Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2016/779 Esas – 2021/178
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2016/779 Esas
KARAR NO : 2021/178

DAVA : Banka Teminat Mektubunun İadesi Ve Depo Edilmesi (Tahsil İstemli)
DAVA TARİHİ : 07/01/2016
KARAR TARİHİ : 29/03/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 29/04/2021
Mahkememize açılan Banka Teminat Mektubunun İadesi Ve Depo Edilmesi (Tahsil İstemli) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davalı … Turz. İnş. ve Dış Tic. Ltd. Şti.- … Sağlık Ürünleri İnş. A.Ş. Adi Ortaklığı ile davacı banka arasında 22/09/2015 tarihli 500.000 TL bedelli, 26/11/2013 tarihli 300.000 TL bedelli, 03/10/2013 tarihli 190.000 TL bedelli sözleşmeler imzalandığını, söz konusu sözleşmeleri davalı … Sağlık Ürünleri İnş. ve … Turz. İnş. ve Dış Tic. Ltd. Şti. firmalarının müteselsil kefil sıfatı ile imzaladıklarını, Kredi Çerçeve Sözleşmelerine dayanılarak davacı banka tarafından, firmaya çek defterleri verilmiş, 72 adet çek yaprağı halen firma elinde bulunduğu, firma ve kefillerine Beşiktaş … Noterliği’nin 25/02/2016 tarih ve …yevmiye numaralı ihtarı ile de çek yapraklarını iade etmeleri veya çek yaprakları bedelleri kadar tutarı bankada açılacak hesaba bloke etmesi yönünde kat ihtarı da keşide edildiğini, davalılar ile banka arasında imzalanan kredi çerçeve sözleşmelerinin ayrılmaz bir parçası ve eki olan “Çek Taahhüt Kredisi Taahhütnamesi” 2. Maddesi “Müşteriye teslim edilen çek karnesindeki her bir çek yaprağı için bankanın ilgili mevzuat kapsamında ödemekle sorumlu olduğu tutarlar nedeniyle müşteriye gayrinakdi kredi tahsis edilir ve çek karnesi tesliminde gayrinakdi risk girişi yapılır”. 3. Maddesi “Müşteri çek karnesinin her yaprağı için yürürlükteki mevzuat gereğince bankanın ödemekle sorunlu olduğu tutarı gerek görüldüğünde hesabında bloke edileceğini kabul ve taahhüt eder.” 4. Maddesi “Müşteri keşide ettiği çekin hesapta yeterli karşılığının bulunmaması durumunda Bankanın ilgili mevzuat hükümleri gereği keşideci dışındaki hamile çek yaprağı başına ödemekle sorumlu olduğu miktarı ödeme tarihinden itibaren uygulanacak tüm faiz masraf ve tüm mali yükümlülükleri ile birlikte Kredi Çerçeve Sözleşmesi Bankacılık Hizmet Sözleşmesi ve ilgili diğer kredi sözleşmeleri kapsamında ödeneceği kabul ve taahhüt eder.” Hükümlerini içerdiği, bu nedenle 91.620 TL’nin davacı bankaca belirlenecek bir hesaba depo edilmesi gerektiği, çek yaprakları bedelinin tazmini halinde ise tazmin tarihinden itibaren işleyecek faizi, BSMV vs. her türlü masrafı ile birlikte bankaya ödenmesi gerektiğini beyan ederek, davacı bankaca verilen çek yaprakları bedelleri olan 91.620 TL’nin davacı bankanın fazı getirmeyen bir hesapta bloke edilmek üzere davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, çek yapraklarının dava ikame ediliği tarihten sonra tazmini halinde, tanzim edilen tutarın, tanzim tarihinden tahsil tarihine kadar %72 temerrüt faizi, faizin %5 gider vergisi ve sair yasal fer’ileri ile birlikte temerrüt faizi oranlarının artması halinde alacaklannın, temerrüt veya takip tarihindeki bankanın ticari kredilere uyguladığı en yüksek temerrüt faizi oranlarından ve tahsil anına kadar artan temerrüt faizi oranları üzerinden hesaplanacak temerrüt faizi ve diğer her türlü fer’ileri ile birlikte tahsilini, yargılama giderleriyle vekalet ücretinin davalılara yükletilmesini dava ve talep etmişlerdir.
YANIT
Dosya içerisinde davalı tarafça cevap dilekçesi sunulmamıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava; Davacı Bankanın Mithatpaşa Şubesi ile davalıların oluşturduğu adi ortaklık arasında imzalanan, ayrıca davalı şirketlerin kefili olduğu, 22/09/2015, 26/11/2013, 03/10/2013 tarihli sözleşmeler gereğince davacı tarafından müşteri firmaya verilen 72 adet çek yaprağı için davacı bankanın sorumlu olduğu miktarın davalılar tarafından depo edilmesi, miktarın banka tarafından ödenmesi halinde davalılardan tahsili istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; Kefalet sözleşmesinin geçerli olup olmadığı, davacı bankanın çeklerin sorumluluk bedellerinin depo edilmesini talep etme hakkının bulunup bulunmadığı, davacı bankanın depo talebi yerinde ise miktarının ne kadar olduğu, hususlarına ilişkindir.
Bankanın Mithatpaşa Şubesi ile davalılar arasında imzalanan 22.09.2015 tarihli 500.000 TL bedelli 26.11.2013 tarihli 300.000 TL bedelli 03.10.2013 tarihli 190.000 TL bedelli sözleşme asılları dosya arasına alınarak teknik inceleme yapılmak üzere dosya Bankacı Bilirkişi …’a tevdi edilmiş, alınan 03.02.2018 tarihli bilirkişi raporunda özetle: Dava tarihi (07.10.2016) itibariyle davalı asıl borçlu … Turizm İnş İç Ve Dış Tic Ltd Şti.- … Sağlık Ürünleri İnşaat A.Ş. Adi Ortaklığının davacı bankaya, takastan iade edilen 39, halen iade edilmemiş olup davalı asıl borçlu şirketin nezdinde görülen 17 olmak üzere toplam 56 yaprak çek bulunduğu ve her bir yaprak çekin dava tarihi (07.10.2016) itibariyle yasal yükümlülüğü 1.290,00 TL (Resmi Gazete 25,01.2016-29602) tutardan 56 yaprak çekin bankada vadesiz bir hesapta depo etmesi gereken tutarının 72.240,00 TL (1.290,00 TL x 56) olduğu, davalı kefillerin her üç sözleşmeden kaynaklanan kefalet tutarının 990.000,00 TL (500.000,00 TL +300.000,00 TL+190,000,00 TL) olup davalı şirketin borç tutarından (72.240,00 TL) fazla olduğu yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Mahkememizce Bankacı bilirkişi Hanım …’dan alınan 16/09/2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle: Davalı asıl borçlu … Tur. İnş. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. … Sağ. Ürün. İnş. A.Ş. Ort. ile davacı banka arasında, 03/10/2013 tarihli 190.000,00 TL limitli, 26/11/2013 tarihinde 300.000,00 TL limitli ve 22/09/2015 tarihinde 500.000,00 TL limitli akdedilen sözleşmelere, davalılar … Sağ. Ür. İnş. A.Ş. ve … Tur. İnş. İç ve Dış Tic. Ltd.’ nin kefalet tutarını, kefalet tarihini ve kefalet türünü (müteselsil) el yazısı ile yazıldığı, imzalanan sözleşmelere istinaden, davacı bankadan çek karneleri alınmış, davalı asıl borçlu aldığı bu çeklerden bir kısmının yazılarak banka sorumluluk tutarlarının ödendiği, davacı T. … Bankası A.Ş. tarafından 25/02/2016 tarihinde Beşiktaş … Noterliğin ‘den… yevmiye numarası ile ihtarname keşide edildiği, davacı banka vekili tarafından önceki bilirkişi raporunda bahsedilmediği belirtilen; 7937900, 8187391, 8949874, 6195486, 6195487, 6195485, 7987883, 7987869, 8187387, 8187386, 7697870, 8485642 ve 7697868 numaralı çeklerden 7987883 ve 7987869 numaralı çeklere ait dava dosyasındaki belgelerde kayıt bulunmadığı, diğer 11 adet çekin akıbetine ilgili tabloda yer verildiği, 03/02/2018 tarihli bilirkişi raporunda 56 adet çek için hesaplama yapıldığı, raporun “Takastan İade Edilen Çeklere” ait dökümünde tarafımca 40 adet çekin olduğu tespit edilmiş olup, bilirkişi … tarafından yapılan tespit arasında 1 adet farkın mevcut olduğu, Sayın … “Takastan İade edilen Çekler” in sayısının 39 adet çek olduğunu belirtmiş, tarafımca tespit edilen “Takastan İade edilen Çekler” içerisinde olan 3523939, 7205799 ve 7317370 numaralı çeklerin 03/02/2018 tarihli raporda mevcut olmadığı, buna karşın 14/06/2016 tarihinde karşılığı TU000127 ve TU000129 numaralı tazmin hesabından karşılanan 8386048 ve 8889898 numaralı çeklerin 03/02/2018 tarihli rapordaki tabloda yer aldığı 1 adet farkın da bu çeklerden kaynaklandığı, 03/02/2018 tarihli raporda “Müşterinin Elinde Bulunan Çekler” başlığı altındaki tabloda 17 adet çek olduğu, ancak bu tabloda yer alan 8130435 numaralı çekin banka sorumluluk tutarının 22/02/2016 tarihinde TU000122 numaralı tazmin hesabından ödendiği, dolayısıyla bu çekin banka yasal tutarı ödenen çekler listesinde olması gerektiği ve depo talebine konu olmayacağı, bu nedenle de müşteride bulunan çek adedinin 16 olacağı, bu çeklere ek olarak, banka yasal sorumluluk tutarları ödenen çeklerden yukarıdaki 5 numaralı tabloda bulunan 6 adet çekin, banka sorumluluk tutarının ödendiği tarihin dava tarihinden sonra olması nedeniyle, dava tarihi itibariyle hesaplamaya katılması gerektiği, dava dosyasında mevcut belgeler içerisinde bulunan ve “arkası yazılmış açıklaması” olan 6 adet çek için de dava tarihi itibariyle banka yasal sorumluluk tutarının ödenmediği, bankaya iade edilmediği tespit edilmiş olup, bankanın bu 6 çek için de banka yasal sorumluluk riskinin devam ettiği, bu nedenle bu 6 adet çekin depo talebinde bulunulabilecek çekler içerisinde yer alması gerektiği, böylece bir önceki bilirkişi raporunda banka yasal sorumluluk tutarının depo edilmesi gereken çek adedi 56 olarak tespit edilmiş olmakla beraber, yukarıda açıklanan nedenlerle bu adedin dava tarihi itibariyle; çek sorumluluk bedeli olarak dava tarihi itibariyle hesaplanan tutarın 68 x 1.290,00 TL = 87.720,00 TL olduğu, dava tarihinden sonra tazmin edilen çekler sayıdan tenzil edildikten sonra kalan çek adedinin 62 olduğu, taraflar arası akdedilen sözleşmelerin limiti dahilinde, davalı asıl borçlu ve davalı kefillerin hesaplanan tutardan sorumlu oldukları yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Dava dilekçesinde belirtilen çeklerin, hangilerinin banka sorumluluk tutarının ödendiği ve ödeme tarihleri o tarihleri itibariyle davacının talep edebileceği faiz oranı ve toplam tutar , hangi çeklerin ibraz edilsin edilmesin banka sorumluluk tutarının ödenmediği ve dava tarihi itibariyle her bir çekin banka sorumluluk tutarının bildirilmesi için Bankacı bilirkişi Hanım Dilek Uyar’dan alınan 08/01/2021 tarihli bilirkişi ek raporunda özetle:Dava tarihinden sonra ödenen 6 adet çek banka sorumluluk tutarı toplamı: 7.560,00 TL olduğu, bu çeklerin ödenen banka kaynakları tahsil edilmiş olup, banka tarafından talep edilecek nakit tutar bulunmadığı, banka sorumluluk tutarı 2016 yılı için 1.290,00 TL yürürlük tarihi 25/01/2016 olduğu, işlem görmüş ve banka kaynağı ödenmemiş çekler için banka sorumluluk tutarının 25/01/2016 tarihinden önce 1.200,00 TL bu tarihten sonrası için 1.290,00 TL olduğu, dava tarihi itibariyle henüz işlem görmemiş, herhangi bir şekilde ibraz edilmemiş çekler için banka sorumluluk tutarının 1.290,00 TL olduğu, dava dosya içeriğinde bulunan bilgi/belgelerin incelenmesinde; İşlem tarihlerine göre banka sorumluluk tutarları tespiti sonucunda;
14 x 1.200,00 TL = 16.800,00 TL
47 x 1.290,00 TL = 60.630,00 TL
1x 1.410,00 TL = 1.410,00 TL
62 adet = 78.840,00 TL olduğu, bankanın ödeme tarihi itibariyle muaccel olan bu alacaklar için, banka ödeme tarihinden itibaren temerrüt faizi işletilebilecek olup, bu oran yıllık %72,00 olduğu yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
01.02.2021 tarihli duruşmada bilirkişi raporlarında geçmeyen adet çeke ilişkin beyanda bulunması için davacı vekiline süre verilmiş, yasal sürede davacı vekili 8889882 numaralı çekin müşteri iadesi ile iptal edildiğini, 8130435 numaralı çekin müşteride olduğunu, 8130423 numaralı çekin takastan iade edildiğini, 8136064 numaralı çekin takastan iade edildiğini beyan etmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davalı asıl borçlu … Tur. İnş. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. … Sağ. Ürün. İnş. A.Ş. Ort. ile davacı banka arasında 03/10/2013 tarihli 190.000,00 TL limitli, 26/11/2013 tarihinde 300.000,00 TL limitli ve 22/09/2015 tarihinde 500.000,00 TL limitli, imzalanan sözleşmelere istinaden, davacı bankadan çek karneleri alınmış, davalı asıl borçlu aldığı bu çeklerden bir kısmının yazılarak banka sorumluluk tutarlarının ödendiği, bunun üzerine, davacı T. … Bankası A.Ş. tarafından 25/02/2016 tarihinde Beşiktaş …. Noterliğin ‘den … yevmiye numarası ile ihtarname keşide edildiği, söz konusu ihtarnamede 464.880,00 TL gayrinakit krediden kaynaklı borçlu olduğu, söz konusu tutarın keşideci T. … Bankası A.Ş. nezdinde faiz getirmeyen bir hesapta bloke edilmesi talep edildiği, ihtarnamenin cevapsız kalması üzerine çek karnesi sorumluluk bedellerinin depo edilmesini teminen işbu huzurdaki davanın açıldığı, davalı asıl borçlu tarafından imzalanan 3 adet Kredi Çerçeve Sözleşmesine diğer davalıların Müteselsil sıfatıyla kefil olduğu, kredi sözleşmesini imzalayan müteselsil kefilin risk altındaki çek yaprakları nedeniyle bankanın Çek Kanunu uyarınca ödemesi gereken asgari miktarlarla ilgili olarak depo talebinden sorumlu olabilmesi için kredi sözleşmesinde bu yönde açık bir hüküm bulunması gerektiği, basiretli ve özenli davranma yükümlülüğü olan davacı banka, ilgili sözleşmelere, kefilden depo talebinde bulunulabileceğine yahut gayri nakdi alacaklara ilişkin bedelin faiz getirmeyen bir hesapta bloke edilebileceğine ilişkin açık bir hüküm koymadığı, diğer sözleşmelerde davalı kefillerin imzası bulunması sebebiyle gayri nakdi alacaklara ilişkin bedellerin depo edilmesine dair yükümlülükleri bulunmadığı anlaşıldığından davalı Kefiller … Sağlık Ürünleri İnşaat A.Ş. ve … Turizm İnşaat İç ve Dış Ticaret Ltd. Şti.’ ne karşı açılan davaların reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı … Turizm İnşaat İç ve Dış Ticaret Ltd. Şti. – … Sağlık Ürünleri İnşaat A.Ş. adi ortaklığına açılan davada; davacı bankanın sözleşmeye istinaden davalı asıl borçluya gayrinakit kredi kullandırabileceği, davacı bankanın hesapları kat ederek muaccel hale getirme durumunda gayrinakit kredilerin bedellerinin depo edilmesi talebinde bulunabileceği, Çek Taahhüt Kredisi Taahhütnamesinde, çek teslimi ile çek yaprağı başına banka sorumluluk tutarı kadar gayrinakit kredi girişi yapıldığı, hükmüne bağlanmış, 5194 Sayılı Çek Kanunu’da çek karnesi verildiği anda çek karnesi veren banka ile alan müşteri arasında gayrinakit kredi sözleşmesi imzalanmış sayılacağı, imzalanan sözleşme ve kanun kapsamında davalı asıl borçlunun sözleşme limitleri dahilinde çek sorumluluk bedellerinden bankaya borçlu oldukları,
¸
Bankaca dava tarihinden sonra banka kaynağı ödenmiş 6 çek için davacı tarafın beyanında da yargılama sırasında bu miktarın tahsil edildiği ve bu miktara ilişkin talepleri kalmadığı anlaşıldığından dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
Takas odasında işlem görmüş, banka sorumluluk tutarı henüz ödenmemiş çekler:
¸
¸
¸
Bankaca karşılıksız işlemi yapılmış, banka sorumluluk tutarı ödenmemiş “Arkası Yazılmış” statüsündeki çekler:

¸
Yukarıdaki tablolarda belirtilen takas odasında işlem görmüş, banka sorumluluk tutarı henüz ödenmemiş 40 çek, bankaca karşılıksız işlemi yapılmış, banka sorumluluk tutarı ödenmemiş “Arkası Yazılmış” statüsündeki 6 çek ve davacı tarafından beyan edilen takastan iade edilen 8130423 numaralı ve 8136064 numaralı çekler olmak üzere 48 çek için 5941 sayılı Çek Kanununun 3. Maddesi ve 8 maddesinin 4. Fıkrası gereği bankanın ödeme yükümlülüğü ve risk devam ettiğinden depo talebinin kabulü ile,
14 x 1.200,00 TL = 16.800,00 TL
33 x 1.290,00 TL = 42.570,00 TL
1x 1.410,00 TL = 1.410,00 TL
Olmak üzere toplam 60.780,00 TL’ nin davacı bankada açılacak faiz getirmeyen bir hesaba davacı bankaya ödenmek koşulu ile davalı asıl borçlu tarafından depo edilmesine karar vermek gerekmiştir.
Henüz işlem görmemiş, ibraz edilmemiş, “Müşteride” statüsündeki çekler :¸
5942 Sayılı Çek Kanunu 3/9. Maddesi uyarınca davacı bankanın çekin, üzerinde yazılı baskı tarihinden itibaren beş yıl içinde ibraz edilmemesi hâlinde, ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğu sona erer. Bilirkişi raporları ve davacı bankadan gelen müzekkere cevapları sabit olduğu üzere henüz işlem görmemiş, yukarıdaki tabloda yer alan 16 çek ve müşteride olan 8130435 numaralı çekin basım tarihi üzerinden 5 yıl geçtiği, davacı bankanın, işbu 17 adet çeklere ilişkin ödeme yükümlülüğü sona erdiğinden sayılı çeklerle ilgili bir rizikosu bulunmadığı, müşteri iadesi ile iptal edilen 8889882 numaralı çekin ibraz edilme ihtimali bulunadığından çek yaprağı yönünden davacı bankanın ödeme sorumluluğunun kalmadığı anlaşılmakla henüz ibraz edilmemiş ve müşteri statüsünde geçen 17 çek ve müşteri iadesi ile iptal edilen bir çek olmak üzere 18 çek bakımından dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş olup aşağıdaki şekilde hüküm tesisi yoluna gidilmiştir.

HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile,
a)Davalı Kefiller … Sağlık Ürünleri İnşaat A.Ş. ve … Turizm İnşaat İç ve Dış Ticaret Ltd. Şti.’ ne karşı açılan davaların reddine,
1-a)1.Davalı … Sağlık Ürünleri İnşaat A.Ş. vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan 4.080,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile bu davalıya verilmesine,
2-Davalı … Turizm İnşaat İç ve Dış Ticaret Ltd. Şti. – … Sağlık Ürünleri İnşaat A.Ş. adi ortaklığına açılan davada;
a)Bankaca dava tarihinden sonra banka kaynağı ödenmiş 6 çek için dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına,
b)Henüz ibraz edilmemiş ve müşteri statüsünde geçen 17 çek ve müşteri iadesi ile iptal edilen bir çek olmak üzere 18 çek bakımından dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına,
c)Takas odasında işlem gören ve bankaya ibraz edilen toplamda 48 çek için depo talebinin kabulü ile, 60.780,00 TL’ nin davacı bankada açılacak faiz getirmeyen bir hesaba davacı bankaya ödenmek koşulu ile davalı asıl borçlu tarafından depo edilmesine,
Fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-c)1-.492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken 59,30 TL maktu karar ve ilam harcı için peşin alınan 1.564,65 TL’ den indirilmesi ile arta kalan 1.505,35 TL’ nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
2-c)2-.Davacı vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan 4.080,00 TL maktu vekalet ücretinin davalılar … Sağlık Ürünleri İnşaat A.Ş. ve … Turizm İnşaat İç ve Dış Ticaret Ltd. Şirketi’ nden tahsili ile davacıya verilmesine,
2-c)3-.Davacı tarafından yapılan 29,20 TL başvuru harcı, 1.564,65 TL peşin harç, 2.082,50 TL posta/tebligat/bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.676,35 TL yargılama giderinin davalılar … Sağlık Ürünleri İnşaat A.Ş. ve … Turizm İnşaat İç ve Dış Ticaret Ltd. Şirketi’ nden alınarak davacıya verilmesine,
2-c)4-.Davacı tarafça yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.29/03/2021