Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. …10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/304 Esas – 2022/735

T.C.
ANKARA
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/304
KARAR NO : 2022/735

HAKİM :…

DAVACI…
DAVALI…
DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 25/07/2011
KARAR TARİHİ : 25/10/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 25/11/2022

Mahkememiz 25/05/2021 tarih ve 2016/346 E., 2021/301 K. Sayılı kararı Yargıtay … Hukuk Dairesinin 21/12/2021 tarih 2021/8082 E., 2021/13301 K. Sayılı BOZMA ilamı ile dosya mahkememiz yukarıda belirtilen sırasına kaydı yapılarak yapılan yargılama sonucunda;
DAVA:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle, müvekkilinin kiracı olduğu işyerinin bulunduğu çarşıda 24.12.2003 tarihinde yangın meydana geldiğini, davalıların kusurlarının …10. Ağır Ceza Mahkemesinde yapılan yargılama ile belirlenmiş olduğunu, yangın sonucunda müvekkiline ait her şeyin yandığını, satışların olumsuz etkilendiğini, 33 yıl boyunca her yıl artan cironun yangından sonra her yıl azaldığını, yangından sonra iki üç yer değiştirildiğini, muhasebe evrakının da yanması nedeniyle alacakların belgelenemediğini, bunu fırsat bilen borçluların ödeme yapmadığını, yangın öncesi ve sonrası cirolarının incelendiğinde mağduriyetinin büyüklüğünün görülebileceğini, yangının yalnızca maddi zarara yol açmadığını, 33 yıldır süren ticari faaliyetin komşu firmalarda yarattığı güven ve dayanışmanın uzun yıllar devam edeceği hatta mirasçılara aktarılacağı inancının yok olduğunu, daha da önemlisi yaşamlarının önemli bölümünün kül olup gidişini ellerinden bir şey gelmeden izlemenin manevi zarara da yol açtığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 40.000,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.

