Emsal Mahkeme Kararı Ankara 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2021/122 E. 2021/386 K. 23.11.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/122
KARAR NO : 2021/386
DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 02/10/2020
KARAR TARİHİ : 23/11/2021
Mahkememizde görülmekte olan itirazın iptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesiyle; müvekkilinin hukukçu yazar olduğunu, davalı şirket tarafından 3 kitabı yayınlandığını, davalı tarafça dava konusu kitaplardan önce yayınlanan “…” kitabının 2013 yılında basıldığını, 390 sayfa kitap için müvekkiline 4.000,00 TL telif ücreti ödediğini, diğer iki kitap çalışmasını da müvekkilinden istediğini, müvekkilince hazırlanan 2013 yılında basılan “…” kitabı ile, “…” adlı kitabının da 2014 yılında yayınlandığını, 1200 sayfa olduğu, her iki kitapla ilgili telif ücretinin ödenmediğini, birinci kitap için 4.000,00-TL, ikinci kitap 3 katıp olup daha fazla çalışma yapıldığından 12.000,00-TL telif ücretine, basıldığı tarihlerden itibaren ticari faiz yürütülerek bedellerinin ödenmesini talep ettiklerini, davalının ödemediğine, Ankara …İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasına haksız olarak itiraz ettiği iddiaları ile itirazın iptaline, takibin devamına, fazlaya ilişkin her tür hakların kur farkı nedeni ile doğan ve doğacak zararlara ilişkin alacak haklarını saklı tuttuklarını, davalı borçlunun haksız itirazı nedeni ile %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; 5846 Sayılı FSEK’in 1B/a maddesinde tarif edilen fikir ve sanat mahsulü haklarla ilgili davaların Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesinde görülmesi gerektiğinden mahkemenin görevli olmadığı, esasa ilişkin de kitap karşılığı anlaşma yapıldığından, müvekkili yayınevinin ödemesi gereken bir telif ücreti olmadığından davanın reddini talep etmiştir.
GÖREVSİZLİK KARARI
Davanın ilk olarak Ankara …Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sırasında açıldığı, mahkeme tarafından yapılan yargılama neticesinde, 17/02/2020 tarih … E. 2021/110 K. sayılı kararıyla, ”Mahkememizin görevsiz olmakla HMK 114/1-c ve 115/2. maddeleri gereği görev dava şartı yokluğundan usulden reddine, görevli mahkemenin Ankara Fikri Ve Sınai Haklar Mahkemesi olduğuna, karar kesinleştiğinde ve süresinde talep edildiğinde dosyanın görevli ve yetkili Ankara Fikri Ve Sınai Haklar Mahkemesi’ne gönderilmek üzere Tevzi Müdürlüğü’ne gönderilmesine,” şeklinde karar tesis edildiği; hükmün 06/04/2021 tarihinde kesinleştiği ve davanın mahkememizin 2021/122 esasına kaydedildiği anlaşılmıştır.
ZAMANAŞIMI İTİRAZI:
Davalı vekili her ne kadar zaman aşımı itirazında bulunmuş ise de, davanın taraflar arasında düzenlenen ve iki tarafca imza inkarına uğramayan ve her iki tarafında imzaladığı sözleşmeden kaynaklanması nedeniyle B.K. 146 maddesi gereğince 10 yılık zaman aşımına tabi olduğu, istisna akdi kapsamında olmadığı ve 5 yılık zamanaşımı süresinin uygulanmasını gerektirir şartların mevcut olmadığı anlaşılmakla zamanaşımı itirazı yerinde görülmemiştir.
YARGILAMA ve GEREKÇE:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davacı şahısın yazdığı kitapları yayınlayan davalı yayın evinden telif hakkı bedeli alacağının tahsili için yapılan icra takibine vaki itirazın iptali noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
FSEK’in 1/B maddesinde eser, “Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri” olarak tanımlanmıştır. FSEK md 2/I gereğince, herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler, ilim ve edebiyat eserleri arasında sayılmıştır. FSEK md. 1/B-(b) ve md. 8/I gereğince eser sahibi, “eseri meydana getiren kişi”dir. Anılan mevzuat hükümleri dikkate alındığında adı geçen yayınların ilim ve edebiyat eseri, davalının (karşı davacı) ise eser sahibi olduğu anlaşılmıştır.
