Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2019/75 Esas – 2021/319
T.C.
ANKARA
1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/75
KARAR NO : 2021/319

DAVA : Endüstriyel Tasarım İle İlgili YİDK Kararının İptali
Endüstriyel Tasarımın hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 18/02/2019
KARAR TARİHİ : 07/10/2021

Mahkememizde görülmekte olan Endüstriyel Tasarım İle İlgili YİDK Kararının İptali, Endüstriyel Tasarımın hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesiyle; müvekkili şirketin kapı ve pencere profilleri üretim, satım, ithalat ve ihracatı ile iştigal etmekte olan dünya çapında şirket olup … …, …, … vs. birçok marka altında üretim ve satış yaptığını, müvekkilinin davalı … A.Ş.’nin …/4,6,7,8,20,22,24,25 ve 26 sıra numaralı tasarım tesciline itiraz ettiğini, Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu(YİDK)’in … kararı ile itirazlarının reddedildiğini ve anılan tasarımın tesciline devam edildiğini, davalının tasarım tescil başvurusunun, birebir aynı olacak şekilde müvekkili şirketin hem 2016 … ve 2016 00891 numaralı tasarım tescil başvurularına konu olan tasarımlar arasında yer aldığını, ayrıca müvekkili şirketin 2016 fiyat kataloglarında ve üç ayrı markasının 2017 fiyat kataloglarında, teknik şartnamelerinde ve TR 2016/030001 numaralı faydalı model belgesinde yer aldığını, davalı şirkete ait itiraz edilen … numaralı tasarım başvurusunun 03.05.2018 tarihli olduğunu, müvekkiline ait itirazların dayanakları olan tasarım tescilleri ve fiyat listeleri/teknik şartnamesi 2016 ve 2017 tarihli olduğunu, müvekkili şirkete ait tasarım ve faydalı model tescillerine konu, fiyat listesi ve teknik şartnamesinde yer alan ürünleri piyasada davalı şirketin tasarım tescil başvurusundan daha önce satışa sunduğunu, bundan dolayı davalıya ait tasarımda yenilik unsurunun bulunmadığını, … A.Ş.’nin müvekkili şirket tarafından devralınan ve müvekkili şirket tüzel kişiliğine dahil olduğunu, itiraza konu tasarımın 2018 03032-4.profili Müvekkiline ait 2016 … numaralı tasarım tescilinde 1.profil ile birebir aynı olduğunu, bu ürünün müvekkili şirkete ait … …’in 2016-2017 yılı fiyat listelerinde, … ve … markalarının 2017 yılı fiyat listelerinde ve teknik şartnamede aynen yer aldığını ayrıca müvekkiline ait TR 2016 030001 Y numaralı faydalı model belgesine konu ‘’Sızdırmazlığı Güçlendirilmiş Sürme Doğrama’’ başlıklı buluşun, açıklamasında 1.numaralı kasa parçasını teşkil ettiğini, itiraza konu tasarımın 2018 03032-6.profili Müvekkiline ait 2016 … numaralı tasarım tescilinde 2.profil ile birebir aynı olduğunu, bu ürünün müvekkili şirkete ait … …’in 2016-2017 yılı fiyat listelerinde, … ve … markalarının 2017 yılı fiyat listelerinde ve teknik şartnamede aynen yer aldığını ayrıca müvekkiline ait TR 2016 030001 Y numaralı faydalı model belgesine konu ‘’Sızdırmazlığı Güçlendirilmiş Sürme Doğrama’’ başlıklı buluşun, açıklamasında 2.numaralı kanat parçasını teşkil ettiğini, itiraza konu tasarımın 2018 03032-7.profili Müvekkiline ait 2016 … numaralı tasarım tescilinde 4.profil ile büyük ölçüde benzer olduğunu, bu ürünün müvekkili şirkete ait … …’in 2016-2017 yılı fiyat listelerinde, … ve … markalarının 2017 yılı fiyat listelerinde ve teknik şartnamede aynen yer aldığını, anılan tasarımın 2018 03032-8.profili, Müvekkil şirkete ait 2016 … numaralı tasarım tescilinde 3.profil ile birebir aynı olduğunu, bu ürünün müvekkili şirkete ait … …’in 2016-2017 yılı fiyat listelerinde, … ve … markalarının 2017 yılı fiyat listelerinde ve teknik şartnamede aynen yer aldığını ayrıca müvekkiline ait TR 2016 030001 Y numaralı faydalı model belgesine konu ‘’Sızdırmazlığı Güçlendirilmiş Sürme Doğrama’’ başlıklı buluşun, açıklamasında 2.numaralı kasa parçasını teşkil ettiğini, itiraza konu tasarımın 2018 03032-25.profili Müvekkiline ait 2016 … numaralı tasarım tescilinde 6.profil ile birebir aynı olduğunu, bu ürünün