Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
ANKARA
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/583
KARAR NO : 2022/46
BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. … – …
DAVALI : …- TC No:…
VEKİLİ : Av. … –
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 06/11/2019
KARAR TARİHİ : 26/01/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 02/02/2022

Mahkememize açılan alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
İDDİA
Davacı vekili, Davalı …-…Petrol ünvanlı şirketi ile müvekkili şirket arasında akdedilen önceki bayilik sözleşmelerinden eksik kalan edimlerinin telafisi amacıyla, müvekkili şirketin önceki bayilik sözleşmelerinden doğmuş, doğacak tüm haklan saklı kalmak üzere son olarak 20/03/2017 tarihli 5 yıl süreli akaryakıt bayilik sözleşmesi ve eklerini akdederek, müvekkili şirketin bayii sıfatı ile ürün satım hakkına haiz olduğunu ve sunduğu taahhütnamesi kapsamında yıllık asgari mal satın alma taahhüdünde bulunduğunu,
Söz konusu bayilik sözleşmesi gereğince üzerine düşen tüm sorumlulukları müvekkilinin yerine getirdiğini, davalının da edim ve taahhütlerini yerine getireceği inancıyla davalının istasyonuna, ariyet sözleşmesi çerçevesinde kanopili kurumsal kimlik uygulaması için 81.497,88 TL + KDV (%18) tutarında masraf ile yatırım yaptığını,
Buna karşılık Davalı şirketin taraflar arasında akdedilen 5 yıl süreli Bayilik Sözleşmesi ile eklerinde belirtilen koşullan, üzerine düşen edimleri ve taahhüdünü yerine getirmeyip, Ankara 54. Noterliğinin 05/09/2018 tarih ve 34928 yevmiye nolu ihtarnamesi ile basiretli tacir olmanın gereklerine ve ahde vefa ilkesine aykın olarak sözleşmenin olağan hitam süresinden önce, hiçbir haklı hukuki gerekçe göstermeksizin, “gördüğüm lüzum üzerine” gibi belirsiz bir ifade ile taraflar arasındaki akitleri feshettiğini bildirir ihtannı gönderdiğini, müvekkili şirketin fesih ihtanna cevap olarak Ankara 53. Noterliğinin 27/09/2018 tarih ve 27976 yevmiye numaralı ihtannı keşide ettiğini ve haksız feshinden dönmesini taraflar arasındaki akitlere uygun olarak bayiliğini sürdürmesini talep ettiğini, ancak 07/09/2018 tarihinde EPDK bayilik lisans sayfasında Eneıji Petrol Ürünleri Pazarlama Anonim Şirketi üzerinden davalı şirketin lisansının yayınlandığının görüldüğünü,
Müvekkili şirket tarafından gönderilen ihtar ile yetkililerin tüm şifahi taleplerinin karşılıksız bırakılması üzerine Davalı taraf hakkında son olarak müvekkili şirketin akaryakıt bayilik sözleşmesi, taahhütname, ariyet sözleşmesi kapsamında doğmuş kar mahrumiyeti, cezai şart ve sair tüm alacaklarının karşılanması amacıyla huzurdaki davanın açılmadan önce arabuluculukta anlaşamadıklarını,
