Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. … 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/547 Esas – 2022/742
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
…
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/547 Esas
KARAR NO : 2022/742
HAKİM …
KATİP ….
DAVACI ….
DAVALI : HASIMSIZ
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 10/11/2020
KARAR TARİHİ : 27/10/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 02/11/2022
Mahkememize açılan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle, davacı … Planlama Yapı Yatırım Teknoloji Danışmanlık Tur. Enerji San. Ve Tic. A.Ş. vekili 10.01.2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; “… müvekkili şirketin 2017 yılı Ocak ayından itibaren e-defter uygulamasına geçtiğini ve ticari defter ve kayıtların tamamını elektronik ortamda tutmaya başlamış olduğunu, müvekkili şirketin işyerinde bir elektrik arızası meydana gelmiş olduğunu, yaşanan arıza neticesinde yüksek voltaj nedeni ile e-defterlerin bulunduğu bilgisayarda fiziksel bir arıza meydana geldiğini ve müvekkilinin bilgisayarda tutulan hiçbir defter ve kayıtlarına ulaşılmasının mümkün olamadığını, müvekkilince durum fark edilen aynı gün 26.10.2020 tarihinde İstanbul merkezli bir yazılım firması ile anlaşıldığını ve bilgisayar tüm parçaları ile birlikte Tekniknokta Bilişim Mühendislik Çözümleri İnş. Proje Hiz. Ltd. Şti. ile veri kurtarma ve analiz işlemleri yapılmak üzere gönderilmiş olduğunu, anılan yazılım şirketince ekte sunulan raporun düzenlenmiş olduğunu ve tüm işlemler yapılmasına rağmen verilerin kurtarılmasının mümkün olmadığını, işlemlerin başarısızlıkla sonuçlandığına ilişkin rapor ile müvekkili şirkete bildirilmiş olduğunu,
6102 Sayılı TTK’nun 82/7. Maddesini belirttikten sonra; ilgili teknik raporlar incelendiğinde bilgisayar teknik incelemesi yapılan firmaya ulaşma tarihi itibari ile raporun düzenlendiği tarih dikkate alındığında taleplerinin süresi içerisinde olduğunu, müvekkil, ticari defterlerinin kaybolan yıllara ilişkin (2017/2018/2019) kayıtlarını TTK gereğince halen saklamakla yükümlü olduğu gibi bir takım ticari uyuşmazlıklar nedeni ile görülmekte olan dava dosyasına delil olarak ticari defterlerini ibraz etmesi gerektiğini, müvekkili ticari defterlerinin bilirkişi incelemesi yapılacağına dair … 14 Asliye Ticaret Mahkemesi ve … 5 Asliye Ticaret Mahkemesince verilen kararların duruşma zaptlarının ekte olduğunu,
82. Madde kapsamında; müvekkili basiretli bir tacir gibi davranmış olduğunu, ancak elinde olmayan ve kontrol imkânı da olmayan mücbir sebeplerle ticari defterlerin zayi olduğunu, konu ile ilgili müvekkili Vergi Dairesine gerekli resmi başvurularda bulunulacağını, bu nedenle yasal süresi içinde açılan iş bu dava ile mahkemeden zayi belgesi isteme zorunluluğu hasıl olduğu beyanla;
2017, 2018, 2019 yıllarına ilişkin tüm defterlerin ve sair belgelerin zayi olduğuna ilişkin zayi belgesi verilmesi” talep ve dava etmiştir.