FSEK md. 13/I “Fikir ve sanat eserleri üzerinde sahiplerinin mali ve manevi menfaatleri bu kanun dairesinde himaye görür.” hükmünü amir olup 13 vd. maddelerde hak sahiplerinin mali ve manevi hakları hükme bağlanmıştır. Buna göre, FSEK’te eser sahiplerinin manevi hakları umuma arz salahiyeti (md. 14), adın belirtilmesi salahiyeti (md. 15) ve eserde değişiklik yapılmasını menetmek (md. 16) olarak; mali hakları ise işleme hakkı (md. 21), çoğaltma hakkı (md. 22), yayma hakkı (md. 23), temsil hakkı (md. 24), umuma iletim hakkı (md. 25) ile pay ve takip hakkı (md. 45) olarak düzenlenmiştir.
FSEK md. 18/I gereğince “Mali hakları kullanma yetkisi münhasıran eser sahibine aittir.” Bununla birlikte, FSEK md. 48/I gereğince, “Eser sahibi veya mirasçıları kendilerine kanunen tanınan mali hakları süre, yer ve muhteva itibariyle mahdut veya gayrimahdut, karşılıklı veya karşılıksız olarak başkalarına devredebilirler.”. Bu devir işlemi FSEK md. 52’de “Mali haklara dair sözleşme ve tasarrufların yazılı olması ve konuları olan hakların ayrı ayrı gösterilmesi şarttır”.. denilerek sözleşmeye konu hakların tek tek sayılması ve yazılı geçerlilik şartlarına tabi tutulmuştur.
Tüm dosya kapsamına göre;
Ankara …İcra Dairesinin … E. Sayılı dosyasının tetkikinden;Alacaklı … tarafından … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti aleyhine 37.633,33-TL toplam alacak için Ankara …İcra Dairesinin … E. Sayılı dosyası ile ilamsız icra takibinde bulunulduğu, ödeme emrinin 08/10/2019 tarihinde … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti’ne tebliğ edildiği, Şirket yetkilisi … tarafından 10/10/2019 tarihli dilekçe ile borcun tamamına, takibe, asıl alacağa, işlemiş faize, faiz oranına, yıllık faiz talebine, tüm fer’ilerine ve ayrıca zaman aşımı yönünde itirazda bulunulduğu, Ankara …İcra Dairesi tarafından 10/10/2019 tarihli karar ile itirazın süresinde olması nedeniyle İ.İ.K 66. Maddesi gereği takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğünün 07/10/2021 tarihli 1785079 sayılı yazısından; yazar …’na ait “… ve uygulama” ile “Türk Medeni kanunu ve Yargısal Yorumlar” ve “… ve Uygulaması” adlı kitapların davacı ve davalı arasında yapılmış sözleşme örnekleri var ise sözleşme örneklerinin bandrol başvurularının basımları yapılmış ise kaç adet basıldığına ilişkin bilgi ve belgelere ilişkin olarak mahkememize gönderilen 07/10/2021 tarihli müzekkere ve eklerinin tetkikinden:
Türk Medeni Kanunu ve Yargısal Yorumlar isimli eser için 12/03/2014 tarihli sözleşmenin ve Süreli Olmayan Yayınlar İçin Bandrol Talep Formu ve Taahhütnamesinin gönderildiği, anılan sözleşmenin tetkikinden; … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti ile Yazar … arasında düzenlenen sözleşmenin 12/03/2014 tarihli olduğu, sözleşme konusunun Türk Medeni Kanunu ve Yargısal Yorumlar isimli kitabın 1. Baskısının çoğaltma ve yayma haklarına ilişkin olduğu, kitaptan 275 adet büyük boy ciltli (16×24 ebat) basılacağı, yazara imza karşılığı 25 adet kitap hediye edileceği, yazarın başka yayınevine bu kitapları veremeyeceği, kitabın baskısı bitmeden yazarın başka yayınevinden çıkarmayacağı, kitabın baskısı bitince yazarla tekrar anlaşma yapmadan … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti tarafından basılmayacağı, kitaptaki tashih yanlışlıkları ve metin yanlışlıklarının tamamen yazarın sorumluluğunda olduğu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde kitabın içeriğinden ve atıflarından doğan sorumluluğun tamamen yazara ait olduğu hususlarında sözleşmenin … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti Şirket Müdürü … … … ve Yazar … tarafından imzalandığı; Süreli Olmayan Yayınlar İçin Bandrol Talep Formu ve Taahhütnamesinin tetkikinden 21/03/2014 tarihinde 978-605-5118-61-7 ISBN numaralı eser için 275 adet Normal Bandrol’ün … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti Şirket Müdürü … … … tarafından teslim alındığı;