Davalı yanın haksız İhtan, taraflar arasında imzalanan Bayilik Sözleşmesinin 14. Maddesinde yer alan “…Bayi tarafından sözleşmenin her ne sebeple olursa olsun süresinden önce feshedilmesi veya bayinin bu sözleşmeye, eklerine muhalefeti veya taahhütlerini edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle işbu sözleşmenin feshedilmesi halinde sözleşmede ve eklerindeki diğer cezai şartların verdiği taahhüde veya taahhüt verilmemiş ise ortalama satışına göre depo fiyatı üzerinden hesaplanacak kar mahrumiyetinin haricinde bayi, sözleşmenin fesih tarihindeki 100 ton Motorinin Kırıkkale depo satış fiyatı kadar cezayı ödemeyi peşinen kabul eder… ” hükmüne vücut verdiğini, davalının sözleşmeyi süresinden önce feshi ve taahhütlerini yerine getirmemesi sonucunda cezai şart ödemeyi kayıtsız şartsız kabul ettiğinin anlaşıldığını,
Bununla beraber davalı şirketin sözleşmenin akdedildiği tarihten, akde aykın olarak fesih ihtannı keşide ettiği tarihe kadar yıllık almayı taahhüt ettiği mal miktannın altında alım yapması ve sözleşmenin devamında da mal alımı imkanının kalmaması dolayısıyla müvekkili şirketin kar mahrumiyeti zararına ve itibar kaybına neden olduğunu, şöyle ki Bayilik sözleşmesi ve Davalı tarafından sunulan 20/03/2017 tarihli taahhütname ile Davalı şirketin her yıl kendi içerisinde değerlendirilmek kaydı ile “Yıllık asgari 500 metreküp (420 tona tekabül etmektedir) Beyaz Ürün (Motorin ve Benzin) satın alma taahhüdünde bulunmuş ve bu taahhüdün altında kalması halinde eksik aldığı beher ton için ödeme tarihindeki TCMB Döviz Satış Kuru üzerinden olmak üzere beyaz ürünler için 150,00 USD (yüz elli) Amerikan Dolan karşılığı Türk Lirası müvekkili şirketin uğradığı kar kaybını ödemeyi” kabul, beyan ve taahhüt ettiğini, -Davalı yanın tüm mal alımlan incelendiğinde her yıl kendi içerisinde değerlendirilmek üzere, 5 yılda asgari 2500 Metreküp (2100 Ton) Beyaz Ürün alımı yapması gerekirken sözleşmenin ilk yılında 277 ton Beyaz Ürün ve ikinci yılında fesih ihtanmn keşide edildiği tarihine kadar geçen beş ay on altı günlük süre zarfında 209 ton Beyaz Ürün olmak üzere sözleşmenin akdedildiği 20.03.2017 tarihinden bayiliğin haksız w olarak sonlandınldığı 05.09.2018 tarihine kadar toplamda sadece 486 ton Beyaz Ürün alımında bulunduğu, fesih ihtarı sebebiyle sözleşmenin kalan kısmında mal alım imkânı kalmadığı, bunun sonucunda (2100 ton Beyaz Ürün – 486 ton Beyaz Ürün) 1614 ton taahhüt açığı ile (1614 Ton Beyaz Ürün x 150,00 USD) 242.100,00 USD müvekkili şirketin kar kaybına sebep olduğunun görüldüğü,
Diğer yandan taraflar arasında Akaryakıt Bayilik Sözleşmesinin 9. Maddesinde yer alan “…Sözleşmenin herhangi bir şekilde sona ermesi halinde işbu malzemeler tüm söküm masrafları Bayi ’ye ait olmak üzere, Şirketçe yapılan talebi takip eden 15 gün içinde Şirketin tayin edeceği mahal ve şahsa sağlam ve tam olarak teslim edecektir. Bu malzemenin kullanılması esnasında meydana gelen kazalar ve sonuçlarından sadece Bayi sorumlu olacaktır” hükmü ile bayilik sözleşmesinin eki ariyet sözleşmesinin 3. Maddesinde yer alan “İş bu demirbaş malzemenin bayilik sözleşmesi her ne şekilde olursa olsun sona erdiğinde veya Şirket ’çe her ne sebeple olursa olsun yazılı olarak iadesi istendiğinde, 15 gün içinde tüm malzemenin azami itina ile sökümü ile Şirketçe tayin olunacak mahale nakli işlemleri her türlü gideri … tarafından karşılanmak sureti yerine getirilecektir. Bunlar için gerekli tüm vergi, resim ve inşa, tesis ve bakım masrafları … tarafından ödeneceği kabul ve taahhüt olunur. Ayrıca iade işlemi talebi zaman ve şart kısıtlaması olmaksızın Şirketin tasarrufunda olup zamanlama ve şekil yönünden hukuki ya da cezai anlamda tazminat ve benzeri talepte bulunulmayacağı … tarafından kabul ve taahhüt olunur.’’ hükmü ve 4. maddesinde yer alan “İşbu demirbaş malzemenin tamamı taahhüt edilen zamanda Şirket’e veya Şirketçe tayin edilecek şahıs ve mahale zamanında … tarafından iade edilmediği takdirde geçen her gün için iade edilmeyen malzemenin o andaki piyasa değerinin dörtte birini cezai şart olarak ödemeyi … kabul ve taahhüt eder. Söz konusu demirbaş malzemenin kısmen veya tamamen iade edilmemesi halinde benzeri teçhizatın piyasa değerinin 5 mislini tazminat olarak … Şirket’e ödemeyi kabul ve taahhüt ederHükmü gereği, tüm masrafları davalıya ait olmak üzere, ariyet sözleşmesine konu malzemelerin sözleşmelerin her ne sebeple olursa olsun hitamında müvekkili şirkete iadesinin gerektiği,
Ancak müvekkili şirketin davalının haksız fesih ihtarına cevap olarak keşide ettiği, Ankara … Noterliğinin 27.09.2018 tarih ve 27976 yevmiye numaralı ihtannda fesihten dönmemesi halinde, taraflar arasında akdedilen 20.03.2017 tarihli ariyet sözleşmesi kapsamında verilen 81.497,88 TL + KDV (%18) tutarında kanopili kurumsal kimlik uygulamalarının müvekkili şirketin bildirdiği adrese teslim edilmesini talep ettiğini, akabinde yetkililerce teslim adresi karşı tarafa bildirildiği, son olarak arabuluculuk görüşmeleri esnasında teslim adresi yinelenmiş olmasına rağmen davalı tarafın gelinen aşama itibariyle halen haksız olarak yedinde bulunan malzemeleri teslim etmediğini,
Bu sebeple ariyet olarak teslim edilen malzemelerin, tüm masrafları davalıya ait olmak üzere uzman ekip tarafından sökümünün yaptırılarak, söküm sırasında ve malzemelerin ilgili yerlere teslimine kadar doğabilecek her türlü zarardan davalı sorumlu olmak kaydıyla, aynca verilen ariyetli malzemelerin yıpranma ve finans bedeli talep haklarının saklı olmak üzere, davalının müvekkili şirkete teslim etmesine ve dava süresince teslimi halinde, fesih ihtarını keşide ettiği 05.09.2018 tarihinden teslim tarihine kadar geçen her gün için iade edilmeyen malzemenin o andaki piyasa değerinin dörtte birinin cezai şart olarak davalıdan tahsiline, ariyetli malzemeleri teslime etmemesi halinde ise ariyet sözleşmesinin 4. maddesi uyarınca demirbaş malzemeleri bedeli ile benzeri teçhizatın piyasa değerinin 5 mislinin tazminat olarak davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ettiklerini,
Davalının tacir sıfatını taşıyan bir tüzel kişilik olduğunu, basiretli bir tacir gibi hareket etmesi gerektiğini, -Davalı şirketin hukukun temel prensiplerini ve sözleşme kurallarını ihlal ederek, gerekse satış taahhüdünden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmeyerek, müvekkili şirketi maddi zarara uğrattığını,