CEVAP :
Davalı BEDAŞ vekili, cevap dilekçesinde özetle, davaya konu yangının çıktığı anda binada elektriklerin kesik olduğunu bu nedenle yangında sorumlulukları bulunmadığını, illiyet bağının kesilmiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiş, yargılama sırasında davaya konu borcun… tarafından üstlenilmesi üzerine davayı… takip etmiştir.
Davalı …Valiliği İl Özel İdaresi vekili, cevap dilekçesinde özetle, yangın çıkan işhanının mülkiyetinin müvekkiline ait olduğunu, binanın afetlere ve yangına karşı korunması amacıyla gerekli önlemlerin alınması konusunda gerekli uyarıları yapmış olduklarını, yangının çıkış sebebinin kiracı sıfatıyla bulunan şahsın yanında çalışan işçinin kusurlu davranışı olduğunu, müvekkiline yüklenecek herhangi bir kusur bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili, davanın idari yargıda görülmesi gerektiğini, zamanaşımının gerçekleştiğini, müvekkilinin bu davada husumeti bulunmadığını, yangında kusurları bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
DELİLLER :
Mahkememizce bozma ilamı öncesi yapılan yargılama sonucu elektrik elektronik, hukukçu ve makine yüksek mühendisi bilirkişi heyetinden alınan 09/10/2018 tarihli bilirkişi raporunda; Davalı …il özel idaresinin %20 oranında kusurlu olduğu, Davalı Başkent Elektrik Dağıtım Anonim şirketinin %20 , davalı …Büyükşehir Belediye Başkanlığının %20 oranında, Dava dışı Çarşı esnafının %20 oranında, dava dışı İbrahim Karatepe’nin %10, dava dışı Metin Bostan’ın %10 oranında kusurlu oldukları, ayrıca yanan iş yeri nedeni ile zarar tutarının 26.803,73 TL kazanç kaybı, 3.809,00 TL zarar gören demirbaş bedeli olmak üzere toplam 30.612,00 TL kabul edilerek kusur oranlarına göre tazminat dağılımı yapıldığı görülmüştür.
Yine bozma ilamı öncesi aynı bilirkişi heyetinden alınan 08/04/2019 havale tarihli ek raporda; bilirkişi raporuna yapılan itirazlar değerlendirilerek kök raporda değişiklik yapılmadığı görülmüştür.
Yine bozma öncesi aynı bilirkişi heyetinden alınan 11/11/2019 tarihli bilirkişi ek raporunda; Kusur oranları aynı şekilde belirlenmiş, davacının itirazları doğrultusunda proje üzerinde yerinde inceleme yetkisi doğrultusunda …Büyükşehir belediyesi bünyesinde yer alan onaylı projelerin incelendiği, davacı şirketin kiracı sıfatı ile yer aldığı anılan yangında tamamen yanarak zayi olan iş yerinin Modern Çarşı isimli taşınmazın 1 katında yer aldığı, 220 dış kapı numarasına sahip olduğu, çarşı katında ilerleyen yıllarda ilave bölme ve bölümlerle yan yana çok iş yerinin oluşturulduğu il özel idaresinde davacı yana verilen iş yerinin 220 numaralı iş yeri olduğu, yaklaşık 70 m2 büyüklüğündeki iş yerinde davacı kiracı tarafından 2000 senesinde yaptırılan tadilat yenileme işlemlerine ilişkin bazı inşaat kalemlerinin olay esnasında tamamen yanarak kullanılamaz hale geldiği, dosyaya kazandırılan Erkul İnşaat Tur San Tic Ltd Şirketinin 04/04/2000 tarihli davacı adına tanzim edilen 4.150.000.000+ 705.500.000= 4.885.500.000 TL fatura edildiği, söz konusu kalemlerin davacı yanca 3,5 sene kullanıldığı, yangında zayi olduğu, serbest piyasa 2 el değerinin %35 amortisman düşülerek 5.799,61 TL olarak hesaplandığı, söz konusu inşaat kalemlerinin yanarak hurdaya ayrılması nedeni ile eriyip malzeme yapısı değişen kalıntılar için hurda değerinin olmayacağı, zarar gören demirbaş bedeli 3.809,00 zarar gören bina demirbaş bedeli 5.799,61 TL, kazanç kaybı 26.803,73 TL olmak üzere 36.412,34 TL zararın hesaplandığı, tazminatın kusur oranlarına göre dağıtıldığı yönünde görüş ve kanaatlerini bildirmiştir.
Mahkememizin 25/05/2021 tarihli 2016/346 esas 2021/301 sayılı kararında özetle;
