Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/117
KARAR NO : 2022/292

DAVA : İtirazın İptali (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/09/2020
KARAR TARİHİ : 04/10/2022

Ankara 14.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2020/437 E. 2020/387 K. Sayılı dosyasında mahkemece görevsizlik kararı verildiği, kararın 06/04/2021 tarihinde kesinleştiği anlaşıldığından davanın mahkememizin yukarıdaki esasına kaydı yapılmış, yapılan açık yargılama sonunda:
DAVA:
Davacı vekil dava dilekçesiyle; taraflar arasında mali hak devir sözleşmesi imzalandığını, davacının yazar, davalının ise yayınevi olduğunu, sözleşme kapsamında davacı tarafından el yazması olarak eserlerin teslim edildiğini, bu çalışmaların karşılığında kendisine sayfa başı 35TL üzerinden 29.750-TL ödenmesi gerektiğini, bu hususun mali hak devir sözleşmesinde yer aldığını, sözleşme kapsamındaki ödemelerin iki taksitte yapılmasının kararlaştırıldığını, ödemelerin yapılmaması nedeniyle davalı tarafa ihtarname gönderildiğini, ihtarname sonrasında müvekkiline emek ve çalışması karşılığında 13.000-TL ödendiğini, davalının sözleşme gereği ödemesi gereken müvekkili alacakları nedeniyle Ankara 19. İcra Müdürlüğünün 2020/5162 sayılı dosyası ile icra takibi başlattıklarını, davalının icra takibine itiraz etmesi nedeniyle takibin durdurulmasına karar verildiğini belirterek Ankara 19. İcra Dairesinin 2020/5162 esas (dava dilekçesinin sonuç ve istem kısmında Ankara Batı İcra Dairesinin 2020/8785 esas) sayılı dosyasında davalının yapmış olduğu itirazın iptaline, icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesiyle; davanın tarafları arasında 02/07/2019 tarihli Mali Hak Devir Sözleşmesinin imzalandığını, davacı tarafın sözleşme ile üstlendiği yükümlülüklerini yerine getirdiğine dair iddiası tümden gerçek dışı olduğunu, edimlerini süresinde ve tam olarak yerine getirmediğini, bu nedenle kararlaştırılan ücrete de hak kazanmadığını, taraflar arasında akdedilen Sözleşmenin 5.10. maddesinde yer alan “Yazar, belirtilen eser(leri) dizgi ve mizanpaj işlemi tamamlandıktan sonra çapraz kontrollerini 15 (onbeş) gün içinde teslim edecektir.” hükmüne göre üstlendiği çapraz kontrol yükümlülüğünü yerine getirmediğini, aramalara cevap vermediğini, davacının bilahare haksız icra takibi başlattığını, tüm bu nedenlerle dava haksız olup, eser sözleşmelerinde yükümlülüğünü yerine getirmeyen iş görenin, işverenden tam ücret talebinde bulunmasının da düşünülemeyeceğini, çapraz kontrol işlemi için sarf edilen harcamaların davacı yanca üstlenilmesi gerektiğini, icra takibi ile ayrıca talep edilen faizin hukuki dayanağı bulunmadığını, açıklanan nedenlerle davacının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davasının reddine, yargılama harç ve giderleri ile vekalet ücretinin de davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
GÖREVSİZLİK KARARI:
Davanın ilk olarak açıldığı Ankara 14.Asliye Ticaret Mahkemesinde açıldığı; mahkemece yapılan inceleme neticesinde 2020/437 E. 2020/387 K. Sayılı görevsizlik kararı verildiği, kararın 06/04/2021 tarihinde kesinleştiği anlaşılarak davanın mahkememizin 2021/117 E. Sırasına kaydı yapılmıştır.
YARGILAMA ve GEREKÇE:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davacı tarafından davacı ile davalı arasındaki sözleşmenin gereği olan yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediği bu kapsamda sözleşme kapsamındaki ödemelerin muaccel hale gelip gelmediği takibe itirazın yerinde olup olmadığı noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
Davanın açılmasını müteakip tarafların dava, cevap, cevaba cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, tescil ve başvuru dosyaları ile Alâkalı ticaret sicil kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, taraflar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yazı İşleri Yönetmeliği’nin 41/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraf vekillerine tahkikat ve yargılamının geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen raporda ve ek raporda özetle: davacı yazarın yükümlülüklerini yerine getirerek 15.057,40-TL tutarlı alacağın 31/01/2020 tarihi itibariyle muaccel hale geldiğini, itirazın iptali ile icranın devamına karar verilmesi halinde icra inkar tazminatı takdiri ile usule yönelik karar verilmesi yönündeki takdirin mahkemeye ait olduğu, bildirilmiştir.
Bilirkişi heyet raporu ve ek raporunda hüküm kurmaya yeterli incelemenin yapıldığı, rapor ve ek raporun usul ve yasaya aykırı yönünün bulunmadığı, hukuki değerlendirmenin nihai olarak mahkememizce yapılacağı anlaşılmakla yeni heyetten rapor alınması veya mevcut bilirkişiden ek rapor alınması yoluna gidilmemiştir.
Alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre;
FSEK’in 1/B maddesinde eser, “Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri” olarak tanımlanmıştır. FSEK md 2/I gereğince, herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler, ilim ve edebiyat eserleri arasında sayılmıştır. FSEK md. 1/B-(b) ve md. 8/I gereğince eser sahibi, “eseri meydana getiren kişi”dir.
Davacı yazar tarafından el yazması olarak hazırlanıp davalı yayınevinin kullanımına sunduğu İlkokul 4. Sınıf düzeyindeki ”Matematik” çalışmalarının 5484 sayılı FSEK’ un Madde 2 bağlamında” İlim ve edebiyat eseri” olduğu kabul edilmiştir.
FSEK md. 13/I “Fikir ve sanat eserleri üzerinde sahiplerinin mali ve manevi menfaatleri bu kanun dairesinde himaye görür.” hükmünü amir olup 13 vd. maddelerde hak sahiplerinin mali ve manevi hakları hükme bağlanmıştır. Buna göre, FSEK’te eser sahiplerinin manevi hakları umuma arz salahiyeti (md. 14), adın belirtilmesi salahiyeti (md. 15) ve eserde değişiklik yapılmasını menetmek (md. 16) olarak; mali hakları ise işleme hakkı (md. 21), çoğaltma hakkı (md. 22), yayma hakkı (md. 23), temsil hakkı (md. 24), umuma iletim hakkı (md. 25) ile pay ve takip hakkı (md. 45) olarak düzenlenmiştir.
FSEK md. 18/I gereğince “Mali hakları kullanma yetkisi münhasıran eser sahibine aittir.” Bununla birlikte, FSEK md. 48/I gereğince, “Eser sahibi veya mirasçıları kendilerine kanunen tanınan mali hakları süre, yer ve muhteva itibariyle mahdut veya gayrimahdut, karşılıklı veya karşılıksız olarak başkalarına devredebilirler.”. Bu devir işlemi FSEK md. 52’de “Mali haklara dair sözleşme ve tasarrufların yazılı olması ve konuları olan hakların ayrı ayrı gösterilmesi şarttır”. denilerek sözleşmeye konu hakların tek tek sayılması ve yazılı geçerlilik şartlarına tabi tutulmuştur.
Taraflar arasında imzalanan Mali Hak Devir Sözleşmesine göre; sözleşmenin taraflarının … BİLİŞİM YAYINCILIK KIRTASİYE TEM. GIDA SAN. İÇ VE DIŞ TİC. LTD.ŞTİ. ve … olduğu, sözleşme tarihinin 02/07/2019 olduğu, söz konusu sözleşmenin ; “Eser Sahibinin İlkokul 1., 2., 3. ve 4. Sınıflar için vucuda getireceği İlkokul Matematik isimli eserlerin tüm mali ve manevi haklarının yayınevine devir ettiği (madde: 5.1), yayınevini yazara 35,00TL/ Sayfa baz alınarak iki taksit halinde ödeme yapılacağı ( madde 5.8), yazarın belirtilen eserlerin el yazmalarını 15/8/2019 ve 10/10/2019 tarihlerinde yayınevine teslim edeceği (madde 5.9) 4, yazarın dizgi ve mizanpaj işlemi yapıldıktan sonra çapraz kontrolleri 15 gün içinde yapacağı (madde: 5.10), tarafların sözleşmede öngörülen yükümlülüklerine uymaması halinde kendisine yapılan bildirime rağmen kendisine bildirilen eksikliğin 90 gün içinde giderilmemesi halinde diğer tarafın fesih hakkını kullanacağı (madde 7.1) “şeklinde olduğu gözlemlenmiştir.
Sözleşme üzerinde sonradan 5.9 uncu maddeye el yazması ile” 3. Sınıf 251 sayfa, 4. Sınıf 221 sayfa, 2. Sınıf 228 sayfa el yazması 21 Ağustos 2019′ da teslim edilmiştir. 1. Sınıf 150 sayfa el yazması 8 Ekim 2019 tarihinde teslim edilmiştir.” notları düşüldüğü ve paraflandığı anlaşılmaktadır.
Sivas 1. Noterliğinin 28 Ocak 2020 tarihli ve 02054 yevmiye numaralı ihtarnamesi incelendiğinde; ihtar edenin …, karşı tarafın … BİLİŞİM YAYINCILIK KIRTASİYE TEM. GIDA SAN. İÇ VE DIŞ TİC. LTD.ŞTİ. olduğu, ihtarnamenin konusunun 02/07/2019 tarihli sözleşme uyarınca ödenmesi gereken alacağın ödenmemesi nedeniyle karşı tarafın ödemekle yükümlü bulunduğu 29.750-TL’nin 31/01/2020 tarihinde ödenmesine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Yazarın davalıya keşide ettiği ihtarname üzerine ödeme tarihleri ve miktarını gösterir 18/02/2020 tarihli 6.500-TL ve 11/06/2020 tarihli 6.500-TL olmakla üzere toplam 13.000-TL ödeme yapıldığına ilişkin ING Bank 19/02/2020 tarihli hesap ekstresinden anlaşılmıştır.