müvekkili şirkete ait … …’in 2016-2017 yılı fiyat listelerinde, … ve … markalarının 2017 yılı fiyat listelerinde ve teknik şartnamede aynen yer aldığını, itiraza konu tasarımın 2018 03032-20.profili Müvekkiline ait 2016 … numaralı tasarım tescilinde 16.profil ile birebir aynı olduğunu, itiraza konu tasarımın 2018 03032-22.profili müvekkili şirkete ait … …’in 2016-2017 yılı fiyat listelerinde, … ve … markalarının 2017 yılı fiyat listelerinde ve teknik şartnamede aynen yer aldığını, itiraza konu tasarımın 2018 03032-24.profili, müvekkili şirkete ait … …’in 2016-2017 yılı fiyat listelerinde, … ve … markalarının 2017 yılı fiyat listelerinde ve teknik şartnamede aynen yer aldığını, itiraza konu tasarımın 2018 03032-26.profili, müvekkili şirkete ait … …’in 2016-2017 yılı fiyat listelerinde, … ve … markalarının 2017 yılı fiyat listelerinde ve teknik şartnamede aynen yer aldığını ve ayrıca TR 2016 03001 Y numaralı faydalı model belgesine konu ‘’Sızdırmazlığı Güçlendirilmiş Sürme Doğrama’’ başlıklı buluşun 11.numaralı orta bölüm kilitleme elamanını teşkil ettiğini, SMK m.56 gereği sunulan tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt ediciliğe sahip olduğunun kabul edildiğini, itiraza konu tasarımın müvekkilinin çok önceden piyasaya sürdüğü ve satışa arz ettiği ürünlerin aynısı olduğunu, bundan dolayı yeni olmayan tasarımlar olduğunu, müvekkili şirketin tasarım tescil belgeleri, faydalı model belgesi, fiyat listeleri ve teknik şartnamede yer alan ürün tasarımlarının, itiraza konu tasarımlarla bire bir aynı olması da, itiraza konu tasarımın herhangi bir ayırt ediciliği olmadığını da açıkça ortaya koyduğu iddialarına konu ederek 2018 03032 sayılı tasarım başvurusu hakkında verilen … sayılı YİDK kararının iptalini ve itiraza konu tasarımlarının hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı TÜRKPATENT vekili cevap dilekçesiyle, SMK m.56/1 hükmüne göre; tasarım, yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla SMK ile korunan haklar ile korunacağını, SMK m.56/4 hükmüne göre; başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış tasarımın yeni olduğunu, sadece küçük farklılıklar içermesinin aynı olduğuna kabul edildiğini, SMK m.56/5 gereği bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim; başvuru veya rüçhan tarihinden önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise o tasarım ayırt edici niteliğe sahip olduğunu, somut olayda 2018 03032/4 sıra numaralı profil tasarımı ile itiraza gerekçe gösterilen 2016 045635/1 sıra numaralı tasarımda üst odacıklar ve yanlardaki ‘’c’’ şekilleri farklı iken, alt odacıklardaki ‘’c’’ şekline karşılık set çıkıntısı mevcut olduğunu, 2018 03032/6 sıra numaralı profil tasarımı ile itiraza gerekçe gösterilen 2016 045635/1 sıra numaralı tasarımda üst odacıklar ve yanlardaki ‘’c’’ şekilleri, alt odacık üst kısımları, alttaki odacık sayıları/şekilleri ve ‘’c’’ oluşumları farklı olduğunu, 2018 03032/7 sıra numaralı profil tasarımı ile itiraza gerekçe gösterilen 2016 045635/4 sıra numaralı tasarımda yay benzerliği dışında benzerlik bulunmadığını, 2018 03032/8 sıra numaralı profil tasarımı ile itiraza gerekçe gösterilen 2016 045635/3 sıra numaralı tasarımda üst bölmeler ile gövde birleşim şekilleri, odacık sayıları/şekilleri ve ‘’c’’ oluşumları farklı, alt kısımdaki odacık sayıları/şekilleri farklı olduğunu, 2018 03032/20 sıra numaralı profil tasarımı ile itiraza gerekçe gösterilen 2018 00891/16 sıra numaralı tasarımda üst bölmeler/ sayıları ve ‘’c’’ oluşumlarının, orta kısmının farklı olduğunu, 2018 03032/25 sıra numaralı profil tasarımı ile itiraza gerekçe olan 2016 045635/6 sıra numaralı tasarım basit yapılı ürünlere ilişkin olduğu için üst kısımdaki çıkındaki kıvrım ve alt kıvrımların yay farklarının yeterli görüldüğünü, 2018 03032/22 sıra numaralı profil tasarımı ile itiraz ekinde sunulan katalogda yer alan ve itiraza gerekçe gösterilen üründe ters ‘’u’’ birleşimleri ve yapılarının farklı olduğunu, 2018 03032/24 sıra numaralı profil tasarımı ile itiraz ekinde sunulan katalogda yer alan ve itiraza gerekçe gösterilen üründe ters ‘’u’’ birleşimleri ve yapılarının farklı olduğunu, 2018 03032/26 sıra numaralı profil tasarımı ile itiraz ekinde sunulan katalogda yer alan ve itiraza gerekçe gösterilen üründe genel yapılar farklı olduğu gibi, tek çift parçadan oluşma farkınında olduğunu, 2018 03032/4,6,7,8 sıra numaralı profil tasarımı ile itiraz ekinde sunulan kataloglar ve teknik şartnamede yer alan ve itiraza gerekçe gösterilen ürünlerin itiraza gerekçe gösterilen 2016 … sayılı tescildeki ürüne ait olduğunu belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı şirket vekili cevap dilekçesiyle; müvekkili şirketin Türkiye’nin dört bir yanında iş yaptığını yurtiçi ve yurt dışında güvenilir bir marka haline geldiğini PVC sektöründe … Plastik Sanayi A.Ş. adı altında İstanbul’da sürdürdüğünü, mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararının hukuka ve hakkaniyete tamamen aykırı olduğunu, salt davacının beyanları ile verilen tedbir kararının hakkaniyete aykırı olduğunu, müvekkiline ait 2018 03032 numaralı 04,06,07,08,20,22,24,25,26 sıra numaralı tasarımların SMK’da öngörüldüğü üzere yenilik ve ayırt edicilik kriterlerini taşıdığını, müvekkiline ait tasarımların davacı firmanın benzer olduğunu iddia ettiği tasarımların “Profil”(Kapı pencerelerde) özellikli olmaları dışında genel görünüm itibarıyla benzerlik göstermediği, Profil”(Kapı pencerelerde) olarak anılmakta olan ürünlere ilişkin benzerlik değerlendirmesinde ise SMK 56/6 maddesindeki tasarımcının sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesinin dikkate alınması gerektiğini, söz konusu tasarımlar için ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün kısıtlı olduğunun dikkate alınması gerektiğini, davaya konu sektörde “Profil”(Kapı Pencerelerde) olarak anılmakta olan 2018 03032 numaralı 04,06,07,08,20,22,24,25 ve 26 sıra numaralı tasarım görselleri göz önüne alındığında davacının itiraza mesnet tasarım ve ürünlerinden çok farklı tasarıma sahip olduğunu, 2018 03032-4 numaralı tasarım ile davacıya ait 2016 … numaralı tasarımın benzer olmadığını, müvekkiline ait tasarımın üst üste bindirilmiş görünüm şekli itibarıyla farklı olduğunu benzer olan kısımların teknik zorunluluktan meydana geldiğini, müvekkili … firmasının tasarımlarının tamamen kendine özgü olduğunu, profildeki conta yuvaları, çıta kanalları, dış formu diğer ürünlerde olduğu gibi müvekkilince sürekli geliştirildiğini, benzer olan kısımların teknik zorunluluktan meydana geldiğini, müvekkili … firmasının tasarımlarının tamamen kendine özgü olduğunu, profildeki conta yuvaları, çıta kanalları ve dış görünüşün müvekkilinin diğer profil tasarımlarında da bu noktalarda benzer olduğunu ancak sürekli olarak değişip geliştiğini, müvekkiline ait tasarım muhatap firmanın itiraza gerekçe olarak gösterdiği tasarım ve ürünlerden farklı şekilde tasarlandığını, müvekkiline ait tasarımların davacı yanın tasarımlarına göre farklı ve yeni olduğunu, benzerlik gösteren kısımların teknik fonksiyonun zorunlu kıldığı görünüm özelliklerinden kaynaklandığını, Yenilik ve Ayırt Edicilik kriterini taşımadığı iddiası ile muhatabın başvurunun iptalini talep etmesinin haksız olduğunu, tasarımların öncekilerden tamamen farklı olmasını beklemenin gerçekçi bir yaklaşım olmadığını, tasarımcının daha önceki tasarımlardan esinlenerek yeni bir tasarım meydana getirebileceğini, tasarımlar yönünden taklit yasak olmakla birlikte esinlenmenin serbest olduğunu, müvekkiline ait tasarımların ‘’Profil”(Kapı Pencerelerde) olarak anılan ürünlere ilişkin olmaları dışında herhangi bir benzerlik arz etmeyen müvekkiline ait tasarımın yenilik kriterini taşıdığını, bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim ile diğer bir tasarımın böyle bir kullanıcıda bıraktığı genel izlenim arasında, belirgin bir farklılık varsa tasarımın ayırt ediciliğe sahip olduğunu, tasarımın özgün olup olmadığı dikkate alınarak, tasarım yapmada tasarımcıya ne kadar fazla seçenek sunuyorsa o kadar koruma alanının geniş olduğunu, davacı ile Profil(Kapı Pencerelerde) olmaları dışında herhangi bir benzerlik arz etmediği bu sebeple davacıya ait tasarımlar ile müvekkiline ait tasarımların karışma ihtimalinin olmadığını belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
