Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2019/372 Esas – 2022/62
T.C.
ANKARA
1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/372
KARAR NO : 2022/62
HAKİM : Nuray ŞİMŞEK 122505
KATİP : Ömer BULUT 110177

DAVACI : …
VEKİLİ : Av.
DAVALI : …

VEKİLİ : Av.

DAVALI :
VEKİLİ :

DAVA : Endüstriyel Tasarım İle İlgili Kurum Kararının İptali
Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 16/12/2019
KARAR TARİHİ : 01/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan endüstriyel tasarım ile ilgili kurum kararının iptali, endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesiyle;davalı şirketin başvuruda bulunduğu 2016 04656 numaralı çoklu tasarımların tamamının yeni ve ayırt edici olmadığını, dava konusu tasarımların dikey soğutucu/dondurucuya ilişkin olduğunu, bu tasarımların birebir benzeri veya ayırt edilemeyecek kadar benzerinin dünyanın çeşitli ülkelerinde ve Türkiye’de uzun yıllardır üretilmekte ve pazarlanmakta olduğunu, müvekkili tarafından …’e yapılan itirazda davalı şirketin dava konusu tasarımı ile birebir aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer olan tasarımların ayrıntılı şekilde belirtildiğini, ancak davalı Kurum kararında bu tasarımların hiçbirisinin dikkate alınmadığını, tasarımların çerçeve, kapak, ızgara yapılarındaki benzerlik ve tasarımların genel görünüm olarak bıraktığı izlenim dikkate alınmadan müvekkilinin itirazının reddedildiğini, dava konusu tasarımların gerek tasarıma yapılan itirazda gerek piyasada uzun yıllardır satışı yapılan anonimleşmiş soğutucu dolaplardan tek farkının kanopi, tekmelik ve yan kısmına “Premium Selection” yazısının bulunması olduğunu, bunların küçük ayrıntılar olup tasarımlara yenilik katmadığını iddia ederek; 2019/T-889 sayılı YİDK kararının iptaline ve 2016 04656/1, 2, 3 numaralı tasarımların hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı … vekili cevap dilekçesiyle, dava konusu tasarıma ilişkin işlem aşamalarını açıkladıktan sonra özetle; dava konusu yapılan YİDK kararıyla davaya konu 2016 04656/1, 2 ve 3 sıra numaralı çoklu tasarımın genel izlenimi ile itiraza gerekçe gösterilen 2013 06756/1, 2013 07649/1, 2013 07649/2, 2013 08352/3, 2013 08352/4, 2013 08352/5, 2013 08352/6, 2013 08735/2, 2014 08405/1, 2015 06018/2 ve 2015 07289/2 numaralı tasarımlar ile huzurdaki başvurudan önceki tarihli internet sitelerinde yer alan ürün görsellerinin kıyaslanmasında; “Soğutucu Dolap” emtiasındaki seçenek özgürlüğü hususu da dikkate alındığında görsel açıdan pek çok farklı özellikleri olduğunu, bilgilenmiş kullanıcı gözünden bakıldığında da aralarında genel izlenim itibariyle belirgin bir farklılık bulunduğunu, YİDK kararının usule ve hukuka uygun olduğunu belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı şirket vekili cevap dilekçesiyle; müvekkilinin dava konusu yapılan tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik kriterlerini haiz olduğunu, davacının tasarımlara ilişkin itirazlarının dayanaktan yoksun olduğunu, YİDK kararının yerinde olduğunu, dava konusu 2016 04656/1, 2 ve 3 sıra nolu tasarımların itiraza dayanak gösterilen tasarımlar karşısında yeni ve ayırt edici olduğunu, ayırt edicilik değerlendirmesinde soğutucu/dondurucu dolaplar bakımından tasarımcının özgürlük alanı kısıtlılığının dikkate alınması gerektiğini, dikey soğutucular bakımından tasarımcının özgürlük alanının çok da geniş olmadığını belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
YARGILAMA:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davalı başvurusuna davacı tarafından yapılan itirazın reddiyle ilgili verilen YİDK kararının yerinde olup olmadığı iptal şartlarının oluşup oluşmadığı ve davalının tescil ettirdiği endüstriyel tasarımın yeni ve ayırt edici olup olmadığı, mutlak yenilik unsurunu taşıyıp taşımadığı noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
Davanın açılmasını müteakip tarafların dava, cevap, cevaba cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, tescil ve başvuru dosyaları ile alâkalı ticaret sicil kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, taraflar sulhe ve arabuluculuğa teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip taraf vekillerine son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
Türk Patent’den celbedilen işlem dosyasının tetkikinden;
