Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/601 Esas
KARAR NO : 2021/625

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … … – …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : HASIMSIZ
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 13/11/2019
KARAR TARİHİ : 25/10/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 11/11/2021
Mahkememize açılan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle, davacının … adresinde ahşap, sepet, raf vb. ürünlerin imali ve satışı yapılan işyeri sahibi olduğunu, müvekkilinin başka bir işyeri de olmadığını, giriş kat, 1. Bodrum ve 2. Bodrum kattan ibaret olan işyerinde, 02.11.2019 tarihinde birinci bodrum katta bulunan zamanla aşınan elektrik kablolarının izolelerinin ısınması sonucu eriyerek kabloların birbirlerine temas etmesi nedeni ile devre (şase) yaparak yangın çıktığını, davacının 1 adet yazar kasasının, işyeri açma ruhsatı ve küşat, 2008 yılından 2019 (Ekim ayı dahil) yılına kadar tüm alış faturaları, gider faturaları, sevk irsaliyeleri, ödeme makbuzları, satış faturaları, ödeme kaydedici cihaz (yazar kasa) Z raporları, kullanılmayan (boş) satış faturaları, 2008 yılından 2018 yılına kadar her bir yıla ait 11 adet işletme defteri çıkan yangın nedeni ile yandığını ve itfaiyenin köpük ve suyu nedeni ile kullanılamaz hale geldiklerini ve zayi olduklarını, bu nedenle belirtilen tüm belge ve defterlerin zayi olduğuna dair taraflarına zayi belgesi verilmesini talep etme zaruretinin hasıl olduğunu, bu nedenlerle, davacıya ait 1 adet yazar kasası, işyeri açma ruhsatı ve küşat, 2008 yılından 2019 (Ekim ayı dahil) yılına kadar tüm alış faturaları, gider faturaları, sevk irsaliyeleri, ödeme makbuzları, satış faturaları, ödeme kaydedici cihaz (yazar kasa), Z raporları, kullanılmayan (boş) satış faturaları, 2008 yılından 2018 yılına kadar her bir yıla ait 11 adet işletme defterinin zayi olduklarına dair zayi belgesinin verilmesini dava ve talep etmiştir.
YANIT
Dava hasımsızdır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; Davacının iş yerinde çıkan yangında yanarak ve söndürme çalışmalarında su ve köpük sebebiyle 1 adet yazar kasasının, işyeri açma ruhsatı ve küşat, 2008 yılından 2019 (Ekim ayı dahil) yılına kadar tüm alış faturaları, gider faturaları, sevk irsaliyeleri, ödeme makbuzları, satış faturaları, ödeme kaydedici cihaz (yazar kasa) Z raporları, kullanılmayan (boş) satış faturaları, 2008 yılından 2018 yılına kadar her bir yıla ait 11 adet işletme defterinin zayi olduğuna dair “zayi belgesi” verilmesi taleplidir.
Dosyamız arasına alınan Ankara Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığının 02.11.2019 tarih 36746862-955.03/109744 sayılı ‘Yangın Raporun’nda özetle: Yangının oluş şekli ve çıkış sebebinin; “Olay yerinde yapılan incelemede …. ‘de giriş ve bodrum katı olan dükkanda yanmaya müsait olan ahşap kumaşla kaplı ve kamış türü olan malzemelerin giriş ve bodrum katta üst üste istif şeklindeki eşyaların zamanla aşınan elektrik kablo izolelerinini ısınması sonucunda eriyerek kabloların birbirine temas etmesi nedeniyle kısa devre (şase) yaparak yanmaya müsait olan eşyaların üzerine düşen damlacıkların ahşap ve kamış türü olan süs eşyaları ve sepet türünde olan malzemleri yaktığı, yangının da bu şekilde çıktığı kanaatindeyiz.” şeklinde açıklandığı ve yine aynı raporun yapılan çalışma ve hasar durumu tespitinde; ” …’in yaptığı hasar tespitine istinaden tahmini olarak 70 takım 6’lı çamaşır sepeti, 60 takım 4’lü patates soğan sepeti, 200 adet kol sepeti, 30 adet pazarcı küfesi, 80 adet bakliyat sepeti, tahminen (300 adet mutfal eleği, oklava, hamur tahtası, kaşık ve kepçe( 500 adet ekmek ve meyve sepeti, 1 top 60. Sepet ve diğer eşyalara giydirme kumaş, 900 adet çeşitli dekoratif ebatlarda süs sepetleri, 1 adet yazar kasa, 2008 ile 2019 tarihleri arası gelir ve gider faturaları, maliye defter ve belgeleri, işyeri açma belgesi, ruhsat ve küşat tabelası, işyerinin elektrik tesisatı, su boruları, badana boyası yanarak islenerek ve işlenen sudan ıslanarak hasar görmüştür…” denildiği, görülmüştür.
Tacirler işletmelerini ilgilendiren ticari defter ve bunun gibi belgeleri 10 yıl saklamakla yükümlüdür. Saklamakla yükümlü olduğu bu belgeler iradesi dışında elinden çıkması halinde ticari işletmenin bulunduğu yerin ticaret mahkemesinden zayi nedeniyle istemde bulunabilir. Nitekim “Belgelerin saklanması, saklama süresi” başlıklı TTK’nın 82.maddenin 7.bendinde “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” hükmü düzenlenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı dava dilekçesinde zayi olan evrakların neler olduğu konusunda açıklayıcı bilgi vermiştir. Davacıya ait iş yerinde 02.11.2020 tarihinde çıkan yangında dava konusu belgelerin zayi olduğu, dava 13.11.2019 tarihinde açılmakla TTK’nın 82/7.maddesi gereği 15 günlük süre içerisindedir.
Zayi olan evraklara ilişkin yaptırılan inceleme sonucunda alınan 14.01.2021 günlü Mali Müşavir Bilirkişi raporunda özetle:Davacı yanın işyerinde çıkan yangın ile ilgili olmak üzere Ankara Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığının 02.11.2019 tarih 36746862-955.03/109744 sayılı ‘Yangın Raporu’nda yangının oluş şekli ve çıkış sebebinin; elektrik kablo izolelerinini ısınması sonucunda eriyerek kabloların birbirine temas etmesi nedeniyle kısa devre (şase) yaparak yanmaya müsait olan eşyaların üzerine düşen damlacıkların ahşap ve kamış türü olan süs eşyaları ve sepet türünde olan malzemleri yakması olarak tespit edildiği, Davacı yana ait 2016, 2017 ve 2018 yıllarına ait işletme defterlerinin açılış onaylarının Vergi Usul Kanunu hükümleri yönünden; süresinde açılış tasdiklerinin yapıldığı görülmekle birlikte, TTK hükümleri uyarınca 2009-2015 yılları, VUK hükümleri uyarınca ise 2014-2015 yılları işletme defterlerine ait noter onaylama şerhlerine dosya kapsamında rastlanılamadığı, Davacı yanın işyerine ait olmak üzere Altındağ Belediyesinden alınan İşyeri Açma ve Çalışma ruhsatının bulunduğu, Davacı yanın bağlı bulunduğu vergi dairesi müdürlüğünce mükellef hakkında başlatılan herhangi bir incelemenin bulunmadığı, Davacı yana ait; Alış faturaları, Gider faturaları, Sevk irsaliyeleri, Ödeme makbuzları, Ödeme kaydedici cihaz (yazar kasa) Z raporları ile ilgili bir tespitin ise dosya üzerinden tespitinin mümkün olmadığı yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Eksik hususlar ikmal edildikten sonra mahkememizce Mali Müşavir Bilirkişiden 21.06.2021 tarihinde alınan bilirkişi ek raporunda özetle: Davacı yana ait 2012, 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ait işletme defterlerinin açılış onaylarının Vergi Usul Kanunu hükümleri yönünden; süresinde açılış tasdiklerinin yapıldığı, Davacı yana ait 2008-2011 takvim yıllarına ait işletme defterine ilişkin noter onaylama şerhleri, davacı yanın bağlı olduğu vergi dairesi nezdinde bulunan tarh dosyasına ilgili Noterlikçe ibraz edilmediğinden dolayı temin edilemediği, 19.06.2021 tarihinde davacı …’in … işyeri adresinde davacı yana ait alış faturaları, gider faturaları, sevk irsaliyeleri, ödeme makbuzları, ödeme kaydedici cihaz (yazar kasa) ve Z raporlarının çıkan yangın sonucunda yandığı, ıslandığı, çoğunlukla okunamaz halde oldukları yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Dosya arasındaki tüm deliller ve denetime açık teknik inceleme içeren bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde TTK’nın 82/7.maddesi şartları oluştuğu, dosya arasına alınan müzekkere cevaplarından zayii kararı verilmesine engel teşkil edecek bir durumun söz konusu olmadığı anlaşılmakla davacının istemi yerinde görülerek davanın kabulüne karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm tesisi yoluna gidilmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1.-Davanın KABULÜ ile, davacıya ait bir adet yazar kasası, iş yeri açma ruhsatı ve kuşat, 2008 yılından 2019 (Ekim ayı dahil) yılına kadar tüm alış faturaları, gider faturaları, sevk irsaliyeleri ödeme makbuzları, satış faturaları, ödeme kaydedici cihaz, (yazarkasa), Z raporları kullanılmayan (boş) satış faturaları, 2008 yılından 2018 yılına kadar her bir yıla ait 11 adet işletme defterinin zayi olduğunun tespitine,
2.-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken 59,30 TL maktu karar ve ilam harcı peşin alındığından tekrar alınmasına yer olmadığına,
3.-Davacı tarafça yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına,
4.-Davacı tarafça yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde iadesine,

Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.25/10/2021

Katip …
¸E-İmzalıdır

Hakim …
¸E-İmzalıdır