YARGILAMA:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davalı başvurusuna davacı tarafından yapılan itirazın reddiyle ilgili verilen YİDK kararının yerinde olup olmadığı iptal şartlarının oluşup oluşmadığı ve tasarım tescil edilmiş ise hükümsüzlük şartlarının oluşup oluşmadığı noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
Davanın açılmasını müteakip tarafların dava, cevap, cevaba cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, tescil ve başvuru dosyaları ile Alâkalı ticaret sicil kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, taraflar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip taraf vekillerine tahkikat ve yargılamının geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
Türk Patent’den celbedilen işlem dosyasının tetkikinden; … PLASTİK VE İNŞAAT SANAYİ A.Ş adına yapılan tasarım tescil başvurusunun 2018 03032 tescil numarası ile Tasarım Siciline kaydedildiği, tescile ilişkin bilgilerin 24/05/2018 tarih ve 293 Sayılı Bültende yayımlandığı, ilana … PROFİL TİCARET VE SAN. A.Ş adına itiraz edildiği, itirazların YİDK tarafından incelendiği ve TÜRKPATENT YİDK’nın … sayılı kararı ile; “Yapılan inceleme ve değerlendirmede; 2018 03032/4,6,7,8,20 ve 25 sıra numaralı tasarımlar ile itiraza gerekçe gösterilen 2016 …/1, 2016 …/2, 2016 …/3, 2016 …/4, 2016 …/6 ve 2018 00891/16 sıra numaralı tasarımlar genel izlenim itibariyle farklı görüldüğü gibi, itiraz ekinde sunulan … 2017, … 2017, … 2017 fiyat listeleri ve Legend Teknik Şartname’de yer alan ve itiraza gerekçe gösterilen ürünler de genel izlenim itibariyle farklı görülmüş olup itiraz konusu tasarımlar yenilik ve ayırt edici niteliğe sahip bulunmuştur.’’ şeklinde karar verildiği, eldeki davanın 60 günlük yasal süre içerisinde 18/02/2019 tarihinde açıldığı anlaşılmış, işin esasına girilmiştir.
Bilirkişi kurulunca düzenlenen raporda özetle:davalıya ait …- 4,6,7,8,20,22,24,25 ve 26 nolu tasarım tescillerin davacıya ait mesnet tasarım başvuruları, Fm belgesi ve davacıya ait ürün kataloglarında yer alan 13033, 13034 ve 13035 kodlu ürünler karşısında, nihai kullanımda görülebilir kısımları yönünden yeni ve ayırt edici olarak nitelendirilmesinin mümkün olmadığı, bilgilenmiş kullanıcının ara kullanıcı olarak görülmesi halinde ise yenilik ve ayırt edicilik kriterine haiz olacağı,takdirin mahkemeye ait olduğu, bildirilmiştir.
Bilirkişi raporunun her iki tarafın iddia ve savunmasının kapsamı, taraf delilleri, marka kapsamları dikkate alınarak düzelendiği, hüküm kurmaya yeterli incelemenin yapıldığı, raporun usul ve yasaya aykırı yönünün bulunmadığı, hukuki değerlendirme nihai olarak mahkememizce yapılacağından yeniden rapor alınmasını gerektirir yön bulunmadığı anlaşılmıştır.
Tescilli bir tasarımın sağladığı korumanın kapsamı ve sınırları 10.01.2017 tarihinde yürürlüğe giren 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) ile düzenlenmiştir.
“Yenilik ve ayırt edicilik” başlığı altında düzenlenen 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun 56. maddesi;
“Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur.
Birleşik ürünün parçasının tasarımı, aşağıdaki şartları taşıyorsa yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir:
a) Parça birleşik ürüne takıldığında, birleşik ürünün normal kullanımında görünür durumda olmalıdır.
b) Parçanın görünür durumda olan özellikleri, yenilik ve ayırt edici nitelik şartlarını karşılamalıdır.