Davaya konu “Soğutucu Dolap” ürününü konu alan çoklu tasarım tescil başvurusu, … Makinaları San. Tic. A.Ş. vekili tarafından, 17.06.2016 tarihli dilekçe ile yayın erteleme talepli olarak yapılmış ve söz konusu başvuru 2016/04656 kod numarası verilerek işleme alındığı, 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin (554 sayılı KHK) 32’nci maddesi uyarınca yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda, anılan başvuru -yasaya aykırı bir husus bulunmadığından- 09.05.2019 tarih ve 316 sayılı Resmi Endüstriyel Tasarım Bülteni’nde yayınlanarak ilan edildiği, 2016 04656 sayılı tasarıma altı aylık yasal itiraz süresi içinde, 554 sayılı KHK m.37 uyarınca, … Tüketim Malları İç ve Dış Tic. San. A.Ş. vekili tarafından 07.08.2019 tarihli dilekçe ile; … nezdindeki 2013 06756/1, 2013 07649/1, 2013 07649/2, 2013 08352/3, 2013 08352/4, 2013 08352/5, 2013 08352/6, 2013 08735/2, 2014 08405/1, 2015 06018/2, 2015 07289/2 sıra numaralı tasarımlar ile huzurdaki başvurudan önceki tarihli internet sitelerinde yer alan ürün görselleri mesnet gösterilmek suretiyle, yenilik ve ayırt edici niteliği bulunmadığından bahisle itirazda bulunulduğu, söz konusu itiraz ve karşı görüşlerin YİDK’da görüşüldüğü ve YİDK’nın 31.10.2019 tarih ve 2019/T-889 sayılı kararı ile; “Yapılan inceleme ve değerlendirmede; 2016 04656/1, 2 ve 3 sıra numaralı tasarımlar ile itiraza gerekçe gösterilen 2013 06756/1, 2013 07649/1, 2013 07649/2, 2013 08352/3, 2013 08352/4, 2013 08352/5, 2013 08352/6, 2013 08735/2, 2014 08405/1, 2015 06018/2 ve 2015 07289/2 numaralı tasarımlar genel izlenim itibariyle farklı görüldüğü gibi, itiraz ekinde sunulan ve işbu tescilin başvuru tarihinden önceki tarihlere ait internet çıktılarında yer alan ve itiraza gerekçe gösterilen ürünler de genel izlenim itibariyle farklı görülmüştür. Sonuç olarak, itiraz konusu 2016 04656/1, 2 ve 3 sıra numaralı tasarımlar yenilik ve ayırt edici niteliğe sahip bulunmuştur.” gerekçeleriyle itirazın reddine ve 2016 04656/1, 2 ve 3 sıra numaralı tasarımların tescilinin devamına karar verilmiştir.” şeklinde karar verildiği; eldeki davanın 60 günlük yasal süre içerisinde 16/12/2019 tarihinde açıldığı anlaşılmış, işin esasına girilmiştir.
Bilirkişi kurulunca düzenlenen raporda, ek çoğunluk raporunda ve eksik görüşe ilişkin alınan ek raporda özetle: dava konusu tasarımların, davacının marka işlem dosyası ve dava dosyasında itiraz gerekçesi olarak ileri sürdüğü tasarımlar karşısında yenilik ve ayırt edicilik unsurlarını içerdiği, dava konusu tasarımların, davacının marka işlem dosyası ve dava dosyasında itiraz gerekçesi olarak ileri sürdüğü çeşitli internet sitelerindeki ürün görselleri karşısında yenilik ve ayırt edicilik unsurlarını içerdiği, mutlak yenilik hususuna ilişkin araştırmalar neticesinde dava konusu yapılan tasarımların yenilik kırıcı benzerlerine rastlanmadığı, takdirin mahkemeye ait olduğu, bildirilmiştir.
Bilirkişi raporunun, ek çoğunluk raporunun ve eksik görüşe ilişkin alınan ek raporun birlikte değerlendirilmesi neticesinde, her iki tarafın iddia ve savunmasının kapsamı, taraf delilleri dikkate alınarak düzelendiği, hüküm kurmaya yeterli incelemenin yapıldığı, raporların usul ve yasaya aykırı yönünün bulunmadığı, hukuki değerlendirmenin nihai olarak mahkememizce yapılacağı anlaşılmakla yeni heyetten rapor alınması veya mevcut bilirkişi heyetinden yeniden ek rapor alınması yoluna gidilmemiştir.
GEREKÇE:
Tescilli bir tasarımın sağladığı korumanın kapsamı ve sınırları 10.01.2017 tarihinde yürürlüğe giren 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) ile düzenlenmiştir.
“Yenilik ve ayırt edicilik” başlığı altında düzenlenen 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun 56. maddesi;
“Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur.
Birleşik ürünün parçasının tasarımı, aşağıdaki şartları taşıyorsa yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir:
a) Parça birleşik ürüne takıldığında, birleşik ürünün normal kullanımında görünür durumda olmalıdır.
b) Parçanın görünür durumda olan özellikleri, yenilik ve ayırt edici nitelik şartlarını karşılamalıdır.
Bu maddede yer alan normal kullanım; bakım, servis veya onarım işleri hariç olmak üzere, son kullanıcı tarafından kullanımı ifade eder.
Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce,
dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce,
kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.” şeklindedir.
Aynı Kanun’un “Kamuya sunma” başlıklı 57. maddesi ise;
“Kamuya sunma; sergileme, satış gibi yollarla piyasaya sürme, kullanma, tarif, yayım, tanıtım veya benzer amaçlı faaliyetleri kapsar. Tasarımın gizlilik şartıyla üçüncü bir kişiye açıklanması kamuya sunma sayılmaz.