”Bozma ilamı sonrası alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre kusur oranı belirlenmiştir, yangının başladığı saatte elektriklerin kesik olduğu, jeneratörün gövdesine oradan da yere sızan benzinin alev alması ile yangının meydana geldiği, elektriğin kesik olması nedeni ile jeneratör kullanılmak zorunda kaldığı, zaman zaman ya da istem dışı arıza nedeni ile ya da planlı bir bakım nedeni ile elektriğin kesilmesinin bekleneceği, ancak yangın olayının olduğu gün planlı elektrik kesintisinin olmadığı, programsız kesinti nedeni ile dükkan sahiplerinin elektriğin kesileceği hususunda önceden bilgilendirilmediği, yine dosya içinde bulunan belgelerden yangın tarihinden önce 07/12/2003 tarihleri ile 23/!2/2003 tarihleri arasında çarşının sekiz kez elektriğinin kesildiği, 07/12/2003 -14/12/2003 tarihleri arasında kesintilerin sabah 6 da başlayıp öğleden sonra 14:00 kadar sürdüğü, 16/12/2003 tarihli kesintinin saat 11:00 de başlayıp akşam 17:40 kadar devam ettiği, kesintilerin mesai saatleri içerisinde uzun süreli olduğu, dördünün arızadan kaynaklandığı, 4628 sayılı kanun amacının elektriğin yeterli kaliteli sürekli düşük maliyetli tüketicilerin kullanımına sunulması için rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterecek mali açıdan güçlü istikrarlı elektrik enerji piyasasının oluşturulması olduğu, davalı Elektrik dağıtım şirketinin abonelerine yeterli kaliteli sürekli şekilde elektrik veremediği ve kusurlu olduğu, yine davalı il özel idaresinin yangının meydana geldiği iş yerinin sahibi olduğu, yangın esnasında kullanmak için koyulan yangın tüplerinin bazılarının yangın anında çalışmadığı, çarşıda çok miktarda naylon plastikten yapılma araç gereçlerin satıldığı, petrol türevlerinden yapılan malzemelerin parlayıcı patlayıcı madde depolanıp satılmasına rağmen otomatik yangın söndürme sisteminin kurulmadığı, her iş yerinde ferdi jeneratör çalıştırmak yerine elektrik kesilmesi durumunda genel jeneratör aydınlatma yapılması hususunda dikkatli ve titiz davranılmadığı, yine …Büyük şehir Belediyesinin yoğun nüfusu bulunan alışveriş merkezinde parlayıcı patlayıcı malzeme stok yapılmasına satılmasına müsaade ettiği, ruhsat vermesinden dolayı kusurlu olduğu , yine Çarşı esnafının iç mekanlarda benzinle çalışan jeneratör kullanılmasına müsaade ettiği, tehlike anında kullanılacak mekanların kaçak dükkan olarak kullanılmasına müsaade ettiği, hiç bir tedbir alamdan her esnafın kendi dükkanını beslemek için kullandığı jeneratörü gelişi güzel çalıştırdığı bu sebeple kusurlu olduğu, yine yangın olayının başladığı dükkan sahibinin ve dükkanda çalışan jeneratörü kullanan Metin Bostan’ın yangının meydana gelmesinde kusurlu olduğu, dosya kapsamında bozma sonrası alınan bilirkişi raporundaki kusur oranlarının Ceza yargılama dosyasında alınan bilirkişi raporu ile de uyumlu olduğu, Yargıtay bozma ilamındaki bozma gerekçelerini de uygun olduğu görülmüş ve karara esas alınmıştır.
Zarar yönünden yapılan incelemede; Bozma sonrası alınan bilirkişi raporunda …12 Sulh Hukuk Mahkemesinin tespit dosyasına göre demirbaş listesindeki eşyaların ikinci el değerinin tespit edildiği, bu miktarın 3.809,00 TL olarak belirlendiği, bozma sonrası alınan ilk bilirkişi raporunda zarar gören bina demirbaş bedeli hesaplanmadığı , ancak …12 Sulh Hukuk Mahkemesinin tespit dosyasında zarar gören bina demirbaşlarının tespit edildiği, 11/11/2019 tarihli raporda zarar gören bina demirbaş bedelinin davacı tarafından sunulan fatura kapsamında amortisman bedeli de düşülerek değerinin tespit edildiği, zarar gören bina demirbaş bedelinin 5.799,61 TL olduğu tespit edilmiştir. Davalı tarafından demirbaş bedeline ilişkin sunulan faturanın süresinde sunulmadığı ileri sürülmüş ise de; yangın sonrasında davacı tarafın eşyalarının ve belgelerinin yandığı, demirbaşın yaptırılmasına ilişkin faturanın ilgili firmadan araştırma sonucu temin edildiği, davacının yargılamayı geciktirme amacı taşımadığı ve geç sürmesinde kusurlu olmadığı kanaati oluştuğundan HMK 145 maddesi kapsamında değerlendirilmiştir. Belirtilen nedenlerle Bozma sonrası dosya kapsamında alınan 11/11/2019 tarihli rapor denetime elverişli Yargıtay bozma ilamına uygun bulunarak hükme esas alınmıştır. Bilirkişi raporuna göre kusurları oranınında davalılar Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim şirketi ile davalı İl Özel idaresi (tüzel kişiliği kaldırılmakla halefi olarak …Büyük şehir Belediyesinin) aşağıda belirtilen tazminatları ödemesine hükmedilmiştir. Yine yangının meydana gelmesinde %20 oranında kusurlu olan …Büyükşehir belediyesinin kusuru hizmet kusuruna girdiğinden ve hizmet kusurundan kaynaklı açılan tazminat davası idari yargının görev alanına girdiğinden …Büyükşehir Belediye Başkanlığına karşı açılan davanın usulden reddine karar verilmiştir.” gerekçesi ile karar verilerek hükme esas alınan 11/11/2019 tarihli raporda tespit edilen zararın kusurları oranında Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim şirketi ile (il Özel İdaresi tüzel kişiliği kaldırılmakla) …Büyükşehir Belediye başkanlığından tahsiline, …Büyükşehir Belediye Başkanlığına hizmet kusurundan kaynaklı açılan davanın ise idari yargı görevli olduğundan usulden reddine karar verilmiştir.