Bu maddede yer alan normal kullanım; bakım, servis veya onarım işleri hariç olmak üzere, son kullanıcı tarafından kullanımı ifade eder.
Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce,
dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce,
kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.” şeklindedir.
Aynı Kanun’un “Kamuya sunma” başlıklı 57. maddesi ise;
“Kamuya sunma; sergileme, satış gibi yollarla piyasaya sürme, kullanma, tarif, yayım, tanıtım veya benzer amaçlı faaliyetleri kapsar. Tasarımın gizlilik şartıyla üçüncü bir kişiye açıklanması kamuya sunma sayılmaz.
Koruma talep edilen bir tasarım, başvuru tarihinden veya rüçhan talebi varsa rüçhan tarihinden önceki on iki ay içinde tasarımcı veya halefi ya da bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından veya tasarımcı ya da halefleri ile olan ilişkinin kötüye kullanımı sonucu kamuya sunulması hâlinde bu açıklama tasarımın yeniliğini ve ayırt edici niteliğini etkilemez.” şeklindedir.
6769 sayılı SMK’nın 58. maddesine göre tasarım sahibi, kendi tasarımına kıyasla ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlara karşı bu kanundan doğan haklarını kullanabilir. Koruma kapsamının değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.
Bir tasarımın yeni olabilmesi için, onun aynısının, tescil tarihinden evvel dünyanın her hangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması gerekmektedir. Tasarımların aynı olup olmadığının tespiti için yapılacak benzerlik testinde; aynı izlenimi uyandırma, aynı etkiyi yapma, karıştırılma tehlikesi veya olasılığı incelenemez. Bunlar ikinci aşamaya yani ayırt edicilik tetkikine aittir. Tasarımın yeniliği yoktur diyebilmek için, hükümsüzlüğü istenilen tasarımın, önceden kamuya sunulan (faydalı model, marka ve) tasarım belgelerindeki tasarımlar ile aynı olması şarttır. Terkini talep edilen tasarım öncekinden sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilecektir. Yenilik önceki tasarıma göre belirlenecektir. Aynı kabul edilmeye engel olamayan küçük ayrıntılarda farklılık hâkimin takdirine göre belirlenecektir. Burada şu ölçü verilebilir; fark, aynı olmayı ortadan kaldırmıyor, mevcut önceki tasarım görünümünü sürdürüyor, fark sadece mevcut görünüme, yani mevcut tasarıma ek, onda bir değişiklik, ondan bir sapma niteliği taşıyorsa, yani farklılık o (mevcut tasarım) esas alınarak ondan hareketle yapılmışsa küçüktür. Bunun dışında kalan farklar ise büyüktür. Yenilik ne özgünlük, ne eşsizlik, ne estetiğe sahip bulunma, ne de estetiğin ve kalitenin basamağıdır.
Başvurusu yapılan bir tasarım yenilik testini geçebilirse ikinci olarak ayırt edicilik incelemesine tâbî tutulur. Bu test bir kıyaslama incelemesidir. Bir tasarımın ayırt ediciliğe sahip bulunması demek, bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile kıyaslanan tasarımın böyle bir kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık bulunması demektir.
Bilgilenmiş kullanıcı ise, tasarımı kullanarak bilgi sahibi olmuş, tasarımı tanıyan, deneyim sahibi kullanıcı demektir. Bilgilenmiş kullanıcı ara veya nihaî tüketicidir. Ancak asla bir uzman değildir. Mahkememiz de bilgilenmiş kullanıcı konumunda bulunan ilgililerin katılımıyla oluşturulmuş bilirkişi heyetinden mütalâa almıştır.
Kıyaslama, tescili istenen tasarım ile kıyaslanan tasarımların tam karşılaştırılması ve değerlendirilmesidir. Ayırt edici niteliğin incelenme ve değerlendirilmesinde, birbirleri ile kıyaslanan tasarımların ilke olarak farklılıklarından çok ortak özelliklerinin değerlendirilmesine ağırlık verilmesini ve tasarımcının tasarımı geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğunun göz önüne alınmasını emredici bir ifadeyle istemiştir. Bilgilenmiş kullanıcının fark edebileceği değişiklikler ise daima göz önünde tutulmalıdır.
