Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. …10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/326 Esas – 2023/402

T.C.
ANKARA
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2020/326 Esas
KARAR NO : 2023/402

HAKİM …
KATİP :….
….
DAVALILAR….
DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/07/2020
KARAR TARİHİ : 23/05/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 02/06/2023

Mahkememize açılan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle, davacının kamu tüzel kişiliğine haiz olduğunu, asıl işi dışındaki işleri kamu ihale mevzuatı uyarınca dışarıdan temin ettiğini, “Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü Sli Müessese Müdürlüğü Bli Müdürlüğü A-6 Panosu 49.000.000 M3 Dekapaj + 250.000 M3 Ara Kesme Dekapajı, 2.100.00 Ton Kömür Kazı Yükleme Ve Nakliye İşi”nin davalılara verildiğini, müvekkili Teşekkülün işlettiği kömür ocağında kömür çıkartmak için yapılan patlatmaların yarattığı sarsıntı nedeni ile zarar gören dava dışı …’nın müvekkili Teşekkülü alehine … 3. İdare Mahkemesi’nin 2016/578 Esas sayısı dosyası ile açtığı tazminat talepli davanın kabulüne karar verildiğini ve … 11. İcra Müdürlüğü’nün 2018/8136 Esas sayılı icra dosyası ile icra takibine konu edildiğini, müvekkili Teşekkülün anılan icra dosyasına 29.08.2019 tarihinde 230.252,41 TL ödeme yaptığını, müvekkili ile davalılar arasında akdedilen Sözleşme, Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve Teknik Şartname uyarınca sorumluluğun davalılara ait olduğunu belirterek şimdilik her bir davalıdan 500,00 TL olmak üzere 1.000,00 TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı … İnş. San. Ltd. Şti. & Tarhan Mad. San. Ve Tic A.Ş. 12.08.2020 tarihli cevap dilekçesinde özetle; dava dışı … tarafından açılan idari davanın müvekkili şirketlere ihbar edilmediğini, İdari davaya konu taşınmazın inşaat tekniklerine uygun inşa edilip edilmediğinin, projesinin bulunup bulunmadığının, binada meydana gelen çatlakların usulünce tamir edilip edilmediğinin, zararın büyümesine maliklerce göz yumulup yumulmadığının araştırılmadığını, binanın yaşı gereği birçok büyük ve küçük depremlere maruz kaldığını, binadaki zararın ne zaman meydana geldiğinin tespit edilmediğini, TKİ Kurumu BLİ Müdürlüğü tarafından maden sahasına en yakın evin kamulaştırıldığını, evin halen kullanıldığını ve hasarsız olduğunu, davaya konu iş kapsamında proje ve ihale şartnamesinde belirtilen makine parkı, patlayıcı madde kullanımı, çalışma usulleri gibi teknik ve idari kurallara uymak zorunda olduklarını, TKİ Kontrol Teşkilatının bu hususları kontrol etmekle mükellef olduğunu ve nitekim taahhüdün devam ettiği süre boyunca iş yerinde bulunacak idare görevlilerinden oluşan yapı denetim görevlileri tarafından kontrol edilip denetlendiklerini buna karşın TKİ tarafından müvekkili şirketlere hitaben yazılan ve üçüncü kişilerin madencilik faaliyetlerinden zarar gördüğüne dair bir yazı olmadığını, ayrıca madencilik faaliyetlerine başlamadan önce TKİ Genel Müdürlüğü BLİ Müdürlüğü ile Nitromak-Dnx Şirketi’nin patlatmaların Gümüşpınar köyündeki binalar ve kişiler üzerindeki çevresel etkilerinin etüd edilmesi amacıyla Doç. Dr. H. Aydın Bilgin ve ekibine 17.05.2010 tarihli teknik rapor ve 01.08.2011 tarihli teknik ön rapor hazırlattıklarını, köyün patlamalardan etkilenmemesi için delme ve patlatma paternleri düzenlenerek uygulanacak yöntemlerin rapor halinde bildirildiğini, teknik raporda 250 metre ve daha uzak mesafelerde gerçekleştirilen patlatmalarda hiçbir hasar riskinin bulunmadığın belirtildiğini, raporda Gümüşpınar köyündeki binaların çoğunluğunda sıva çatlağının olduğunu, bu çatlakların çoğunun 17.08.1999 depreminde meydana geldiğinin bilindiği ancak köylülerin bu çatlakları patlamalar nedeni ile olduğunu kanıtlama düşüncesi içinde olduklarını, dekapaj çalışmalarından önce köyde bulunan 518 binanın tek tek incelendiğini, patlatma tekniğinin ve uygulanacak projenin İdare tarafından belirlendiğini bu nedenle zararın oluştuğunu kabul anlamına gelmemekle zarara kendilerinin sebebiyet vermediklerini, İdare’nin borcunu ödememesi nedeni ile icra takibine girişilmesi, icra harç, masraf ve vekalet ücreti ödenmesinden sorumlu olamayacaklarını, İdari yargı kararlarında faiz olmamasına karşın icra emri ile 38.113,14 TL faiz talep edilmesi karşısında şikayet yoluna gidilmemesinden müvekkili şirketlerin sorumlu olamayacağını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER :
… 3. İdare Mahkemesinin 2016/578 esas sayılı dosyası istenilerek incelenmiş ve sureti dosyaya kazandırılmıştır.
… 11. İcra Dairesinin 2018/8136 esas sayılı dosyası istenilerek incelenmiş ve dosyaya kazandırılmıştır.
Orhaneli Asliye Hukuk Mahkemesinin 2000/124 esas, 2001/164 karar sayılı dosyası istenilerek incelenmiş ve dosyaya kazandırılmıştır.
… Linyetleri İşletme Müdürlüğüne müzekkere yazılarak BLİ Müdürlüğü ile …-Tarhan şirketleri arasında yapılan dekapaj, kömür kazı yükleme ve nakliye sözleşmesi ve eklerinin, patlatma verilerinin, sarsıntı ölçümlerinin, davalının Kontrol Teşkilatı raporlarının, Tarhan ve … Şirketleri Şantiye Şefliği tarafından sunulan 14/02/2014-789 ve 19/03/2015-2086 sayılı dilekçeler istenilerek dosyaya kazandırılmıştır.
Tüm dosya kapsamı ve ön inceleme duruşmasında belirlenen uyuşmazlık konuları hakkında hesap uzmanı bilirkişiden alınan 18/12/2021 bilirkişi raporunda özetle, davacının davalıların işi kapsamında ortaya çıkan zarar sebebiyle ödediği 133.146,72 TL’ye ilişkin rücu isteminin kabulüne dair takdirin Mahkemeye ait olduğunu, dava dışı … tarafından davacı İdare’ye … 3. İdare Mahkemesinde açılan dava ve yapılan takip davalılara ihbar edilmediğinden Yargıtay İlke kararları gereği mahkeme vekalet ücreti, yargılama gideri, işlemiş faiz ve icra dosyandan doğacak icra vekalet ücreti ile icra harç ve giderlerinin rücuya konu edilemeyeceği yönünde görüş ve kanaatini bildirmiştir.
Mahkememizin 07.06.2022 tarihli duruşmasında davacı tarafından itirazlarını karşılar, davacının ihbar yükümlülüğünü düzenleyen bir hükmün sözleşmede olup olmadığı, olmaması halinde rücu edilecek tazminat miktarının ne olacağını düzenleyen terditli ek rapor düzenlenmek üzere önceki bilirkişi dosya tevdi edilerek, alınan 20/07/2022 tarihli ek raporda özetle; davacının ihbar yükümlülüğünün bulunduğu kanaatine varılması halinde rücu edilebilecek tutar 133.146,72 TL olduğunu, davacının ihbar yükümlülüğünün bulunmadığı kanaatine varılması halinde idare mahkemesi kararında yer almayan ancak davacı tarafça ödenen ve şikayete konu edilmeyen faiz borcunun da rücu edilebileceğine karar verilmesi halinde 230.252,41 TL olduğunu, davacının ihbar yükümlülüğünün bulunmadığı kanaatine varılması halinde idare mahkemesi kararında yer almayan ancak davacı tarafça ödenen ve şikayete konu edilmeyen faiz borcunun da rücu edilemeyeceğine karar verilmesi halinde 179.233,51 TL olarak hesaplanmakla hukuki takdir ve değerlendirme mahkemeye ait olmak üzere görüş ve kanaatini bildirmiştir.
DELİL DEĞERLENDİRME VE HUKUKİ NİTELENDİRME:
Dava, rücuen tazminat davasıdır.
Davacı davalılardan oluşan iş ortaklığı ile akdedilen sözleşme ile yüklenicinin sorumluluğunda olan patlatma işlemi sonucu oluşan zarar nedeni ile dava dışı 3. Kişi …’ya ödemek zorunda olduğu tazminatın rücuen tahsilini istemektedir.
Davalılar ise … tarafından açılan idari davanın kendilerine ihbar edilmediğini, patlatma işleminin idare tarafından belirlenen metotlara göre yapıldığını, ayrıca idari yargı kararında faiz olmamasına karşın icra emrinde faiz talep edildiğini, ve fazla ödeme yapıldığını iddia etmektedir.
Davacının 3. Kişiye idare mahkemesi kararına göre yaptığı ödemeyi davalılardan rücu edip edemeyeceği, davalıların sorumlu olup olmadığı, miktarı uyuşmazlık konusudur.
Taraflar arasında akdedilen hizmet alım sözleşmesinin incelenmesinde; davalı iş ortaklığının yüklenici olduğu, sözleşmede ‘yüklenici ve alt yüklenicinin işi sözleşme ekleri ve fen sanat kurallarına uygun şekilde yapmaya mecbur olduğu, yapının fen ve sanat kurallarına uygun yapılmaması ,hileli malzeme kullanması, ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan alt yüklenicilerin işin kendi yaptıkları kısmından yüklenicilerin ise işin tamamından başlama tarihinden kesin kabul tarihine kadar sorumlu oldukları bu sorumluluk işin kesin kabul onay tarihinden itibaren 15 yıl süreyle müteselsilen devam eder, yüklenici ve alt yüklenicinin sorumluluğuna ilişkin diğer hususlarda yapım işleri genel şartnamesinde yer alan hükümler uygulanır şeklinde düzenleme olduğu,
Yine sözleşmenin 8 maddesinde sözleşmenin ekleri sayıldığı, sözleşmenin ihale dokümanı ve diğer belgelerle bütün olduğu, idare ve yüklenici bağladığı, sözleşme hükümleri ile ihale dokümanı arasındaki belgelerde çelişki olması halinde ihale dokümanında yer alan hükümlerin esas alınacağının belirtildiği, yapım işleri genel şartnamesi ve özel teknik şartnamenin ihale dokümanını oluşturan belgeler arasında yer aldığı,
Nakliye ve Stoklama işi Teknik Şartnamesinin 10 maddesinde; panonun Gümüşpınar köyüne yakın olması nedeni ile patlatmalar kontrollü ve sarsıntılı ölçümü yapılarak sürekli denetlenecektir. Yüklenici patlatma konusunda üniversitelere risk etüdü yaptıracak olup bu etüt sonucunda göre patlatma yapacaktır. Patlayıcı maddelerin temini muhafazası kullanılması ilgili mevzuatlara uyulması ve gerekli tedbirler alınmasından tamamen yüklenici sorumludur. Patlayıcı madde kullanımından kaynaklanacak tüm hukuki ve maddi sorumluluk yükleniciye aittir. Yüklenici patlatmalarda yerleşim yerlerinin hasar görmemesi için gerekli tüm tedbirleri alacaktır. Tesislerde ve çevrede oluşan tüm zararlarda yüklenici sorumludur. Gümüşpınar köyünün patlatmalardan etkilenmemesi için titreşim ölçümleri yapılarak gerekli tedbirleri alacaktır. Yüklenici firma işe başlamadan önce Gümüşpınar köyünde sahaya yakın yerlerdeki binalarda uzman bir heyet tarafından durum tespiti yaptıracaktır şeklinde düzenleme olduğu,
… 3. İdare Mahkemesinde görülen 2016/578 esas sayılı dosyada davalı Elektrik Üretim Anonim şirketinin davalı olduğu, dava dışı … Gümüşpınar Mahallesi köy içi mevki 2 pafta 160 ve 162 parsellerde bulunan 2 katlı taşınmazının davalı idarenin işlettiği kömür ocağından kömür çıkartmak için patlattığı dinamitlerin yarattığı sarsıntı nedeni ile zarar gördüğünden açılan tazminat davası olduğu ,alınan bilirkişi rapor ile Türkiye kömür işletmeleri müessesine bağlı … Linyitleri işletmesine ait kömür sahasında yapılan sözleşme kapsamında … inşaat Sanayi ve ticaret Limited şirketi ve Tarhan Madencilik Sanayi ve Ticaret Anonim iş ortaklığınca 08/07/2011 tarihinde faaliyete başlanıldığı, yüklenici firma tarafından yapılan patlatmaların mevcut bilimsel standartlara uygun yapılmadığı, ve bu bağlamda davacının sahibi olduğu taşınmazlarda meydana gelen hasarın maden ocağında yapılan patlatmaların ve patlamalar sonucundan bölgede oluşan fay hattının etkisi sonunda oluştuğu anlaşıldığından Elektrik Üretim Anonim şirketininde bulunduğu davalılardan müteselsilen sorumlu olduğuna karar verilmiştir. Söz konusu karar kesinleşmekle, … 11 icra Müdürlüğünün 2018/8136 sayılı dosyasında icraya konulmakla davacı tarafından ödeme yapılmıştır.
Dosya kapsamında bulunan idare mahkemesi kararı, hizmet sözleşmesi , eki teknik şartnameler, icra dosyası bir arada değerlendirildiğinde; hizmet alım sözleşmesi ve eki teknik şartname ile Patlayıcı maddelerin temini muhafazası kullanılması ilgili mevzuatlara uyulması ve gerekli tedbirler alınmasından tamamen yüklenici sorumlu olduğu, Patlayıcı madde kullanımından kaynaklanacak tüm hukuki ve maddi sorumluluk yükleniciye ait olduğu, Yüklenici patlatmalarda yerleşim yerlerinin hasar görmemesi için gerekli tüm tedbirleri alacağı . Tesislerde ve çevrede oluşan tüm zararlarda yüklenici sorumlu olduğunun açık olarak düzenlendiği, buna rağmen yüklenici ortaklığın yaptığı patlatmaların mevcut bilimsel standartlara uygun yapılmadığı, dava dışı 3 kişinin taşınmazının zarar gördüğü, davacı idarenin mahkeme kararı gereğince ödeme yapmakla, yaptığı ödemeyi davalı adi ortaklığı oluşturan şirketlerden talep etmesinde haklı olduğu değerlendirilmiştir. Dosya kapsamında yapılan ödemenin yerinde olup olmadığını denetler rapor alınmış olup; bilirkişi terditli rapor düzenlemiş olup; sözleşmede bu yönde bir düzenleme olmadığından davacının açılan davayı davalıya ihbar yükümlülüğü olmadığı değerledirilerek ilam vekalet ücreti, yargılama harç ve giderleri ve icra dosyasından doğan vekalet ücreti harç ve giderlerini de davalılardan isteyebileceğine, ancak idare mahkemesinde yer almayan ancak davacı tarafça ödenen şikayet edilmeyen faiz borcunu rücu edemeyeceğine, 20/07/2022 tarihli ek raporda belirlenen 179.233,51 TL’yi rücu edebileceğine ilişkin bilirkişi raporu hükme esas alınarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :
Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, dosyadaki kanıtlara göre;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE; 179.233,51 TL’nin ödeme tarihi olan 02/09/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalılardan müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine,
Fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken 12.243,44 TL nispi karar ve ilam harcın, peşin alınan 54,40 TL ile 3.915,06 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 3.969,46‬ TL’nin mahsubu ile noksan olan 8.273,98‬ TL’nin davalılardan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, davacı yararına kabul miktarına göre hesaplanan 27.885,03 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak, kendisini vekil ile temsil ettiren davacıya verilmesine,
4-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, davalı yararına red miktarına göre hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak, kendisini vekil ile temsil ettiren davalılara verilmesine,
4-Arabuluculuk aşamasında harcanan 1.360,00 TL giderin kabul ve red oranına göre 1.058,65 TL’sinin davalılardan, 301,35 TL’sinin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafça yatırılan 54,40 TL peşin harç ile 3.915,06 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 3.969,46‬ TL’nin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 54,40 TL başvuru harcı, 1.298,50 TL tebligat/posta/müzekkere masrafı, bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.352,90 TL yargılama giderinin kabul ve red oranına göre 1.053,10 TL’sinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bıkarılmasına, kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalılar vekilinin yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde …Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/05/2023

Katip …
e-imzalıdır.

Hakim …
e-imzalıdır.

*Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.