Mahkememizin 25/05/2021 tarihli kararının da …Büyükşehir Belediye Başkanlığı ( il Özel idaresine de izafaten) ve davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine ; Yargıtay 3 Hukuk Dairesi Başkanlığının 2021 /8082 esas 2021/13301 sayılı kararı kararı ile özetle; davalı şirket ile belediyenin tüm davacının sair itirazlarının reddine, mahkemece bilirkişi raporu ile tespit edilen zarar tutarından davacının da aralarında bulunduğu esnafın kusur oranında indirim yapıldıktan sonra geri kalan miktarın TBK 61 ve 62 . Maddeleri gereğince davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi gerekirken her bir davalının kusur oranına göre ayrı ayrı sorumlu tutulması doğru görülmediğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma Kararı üzerine dosya yeniden esasa kaydedilerek yargılama yapılmıştır.
DELİL DEĞERLENDİRME VE HUKUKİ NİTELENDİRME:
Dava davacının kiracı olduğu Modern Çarşı iş yerinde bulunan dükkanda çıkan yangın sonucu uğramış olduğu maddi ve manevi zararın tazmini davasıdır. Davacı yangın sonucu iş yerinde bulunan her şeyin yandığını, iş yerini başka yere taşıdığını, mevcut müşteri potansiyelinden mahrum kaldığını, yangın sonrası cirolarının azaldığını, ekonomik durumunu kaybettiğini ileri sürerek demirbaş eşya bedeli için 1000.00 TL , faaliyet giderlerinin artması ticaret tarzını değiştirmek zorunda kalması çalışılamayan süre nedeni ile kazanç kaybı zararı olarak 39.000,00 TL talep etmiştir.
Davacı 18/01/2021 tarihli dilekçesi ile zarar gören demirbaş bedelini 3.809,00 TL, zarar gören bina demirbaş bedelini 5.799,61 TL, gelir kazanç kaybını 26.803,73 TL olarak ıslah etmiştir.
Dosya kapsamında bozma ilamı öncesi kusur tespiti ve zarar bedelinin tespiti için 11/11/2019 tarihli rapor alınmış olup alınan raporda; zarar gören demirbaş bedeli 3.809,00 , zarar gören bina demirbaş bedeli 5.799,61 TL, kazanç kaybı 26.803,73 TL olmak üzere toplam zarar 36.412,34 TL olarak belirlenmiş yine aynı raporda olayın meydana gelmesinde Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim şirketinin %20 oranında, çarşı esnafının %20 oranında il özel idaresinin %20 oranında, …Büyükşehir Belediyesinin %20 oranında, 67 numaralı dükkan kiracısı Metin Bostan’ın %10 oranında, 67 numaralı dükkan kiracısı İbrahim Karateke’nin %10 oranında kusuru olduğu belirlenmiş ve taraflara kusur oranlarına göre düşen tazminat miktarı hesaplanmıştır ve bu rapor hükme esas alınmıştır.
Tarafların temyizi üzerine Yargıtay 3 Hukuk Dairesinin bozma ilamında; davalıların temyiz itirazları reddedilmiş olup, mahkemece bilirkişi raporu ile tespit edilen zarar tutarından davacının da aralarında bulunduğu esnafın kusur oranında indirim yapıldıktan sonra geri kalan miktarın TBK 61 ve 62 . Maddeleri gereğince davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi gerekirken her bir davalının kusur oranına göre ayrı ayrı sorumlu tutulması doğru görülmediğinden bozma kararı verilmiştir.
Yargıtay 3 Hukuk Dairesinin bozma ilamında 11/11/2019 tarihli raporda hesaplanan zarar bedeline ve kusur dağılımına ilişkin bir bozma olmadığından, Yargıtay bozma ilamında belirtildiği üzere 11/11/2019 tarihli bilirkişi raporunda belirlenen 36.412,34 TL zarar bedelinden çarşı esnafının kusur oranı olarak belirlenen %20 oran ( 36.412,34 x %80 =29.129,87 ) düşülerek geri kalan miktarın TBK 61 VE 62. Maddeleri (BK 50 VE 51.) maddeleri gereğince davalılar TEDAŞ ile ( davalı il özel idaresi tüzel kişiliği kaldırılmakla ) …Büyük şehir belediyesinden müştereken ve müteselsilen tahsiline ve davacıya verilmesine karar verilmiştir. …Büyükşehir Belediyesine hizmet kusurundan kaynaklı açılan davanın idari yargının görevli olduğuna dair mahkememizce verilen karar kesinleşmekle yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilmiştir.