El yazması eser ile basılı eser incelendiğinde, test uygulmalarının tümünde el yazması eserde testler “Değerlendirme” basılı eserde ise “Kendimi Değerlendiriyorum” ifadesi ile yine her sınıf düzeyindeki gerek el yazması gerekse de basılı eserin ünite başlangıçlarında ve konu açıklama öncesinde el yazması eserde “BİLGİ” diğer eser de ise “BİLGİ NOTU” ifadesi ile başlandığı; basılı eserin ünite girişlerindeki kapak kompozisyonlarının düzenlenmesi gibi yaratıcı çalışmalar, test uygulamaları ile ünite başlangıçlarında farklı komutların kullanılmış olması ve basılı esere diğer el yazması eserde olmayan çok az sayıda sayfa eklenmesi dışında yanılma payı ile yukarıda değinilen sonuca tesir etmeyecek şekildeki farklılıkların değerlendirme dışında tutulması halinde ilkokul dört sınıf için yayınlanan Matematik adlı eserlerin el yazması ile davacı yazar tarafından hazırlanan yine ilkokul dördüncü sınıf için hazırlanan Matematik eserlerine % 98 oranında “özdeş” olduğu anlaşılmaktadır.
Davacı yazarın hazırladığı el yazması örnekleri 21/8/2019 ile 8/10/2019 tarihlerinde davalı yayınevine teslim edildiği dosya kapsamındaki delillerden anlaşılmaktadır.
Her ne kadar Mali Hak Devir sözleşmesinin çapraz kontrol için ayrıntılı düzenleme yok ise de davacı yazarın el yazma eserleri yayınevine teslim sonrasında ve baskı aşamasında davalı ile davacı arasında diyalog kurulup kurulmadığı dosyadan anlaşılmamaktadır.
Ancak, davacı yazarın edinimi yerine getirmemesi halinde davalının fesih hakkını kullanması olanaklı olduğu bir yana davacı yazara her hangi bir ihtarnamesine rastlanılmamıştır. Kaldı ki, davacı yazarın davalıya keşide ettiği ihtarname üzerine davalının yürürlükteki sözleşme uyarınca davacıya toplam da 13.000-TL ödeme yapmış olması karşısında davacı yazarın yükümlülüklerini yerine getirmediği iddiasının konu edilemeyeceği, bu durumda davacı yazarın fikri emeğinin karşılığı olan alacağı hak etmiş bulunduğu mahkememizce kabul edilmiştir.
Davacı yazarın davalıya keşide ettiği 28/01/2020 tarihli ihtarname ile alacağın kendisine 31/01/2020 tarihinde ödenmesi ihtarında bulunmuş olması nedeniyle alacağın bu tarih itibariyle muaccel hale geldiği anlaşılmıştır.
Bilirkişi raporu kapsamında hesap edilen davacı alacağının toplamda 28.057,40 TL olabileceği, ihtarname neticesinde banka aracılığı ile davalı tarafından yapılan toplamda 13.000-TL ödeme miktarı düşüldüğünde bakiye 15.057,40-TL alacağın 31/1/2020 tarihi itibariyle muaccel hale geldiği kabul edilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; davanın kısmen kabulü ile Ankara 19. İcra Müdürlüğü’nün 2020/5162 sayılı icra dosyasına itirazın kısmen iptaline, takibin 15.057,40 TL asıl alacak muacceliyet tarihi ve asıl alacak miktarı nazara alındığında 571,76 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 15.629,16 TL alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz işlemek suretiyle devamına, icra inkar tazminatı talebinin reddine karar vermek gerekmiş aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere:
1-Davanın kısmen kabulü ile
Ankara 19. İcra Müdürlüğü’nün 2020/5162 sayılı icra dosyasına itirazın kısmen iptaline, takibin 15.057,40 TL asıl alacak 571,76 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 15.629,16 TL alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz işlemek suretiyle devamına,
İcra inkar tazminatı talebinin reddine,
2-Harçlar Yasasına göre hesaplanan 1.067,63-TL karar harcından peşin alınan 209,99-TL’nin mahsubu ile bakiye 857,64-TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap olunan takdiren 15.000,00-TL ücreti vekâletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine ve reddedilen dava miktarına göre hesap olunan takdiren 1,756,88-TL ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacının yapmış olduğu ve aşağıda dökümü gösterilen 3.579,69-TL yargılama giderinin kabul ve ret oranına göre takdiren 3,000,00-TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yargılama gideri sarfedilmediğinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
7-Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re’sen yatırana iadesine (HMK m.333),
Dair verilen karar, hazır olan taraf vekillerinin yüzüne karşı, tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içinde Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup, usulen anlatıldı. 04/10/2022

Katip … Hakim …
¸ ¸

DAVACI/ MASRAF DÖKÜMÜ
İLK MASRAF : 272,19-TL
GİDER AVANSI :3.307,50-TL
TOPLAM :3.579,69-TL