Neticede müvekkili şirketin yapılan bayilik sözleşmesi gereğince üzerine düşen tüm sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmesi karşısında, Davalı şirket, haksız feshi ile üzerine düşen yükümlülüklere aykırı hareket ettiğini, sözleşme süresi içerisinde taahhüt etmiş olduğu miktarın altında alım yapması neticesinde müvekkili şirketin kar mahrumiyetine ve itibar kaybına sebebiyet verdiğini, Davalının bizzat imzaladığı Bayilik Sözleşmesi ve sunduğu taahhütnamesi gereği, müvekkili şirkete toplamda 242.100,00 USD kar mahrumiyetini ve Bayilik sözleşmesinin 14. maddesi uyarınca fesih tarihi olan 05.09.2018 tarihindeki 100 ton motorinin Kırıkkale depo satış fiyatı olan KDV dahil 741.978,10 TL cezai şartı ödemeyi borçlanmış ve ariyet sözleşmesi kapsamında iade ile mükellef olduğu malzemeleri iade etmeyerek ariyet sözleşmesinden kaynaklı cezai şart ve tazminat hükümlerine vücut verdiğini,
Kar mahrumiyetinden kaynaklı zarar için 4.500,00 TL nin davalının fesih ihtarını keşide ettiği 05.09.2018 tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte,
Cezai şart borcu için 4.500,00 TL nin de davalının fesih ihtarını keşide ettiği 05.09.2018 tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte,
Ariyet olarak teslim edilen malzemelerin, tüm masrafları davalıya ait olmak üzere uzman ekip tarafından sökümünün yaptırılarak, söküm sırasında ve malzemelerin ilgili yerlere teslimine kadar doğabilecek her türlü zarardan davalı sorumlu olmak kaydıyla ayrıca verilen ariyetli malzemelerin yıpranma ve finans bedeli talep haklan saklı kalmak üzere müvekkili şirkete iade etmesine,
Ariyetli malzemeleri teslim etmemesi halinde ise demirbaş malzemelerin bedeli ile ariyet sözleşmesinin 4. maddesi uyannca benzeri teçhizatın piyasa değerinin 5 mislinin tazminat olarak, aynca dava süresince teslimi halinde, fesih ihtannı keşide ettiği 05.09.2018 tarihinden teslim tarihine kadar geçen her gün için iade edilmeyen malzemenin o andaki piyasa değerinin dörtte birinin cezai şart olarak davalıdan tahsili için şimdilik 1.000,00 TL nin fesih ihtannı keşide ettiği 05.09.2018 tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte olmak üzere toplamda 10.000,00 TL nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA
Davalı vekili, davacının 20/03/2017 tarihli sözleşme ve protokol uyannca Davalı …-…Petrol ile motorin ve benzin alımı üzerinde anlaştığını, davacı ile müvekkilinin yaptığı sözleşmenin müvekkili tarafından 2018 tarihli ihtarnameyle sona erdirildiğini, müvekkilinin sözleşmeyi haklı olarak feshettiğini, müvekkili şirketin bayilik sözleşmesi ve aralannda yapılan protokol gereği davacı ile davalı müvekkili şirketin davacı tarafın peşin motorin alımlannda… maliyet fiyatının üzerine yüzde 0.35 kar payı ilave edilmek suretiyle faturalandırma yapılması konusunda anlaştığını, ancak müvekkilinin şirket kar payının daha fazla olmasından şüphelendiğini ve davacı tarafa bu hususun sorulduğunu, davacı tarafın cevabında rafineriden akaryakıtı yüksek fiyata aldıklarını, dolayısıyla da bayiye bu fiyatı yansıttıklarını belirttiğini, bu duruma ilişkin bir belge veya fatura sunulmadığını, bunun üzerine davacı tarafa müvekkili şirketin motorinini litre olarak ne kadar alındığı hususu Osmaniye … Noterliğinin 03466 yevmiye nolu 08.08.2018 tarihli ihtarnamesiyle