HÜKÜM :
Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, dosyadaki kanıtlara göre;
1.-Davanın KISMEN KABULÜNE, 29.129,87 TL tazminatın 24/12/2003 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılar… ile davalı (İl Özel İdaresi Tüzel Kişiliği Kaldırılmakla) …Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı’ndan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
2.-…Büyükşehir Belediye Başkanlığına hizmet kusurundan kaynaklanarak açılan tazminat davasında İdari Yargının görevli olduğuna dair verilen karar kesinleşmekle yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına,
3.-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken 1.989,86 TL nispi karar ve ilam harcının davacı tarafça yatırılan 675,00 TL peşin harç ile bozma ilamından önceki karar gereğince yatırılan 1.989,10 TL bakiye karar harcı toplamı 2.664,86 TL’den mahsubu ile arta kalan 674,24 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4.-Davacı vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalı …Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile…’tan tahsili ile davacıya verilmesine,
5.-Davalılar … ve …Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile adı geçen davalılara verilmesine,
6.-Davacı tarafından yatırılan 675,00 TL peşin harç, 1.989,10 TL bakiye karar harcı toplamı 2.664,86 TL’nin davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,
7.-Davacı tarafından bozma öncesi yapılan 14,00 TL başvuru harcı, 78,60 TL dosya/tebligat/müzekkere masrafı, 2.500,00 TL bilirkişi ücreti, birinci bozma sonrası 196,70 TL tebligat/müzekkere, 2.100,00 TL bilirkişi ücreti, ikinci bozma sonrası 19,00 TL tebligat gideri olmak üzere toplam 4.908,3‬0 TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan taktiren 2.859,56 TL’nin davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
8.-Davalı …Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından yapılan 259,10 TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan 108,15 TL’nin davacıdan tahsili ile bu davalıya verilmesine, bakiyesinin davalı üzerinde bırakılmasına,
9.-Davalı Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından yapılan 117,80 TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan 49,17 TL’nin davacıdan tahsili ile bu davalıya verilmesine, bakiyesinin davalı üzerinde bırakılmasına,
10.-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider ve delil avanslarının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, davacı ve davalılar vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde Yargıtay’da temyiz yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 25/10/2022

Katip …
e-imzalıdır.

Hakim…
e-imzalıdır.

*Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.