Koruma talep edilen bir tasarım, başvuru tarihinden veya rüçhan talebi varsa rüçhan tarihinden önceki on iki ay içinde tasarımcı veya halefi ya da bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından veya tasarımcı ya da halefleri ile olan ilişkinin kötüye kullanımı sonucu kamuya sunulması hâlinde bu açıklama tasarımın yeniliğini ve ayırt edici niteliğini etkilemez.” şeklindedir.
6769 sayılı SMK’nın 58. maddesine göre tasarım sahibi, kendi tasarımına kıyasla ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlara karşı bu kanundan doğan haklarını kullanabilir. Koruma kapsamının değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.
Bir tasarımın yeni olabilmesi için, onun aynısının, tescil tarihinden evvel dünyanın her hangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması gerekmektedir. Tasarımların aynı olup olmadığının tespiti için yapılacak benzerlik testinde; aynı izlenimi uyandırma, aynı etkiyi yapma, karıştırılma tehlikesi veya olasılığı incelenemez. Bunlar ikinci aşamaya yani ayırt edicilik tetkikine aittir. Tasarımın yeniliği yoktur diyebilmek için, hükümsüzlüğü istenilen tasarımın, önceden kamuya sunulan (faydalı model, marka ve) tasarım belgelerindeki tasarımlar ile aynı olması şarttır. Terkini talep edilen tasarım öncekinden sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilecektir. Yenilik önceki tasarıma göre belirlenecektir. Aynı kabul edilmeye engel olamayan küçük ayrıntılarda farklılık hâkimin takdirine göre belirlenecektir. Burada şu ölçü verilebilir; fark, aynı olmayı ortadan kaldırmıyor, mevcut önceki tasarım görünümünü sürdürüyor, fark sadece mevcut görünüme, yani mevcut tasarıma ek, onda bir değişiklik, ondan bir sapma niteliği taşıyorsa, yani farklılık o (mevcut tasarım) esas alınarak ondan hareketle yapılmışsa küçüktür. Bunun dışında kalan farklar ise büyüktür. Yenilik ne özgünlük, ne eşsizlik, ne estetiğe sahip bulunma, ne de estetiğin ve kalitenin basamağıdır.
Başvurusu yapılan bir tasarım yenilik testini geçebilirse ikinci olarak ayırt edicilik incelemesine tâbî tutulur. Bu test bir kıyaslama incelemesidir. Bir tasarımın ayırt ediciliğe sahip bulunması demek, bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile kıyaslanan tasarımın böyle bir kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık bulunması demektir.
Bilgilenmiş kullanıcı ise, tasarımı kullanarak bilgi sahibi olmuş, tasarımı tanıyan, deneyim sahibi kullanıcı demektir. Bilgilenmiş kullanıcı ara veya nihaî tüketicidir. Ancak asla bir uzman değildir. Mahkememiz de bilgilenmiş kullanıcı konumunda bulunan ilgililerin katılımıyla oluşturulmuş bilirkişi heyetinden mütalâa almıştır.
Kıyaslama, tescili istenen tasarım ile kıyaslanan tasarımların tam karşılaştırılması ve değerlendirilmesidir. Ayırt edici niteliğin incelenme ve değerlendirilmesinde, birbirleri ile kıyaslanan tasarımların ilke olarak farklılıklarından çok ortak özelliklerinin değerlendirilmesine ağırlık verilmesini ve tasarımcının tasarımı geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğunun göz önüne alınmasını emredici bir ifadeyle istemiştir. Bilgilenmiş kullanıcının fark edebileceği değişiklikler ise daima göz önünde tutulmalıdır.
Seçenek özgürlüğü ibaresiyle kastedilen, tasarımcıya tasarımına ayırt edicilik vermesi için bir serbest hareket alanının bulunmasıdır. Bunun değerlendirilmesi nesnel olup kişiden kişiye değişmez. Bu nesnel değerlendirmede tekdüze özellik ve nitelikler göz önünde tutulur. Bazı biçimler (=görünümler) nesnenin işlevine sıkı surette bağımlıdırlar. Böyle tasarımlarda tasarımcının hareket alanı pek dardır. Meselâ, bir otomobilin, ütünün ve şişenin şekli gibi. Her otomobil, ütü ve şişe birbirine benzer. Ayırt edicilik için tasarımcının muhakkak nesnenin işlevine ters düşen tasarımlar geliştirmesi beklenemez. Dolayısıyla işlevin yerine getirilebilmesi için zorunlu olan alan dışında yapılabilecek olan tasarımların korunması mümkün olabilecektir. Seçenek özgürlüğünün hiç bulunmadığı hâllerde ise tasarım zaten korunamaz.
Bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde;

DAVALI TASARIMLARI DAVACI TASARIMLARI

2016 04656 sayılı 2013 06756/1 sayılı tasarım
1 sayılı tasarım 2013 07649/1 sayılı tasarım
2 sayılı tasarım 2013 07649/2 sayılı tasarım
3 sayılı tasarım 2013 08352/3 sayılı tasarım
2013 08352/4 sayılı tasarım
2013 08352/5 sayılı tasarım
2013 08352/6 sayılı tasarım
2013 08735/2 sayılı tasarım
2014 08405/1 sayılı tasarım
2015 06018/2 sayılı tasarım
2015 07289/2 sayılı tasarım

Dava konusu tasarımlara ilişkin tarifnamenin; (1-1 ) Görseldeki şekil, dikey bir soğutucu dolaptır. Soğutucu dolabın çekmeli bir kapısı bulunmaktadır ve kapının dört tarafı mıknatıslıdır. Kapı açma kolu sol yanda bulunmaktadır. Kapı çerçevesi girintili olup, Bu girinti LED kanalı olarak kullanılabilmektedir. Soğutucu dolabın yerleri ayarlanabilir beş adet modüler rafı bulunmaktadır. Rafların çoğaltılması veya azaltılması mümkündür. Raflar ızgara tipidir. Soğutma dolabının, iç haznesinin üst bölümünde bir adet soğuk hava fanı bulunmaktadır. Soğuk hava çıkış yerleri yuvarlaktır. Soğutma dolabının sağ â“ sol yanlarında marka logosu veya tanıtıcı görseller için alan bulunmaktadır. Soğutma dolabının alt kısmında panjur ve üst alanında kanopi bulunmaktadır. Panjur ve kanopi bütünüyle yaldız rengindedir. Kanopi kısmında kanopi önüne belirli bir mesafe ile monte edilmiş ekstra şeffaf bir levha bulunmaktadır. Bu levha üzeri baskılı bir yüzeydir. Yüzey cam veya pleksiglastır. Kanopi ve panjurun köşeleri vidalıdır. Vidalar üst yüzeyde bulunmaktadır. Panjurun sağ üst köşesinde dijital sıcaklık göstergesi bulunmaktadır. Panjur üzerinde bulunan yazılar – yazılı alan- kesilerek boşaltılmakta ve buradan hava alması sağlanmaktadır. Soğutma dolabının en ve boyun kenarları sert geçişlidir. Dolap 4 adet yuvarlak zemin ayağın üstünde bulunmaktadır. (2-1 ) Görseldeki şekil, dikey bir soğutucu dolaptır. Soğutucu dolabın çekmeli iki kapısı bulunmaktadır ve kapıların dört tarafı mıknatıslıdır. Kapıların açma yerleri birbirlerine bakan orta yerdedir. Kapı çerçeveleri girintili olup, Bu girinti LED kanalı olarak kullanılabilmektedir. Soğutucu dolabın yerleri ayarlanabilir dört adet modüler rafı bulunmaktadır. Rafların çoğaltılması veya azaltılması mümkündür. Raflar izgara tipidir. Soğutma dolabının, iç haznesinin üst bölümünde iki adet soğuk hava fanı bulunmaktadır. Soğuk hava çıkış yerleri yuvarlaktır. Soğutma dolabının sağ – sol yanlarında marka logosu veya tanıtıcı görseller için alan bulunmaktadır. Soğutma dolabının alt kısmında panjur ve üst alanında kanopi bulunmaktadır Panjur ve kanopi bütünüyle yaldız rengindedir. Kanopi kısmında kanopi önüne belirli bir mesafe ile monte edilmiş ekstra şeffaf bir levha bulunmaktadır. Bu levha üzeri baskılı bir yüzeydir. Yüzey cam veya pleksiglastır. Kanopi ve panjurun köşeleri vidalıdır. Vidalar üst yüzeyde bulunmaktadır. Panjurun sağ üst köşesinde dijital sıcaklık göstergesi bulunmaktadır. Panjur üzerinde bulunan yazılar – yazılı alan- kesilerek boşaltılmakta ve buradan hava alması sağlanmaktadır. Soğutma dolabının en ve boyun kenarları sert geçişlidir. Dolap 4 adet yuvarlak zemin ayağın üstünde bulunmaktadır. (3-1) Görseldeki şekil, dikey bir soğutucu dolaptır. Soğutucu dolabın çekmeli üç kapısı bulunmaktadır ve kapıların dört tarafi mıknatıslıdır. Soldan ilk iki kapının açma yerleri birbirlerine bakan orta yerdedir. Üçüncü kapının açma yeri soldadır. Kapı çerçeveleri girintili olup, Bu girinti LED kanalı olarak kullanılabilmektedir. Soğutucu dolabın yerleri ayarlanabilir dört adet modüler rafı bulunmaktadır. Rafların çoğaltılması veya azaltılması mümkündür. Raflar izgara tipidir. Soğutma dolabının, iç haznesinin üst bölümünde iki adet soğuk hava fanı bulunmaktadır. Soğuk hava çıkış yerleri yuvarlaktır. Soğutma dolabının sağ – sol yanlarında marka logosu veya tanıtıcı görseller için alan bulunmaktadır. Soğutma dolabının alt kısmında panjur ve üst alanında kanopi bulunmaktadır. Panjur ve kanopi bütünüyle yaldız rengindedir. Kanopi kısmında kanopi önüne belirli bir mesafe ile monte edilmiş ekstra şeffaf bir levha bulunmaktadır. Bu levha üzeri baskılı bir yüzeydir. Yüzey cam veya pleksiglastır. Kanopi ve panjurun köşeleri vidalıdır. Vidalar üst yüzeyde bulunmaktadır. Panjurun sağ üst köşesinde dijital sıcaklık göstergesi bulunmaktadır. Panjur üzerinde bulunan yazılar – yazılı alan- kesilerek boşaltılmakta ve buradan hava alması sağlanmaktadır. Soğutma dolabının en ve boyun kenarları sert geçişlidir. Dolap 6 adet yuvarlak zemin ayağın üstünde bulunmaktadır.” şeklinde olduğu anlaşılmıştır.