Seçenek özgürlüğü ibaresiyle kastedilen, tasarımcıya tasarımına ayırt edicilik vermesi için bir serbest hareket alanının bulunmasıdır. Bunun değerlendirilmesi nesnel olup kişiden kişiye değişmez. Bu nesnel değerlendirmede tekdüze özellik ve nitelikler göz önünde tutulur. Bazı biçimler (=görünümler) nesnenin işlevine sıkı surette bağımlıdırlar. Böyle tasarımlarda tasarımcının hareket alanı pek dardır. Meselâ, bir otomobilin, ütünün ve şişenin şekli gibi. Her otomobil, ütü ve şişe birbirine benzer. Ayırt edicilik için tasarımcının muhakkak nesnenin işlevine ters düşen tasarımlar geliştirmesi beklenemez. Dolayısıyla işlevin yerine getirilebilmesi için zorunlu olan alan dışında yapılabilecek olan tasarımların korunması mümkün olabilecektir. Seçenek özgürlüğünün hiç bulunmadığı hâllerde ise tasarım zaten korunamaz.
Bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde;

DAVA KONUSU İTİRAZA GEREKÇE
DAVALI TASARIMI DAVACI TASARIMLARI
Profillerin ara mamul olması çoğu zaman nihai tüketicinin profilin salt dışı görünümü ile muhatap olmasına sebep olmaktadır. Bu tür ürünlerle sıradan tüketiciler profilin kullanıldığı ürünlerin(pencere, kapı vs.) iç kısmı değil dış kısmı ile temas etmektedir. Bu açıdan bakıldığında somut olayda bilgilenmiş kullanıcı bitmiş ürünleri kullanan nihai kişilerdir. Tasarım hukukun doğası gereği görünmeyen kısım yönünden inceleme yapılması mümkün görülmemiştir.
Davalıya ait 2018 03032 – 4 numaralı tasarım ile davacıya ait 2016 … – 1 numaralı tasarım karşılaştırıldığında; her iki profil iki yüze (face) sahip odacıklı profillerdir. Davacı profilindeki vida oyuğu (screwboss) odacık içerisindeyken davalı profilinde odacık dışındadır . Sağ taraftaki davacı ve davalıya ait profiller de benzer değildir. Nitekim davacıya ait tasarımda orta kısımdaki C şekline benzer tırnağın alt ucu şekle zıt yönde uzadığı görülmüştür. Davacı ürününde ayak kısmı daha kalın ve içerisi odacık halini andırırken davalıya ait tasarımın kalınlığı içerisinde odacık olup olmadığı hususu tam olarak anlaşılamamaktadır. Bu meyanda Davacıya ait 2016/…-1 nolu tasarım ile davalıya ait …-4 nolu tasarımlar bilgilenmiş kullanıcının ara kullanıcı olarak görülmesi halinde farklı ve birbirinden bağımsız tasarımlar olarak algılanabileceği, nihai kullanımda görünen kısımlar üzerinden bilgilenmiş kullanıcının nihai kullanıcı olduğu faraziyesinden hareketle değerlendirme yapıldığında ise yeni ve ayırt edicilik kriterini sağlamayacağı anlaşılmıştır.
Davalıya ait 2018 03032 – 6 nolu tescil ile davacıya ait 2016 … – 2 nolu tescil karşılaştırıldığında; her iki profil de “Z” harfinin ters kullanıma benzeyen bir form şeklinde oluşturulmuştur. Her iki profilin ayak kısmında yer alan çıkıntı ucunda tırnak olarak tabir edilen bölge bulunmakta, davacı profilindeki tırnak ile davalı profilindeki tırnaklar ihtiva ettikleri geometrik şekil olarak ayrışmaktadır. Keza aynı durum profillerin üst kısmında bulunan tırnaklarda da yer almakta olup her iki profil genel form, dizayn ve bütün olarak benzer görülmemiştir. Bu meyanda davacıya ait 2016/…-2 nolu tasarım ile davalıya ait …-6 nolu tasarımlar bilgilenmiş kullanıcının ara kullanıcı olarak görülmesi halinde farklı ve birbirinden bağımsız tasarımlar olarak algılanabileceği nihai kullanımda görünen kısımlar üzerinden bilgilenmiş kullanıcının nihai kullanıcı olduğu faraziyesinden hareketle değerlendirme yapıldığında ise yeni ve ayırt edicilik kriterini sağlamayacağı anlaşılmıştır.
Davalıya ait … – 8 nolu tescil ile davacıya ait 2016/… – 3 nolu tescil karşılaştırıldığında, her ikisinin “T” harfine benzer bir yapıda oldukları, her iki profilinde üst yüzeyleri ucunda geri büküm (backbend) bulunmamaktadır. Geri bükümlerin ucunda yer alan tırnakların farklılaştığı görülmektedir. Davacıya ait profilin odacık duvarlarının dış kısmında yer alan ve profil ile paralel uzayan çıkıntının var olduğu, buna karşın dava konusu tasarımda böyle bir çıkıntının olmadığı gözlenmiştir. Bu meyanda davacıya ait 2016/…-3 nolu tasarım ile davalıya ait …-8 nolu tasarımlar bilgilenmiş kullanıcının ara kullanıcı olarak görülmesi halinde farklı ve birbirinden bağımsız tasarımlar olarak algılanabileceği nihai kullanımda görünen kısımlar üzerinden bilgilenmiş kullanıcının nihai kullanıcı olduğu faraziyesinden hareketle değerlendirme yapıldığında ise yeni ve ayırt edicilik kriterini sağlamayacağı anlaşılmıştır.