sorduğunu ancak bu ihtara cevap verilmediğini, bunun üzerine müvekkilinin Energy firmasıyla aynı kar payı olan yüzde 0.35 kar payından motorin alımı üzerine görüştüğünü, 01.08.2018 tarihinde Energy firması müvekkili şirkete motorin litre fiyatı olarak 3.2275 TL üzerinden faturalandırma yaptığını, müvekkili şirketin Davacı taraftan en son motorin alım faturasında ise motorinin litre fiyatının 4.336 TL olarak gösterildiğini, bu arada Tüpraş motorin litre fiyatında herhangi bir değişim olmadığını, arada fark litre fiyatı olarak büyük bir fark olduğunu bu durumun hem sözleşmeye hem de protokole aykırı olduğunu, zaten müvekkilinin bu durumu ihtarında ayrıntılı şekilde belirttiğini,
Davacı şirketle müvekkili şirket arasındaki protokolün 4. maddesi gereği akaryakıtın genellikle Hatay ve talep halinde …’ten ikmal yapılacağı üzerine anlaşıldığım ancak Davacı şirketin müvekkili W şirketi 4 defa Kırıkkale’den ikmale gönderdiğini, bu durumun da Davacı şirket ile Davalı müvekkili şirket arasındaki anlaşmalara aykırı olarak bulunduğunu,
Davacının dava dilekçesinde belirttiği ve davacı ile davalı müvekkili arasındaki sözleşmenin 9. Maddesinin kamu düzenine aykırı olduğunu, bu maddenin kayıtsız şartsız bir kabulü içermekte olduğunu ayrıca müvekkilinin mahvına yol açacak nitelikte bir cezai şartı içerdiğini, bilindiği üzere tacir her ne kadar basiretli olmak zorunda olsa da mahvına yol açacak nitelikteki cezai şartların kamu düzeni gereğince kabul edilmediğini, hâlihazırda sözleşmenin zaten davacı tarafın kusurları sonucu feshedildiğinden bu cezai şartın kabul edilmesinin imkânsız olduğunu,
Davalı müvekkilinin taahhüt ettiği miktarın sözleşmenin imzalandığı ve Davacımn kusuru sonucu feshedildiği tarihe kadar alması gereken miktarda ürünü aldığım, davacı tarafın eğer kusur olmasaydı zaten taahhüt edilen miktarda ürünün de sözleşme süresinde alınacağım, burada taahhüdün altında bir ürün w alınması kabul edilse dahi sözleşme zaten davacı tarafın kusuru sonucu feshedildiği için bu cezai şartın da geçerliliğini yitirdiğini,
Davacı müvekkilinin ticari olarak zararının artmasıyla Davacı şirkete gerekli uyanlar ve ihtarlar yapılmasına rağmen Davacı şirketin ihlallerinin daha da arttığım, bunun üzerine de başka çaresi kalmayan müvekkilinin şirket sözleşmesini feshetmek zorunda kaldığını, bu fesihte Davalı müvekkili şirketin sözleşmeyi feshetmek zorunda kaldığım, bu yüzden açılan bu haksız davanın reddini talep etmiştir.
HUKUKİ GEREKÇE
Dava akaryakıt bayilik sözleşmesinin feshi nedeniyle taahhütnameden doğan kar mahrumiyeti, cezai şarttan ve ariyet sözleşmesinden kaynaklı alacağın tahsiline yöneliktir.
20/03/2020 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmesi ve aynı tarihli ariyet sözleşmesi altındaki imzaların taraflara aidiyeti çekişme konusu olmayıp çekişme sözleşmenin haklı olarak feshinin edilmediği, davacının kar mahrumiyeti ile sözleşmenin feshi nedeniyle cezai şartı, verilen ariyet malzemelerinin iadesini, iadesi mümkün olmadığı taktirde bedeli ile öngörülen cezai şartın talep edilip edilmeyeceği üzerinde toplanmaktadır.