… ve Uygulaması isimli eser için 27/05/2013 tarihli sözleşmenin ve Süreli Olmayan Yayınlar İçin Bandrol Talep Formu ve Taahhütnamesinin gönderildiği, anılan sözleşmenin tetkikinden; … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti ile Yazar … arasında düzenlenen sözleşmenin 27/05/2013 tarihli olduğu, sözleşme konusunun … ve Uygulaması isimli kitabın 1. Baskısının çoğaltma ve yayma haklarına ilişkin olduğu, kitaptan 750 adet büyük karton kapak (16×24 ebat) basılacağı, yazara imza karşılığı 25 adet kitap hediye edileceği, yazarın başka yayınevine bu kitapları veremeyeceği, kitabın baskısı bitmeden yazarın başka yayınevinden çıkarmayacağı, kitabın baskısı bitince yazarla tekrar anlaşma yapmadan … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti tarafından basılmayacağı, kitaptaki tashih yanlışlıkları ve metin yanlışlıklarının tamamen yazarın sorumluluğunda olduğu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde kitabın içeriğinden ve atıflarından doğan sorumluluğun tamamen yazara ait olduğu hususlarında sözleşmenin … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti Şirket Müdürü … … … ve Yazar … tarafından imzalandığı; Süreli Olmayan Yayınlar İçin Bandrol Talep Formu ve Taahhütnamesinin tetkikinden 29/05/2013 tarihinde 978-605-5118-16-7 ISBN numaralı eser için 750 adet Normal Bandrol’ün … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti Şirket Müdürü … … … tarafından teslim alındığı;
… Ve Uygulama isimli eser için 27/05/2013 tarihli sözleşmenin ve Süreli Olmayan Yayınlar İçin Bandrol Talep Formu ve Taahhütnamesinin gönderildiği, anılan sözleşmenin tetkikinden; … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti ile Yazar … arasında düzenlenen sözleşmenin 27/05/2013 tarihli olduğu, sözleşme konusunun … Ve Uygulama isimli kitabın 1. Baskısının çoğaltma ve yayma haklarına ilişkin olduğu, kitaptan 400 adet büyük karton kapak (16×24 ebat) basılacağı, yazara imza karşılığı 35 adet kitap hediye edileceği, yazarın başka yayınevine bu kitapları veremeyeceği, kitabın baskısı bitmeden yazarın başka yayınevinden çıkarmayacağı, kitabın baskısı bitince yazarla tekrar anlaşma yapmadan … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti tarafından basılmayacağı, kitaptaki tashih yanlışlıkları ve metin yanlışlıklarının tamamen yazarın sorumluluğunda olduğu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde kitabın içeriğinden ve atıflarından doğan sorumluluğun tamamen yazara ait olduğu hususlarında sözleşmenin … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti Şirket Müdürü … … … ve Yazar … tarafından imzalandığı; Süreli Olmayan Yayınlar İçin Bandrol Talep Formu ve Taahhütnamesinin tetkikinden 16/09/2013 tarihinde 978-605-5118-36-5 ISBN numaralı eser için 400 adet Normal Bandrol’ün … Basım Yayım Ticaret Ltd.Şti Şirket Müdürü … … … tarafından teslim alındığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlığa konu kitapların davacı tarafından yazıldığının ve bunun eser vasfında bulunduğunun çekişmesiz olduğu, sözleşme dışı basım bulunmadığı, tarafların sözleşme içeriklerinde hediye kitap verileceğini bildirdikleri başkaca telif tazminatına yönelik hüküm bulunmadığı, sözleşme kapsamlarına göre telif ücretinin kitap olacağı, söz konusu kitapların davacı yana teslim edildiği, davacı yana yapılan ödemenin ayrıca telif ücreti kararlaştırıldığına karine sayılamayacağı anlaşılmakla davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere:
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Yasasına göre hesaplanan 59,30-TL karar harcının peşin alınan 85,07-TL’den mahsubu ile bakiye 25,77-TL’nin kararın kesinleşmesini müteakip istem halinde davacıya iadesine,
3-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap olunan takdiren 7.375,00-TL maktu ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yargılama gideri sarfedilmediğinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re’sen yatırana iadesine (HMK m.333),
Dair, verilen karar hazır olan taraf vekillerinin yüzlerine karşı tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Bölge Adliye Mahkemelerinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/11/2021

Katip … Hakim …
¸ ¸