Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2020/127 Esas
KARAR NO : 2021/483

DAVA : Mülkiyet (Tespit ve Tescil İstemli)
DAVA TARİHİ : 26/02/2020
KARAR TARİHİ : 08/07/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 10/07/2021

Mahkememize açılan Mülkiyet (Tespit ve Tescil İstemli) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle, davacı “… Grup Metal Nak. Pet İnş. Tar. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.” ile davalı “… Mühendislik ve İnşaat A.Ş.” arasında; 24.000. 00 bedelli, … marka R934B model, … ekskavatör 2004 model, Motor No: …, 24.000. 00 TL bedelli, … marka, R934B model, Ekskavatör, 2006 model, Motor no:924-19372-33100, 24.000. 00 TL bedelli, … marka, R944C model, … Ekskavatör 2007 model, Motor no: …, 24.000. 00 TL bedelli, … marka, R944C model, … Ekskavatör 2007 model, Motor no: …, bilgilerine sahip 4 adet iş makinasının atımına ilişkin satış sözleşmesinin yapılmış olunduğunu, sözleşme uyarınca davacı şirket tarafından makine bedellerinin peşin ödenerek satın alınmış olunduğunu, yapılan iş bu satışa ilişkin davalı … Mühendislik ve İnşaat A.Ş. tarafından düzenlenen faturanın ekte olduğunu bu satış sözleşmesine ilişkin fatura ve diğer evrakların tarafların defterlerine de işlenmiş olunduğunu, davacı şirketin maliki olduğu davaya konu iş bu 4 adet iş makinasının tescil işlemlerinin henüz tamamlanmadığını, tescil işlemlerinin yapılmamasından dolayı da davacının araçları kullanmamakta olduğu ve mağduriyet yaşamakta olduğunu, davacının dava konusu araçların maliki olmasına rağmen sahiplik belgesi bulunmadığından ihalelere katılamamakta olduğunu, dolayısıyla davacının hak kaybına uğramaması için davacıya yargılama süresince geçici sahiplik belgesinin verilmesi taleplerinin olduğunu, TOBB ile Maliye Bakanlığı arasında imzalanmış olan protokole göre sanayi bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılan makine tescillerinin, üye oldukları ticaret ve sanayi odalarınca yönetmelikte belirtilen esaslara göre odalara tescil ettirmek ve tescil belgesi almak zorunda olduklarını, tescil belgesi almak için istenen belgelerin de bu esasların 9. maddesinde düzenlenmiş olunduğunu ve maddede belirtilen diğer sahip belgelerinin davacı şirkette bulunmadığından dolayı madde 9/b-4 gereğince mahkemeden sahiplik belgesi almak üzere iş bu tespit davasının açılmış olunduğunu, dava konusu iş makinalarının davacı şirkete ait olduğuna ilişkin faturanın ekte yer almakta olduğu makinaların da davacının kullanımında olduklarını, iş makinalarının davacı şirkete ait iş yerinde bulunmakta oldukları ve Mahkemenin gerekli görmesi halinde dinlenecek tanık beyanları, keşif incelemesi ya da bilirkişi raporu ile de sübuta ereceğini açıklanan nedenlerle bahse konu iş makinalarının mülkiyetinin davacı şirkete ait olduğunun tespiti ve davacı şirket adına tescilinin gerçekleştirilmesi zorunluluğunun hasıl oldunu belirtilerek, 24.000. 00 bedelli, … marka R934B model, … ekskavatör 2004 model, Motor No: …, 24.000. 00 TL bedelli, … marka, R934B model, Ekskavatör, 2006 model, Motor no:…., 24.000. 00 TL bedelli, … marka, R944C model, … Ekskavatör 2007 model, Motor no: …, 24.000. 00 TL bedelli, … marka, R944C model, … Ekskavatör 2007 model, Motor no: … ‘lu makinaların mülkiyetinin davacı şirkete ait olduğunun tespiti ve araçların davacı şirket adına tesciline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin de karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesi arz ve talep edilmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili, cevap dilekçesinde özetle, dava konusu iş makinalarının davalı şirket tarafından davacı şirkete satılmış olup, taraflar arasında anılan iş makinalarının davacı şirkete ait olduğu noktasından bir ihtilaf bulunmadığını, davalı şirket tarafından davacı şirkete; 24.000. 00 bedelli, … marka R934B model, … ekskavatör 2004 model, Motor No: …, 1 adet 24.000. 00 TL bedelli, … marka, R934B model, Ekskavatör, 2006 model, Motor no:924-19372-33100, 1 adet 24.000. 00 TL bedelli, … marka, R944C model, … Ekskavatör 2007 model, Motor no:…, 1 adet 24.000. 00 TL bedelli, … marka, R944C model, … Ekskavatör 2007 model, Motor no: …, 1 adet bilgilerine sahip 4 adet iş makinası satışının yapılmış olunduğunu, dosyaya sunulan fatura ile de bu satış işleminin sabit olduğu ve davalı şirketin aksine bir iddiasının da bulunmadığı, dolayısıyla davalı şirket aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine de hükmedilmemesi gerektiği belirtilmiştir.