DELİLLER :
Tüm dosya kapsamı ve ön inceleme duruşmasında belirlenen uyuşmazlık konuları hakkında muhasebe kayıtlarından anlar bilirkişi ve bilgisayar mühendisi bilirkişisinden alınan bilirkişi raporunda özetle, davaya konu tarihlerle ilgili kayıtların takip edildiği bilgisayara ait harddisk’in yüksek voltaja bağlı olarak etkilendiği anlaşılmış olmakla birlikte, yerinde yapılan incelemede her hangi bir objektif bulguya rastlanılamadığı, davacı şirket sistemlerine hangi tarihte yüksek voltaja bağlı olarak arıza meydana geldiği tespit edilememiş olmakla birlikte, davacı şirket sistemleri üzerinde Yazılım Uzmanı tarafından yapılan teknik inceleme sonucunda zarar gören 2017, 2018 ve 2019 yılı e defter beratlarının zarar gördüğü ve bozulan bu kayıtlarla ilgili bilgiye ulaşılamayacağının bildirilmiş olduğu, YMM tarafından düzenlenmiş Özel Amaçlı Raporda, e defter kayıtlarının yeniden yüklenmesi sonucunda Vergi kaybının olmayacağının bildirildiği, zarar gördüğü belirtilen beratların tekrar oluşturulması kapsamında davacının yüksek voltaja bağlı olarak meydana geldiği belirtilen arızadan hangi tarihte haberdar olduğunu tespit edebilmenin mümkün olamadığı, davacı şirketin 26.10.2020 tarihinde yüksek voltaja bağlı olarak meydana gelen arızadan haberdar olduğunun kabulü halinde; davacının yasal süre içinde dava açmış olması nedeniyle zayi belgesi verilmesi şartlarının oluştuğu görüş ve kanaatini bildirmişlerdir.
Gelir İdaresi Başkanlığına müzekkere yazılmış olup davaya konu edilen döneme ilişkin defterlerin ikincil kopyalarının saklanmasına ilişkin davacı başvurusunun olmadığı mahkememize bildirilmiştir.
DELİL DEĞERLENDİRME VE HUKUKİ NİTELENDİRME:
Dava, TTK’nun 82/7. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir. Davacı yan 2017, 2018, 2019 yıllarına ilişkin tüm e defterlerin ve sair belgelerin zayi olduğundan zayine karar verilmesini talep etmektedir.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesinde; “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” şeklinde düzenleme yapılmakla tacirlere ticari defter ve kayıtlarını saklama ve ibraz hususunda zorunluluk getirilmiştir.
Anılan TTK’nun 82/7. maddesinde zayi belgesi istenebilmesi için tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin ziyaa uğraması halleri tahdidi olarak sayılmamış ise de, yapılan tadadi sayımdan defterlerin tacirin elinde olmayan sebepler ile ziyaa uğraması gerektiği anlaşılmıştır. Bir başka anlatımla, tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni göstermekle yükümlü olup, bu özene rağmen defter ve belgelerin ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verilmesini isteyebilir.
Somut olayda dava konusu 2017, 2018, 2019 yılına ait e-Defter olarak tutulan defteri kebir ve yevmiye defterleri, tüm e-fatura, e-arşiv kayıtları, ile beratları yönünden Elektronik Genel Defter Tebliği gereği 2017,2018 , 2019 yılları itibarıyla ikincil kopyalarını gelir idaresin nezdinde saklama yükümlülüğü olmasa da , saklanması için başvurusunun olmadığı, e-Defter tutan davacı şirketin talep konusu bu yıllara ait e-Defter ve berat dosyalarının e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlarında saklanması için hizmet almadığı, mahkememizce aldırılan bilirkişi raporunda buna ilişkin veri elde edilemediği, davacı yanca buna ilişkin delil de sunulmadığı gözetildiğinde davacı şirketin basiretli tacir gibi davranma yükümlüğünü ihlal ettiği anlaşılmış olmakla davanın reddine karar verilmiştir. (Aynı yönde … BAM. 21.Hukuk Dairesi 2021/482 E ve 2021/1098 K nolu kararı)
HÜKÜM :
Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, dosyadaki kanıtlara göre;
1-Davanın reddine;
2-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken 80,70 TL maktu karar ve ilam harcın, peşin alınan 54,40 TL’nin mahsubu ile noksan olan 26,30 TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4-Gider ve delil avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, Davacı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde … Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/10/2022
Katip …
✎ e-imzalıdır
Hakim …
✎ e-imzalıdır
*Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.