Benimsenen bilirkişi mütalâalarında da ifade olunduğu üzere;
Dava konusu yapılan tasarımın başvurusunun yapıldığı 17.06.2016 tarihinde yürürlükte olan mülga 554 sayılı KHK’da yapılan düzenlemeler uyarınca, bir tasarımın yeni kabul edilebilmesi için başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması gerekir.
Dava konusu yapılan tasarımın başvurusu 17.06.2016 tarihinde yapılmış olmakla birlikte yayın erteleme talebinde bulunulmuş olması nedeniyle başvurudan sonra 09.05.2019 tarihinde yayım gerçekleştirilmiştir.
Bu durumda yenilik incelemesi için dikkate alınması gereken tarih 17.06.2016 dır. Davacının hem marka işlem dosyasında hem dava dosyasında dayanak olarak gösterdiği tasarımlar ile internet sitelerindeki ürün görselleri ile mutlak yenilik hakkında verilen göreve ilişkin araştırmalarda bu tarih ve öncesi dikkate alınacaktır.
Bir tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olması için ise, bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile kıyaslanan görsellerin bilgilenmiş kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması gerekir.
Yenilik ve ayırt edici nitelik hakkındaki değerlendirmenin yapılabilmesi için öncelikle bilgilenmiş kullanıcı profilinin ve dava konusu tasarım açısından seçenek özgürlüğünün belirlenmesi önemlidir.
Somut uyuşmazlığa konu tasarımlar “soğutucu dolap” ürününe ilişkindir. Bu ürünler, dikey soğutuculardan oluşmaktadır ve market gibi alanlarda kullanıma konu olup, içecek vb. ürünlerin soğuk muhafazası için kullanılmaktadır. Bundan dolayı, bilgilenmiş kullanıcı kapsamına bakkal, market, süpermarket gibi alanlarda soğutucu ürünlerin muhafazası ve satışı ile ilgili kişiler girmektedir.
Uyuşmazlık Konusu Ürünler İçin Seçenek Özgürlüğünün Belirlenmesi
Uyuşmazlık konusu (soğutucu dolap) bakımından seçenek özgürlüğüne ilişkin örnekler incelendiğinde, gibi dikey soğutucular bakımından raflar veya kapaklar bakımından satışa konu olacak ürünlerin yerleştirilmesi veya soğukluğun muhafazasının sağlanması için teknik zorunluluk bulunmaktadır. Bu zorunlulukların dışında kalan görsel tüm hususlar, seçenek özgürlüğüne dâhildir ve geniş bir seçenek özgürlüğünün bulunduğundan söz edilebilir. Ancak, çekişme konusunu oluşturan dikey soğutucular bakımından harcı âlem duruma gelmiş olan alanlar da söz konusu olup, bunların da seçenek özgürlüğü dışında bırakılması gerekmektedir. Dikey soğutucularda üstte alınlık (kanopi), ortada dolap içindeki ürünü görünür kılan camlı kapak ve altta hava alımını sağlayan difüzör bulunmaktadır. Belirtilen bu unsurlar, harcı âlemdir. Dolayısıyla bunların da seçenek özgürlüğü kapsamı dışında tutulması gerekmektedir. Bu harcı âlem unsurlar fonksiyonel gereklilikler olup kanopi ve difüzör’e ait oranlar ve form yaklaşımları, difüzör açısından özellikle hava alım kanal geometrisi, yapısı ve yerleşimleri, kanopi açısından iç bükey, dış bükey ve düz olması, kapaklar açısından açılma sistemi, çerçeve yapısı, kol, gölgelendirme uygulaması ve aydınlatma gibi hususlar tasarım açısından değişebilmektedir.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2013 06756/1 sayılı tasarımın karşılaştırılması:
Karşılaştırmaya esas tasarımlar harcı âlem dikdörtgen formda ve ön cephede parçalı yapıdadır. Dava konusu tasarımlar kendi içinde aynı tasarım yaklaşımının farklı hacimlerdeki ve hacme dayalı kapak sayılı versiyonlarıdır. Karşılaştırılan tasarımlarda üstte alınlık (kanopi), ortada tek yön mafsallı camlı kapak altta ise kanopideki gibi bir bilgilendirme alanı bulunmaktadır. Altta bulunan bu alanda genel olarak havalandırma ile ilgili olan difüzör yer almakla beraber dava konusu tasarımlarda bu alan üstteki gibi bir bilgilendirme ekranı ile kapatılmış durumdadır. Alttaki alanın dışında kalan bölümler değerlendirme konusu ürünler için harcı âlemdir. Buna karşın tasarımlar detay seviyesinde karşılaştırıldığında özellikle cam kapak çerçeve yapısının ve difüzör alanlarının farklılaştığı görülmektedir. Dava konusu tasarımda kapak çerçevesi belirgin şekilde parçasız ve önden eş yüksekliğe sahip sathı içerirken, itiraza mesnet 2013 06756/1 nolu tasarımda kapak parçalı çerçeveye sahip olup cam kısım çerçeveden içeride durumdadır. İtiraza mesnet tasarımda kapak kolu da bulunmamaktadır. Difüzör alanı açısından bakıldığında dava konusu tasarımda bu alan üzerine marka yerleştirilme imkânı bulunan bir bilgilendirme ekranı ile kapatılmışken itiraza mesnet tasarımda 3 sıra halde yatay ve dikey delikli bir görsel yapı ile oluşturulmuştur. İtiraza mesnet tasarımda üstte ve altta bilgilendirme ekranı yoktur. Dolayısıyla yukarıda arz olunan değerlendirmelerimiz dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2013 06756/1 nolu tasarımdan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2013 07649/1, 2 sayılı tasarımların karşılaştırılması
Karşılaştırmaya esas tasarımlar harcı âlem dikdörtgen formda ve ön cephede parçalı yapıdadır. Dava konusu tasarımlar kendi içinde aynı tasarım yaklaşımının farklı hacimlerdeki ve hacme dayalı kapak sayılı versiyonlarıdır. Karşılaştırılan tasarımlarda üstte alınlık (kanopi), ortada tek yön mafsallı camlı kapak altta ise kanopideki gibi bir bilgilendirme alanı bulunmaktadır. Altta bulunan bu alanda genel olarak havalandırma ile ilgili olan difüzör yer almakla beraber dava konusu tasarımlarda bu alan üstteki gibi bir bilgilendirme ekranı ile kapatılmış durumdadır. Alttaki alanın dışında kalan bölümler değerlendirme konusu ürünler için harcı âlemdir. Karşılaştırılan tasarımlarda cam kapak yapısı müşterek olup, dava konusu tasarım açısından kapak çerçeve boyunca yapılan bant şeklinde gölgelendirme itiraza mesnet tasarımda yoktur. Bununla beraber itiraza mesnet tasarımda her iki yanda bulunan aydınlatma sistemi dava konusu tasarımda tüm çerçeve boyunca yer almaktadır. Tasarımlara ait kollar da farklılaşmaktadır. Difüzör alanı açısından bakıldığında dava konusu tasarımda bu alan üzerine marka yerleştirilme imkânı bulunan bir bilgilendirme ekranı ile kapatılmışken itiraza mesnet tasarımda çoklu sayıda panjur halde hava giriş kanalları bulunmaktadır. Bununla beraber itiraza mesnet tasarımdaki bu alanda dava konusu tasarımda altta ve üstte yer alan bilgilendirme ekranı yoktur. Dolayısı yukarıda arz olunan değerlendirmelerimiz dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2013 07649/1, 2 nolu tasarımlardan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2013 08352/3, 4, 5, 6 sayılı tasarımların karşılaştırılması
Karşılaştırmaya esas tasarımlar harcı âlem dikdörtgen formda ve ön cephede parçalı yapıdadır. Dava konusu tasarımlar kendi içinde aynı tasarım yaklaşımının farklı hacimlerdeki ve hacme dayalı kapak sayılı versiyonlarıdır. Karşılaştırılan tasarımlarda üstte alınlık (kanopi), ortada tek yön mafsallı camlı kapak altta ise kanopideki gibi bir bilgilendirme alanı bulunmaktadır. Altta bulunan bu alanda genel olarak havalandırma ile ilgili olan difüzör yer almakla beraber dava konusu tasarımlarda bu alan üstteki gibi bir bilgilendirme ekranı ile kapatılmış durumdadır. Alttaki alanın dışında kalan bölümler değerlendirme konusu ürünler için harcı âlemdir. Karşılaştırılan tasarımlarda cam kapaklar çerçeve boyunca bantlıdır. Bununla beraber itiraza mesnet tasarımda her iki yanda bulunan aydınlatma sistemi dava konusu tasarımda tüm çerçeve boyunca yer almaktadır. Tekli dolap yapısı açısından itiraza mesnet tasarımda kapı kolu bulunmamaktadır. Karşılaştıran tasarımlar açısından belirgin fark; altta hava alma bölümündedir. Dava konusu tasarımda bu alan, üzerine marka yerleştirilme imkânı bulunan bir bilgilendirme ekranı ile kapatılmışken itiraza mesnet tasarımda itiraza mesnet tasarımlarda havalandırma delikleri bulunmaktadır ve hem belirgin şekilde bir çerçeve ile oluşturulmuştur. Dolayısıyla yukarıda arz olunan değerlendirmelerimiz dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2013 08352/3, 4, 5, 6 nolu tasarımlardan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2013 08735/2 sayılı tasarımın karşılaştırılması
Karşılaştırılan tasarımlar incelendiğinde kapak tasarımları açısından tamamen farklı görülmüştür. Dava konusu tasarımlar kanopi ve tekmelik kısmından müstakil tek bir kapak yapısına sahip iken itiraza mesnet tasarımda kapak kanopi ve difüzör kapakları ile beraber hareket etmekte, tek bir parça olarak bulunmaktadır. Dava konusu tasarımda tekmelik kısmında bir bilgilendirme alanı bulunmaktadır. Difüzör delikleri, itiraza mesnet tasarımda kapak ile kaplı olup bu unsurlar karşılaştırılan tasarımları belirgin biçimde farklılaşmaktadır. Dolayısıyla yukarıda arz olunan değerlendirmelerimiz dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2013 08735/2 nolu tasarımdan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2014 08405/1 sayılı tasarımın karşılaştırılması
Karşılaştırılan tasarımlar incelendiğinde tamamen farklı görülmüştür. Öncelikli olarak dava konusu tasarım köşeli yapıya sahipken itiraza mesnet tasarım üstte kenarlarda kavislidir. Bununla beraber kapak yapıları tamamen farklıdır. Dava konusu tasarımın kapağı tek parça ve noktasal mesnetli iken itiraza mesnet tasarımın kapağı iki parçalı ve sürgülüdür. Tasarımların kanopi, kapak ve tekmelik oranları tüm kütleye oranla farklı olup, özellikle tekmelik alanları dava konusu tasarımda bilgilendirme ekranı ile kapatılmışken itiraza mesnet tasarımda difüzör alanı çizgisel yapıda oluşturulmuştur ve belirgin biçimde farklılaşmaktadır. Dolayısıyla yukarıda arz olunan değerlendirmelerimiz dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2014 08405/1 nolu tasarımdan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2015 06018/2 sayılı tasarımın karşılaştırılması
Dava konusu tasarım üstte bir kanopi, altta çerçeveli alt kapak ve en altta bilgilendirme ekranı olarak oluşturulmuş bir tekmeliğe sahipken itiraza mesnet tasarımda üstte kanopi bulunmamakta ve cam kapak dolabın en üst noktasına kadar çıkmaktadır. Alt taraf incelendiğinde dava konusu tasarımda bilgilendirme ekranı olarak oluşturulmuş ve dolap boyunca uzanan bölüm bulunurken itiraza mesnet tasarımda tek yönde difüzör alanına ilişkin delikler bulunmaktadır. Dolayısıyla yukarıda arz olunan değerlendirmelerimiz dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2015 06018/2 nolu tasarımdan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2015 07209/2 sayılı tasarımın karşılaştırılması
Dava konusu tasarım üstte bir kanopi altta çerçeveli alt kapak ve en altta bilgilendirme alanı olarak tasarlanmış tekmeliğe sahipken itiraza mesnet tasarımda üstte kanopi bulunmamakta ve cam kapak dolabın en üst noktasına kadar çıkmaktadır. Alt taraf incelendiğinde dava konusu tasarımda dolap boyunca uzanan ve bilgilendirme ekranı olarak tasarlanmış tekmelik bulunurken itiraza mesnet tasarımda bu alanda difüzöre ilişkin tek yönde yerleştirilmiş delikler bulunmaktadır. Dolayısıyla yukarıdaki arz olunan değerlendirmelerimiz dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2015 07289/2 nolu tasarımdan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet … firması ürünü (UBC 690 CL) tasarımın karşılaştırıldığında;
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet ait Cofitalia firması ürünleri arasında yer alan UBC 690 CL kodlu ürün sunulmuştur (http://www.cofitalia.it/prodotto/ubc-690-cl/). İncelenen web sitesinde ürüne ait herhangi bir tarih kaydına rastlanmamıştır.Karşılaştırmaya esas tasarımlar ve ürün görseli dikey soğutucular olup, görsel olarak üç bölmeden (kanopi, kapak ve difüzör ya da tekmelik) oluşmaktadır. Ürün bölüm oranları birbirinden farklı olup tek kapılı versiyon için asli oransal fark difüzör ya da tekmelik kısmında ortaya çıkmaktadır. Dava konusu tasarımlar ile mesnet yapılan ürün görselleri karşılaştırıldığında en belirgin farklardan biri alınlık (kanopi) kısmında yer almaktadır. Dava dışı üçüncü kişi ürünü kanopisi dış bükey şekilde iken dava konusu tasarımlarda kanopi düz ve kapak seviyesindedir. Alt kısımlardaki tekmelik ya da difizörler açısından bakıldığında ise dava konusu tasarımda difüzör görüntüsü olmamakla birlikte bu alanda bilgilendirme ekranı olarak tasarlanmış tekmelik bulunmaktadır. Dava dışı üçüncü kişi ürününde ise alt kısımda difüzör bulunmakta ve çizgi halindedir. Karşılaştırılan görsellerde kapak yapısı gölge bant kullanımı aydınlatma ve kapı kapak kolu açısından farklılaşmaktadır. Dolayısıyla yukarıda arz olunan değerlendirmelerimiz dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet Cofitalia UBC 690 CL kodlu üründen bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet gastro cool ürünü (GCDC800HD) tasarımın karşılaştırıldığında;
Karşılaştırmaya esas tasarımlar ve ürün görseli dikey soğutucular olup, görsel olarak üç bölmeden (kanopi, kapak ve difüzör ya da tekmelik) oluşmaktadır. Ürün bölüm oranları birbirinden farklı olup tek kapılı versiyon için asli oransal fark difüzör ya da tekmelik kısmında ortaya çıkmaktadır. Dava konusu tasarımlar ile mesnet yapılan ürün görselleri karşılaştırıldığında en belirgin farklar alınlık (kanopi) kısmında yer almaktadır. Dava dışı üçüncü kişi ürünü kanopisi dış bükey şekilde iken dava konusu tasarımlarda kanopi düz ve kapak seviyesindedir. Alt kısımlardaki tekmelik ya da difüzörler açısından bakıldığında ise dava konusu tasarımda difüzör görüntüsü olmamakla birlikte bu alanda bilgilendirme ekranı olarak tasarlanmış tekmelik bulunmaktadır. Dava dışı üçüncü kişi ürününde ise alt kısımda difüzör bulunmakta ve yatayda 6 sıra halinde panjur şeklindedir. Panjur üstünde ayrıca bant halinde şerit kapama bulunmaktadır. Karşılaştırılan görsellerde kapak yapısı gölge bant kullanımı aydınlatma ve kapı kapak kolu açısından farklılaşmaktadır. Dolayısıyla yukarıda arz olunan değerlendirmelerimiz dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet ….. …. kodlu ürün görselinden bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet …-…. tasarımın karşılaştırıldığında;
Karşılaştırmaya esas tasarımlar ve ürün görseli dikey soğutucular olup, görsel olarak üç bölmeden (kanopi, kapak ve difüzör ya da tekmelik) oluşmaktadır. Ürün bölüm oranları birbirinden farklı olup tek kapılı versiyon için asli oransal fark difüzör ya da tekmelik kısmında ortaya çıkmaktadır. Dava konusu tasarımlar ile mesnet yapılan ürün görseli karşılaştırıldığında kanopiler düzdür. Ancak, itiraza mesnet dava dışı üçüncü kişi ürünü kanopisi tük kütleden dışarıdadır. Dava konusu tasarımlarda kanopi düz ve kapak seviyesindedir. Alt kısımlardaki tekmelik ya da difüzörler açısından bakıldığında ise dava konusu tasarımda difüzör görüntüsü olmamakla birlikte bu alanda bilgilendirme ekranı olarak dizayn edilmiş tekmelik bulunmaktadır. Dava dışı üçüncü kişi ürününde ise alt kısımda difüzör bulunmakta ve yatayda 4 sıra halinde panjur şeklindedir. Panjurlar alt tekmelikte ortada olup tüm cepheyi kaplamamaktadır. Yanlar düz kapamaya sahiptir. Karşılaştırılan görsellerde kapak yapısı gölge bant kullanımı aydınlatma ve kapı kapak kolu açısından farklılaşmaktadır. Dolayısıyla yukarıda arz olunan değerlendirmelerimiz dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet ….-….kodlu ürün görselinden bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava Konusu Tasarımın Mutlak Yenilik Unsurunu Taşıyıp Taşımadığı
Davalıya ait çoklu tasarımın mutlak anlamda yeni ve ayırt edici olup olmadıkları, tasarım koruması kapsamında kalıp kalmadıkları konusunda bilirkişi heyeti tarafından internet üzerinden yapılan araştırmada, tarih ayarlaması tescil başvuru tarihinden önceye ayarlanmak sureti ile arama motoruna “dikey soğutucu”, “şişe soğutucusu”, “vertical chiller”, “Single Door … Vertical Chiller” gibi birçok arama ifadesi girilerek arama yapıldığı, ayrıca Google arama motoru üzerinden davaya konu tescil görselleri yüklenmek suretiyle de aramalar yapıldığı, yapılan araştırmalarda, davaya konu tasarımların, yenilik kırıcı nitelikte benzerlerine rastlanmadığı görülmüş, bu bakımdan, davalı tasarımının hükümsüzlüğünü etkileyecek bir sonuca ulaşılamamıştır.
Tüm dosya kapsamına göre, dava konusu tasarımların, davacının marka işlem dosyası ve dava dosyasında itiraz gerekçesi olarak ileri sürdüğü tasarımlar karşısında yenilik ve ayırt edicilik unsurlarını içerdiği, dava konusu tasarımların, davacının marka işlem dosyası ve dava dosyasında itiraz gerekçesi olarak ileri sürdüğü çeşitli internet sitelerindeki ürün görselleri karşısında yenilik ve ayırt edicilik unsurlarını içerdiği, dava konusu yapılan tasarımların yenilik kırıcı benzerlerine rastlanmadığı anlaşılmış açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilerek aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Yasasına göre hesaplanan 80,70-TL karar harcından peşin alınan 44,40-TL’nin mahsubu ile bakiye 36,30-TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap olunan takdiren 7.375,00-TL maktu ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalılar tarafından yargılama gideri sarfedilmediğinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re’sen yatırana iadesine (HMK m.333),
Dair, verilen karar hazır olan taraf vekillerinin yüzlerine karşı tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Bölge Adliye Mahkemelerinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 01/03/2022

Katip . Hakim .
¸ ¸