DELİLLER :
Tüm dosya kapsamı ve ön inceleme duruşmasında belirlenen uyuşmazlık konuları hakkında serbest muhasebici mali müşavir bilirkişisinden alınan bilirkişi raporunda özetle,
1. Davacıya ait 2018 yılları yasal defterlerin 6102 sayılı Yeni TTK.’ nın 64. Maddesinin 3. Fıkrası gereğince açılış ve kapanış tasdiklerinin yaptırıldığı görülmüş olup, 6102 sayılı yeni TTK.’ nın 64. Maddesinde ifade edilen belirli kanuni şartları taşıdığından, sahibi lehine delil olma özelliği bulunduğu, hususu mahkemenin takdirine arz edilir.
2. Davalıya ait 2018 yıllan yasal defterlerin 6102 sayılı Yeni TTK.’ nın 64. Maddesinin 3. Fıkrası gereğince açılış ve kapanış tasdiklerinin yaptırıldığı görülmüş olup, 6102 sayılı yeni TTK.’ nın 64. Maddesinde ifade edilen belirli kanuni şartları taşıdığından, sahibi lehine delil olma özelliği bulunduğu, hususu mahkemenin takdirine arz edilir.
3. Davacı ve Davalı yasal defter kayıtlarında 03.09.2019 tarih ve 425185 no.lu faturanın bulunduğu ve tarafların bu fatura konusunda mutabık kaldığı,
4. Fatura tutarlarının aylık 5.000,00 TL’lik yasal sınırları aştığından BA/BS formları İle faturayı tanzim eden ve faturayı teslim alan firmalarca bağlı bulundukları vergi dairelerine beyan etmeleri gerekmektedir. Bu faturaların yasal sınırlar üzerinde olduğu, BA/BS formları ile İlgili vergi dairesine bildirimin zorunlu olduğu, dosya İncelemesinde Davacı 797 034 2834 vergi kimlik numaralı … Metal San. ve Tic.Ltd.Ştİ. Yenimahalle Vergi Dairesine davalı … Mühedİslik ve İnşaat A Ş. için 2018 yılı Eylül ayında 3.sırada 1 adet 96.000,00 TL(KDV Hariç) alış beyanında bulunduğu görülmüştür.
Davalı 178 007 1445 vergi kimlik numaralı … Mühedİslik ve İnşaat A Ş. Maltepe Vergi Dairesine Davacı … Metal San. ve Tic.Ltd.Ştİ. için 2018 yılı Eylül ayında 14. sırada 1 Adet 96.000,00 TL(KDV Hariç) satış beyanında bulunduğu görülmüştür.
Davacı ve Davalı taraflar Eylül/2018 dönemlerine ait BA / BS beyanlarında bulunduğu ve karşılıklı olarak faturaları kabul ve beyan ettikleri görülmüştür.
5. Yukarıda özelliklerini belirttiğimiz iş makinalarının, “… Mühendislik ve İnşaat A.Ş.” tarafından 03.09.2018 tarih ve 425185 seri numaralı fatura İle “… Grup Metal Nak. Pet İnş. Tar. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.” adına kesilen faturadaki bilgileri kapsayan iş makinaları oldukları tespitini yapmıştır.
