Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2020/571 Esas
KARAR NO : 2021/3

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 17/09/2020
KARAR TARİHİ : 11/01/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 04/02/2021
Mahkememize açılan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA
Davacı temsilcisi dava dilekçesinde özetle; 24.01.2018 basım tarihli 663 numaralı, 17.09.2018 basım tarihli 1101 numaralı ve 17.09.2018 basım tarihli 1111 numaralı 3 adet çeki doldururken sehven yanlış yazması sebebiyle üzerlerine iptal yazmak suretiyle iptal ettiğini ancak iptal edilen bu çeklerin bankaya iade edilmesi gerektiğini bilmemesi nedeniyle ilgili banka şubesine iade etmediğini, banka hesabının kapatılmasını talep ettiğinde bahse konu 3 adet çekin iadesini istediklerini, zaman içerisinde kaybettiğini bu nedenle bulamadığını, belirtmiş olduğu 3 adet boş/iptal çek yaprağının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
YANIT
Dava hasımsızdır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; zayi nedeniyle çek iptali davasıdır.
Olayda çözümlenmesi gereken sorun çek hesap sahibinin üzerine iptal yazmak suretiyle iptal ettiği çek yaprakları nedeni ile çek iptal davası açma hakkı bulunup bulunmadığı, dava açma hakkının kimde olduğu noktasında toplanmaktadır.
Kıymetli evrak ile tacirlere ait diğer defter ve belgelerin iptali konusunda T.T.K’ da değişik düzenlemeler öngörülmüştür.
6102 sayılı TTK nın 82. maddelerinde tacire ” saklamakla yükümlü olduğu defter ve dayanaklarının yasada sayılanlar ile benzeri olaylar nedeni ile zayi olması halinde” mahkemeden bu konuyu saptayan bir belge verilmesini isteme hakkı tanınmıştır. Bu madde kapsamına giren evrak sayma yolu ile sınırlandırıldığı için maddeyi geniş yorumlayarak çek, poliçe ve bono gibi kıymetli evrakların madde kapsamında kaldığını kabul etmek mümkün değildir.
28.02.2009 tarihine kadar yürürlükte kalan T.T.K.’ nun 711/3. maddesi ile keşideciye kendisi veya 3. kişi elinde iken iradesi dışında elinden çıkan çek’ in bedelinin ödenmesini engellemek amacı ile bankaya çeki ödemeden yasaklama talimatı verme hakkı tanınmış idi. 28.02.2009 tarihinde yürürlüğe giren 5838 sayılı yasanın 32. maddesi ile keşidecinin T.T.K.’ nun 711/3. maddesi ile tanınmış olan hakkı bu tarihten itibaren ortadan kalkmıştır. Ayrıca 01/07/2012 tarihi itibarı ile 6102 sayılı TTK yürürlüğü girmiş olup, bu yasal düzenlemenin içeriği itibarı ile de artık keşidecinin çek bedelinin ödememesi için ilgili bankaya yasaklama talimatı verme hakkı bulunmamaktadır.
6102 sayılı TTK nın 818/1-S maddesi yollaması ile aynı yasanın 757 ve devamı maddeleri uyarınca ” bir çekin kısmen doldurulmuş veya sadece imzalanmış olması halinde tedavüle çıkarılması mümkün ve geçerli olup, böyle bir çek için yukarıda belirtilen yasal düzenlemelere dayanılarak iptalini istemek hakkı sadece hamile” aittir. Böyle bir iddiaya sahip keşideci yani imzasını içeren ve fakat kaybettiği çekin bedelinin kendisinden istenmesi halinde aynı kanunun 704.maddesi uyarınca borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak hakkına sahiptir.
Çek iptali davası ile amaçlanan hamilin ( çek bedelini talep hakkı olan kişinin ) zayi olan çekten kaynaklanan alacağını belgesiz olarak ve iptale ilişkin kararı ibraz ederek borçludan tahsilini sağlamaktır. Keşideci çek nedeni ile ödeme yapmak zorunda olup çekten kaynaklanan alacağı söz konusu değildir. Çek keşidecisi bu hali ile ancak rızası dışında elinden çıktığını söylediği çek bedeli kendisinden talep edildiğinde veya çek’in kimde olduğunu öğrendiğinde çekin kendisine verilmesi amacı ile çeki elinde bulundurana karşı çekin istirdadını talep etme, ya da çek nedeni ile borçlu olmadığının tespitine ilişkin davasını açmak ve mahkemeden o aşamadan sonra tedbirleri istemek hakkına sahip olduğu için zayi nedeni ile iptal davası açılamayacaktır.
Somut olayda ise ; Davacı aynı zamanda çek hesabı sahibi olup , iptali istenilen çek yapraklarının davacı keşideci tarafından üzerine iptal yazmak suretiyle iptal edildikten sonra bu hali ile kayıp edilmiş olup davanın, 6102 sayılı TTK.nun 818/1-5 maddesi delaletiyle aynı yasanın 757 vd. Maddelerine göre açılmış çek iptali istemine ilişkin olduğu, davacının, kaybolduğu iddia edilen boş çeklerin hesap sahibi olup, 6102 sayılı TTK. kapsamında iptal edilmiş çek belgesinin kıymetli evrak niteliğinin bulunmadığı, bu nedenle iptalinin söz konusu olmayacağı gibi, iptal davası açma hakkının lehdar ve hamile tanınmış bir hak olup, hesap sahibinin böyle bir hakkı bulunmadığı kabul edilip davanın usulden reddine ilişkin aşağıdaki hüküm oluşturulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1.-Davanın REDDİNE,
2.-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken 59,30 TL maktu karar ve ilam harcından, peşin alınan 54,40 TL’ nin indirilmesi ile noksan olan 4,90 TL’ nin davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3.-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4.-Davacı tarafça yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair davacı şirket temsilcisinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.11/01/2021
Katip …
¸E-İmzalıdır

Hakim …
¸E-İmzalıdır