Tarafların davaya ilişkin delil ve belgeleri toplandıktan sonra dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, alınan 31/08/2020 tarihli raporda sözleşmenin haksız feshedilmesi nedeniyle sözleşmenin feshedilmesi sonrasında sözleşmenin kalan süresi kadar kar mahrumiyeti isteyeceği, bunun da 242.100,00 USD olduğu, sözleşmenin 14. maddesine göre de davacının fesih tarihindeki akaryakıt fiyatına göre belirlenen 741.978,10 TL cezai şartı talep edebileceği, bayilik sözleşmesinin 9.maddesi ile ariyet sözleşmesi hükümleri gereği ariyet malzemesinin toplam değeri olan 96.167,50 TL ile malzeme iade edilmemesi nedeniyle piyasa değerinin dörtte biri tutarındaki cezai şartı, ayrıca da bu malzemelerin teslim edilmemesi nedeniyle de ariyet sözleşmesi hükümleri gereğince teçhizatın piyasa değerinin beş katı tutarında tazminatın davalıdan istenebileceği belirtilmiş, iş bu rapora karşı taraf vekillerinin beyan ve itirazları alındıktan sonra dosya aynı bilirkişiye tevdi edilerek 31/08/2020 tarihli alınan ek raporda sözleşmenin feshi nedeniyle kar mahrumiyeti ve cezai şart ile ariyet malzemelerinin değerleriyle ilgili görüşlerini değiştirmemiş, ariyet malzemelerinin teslim edilmemesi nedeniyle sözleşmeye dayalı 24.041,88 TL ariyet sözleşmesinin 4. maddesi uyarınca da 480.837,05 TL cezai şart isteyebileceği belirtilmiş, bu rapora karşı da taraf vekillerinin beyan ve itirazları alınmış, davacı vekili mahkememize vermiş olduğu 25/01/2021 tarihli ıslah dilekçesi ile kar mahrumiyeti yönünden 4.500,00 TL olan dava değerini 200.000,00 TL’ye sözleşmenin haksız feshinden kaynaklanan cezai şart alacağı yönünden dava değerini 200.000,00 TL’ye teslim edilmeyen ariyet malzemelerinin toplam bedeli göz önüne alınarak ariyet sözleşmesinden kaynaklanan tazminat yönünden 1.000,00 TL olan dava değerini 200.000,00 TL’ye çıkardıklarını beyan ederek toplam 600.000,00 TL’nin temerrüt tarihi olan 05/09/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Alınan rapor ve ek raporun bankacılık ve finans uzmanı tarafından düzenlenmiş ise de ariyet malzemelerinin de iadesi talep edildiği, bu nedenle de heyetten makine mühendisinin olması gerektiğinden heyete makine mühendisi de eklenerek alınan 13/12/2021 tarihli raporda daha önceki raporlardaki hesaplamalar tekrar edilmiş, sonuç olarak da ıslah edilen 600.000,00 TL’nin davalıdan talep edilebileceği yönünde görüş bildirmişlerdir.
Davacı… Akaryakıt Nakliyat ve Ticaret Ltd. Şti. ile Davalı …-…PETROL şirketi arasında 20/03/2017 tarihli 5 yıl süreli akaryakıt bayilik sözleşmesi ve ekleri imzalanmıştır. Sözleşmenin:
Ürün Teslimatı başlıklı 3.maddesinde
a) ŞİRKET’çe tek taraflı olarak bir değişim yapılmasına kadar, satılacak ürünler AKARYAKIT İSTASYONU’na, ŞİRKET’in tayin edeceği ikmal noktalarından ve BAYİ tarafından kendi nam ve hesabına çalışan vasıtalarla nakledilecektir.
b)BAYİ, ikmal esnasında onun adına hareket eden en azından bir elemanını bulundurmayı, aksi takdirde irsaliyede yazılı miktarı geçerli sayacağını kabul taahhüt etmiştir.
c) BAYİ ve onun adına hareket eden şahıslar, söz konusu ikmal noktalarının çalışma düzen ve talimatlarına harfiyen riayet edecektir. Kendisinin ya da kendi adına hareket eden şahısların bu mahallerde sebep verecekleri her türlü zarar-ziyan ve hasarlardan, doğrudan doğruya BAYİ mesuldür.
d) ŞİRKET’in göstereceği dolum yerinin vana ağzında, BAYİ’nin taşıma aracına ürünün fiilen teslimi ile mülkiyet ve her türlü riziko, BAYİ’ye intikal etmiş olacaktır.