Daha sonra aynı bilirkişiden alınan ek raporda özetle,
1. Davacıya ait 2018 yılları yasal defterlerin 6102 sayılı Yeni TTK.’ nın 64. Maddesinin 3. Fıkrası gereğince açılış ve kapanış tasdiklerinin yaptırıldığı görülmüş olup, 6102 sayılı yeni TTK.’ nın 64. Maddesinde ifade edilen belirli kanuni şartları taşıdığından, sahibi lehine delil olma özelliği bulunduğu, hususu mahkemenin takdirine arz edilir.
2. Davalıya ait 2018 yılları yasal defterlerin 6102 sayılı Yeni TTK.’ nın 64. Maddesinin 3. Fıkrası gereğince açılış ve kapanış tasdiklerinin yaptırıldığı görülmüş olup, 6102 sayılı yeni TTK.’ nın 64. Maddesinde ifade edilen belirli kanuni şartları taşıdığından, sahibi lehine delil olma özelliği bulunduğu, hususu mahkemenin takdirine arz edilir.
3. Davacı ve Davalı yasal defter kayıtlarında 03.09.2019 tarih ve 425185 no.lu faturanın bulunduğu ve tarafların bu fatura konusunda mutabık kaldığı,
4. Fatura tutarlarının aylık 5.000,00 TL’lik yasal sınırları aştığından BA/BS formları ile faturayı tanzim eden ve faturayı teslim alan firmalarca bağlı bulundukları vergi dairelerine beyan etmeleri gerekmektedir. Bu faturaların yasal sınırlar üzerinde olduğu, BA/BS formları ile ilgili vergi dairesine bildirimin zorunlu olduğu, dosya incelemesinde Davacı 797 034 2834 vergi kimlik numaralı … Metal San. ve Tic.Ltd.Şti. Yenimahalle Vergi Dairesine davalı … Mühedislik ve İnşaat A.Ş. için 2018 yılı Eylül ayında 3.sırada 1 adet 96.000,00 TL(KDV Hariç) alış beyanında bulunduğu görülmüştür.
Davalı … vergi kimlik numaralı … Mühedislik ve İnşaat A.Ş. Maltepe Vergi Dairesine Davacı … Metal San. ve Tic.Ltd.Şti. için 2018 yılı Eylül ayında 14. sırada 1 Adet 96.000,00 TL(KDV Hariç) satış beyanında bulunduğu görülmüştür.
Davacı ve Davalı taraflar Eylül/2018 dönemlerine ait BA / BS beyanlarında bulunduğu ve karşılıklı olarak faturaları kabul ve beyan ettikleri görülmüştür.
5. Yukarıda özelliklerini belirttiğimiz iş makinalarının, “… Mühendislik ve İnşaat A.Ş.” tarafından 03.09.2018 tarih ve 425185 seri numaralı fatura ile “… Grup Metal Nak. Pet. İnş. Tar. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.” adına kesilen faturadaki bilgileri kapsayan iş makinaları oldukları,
6. Davalı taraf davaya konu iş makinalarının davalı yanca sadece fatura düzenlenmek suretiyle alım- satım yapıldığını , noterden bir tescil işleminin olmadığını bildirmiştir.
Ancak 2918 sayılı Karayolları Trafik Yasası’nın ilgili Yönetmeliğinin 28. maddesi uyarınca, bütün motorlu araçlar ile ilgili Yönetmelik’te tescili zorunlu kılınan motorsuz araçların sahipleri, araçlarını yetkili kuruluşuna tescil ettirmek ve tescil belgesi almak mecburiyetindedirler. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 36. maddesi uyarınca araçların satış ve devirlerinin noter aracılığıyla yapılması zorunludur. Bunun dışında yapılan her türlü satış ve devirler geçersizdir. İlk tescili yapılacak olan iş makinalarının satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren 3 ay içinde tescil ettirmek ve adlarına tescil belgesi almak zorundadırlar.
7. Davalı taraf 2004 ve 2007 tarihli olan iş makinalarının daha önce neden tescil edilmediği hakkında da iş makinalarının ait olduğu yıllar gözetildiğinde zaman aşımına uğradığı bu sebeple kendilerinde belge ve bilgi olmadığını söylemiştir. “6102 Sayılı TTK tüm defter ve belgelerin saklama süresi 82.Maddede tanımlanmış olup, Ticari defter ve belgelerin saklanma süresini on yıl olarak belirlemiştir. Kanunun 82.maddesi (1). Bendinin (a) ve (d) fıkralarında Her işletmenin saklaması gereken belgeler ve evraklar tanımlanmış olup, ilgili maddenin (5). Bendinde ise ilgili belgelerin saklama süresi on yıl olarak tanımlanmıştır.” Ankara Ticaret Odasına müzekkere yazılarak Davalı … Mühendislik ve İnşaat A.Ş. adına iş makinası tescil sorgulamasında bulunulabileceği hususunu tespit etmiştir.
DELİL DEĞERLENDİRME VE HUKUKİ NİTELENDİRME:
Uyuşmazlık, iş makinesi mülkiyetinin tespiti ve tescili isteğine ilişkindir.
Davacı, davalıdan iş makineleri satın aldığını, ancak sahiplik belgesi olmadığından tescilinin yapılmadığını bu nedenle iş makinesinin kendisine ait olduğunun tespitine ve tesciline karar verilmesini talep etmiş, davalı yan da davacının iddialarını doğrulamış ve davayı kabul etmiştir.
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun;
3. maddesi gereğince iş makineleri; yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş; karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılamayan moturlu araçlardır.
Araç; karayolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır.
19. maddesi gereğince; araç sahipleri araçlarını yönetmelikte belirtilen esaslara göre yetkili kuruluşa tescil ettirmek ve tescil belgesi almak zorundadırlar.
20/1-d maddesi gereğince; tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, satış ve devri yapılacak araçtan dolayı motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve trafik idari para cezası borcu bulunmadığının tespit edilmesi ve taşıt üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmaması halinde, araç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi veya trafik tescil kayıtları esas alınarak noterler tarafından yapılır. Noterler tarafından yapılmayan her çeşit satış ve devirler geçersizdir.
22. maddesinin 1. fıkra c-2 bendi gereğince; iş makinesi türünden araçların tescilleri; özel veya tüzelkişilere ait olanlardan; tarım kesiminde kullanılanlar ziraat odalarınca, tarım kesiminde kullanılanların dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların tescilleri, üyesi oldukları ticaret, sanayi veya ticaret ve sanayi odalarınca yapılır, belge ve plakaları verilir.
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde de iş makinelerinin tanımı (3 md), tescil birimleri (28, 29 ve 34 md), cebri icra yolu ile satışı ve tescil bildirimi (36 ve 37 md) usullerinde yasa ile benzer hükümler bulunmaktadır.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu’nun 17/10/2008 tarihli yönetim kurulu kararı ile İş Makinelerinin Tescili İle İlgili Esaslar düzenlenmiştir.
Amaç başlıklı 1. maddesi; Bu Esasların amacı; gerçek veya tüzel kişilere ait iş makinelerinin, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre tescilinin yapılması; seferberlik ve savaş hali hazırlıkları çalışmalarında ülke içinde mevcut iş makinelerinin potansiyelinin belirlenmesi ve devamlı olarak izlenmesi usul ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam başlıklı 2. maddesi; Bu Esaslar; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda tanımlanan iş makinelerinden; gerçek veya tüzel kişilere ait olan ve tarım kesiminde kullanılanların dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılan iş makinelerini kapsar.
Tescil belgesi düzenleme yetkisi başlıklı 5. maddesi; Kamu kuruluşlarına ait olan iş makinesi türünden araçların tescilleri ilgili kuruluşlarınca yapılır. Gerçek veya tüzel kişilere ait olan iş makinelerinden; tarım kesiminde kullanılanlar ziraat odalarınca, tarım kesiminde kullanılanların dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların tescilleri, üyesi oldukları ticaret, sanayi veya ticaret ve sanayi odalarınca, tarım kesiminde kullanılanlar hariç olmak üzere il trafik komisyonlarından karar alınmak şartı ile motorsuz taşıtlardan gerekli görülenlerin tescilleri belediyelerce yapılır.
Tescil zorunluluğu başlıklı 6. maddesi; Tarım kesiminde kullanılanların dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılan iş makinelerinin sahipleri iş makinalarını Karayolları Trafik Yönetmeliğinde belirtilen esaslara göre odalara tescil ettirmek ve tescil belgesi almak zorundadır.
Tescil işlemleri müşterek hükümleri başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrası; Tescil işlemlerinin yapılmasında aşağıdaki usul ve esaslar uygulanır;
a) İş makinalarının tescilleri, araç sahipleri veya kanuni vekillerinin veya tüzel kişiliklerce yetkilendirilen kişilerin ibrazı zorunlu belgelerle birlikte odaya müracaat etmeleri suretiyle yapılır.
İş makinesinin tescil edilmesi için istenen belgeler başlıklı 9. maddesi;
İş makinesinin tescil edilmesi için;
a) Odaya hitaben yazılmış ve iş makinesinin tescilini talep eden dilekçe.
b) İş makinesi sahiplik belgesi;
1) Sıfır araçlar için fatura (İş makinesi ithal edilmiş ise faturaya ek olarak gümrük giriş
beyannamesi ve gümrük vergisinin ödendiğine dair makbuz).
2) İkinci el araçlar için noter satış senedi.
3) Veraset ilamı.
4) Yukarıda anılan belgelerin ibraz edilememesi durumunda mahkemeden alınacak sahiplik belgesi.
Yukarıda belirtilen sahiplik belgelerinin aslı veya noter tasdikli sureti kabul edilebilir.
Bu belgeler haricinde hiçbir belge sahiplik belgesi olarak kabul edilemez.
İş makinesi üzerinde tadilat yapılmış ise bu tadilatı yapan firmanın faturası ile firmaca
hazırlanmış ve onaylanmış tadilat projesi getirilecektir.
c) Makineye ait teknik belge, teknik belge yoksa (EK-2)’te belirtilen Form eksiksiz
olarak doldurularak firma veya kişi tarafından kaşelenip imzalanır.
d) Varsa, resim, broşür, şekil, çizim gibi iş makinesine ait fikir verici ek dokümanlar
alınarak dosyasında muhafaza edilir.
İş makinelerinin el değiştirmesi (satış ve devirler) başlıklı 11. maddesinin a) bendi; Satış ve devirlerin noterlerce yapılması zorunludur. Bunun dışında yapılan her türlü satış ve devirler geçersizdir. ; hükümlerini ihtiva etmektedir.
Somut olayda, dava konusu iş makineleri taraflar arasındaki noterlikçe yapılmaksızın ikinnci el satım sözleşmesine konu olmuştur. Davalı davacı iddialarını kabul etmektedir. Mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış makinelerin davacı zilyetliğinde olduğu tespit edilmiştir. Taraf kayıtları incelenmiş başlangıçtaki edinime ilişkin kayıt davalı kayıtlarında da tespit edilememiş, kök kayıtlara ilişkin delil sunulmamıştır. Taraflar arasındaki sözleşmenin noter aracılığıyla yapılması gerekirken bu koşula da uyulmadığı görülmüştür. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu’nun 17/10/2008 tarihli yönetim kurulu kararı 8/4. bendinde sözü edilen sahiplik begesinden anlaşılması gereken, özel kişiler arasındaki mülkiyet uyuşmazlıklarında verilen tespit kararları olmalıdır (örnek, sahte satışın iptali ve malikin tespiti, çalıntı araçlarda malik tespiti …gibi). Yoksa belgesiz araçlar için mülkiyet tespit davası açılması yolu ile yasanın aradığı fatura veya resmi satış gibi kurallar dışında yasada öngörülmeyen bir yol açılmış olur ki, bu da yasa ile güdülen amaca aykırılık oluşturacağından buna imkan verilemez. Diğer taraftan mahkemelerin görevlerinin kanunlar ile belirlenmesi esas olup, idari makamların tesis edecekleri idari işlemler için yargı yerlerinden ayrıca karar isteyerek mahkemelere görev yüklemelerinin de yasal bir dayanağı yoktur. Bu nedenle davanın reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM :
Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, dosyadaki kanıtlara göre;
1-Davanın reddine;
2-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken 59,30 TL maktu karar ve ilam harcının, peşin alınan 54,40 TL harç ve 1.585,04 TL tamamlama harcın toplamı olan 1.639,44 TL’den indirilmesi ile arta kalan 1.580,14 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Talep olmadığından davalı yararına vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
Dair, Davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 08/07/2021

Katip …
¸E-İmzalıdır

Hakim …
¸E-İmzalıdır

*