Davalıya ait … – 7 nolu tescil ile davacıya ait 2016/… – 4 nolu tescil karşılaştırıldığında; davalıya ait profilin sağ kısmı üstten tırnaklı başka bir parça ile iç içe geçmişken, davacıya ait profilde ise üç katmanlı ve iki aralıklı tırnak setinin var olduğu görülmüştür. Davalıya ait profilin sol tarafında, üst kısımdan başlayarak ortada yer alan duvar ile birleşme suretiyle bir odacık yaratılmıştır. Bu meyanda davacıya ait 2016/…-4 nolu tasarım ile davalıya ait … – 7 nolu tasarımlar bilgilenmiş kullanıcının ara kullanıcı olarak görülmesi halinde farklı ve birbirinden bağımsız tasarımlar olarak algılanabileceği, nihai kullanımda görünen kısımlar üzerinden bilgilenmiş kullanıcının nihai kullanıcı olduğu faraziyesinden hareketle değerlendirme yapıldığında ise yeni ve ayırt edicilik kriterini sağlamayacağı anlaşılmıştır.
Davalıya ait … – 25 nolu tescil ile davacıya ait 2016/… – 6 nolu tescil karşılaştırıldığında; her iki profilinde aşağı yönlü ters dönmüş ve ucunda geri büküm (backbend) bulunan “U” harfini andırdığı görülmüştür. Davalıya ait profilin sağ tarafındaki çıkıntı ucunda başka bir geri büküm (backbend) bulunduğu halde davacıya ait profilindeki çıkıntının düz şekilde uzadığı ve bu noktada farklılaşmış olduğu görülmektedir. Bu meyanda davacıya ait 2016/… – 6 nolu tasarım ile davalıya ait … – 25 nolu tasarımlar bilgilenmiş kullanıcının ara kullanıcı olarak görülmesi halinde farklı ve birbirinden bağımsız tasarımlar olarak algılanabileceği nihai kullanımda görünen kısımlar üzerinden bilgilenmiş kullanıcının nihai kullanıcı olduğu faraziyesinden hareketle değerlendirme yapıldığında ise yeni ve ayırt edicilik kriterini sağlamayacağı anlaşılmıştır.
Davalıya ait … – 20 nolu tasarım tescili ile davacıya ait 2018/00891 – 16 nolu tasarım tescili karşılaştırıldığında; her iki profilin “T” harfine benzer şekilde oluşturulmuş bir ana forma sahip olduğu ve ana formun sol taraflarına eklenen iç bükey yarım çember şeklindeki odacık formunun var olduğu görülmüştür. Davalıya ait iç bükey geçiş noktasının ucunda ve üst kısmında eklentiler mevcut olduğu ancak davacı yana ait mesnet tasarımda bu veya benzeri bir eklentinin var olmadığı görülmekle davalıya ait tasarımın davacıya ait tasarımdan farklılaştığına kanaat getirilmiştir. Ayrıca davacıya ait profilde yer alan iç bükey geçiş noktasının alt kısmında içeri girintili halde bulunan geçiş noktası mevcutken aynı durum davalıya ait üründe bulunmamaktadır. Bu meyanda davacıya ait 2018/00891-16 nolu tasarım ile davalıya ait …-20 nolu tasarımlar bilgilenmiş kullanıcının ara kullanıcı olarak görülmesi halinde farklı ve birbirinden bağımsız tasarımlar olarak algılanabileceği nihai kullanımda görünen kısımlar üzerinden bilgilenmiş kullanıcının nihai kullanıcı olduğu faraziyesinden hareketle değerlendirme yapıldığında ise yeni ve ayırt edicilik kriterini sağlamayacağı anlaşılmıştır.
Davalıya ait … – 22 nolu tescil ile davacıya ait 2016 / 2017 yıllarına ait fiyat listelerindeki 13033 nolu ürün karşılaştırıldığında; davalıya ait tasarımın “U” ve aşağı yönde ters çevrilmiş “U” harflerine benzer bir birleşiminden meydana geldiği görülmüştür. Dosya kapsamına sunulmuş ve davacıya ait deliller arasındaki ürün listelerinde alınan 13033 kodlu ürünün sol kenar duvarında alt kısım bir ayak şeklinde dışarı doğru uzamışken aynı bölgede davalıya ait üründe çıkıntı bulunmamaktadır. Davacıya ait profilin orta duvarında içeri girintili forma tırnak yer alırken davalıya ait tasarımın orta duvarı düz şekilde uzadığı ve dik açı ile bir geçişin mevcut olduğu görülmüştür. Bu farklılıkların varlığı karşısında davalıya ait dava konusu tasarımın mesnet delildeki üründen bilgilenmiş kullanıcının ara kullanıcı olarak görülmesi halinde farklılaştığı, nihai kullanımda görünen kısımlar üzerinden bilgilenmiş kullanıcının nihai kullanıcı olduğu faraziyesinden hareketle değerlendirme yapıldığında ise yeni ve ayırt edicilik kriterini sağlamayacağı anlaşılmıştır.
Davalıya ait … – 24 nolu tescil ile davacıya ait 2016 / 2017 yıllarına ait fiyat listelerindeki 13034 nolu ürün karşılaştırıldığında, dosya kapsamına sunulmuş ve davacıya ait deliller arasındaki ürün listelerinde alınan 13034 kodlu ürünün sağ ucunda yer alan çıkıntı noktasında davalıya ait üründen ayrıldığı görülmüştür. Davacıya ait ürünün orta duvarında içe girintili bir tırnak bulunurken davalı ürünün ilgili duvar kısmının düz uzadığı görülmektedir. Son olarak davacıya ait ürünün üst kısmındaki formun kenarları dik şekilde birleşen bir form almışken davalı ürününde bu kısım bir çanı andıran köşeleri dik olamayan şekilde tasarlanmıştır.(III) Bu farklılıkların varlığı karşısında davalıya ait dava konusu tasarımın bilgilenmiş kullanıcının ara kullanıcı olarak görülmesi halinde farklılaştığı, nihai kullanımda görünen kısımlar üzerinden bilgilenmiş kullanıcının nihai kullanıcı olduğu faraziyesinden hareketle değerlendirme yapıldığında ise yeni ve ayırt edicilik kriterini sağlamayacağı anlaşılmıştır.
Davalıya ait … – 26 nolu tescil ile davacıya ait 2016 / 2017 yıllarına ait fiyat listelerindeki 13035 nolu ürün karşılaştırıldığında, her iki tarafa ait tasarımın birbiri içerisine geçmiş iki farklı parçadan oluştuğu görülmektedir. Davacıya ait üründe üstte kalan kalan parçanın ucunda geri büküm (backbend) bulunduğu halde davalı ürünün düz bir formda olduğu görülmektedir. Üst parçanın orta kısmında davacıya ait üründe bir tırnak bulunmaktadır. Son olarak davacıya ait üründe altta kalan parçanın burnu içeri doğru uzarken üstten gelen parçanın ucu uzayan burnun yapısına uygun olarak tasarlandığı görülmektedir. Davalıya tasarımda ise ilgili kısım uzamamakta ve her iki profilde bulunan parçaların birleşim noktalarında ciddi oranda farklılık bulunmaktadır. Bu farklılıkların varlığı karşısında davalıya ait dava konusu tasarımın bilgilenmiş kullanıcının ara kullanıcı olarak görülmesi halinde farklılaştığı, nihai kullanımda görünen kısımlar üzerinden bilgilenmiş kullanıcının nihai kullanıcı olduğu faraziyesinden hareketle değerlendirme yapıldığında ise yeni ve ayırt edicilik kriterini sağlamayacağı anlaşılmıştır.
Dosyaya sunulan bilirkişi raporunda belirtildiği üzere; dava konusu tasarımların, karşılaştırma konusu diğer tasarımlar ve belgeler karşısında nihai kullanımda görülebilir kısımları yönünden yeni ve ayırt edici olarak nitelendirilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmış davanın kabulü ile TPMK YİDK’nın … sayılı kararın iptaline, davalıya ait … kod nolu tasarımının hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere:
1-Davanın kabulü ile
TPMK YİDK’nın … sayılı kararın iptaline,
Davalıya ait … kod nolu tasarımının hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine,

2-Harçlar Yasasına göre hesaplanan 59,30-TL karar harcından peşin alınan 44,40-TL’nin mahsubu ile bakiye 14,90-TL’nin davalılardan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap olunan takdiren 5.900,00-TL maktu ücreti vekâletin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacının yapmış olduğu ve aşağıda dökümü gösterilen 2.565,75-TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
5-Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re’sen yatırana iadesine (HMK m.333),
Dair verilen karar, hazır olan taraf vekillerinin yüzüne karşı, tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içinde Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup, usulen anlatıldı. 07/10/2021