e) BAYİ dilerse, teslimat esnasında tartı ve ölçüleri, ürünlerin evsafında bir bozukluk olup olmadığını bizzat veya temsilcisi vasıtasıyla kontrol edebilir.
f) ŞİRKET, BAYİ’ye teslim edilecek ürünlerin satış ve teslim şekil ve şartları ile miktar ve zamanlarını mevcut imkân ve prensiplere göre ayarlamakta serbesttir. “
Fiyat başlıklı 4. Maddede
a) ŞİRKET, BAYİ’nin sattığı ürünlerin fiyatlarını yürürlükteki düzenlemeler ile mevzuata göre tavan ve/veya tavsiye fiyat olarak tayin ve tespit etmeye yetkili olup, Petrol ürünlerinin fiyatlandırılması ile ilgili mevzuatta değişiklik yapılması halinde yeni mevzuata uyulacaktır. Ayrıca BAYİ, ŞİRKET tarafından tavan ve/veya tavsiye fiyat olarak belirlenen fiyatın altında satış yapmakta serbesttir.
b) BAYİ, ŞİRKET’ten satın alacağı bilcümle malları kendi nam ve hesabına satışa çıkaracağı cihette, yürürlükte bulunan bil’umum kanun ve nizamlara ve mevzuata riayet edecek ve işbu ticari faaliyetten doğabilecek her türlü idari, hukuki, mali ve cezai mesuliyet kendisine ait olacaktır.
Feshin Sonuçları başlıklı 14.maddede
a) Sözleşmenin her ne sebep ve suretle olursa olsun sona ermesi halinde BAYİ, ŞİRKET’den sözleşmenin feshini bahane ederek zarar ve ziyan ve tazminat gibi herhangi bir hak ve talepte bulunamaz.
b) Bayi tarafından sözleşmenin her ne sebeple olursa olsun süresinden önce feshedilmesi veya BAYİ’nin bu sözleşmeye, eklerine muhalefeti veya taahhütlerini edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle işbu sözleşmenin feshedilmesi halinde sözleşmede ve eklerindeki diğer cezai şartların verdiği taahhüde veya taahhüt verilmemiş ise ortalama satışına göre depo fiyatı üzerinden hesaplanacak kar mahrumiyetinin haricinde Bayi, sözleşmenin fesih tarihindeki 100 Ton Motorinin Kırıkkale depo satış fiyatı kadar cezayı ödemeyi peşinen kabul eder. Ayrıca bu sözleşme ve diğer sözleşmelerden doğmuş ve doğacak vadeli ve vadesiz bütün borçların fesih tarihi itibariyle muaccel olacağını, borçların ve ilk ihtarda kar mahrumiyeti ile cezai şartların ödenmediği takdirde bütün teminatların nakde çevrilebileceğini ve borçları için her türlü takiplerin yapılabileceğini kabul eder.
c) Bu sözleşmenin hüküm istihsali yoluyla veya tek taraflı ya da karşılıklı rıza ile fesih hallerinde, fesihten ya da tek taraflı fesih ihbarını müteakiben ŞİRKET’in BAYİ’ye ürün teslimatında bulunması, sözleşmenin zımnen devam ettiği ya da BAYİ’nin ibra edildiği anlamına gelmez.” hükümleri mevcut olup davalının davacıya göndermiş olduğu 05/09/2018 tarihli ihtarname ile de sözleşmeyi feshetmiştir. Davacı tarafından ihtarnemeye verilen 27/09/2019 tarihli cevapta bayiliğin sözleşmeye uygun olarak sürdürülmesi istenmiştir.
