuplarının paraya çevrilecek miktarına, uygulanacak faiz miktarları dahil teminat mektupları meblağı tahsil edilinceye kadar geçecek süre için Alıcı, ayrıca USD bazında aylık % 1,5 (birbuçuk) oranında cezai şart ödeyeceği hususlarının kararlaştırıldığı,
13.05.1997 tarihli Sözleşme uyarınca 13.05.1998 tarihinde ödenmesi gereken ilk taksitin ödenmediği, bu nedenle alacağın, …’nun kararına istinaden farklı tarihlerde yeniden vadelendirme işlemine tabi tutulduğu, bu amaçla davacı … ile davalı Şirket arasında 21.05.1999 tarihinde 2. Ek Sözleşmenin, 21.09.2000 tarihinde ise 3. Ek Sözleşmenin düzenlendiği, anılan Ek Sözleşmelerde, 13.05.1997 tarihli Asıl Sözleşme ile hüküm altına alınan faiz oranı ile cezai şart hükümlerinde herhangi bir değişiklik olmadığı,
…’nun 14.07.2000 tarih ve 2000/57 sayılı kararının 2. maddesine istinaden 13.05.1997 tarihli Sözleşmeye ek olarak düzenlenen 21.09.2000 tarihli 3. Ek Sözleşmenin 1. maddesinde; davalı Şirket’in 13.612.500 USD tutarındaki anapara borcuna, bu borç için 13.05.1998-15.07.2000 tarihleri arasındaki sürede yıllık … oranından tahakkuk eden 2.138.115 USD faiz ilavesiyle bulunan 15.750.615 USD borç tutarının tamamı, …’nun 14.07.2000 tarih ve 2000/57 sayılı kararına istinaden anapara borcuna dönüştürüldüğü ve yeniden vadelendirildiği,
21.09.2000 tarihli üçüncü ek sözleşmede belirtilen taksitlerden, Sözleşmenin imza tarihinden önce 15.07.2000 tarihinde ödenmesi gereken 1.000.000 USD ödendiği, ilk taksit vadesisin 05.11.2001 olduğu, 05.11.2001 tarihinde ödenmesi gereken 1.100.000 ABD Doları tutarındaki birinci taksit bedelininve diğer taksitlerin alıcı şirket tarafından ödenmediği, davalı Bankanın sorumluluğunun, davacı … …’na hitaben ve … San. ve Tic. A.Ş. lehine düzenlenen 17.08.2000 tarihli ve … nolu 7.375.307 USD’lik ve 17.08.2000 tarihli ve … nolu 7.375.308 USD’lik teminat mektuplarından kaynaklandığı, söz konusu teminat mektuplarında, taahhüt edilen anapara borcunun 7.375.307+7.375.308 = 14.750.615 USD olduğu, Alıcı’nın taksit tutarlarından herhangi birini ve hesaplanacak faizlerini vadelerinde ödemediğini bildiren ilk yazılı talebi üzerine, protesto keşidesine, hüküm ve adı geçen Alıcı’nın iznini almaya gerek olmaksızın, mektup metinlerinde yer alan ödeme tablosunda belirtilen tutar ve vadelerde ve belirtilen faiz dönemleri başlangıç tarihlerindeki cari yıllık … oranından tahakkuk edecek faizler ve talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçecek süre için mektup tutarına USD bazında aylık %1,5 oranında hesaplanacak cezai şart ile birlikte İdareye ödenmesi taahhüt edildiği, davalı Bankanın temerrüdünün 10.01.2005 tarihi itibariyle gerçekleştiği, davacı … ile davalı Bankanın hesaplamalarda uyguladığı … faizi oranlarının uyumlu olduğu, hesaplamalarda dikkate alınması gerektiği, davacı İdarece çeşitli tarihlerde davalı Banka’dan mektupların nakde çevrilmesi istenilmiş ise de; … tarafından, … San. ve Tic. A.Ş.’ne, Şirket’in 02.01.2002, 31.08.2002, 09.05.2003 ve 02.06.2003 tarihli yazıları ilgi gösterilerek yazılan 26.09.2003 tarihli ve 8688 sayılı yazıda yer alan; “Bilindiği üzere, … A.Ş. ’de bulunan kamu payının şirketinize satış bedelinden bakiye alacağın teminat mektuplarının nakde çevrilmesi suretiyle tahsiline ilişkin olarak İdaremizce tesis edilen işlemler, …’nun 16.04.2003 tarih ve 2003/13 sayılı kararı ile durdurulmuş ve bu kararda, alacakların tahsili konusunda 09.08.2002 tarih ve 2002/45 sayılı karar hükümleri uyarınca işlem yapılması hükme bağlanmıştır.” şeklindeki ifadeden de görüleceği üzere, bu işlemler … durdurulduğu, ayrıca … Mahkemesi’nce teminat mektuplarının nakde dönüştürülmemesine ilişkin olarak 25.03.2003 tarihli ve …. sayılı ihtiyati tedbir kararı verildiği, … tarafından, … Bankası A.Ş.’ye yazılan 07.01.2005 tarihli 327 ve 328 sayılı yazılar dikkate alındığında, bu yazıların yazıldığı tarih ve sonrasında mektupların nakde dönüştürülmesini engelleyen idari bir işlem veya mahkeme kararı olmadığından, davalı Bankanın temerrüdünün, bu yazıların tebliğ edildiği 10.01.2005 tarihinde oluştuğu 05.11.2001 tarihinden dava tarihi olan 26.01.2005 tarihine kadar … faizi oranı işletilmek suretiyle yapılan faiz hesaplaması ile ayrıca temerrüt tarihi olan 10.01.2005 tarihinden, dava tarihi olan 26.01.2005 tarihine kadar yapılan cezai şart hesaplaması sonucu dava tarihi olan 26.01.2005 itibariyle davacı …’nin toplam alacağının 16.413.388,91USD olduğu, davanın 26.01.2005 tarihinde saat 14:20’de açıldığı, davalı Bankanın borca karşılık aynı tarihte, saat 15:35’de 16.133.752,81 USD yatırdığı, dolayısıyla davacı …’nin 16.413.388,91- 16.133.752,81 = 279.636,10 USD davalı bankadan bakiye alacağı bulunduğu anlaşılmıştır.
Davalı … A.Ş. sorumluluğunun, davacı … ile imzalamış olduğu Asıl Sözleşme ile Ek Sözleşmelerden kaynaklandığı, …’nun, 14.07.2000 tarihli ve … sayılı kararın 1. maddesinde, … .A.Ş.’nin borcunun vadelendirilmesine ilişkin şartlara yer verilmiş ve 13.612.500 USD tutarındaki bakiye anapara borcuna, bu borç için 13.05.1998 – 15.07.2000 tarihleri arasındaki sürede yıllık … oranından tahakkuk eden faiz ilavesiyle bulunacak tutarın tamamının anaparaya dönüştürülmesine ve bu tutarın ilk taksit 15.07.2000’den başlamak ve son taksit 05.11.2010 olmak üzere ödenmesine karar verilmiş, 4. maddesinde ise, alıcının, … tarafından verilen süre içerisinde kararda belirtilen yeni ödeme planı üzerinden ek sözleşme imzalamaması halinde, 05.11.2001 tarihi itibariyle bakiye 15.190.494 USD tutarındaki alacağın tamamının, faizi ve cezai şartı ile birlikte tahsili için … uhdesinde bulunan banka teminat mektuplarının paraya çevrilmesine deniliğinden, belirtilen Kararın 4. maddesi dikkate alındığında, 15.190.494 USD tutarındaki yeniden vadelendirilen borcun ödenmemesi durumunda, cezai şart ile birlikte tahsil edilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
…’nun 14.07.2000 tarih ve 2000/57 sayılı kararının 2. maddesine istinaden 13.05.1997 tarihli Sözleşmeye ek olarak düzenlenen 21.09.2000 tarihli 3. Ek Sözleşmenin 3. maddesindeki; “İşbu üçüncü ek sözleşme, ALICI’nın …’ye olan borcunun yeniden vadelendirilmesine ilişkin hükümleri kapsamakta olup, 13.05.1997 tarihli hisse satış sözleşmesinde yer alan diğer hükümler geçerliliğini korumaktadır…” hüküm dikkate alındığında, Asıl Sözleşmede yer alan cezai şartın devam ettiği, 3. Ek Sözleşmeye göre ilk taksit vadesi 05.11.2001 olduğu,05.11.2001 tarihinde ödenmesi gereken 1.100.000 ABD Doları tutarındaki birinci taksit bedelinin alıcı şirket tarafından ödenmediği, cezai şartın ve … oranı üzerinden işletilecek faizin başlangıcına esas tarihin 05.11.2001 olduğu, davacı İdarenin dava tarihi itibariyle toplam alacağının 15.190.494 USD Anapara, 995.042USD işlemiş faizi, 8.886.439 USD Cezai Şart olmak üzere 25.071.975 USD olduğu, davalı bankaca yapılan ödemenin öncelikle faiz ve cezai şarta mahsubu sonrasında ise kalan davacı … alacağının 25.071.975 – 16.133.752,81 = 8.938.222,19 USD olduğu, dava açıldıktan sonra davanın açıldığı gün davalı banka tarafından ödenen 16.133.752,81USD alacak yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşıldığından davanın kabulüne, 8.937.522,19 USD nin, 279.636,10 USD’lik kısmının davalılar … … San.ve Tic.A.Ş. ve davalı … A.Ş.den müştereken ve müteselsilen, kalan 8.657.886,09 USD lik kısmının davalı … … San.ve Tic.A.Ş.den dava tarihinden itibaren işleyecek … faiziyle birlikte alınarak davacı tarafa verilmesine, dava açıldıktan sonra bankaca yapılan ödeme nedeniyle 16.133.752,81 USD talep yönünden dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına,
Konusuz kalan kısım yönünden de davanın açılmasına davalılar sebebiyet verdiklerinden yargılıma giderlerinden sorumlu tutulmalarına dair aşağıda yazılı karar verilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜNE
8.937.522,19 USD nin, 279.636,10 USD’lik kısmının davalılar … … San.ve Tic.A.Ş.ve davalı … A.Ş.den müştereken ve müteselsilen kalan 8.657.886,09 USD lik kısmının davalı … … San.ve Tic.A.Ş.den dava tarihinden itibaren işleyecek … faiziyle birlikte alınarak davacı tarafa verilmesine,
2-Dava açıldıktan sonra bankaca yapılan ödeme nedeniyle 16.133.752,81 USD talep yönünden dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına,
3-Alınması gerekli 815.108,10 TL harçtan peşin alınan 451.306,10 TL harcın mahsubu ile kalan 363.802,00 TL harcın 25.503,00 TL’sinden davalı … sorumlu olmak kaydıyla davalılardan alınarak Hazineye gelir yazılmasına,
4-Davacı tarafından yapılan 11,20 TL başvuru harcı, 451.306,10 TL peşin harç, 6.950,00 TL bilirkişi ücreti, 484,60 TL tebligat, müzekkere gideri olmak üzere toplam 458.751,90 TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
5-AAÜT uyarınca davalı … ….A.Ş.hakkında hükmedilen 8.937.522,19 USD ve davalı … aleyhine hükmedilen 279.636,10 USD üzerinden belirlenen 426.649,72 TL vekalet ücretinin 55.267,90 TL’sinden davalı … A.Ş.sorumlu olmak kaydıyla davalılardan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
6- Davanın konusuz kalan 16.133.752,81 USD kısmı yönünden konusuz kalma tarihide dikkate alınarak AAÜT 6.maddesi uyarınca 1/2 oranında hesaplanan 618.803,47 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalılar tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
8-HMK 333. maddesi uyarınca artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
İşbu mahkeme kararına karşı HMK geçici 3 ve HUMK 432. maddesi uyarınca taraflara tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde …a temyiz başvurusu yapma hakkı bulunduğuna dair taraf vekillerinin yüzüne karşı iş ve duruşma yoğunluğu nedeniyle oy birliği ile verilen kararın hüküm özeti açıkça okunup anlatıldı.08/06/2023

Başkan …
e-imza
Üye …
e-imza
Üye …
e-imza
Katip …
e-imza