Belirtilen sözleşmenin ilgili hükümleri gereğince davalı sözleşmeyi belirtilen süreden önce feshettiğinden davacı sözleşme hükümleri gereği 242.100,00 USD kar mahrumiyeti ile KDV dahil 741.978,10 TL cezai şartı isteyebilir. Ariyet sözleşmesinin ilgili hükümleri bayilik sözleşmesinin 9. maddesi ile davalı tarafından sözleşmenin feshedilmesi bugüne kadar da malzemelerin iade edilmemesi nedeniyle verilen malzeme tutarı olan 96.167,50 TL’yi davacı davalıdan isteyebilir. Davacı ayrıca sözleşme ve ariyet sözleşmesi gereğince verilen malzemelerin iade edilmemesi nedeniyle cezai şart istemiş cezai şartın istenebileceği yönünde bilirkişiler de görüş bildirmiş iseler de sözleşmeler gereğince malzemelerin belirlenen gün ve saatte teslim alınacağı hususunda usulüne uygun ihtarname ile davalı temerrüde düşürülmediğinden, malzemelerin iade edilmemesinden kaynaklı cezai şartları davacı talep edemez. Davacı 27/09/2018 tarihli ihtarla cezai şart, kar mahrumiyeti ile malzemelerin iadesi istendiğinden, verilen süre gözönünde bulundurulduğunda davalı 02/10/2018 tarihinde temerrüde düşmüştür.
Toplanan delillere göre taraflar arasında 5 yıl süreli 20/03/2017 tarihli bayilik sözleşmesi imzalandığı, davalı tarafından 05/09/2018 tarihli ihtarname ile sözleşmenin feshedildiği, sözleşmenin ilgili hükümleri gereğince davacı kar mahrumiyeti ile taahhütten kaynaklı cezai şartı davalıdan isteyebileceği, taraflar arasında ayrıca 20/03/2017 tarihli ariyet sözleşmesi imzalandığı, bayilik sözleşmesi ile ariyet sözleşmesinin ilgili maddeleri gereği sözleşmenin feshi halinde malzemelerin şirkete iade edilmesi gerekirken karar tarihi itibariyle malzemelerin davacıya iade edildiğine veya iadeye hazır olunduğuna dair herhangi bir ihbar veya ihtar yapılmadığından davacının ayrıca malzeme bedelini de davalıdan isteyebileceği, yukarıda belirtildiği gibi davacı malzemelerin teslim edilmemesinden kaynaklı cezai şartı isteyemeyeceği kanaatine varılmakla ıslah da göz önünde bulundurularak 200.000,00 TL kar mahrumiyeti, 200.000,00 TL sözleşmenin haksız feshinden kaynaklı cezai şart, 96.167,50 TL malzeme bedeli olmak üzere 469.167,50 TL yönünden davanın kısmen kabulüne, fazlaya ilişkin istemin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, dosyadaki kanıtlara göre;
1.-Davanın KISMEN KABULÜNE,
200.000,00 TL kar mahrumiyeti, 200.000,00 TL cezai şart, 97.167,10 TL malzeme bedeli olmak üzere 497.167,10 TL’nin malzeme bedeline dava kar mahrumiyeti ile cezai şarta 02/10/2018 tarihinden itibaren işletilecek temerrüt faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, davacının malzeme ile ilgili fazlaya ilişkin taleplerinin reddine,
2.-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken 33.961,48 TL nispi karar ve ilam harcından, peşin alınan 170,78 TL peşin ve 10.076,00 TL tamamlama harcı toplamı 10.246,78 TL’nin mahsubu ile noksan olan 23.714,7 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3.-Davacı vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte bulunan AAÜT gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 41.908,36 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4.-Davalı vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte bulunan AAÜT gereğince reddedilen miktar üzerinden hesaplanan 13.719,13 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5.-Davacı tarafından bu dosya için yatırılan 170,78 TL peşin ve 10.076,00 TL tamamlama harcı toplamı 10.246,78 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6.-Davacı tarafından yapılan 44,40 TL başvuru harcı, 2.271,50 TL posta/tebligat/bilirkişi gideri olmak üzere toplam 2.315,90 TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan taktiren 1.918,98 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
7.-Davacı tarafça yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere 26/01/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …