Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2019/368 Esas – 2021/379
T.C.
ANKARA
1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/368
KARAR NO : 2021/379

DAVA : Endüstriyel Tasarımla İlgili Kurum Kararlarının İptali
Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 16/12/2019
KARAR TARİHİ : 18/11/2021

Mahkememizde görülmekte olan endüstriyel tasarım ile ilgili kurum kararının iptali, endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekil dava dilekçesiyle; davalı şirketin başvuruda bulunduğu …/1, 2 ve 3 numaralı tasarımların tamamının yeni ve ayırt edici olmadığını, bu tasarımların birebir benzeri veya ayırt edilemeyecek kadar benzerinin dünyanın çeşitli ülkelerinde ve Türkiye’de uzun yıllardır üretilmekte ve pazarlanmakta olduğunu, müvekkili tarafından TÜRKPATENT’e yapılan itirazda davalı şirketin dava konusu tasarımı ile birebir ayın veya ayırt edilemeyecek kadar benzer olan tasarımların ayrıntılı şekilde belirtildiğini, ancak davalı Kurum kararında bu tasarımların hiçbirisinin dikkate alınmadığını, tasarımların çerçeve, kapak, ızgara yapılarındaki benzerlik ve tasarımların genel görünüm olarak bıraktığı izlenim dikkate alınmadan müvekkilinin itirazının reddedildiğini, dava konusu tasarımların itirazda dile getirilen tasarımların bütün olarak bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık bulunmadığını iddia ederek; … sayılı YİDK kararının iptaline ve …/1, 2 ve 3 numaralı tasarımların hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı TÜRKPATENT vekili cevap dilekçesiyle, dava konusu tasarıma ilişkin işlem aşamalarını açıkladıktan sonra özetle; başvuru konusu …/1, 2 ve 3 sıra numaralı tasarımlar ile itiraza gerekçe gösterilen 2013 06756/1, 2013 07649/1, 2013 07649/2, 2013 08352/3, 2013 08352/4, 2013 08352/5, 2013 08352/6, 2013 08735/2, 2014 08405/1, 2015 06018/2, 2015 07289/2 sıra numaralı tasarımlar ile huzurdaki başvurudan önceki tarihli internet sitelerinde yer alan ürün görsellerinin kıyaslanmasında; “Soğutucu/Dondurucu Dolap” emtiasındaki seçenek özgürlüğü hususu da dikkate alındığında görsel açıdan pek çok farklı özellikleri olduğunu, bilgilenmiş kullanıcı gözüyle bakıldığında da aralarında genel izlenim itibarıyla belirgin bir farklılık bulunduğunu, YİDK kararının usule ve hukuka uygun olduğunu belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı şirket vekili cevap dilekçesiyle; müvekkilinin dava konusu yapılan tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik kriterlerini haiz olduğunu, davacının tasarımlara ilişkin itirazlarının dayanaktan yoksun olduğunu, YİDK kararının yerinde olduğunu, dava konusu …/1, 2 ve 3 sıra nolu tasarımların itiraza dayanak gösterilen tasarımlar karşısında yeni ve ayırt edici olduğunu, ayırt edicilik değerlendirmesinde soğutucu/dondurucu dolaplar bakımından tasarımcının özgürlük alanı kısıtlılığının dikkate alınması gerektiğini, dikey soğutucular bakımından tasarımcının özgürlük alanının çok da geniş olmadığını, müvekkilinin …/1, 2 ve 3 sıra nolu tasarımlarının form açısından değişen trendler ve değişen kullanıcı deneyimleri düşünülerek ve üretim yöntemlerindeki ilerlemeler de göz önüne alınarak geliştirildiğini belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
YARGILAMA:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davalı başvurusuna davacı tarafından yapılan itirazın reddiyle ilgili verilen YİDK kararının yerinde olup olmadığı iptal şartlarının oluşup oluşmadığı ve davalının tescil ettirdiği endüstriyel tasarımın yeni ve ayırt edici olup olmadığı, mutlak yenilik unsurunu taşıyıp taşımadığı noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
Davanın açılmasını müteakip tarafların dava, cevap, cevaba cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, tescil ve başvuru dosyaları ile alâkalı ticaret sicil kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, taraflar sulhe ve arabuluculuğa teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yazı İşleri Yönetmeliği’nin 41/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraf vekillerine son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
Türk Patent’den celbedilen işlem dosyasının tetkikinden;
Davaya konu “Soğutucu Dolap” ürününü konu alan çoklu tasarım tescil başvurusu, … Soğutma Makinaları San. Tic. A.Ş. vekili tarafından, 17.06.2016 tarihli dilekçe ile yayın erteleme talepli olarak yapılmış ve söz konusu başvuru 2016/04651 kod numarası verilerek işleme alındığı, 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin (554 sayılı KHK) 32’nci maddesi uyarınca yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda, anılan başvuru -yasaya aykırı bir husus bulunmadığından- 09.05.2019 tarih ve 316 sayılı Resmi Endüstriyel Tasarım Bülteni’nde yayınlanarak ilan edildiği, … sayılı tasarıma altı aylık yasal itiraz süresi içinde, 554 sayılı KHK m.37 uyarınca, … Dayanıklı Tüketim Malları İç ve Dış Tic. San. A.Ş. vekili tarafından 01.08.2019 tarihli dilekçe ile; TÜRKPATENT nezdindeki 2013 06756/1, 2013 07649/1, 2013 07649/2, 2013 08352/3, 2013 08352/4, 2013 08352/5, 2013 08352/6, 2013 08735/2, 2014 08405/1, 2015 06018/2, 2015 07289/2 sıra numaralı tasarımlar ile huzurdaki başvurudan önceki tarihli internet sitelerinde yer alan ürün görselleri mesnet gösterilmek suretiyle, yenilik ve ayırt edici niteliği bulunmadığından bahisle itirazda bulunulduğu, söz konusu itiraz ve karşı görüşler müvekkil Kurum YİDK’da görüşülmüş ve anılan Kurulun 31.10.2019 tarih ve … sayılı kararı ile, “……/1, 2 ve 3 sıra numaralı tasarımlar ile itiraza gerekçe gösterilen 2013 06756/1, 2013 07649/1, 2013 07649/2, 2013 08352/3, 2013 08352/4, 2013 08352/5, 2013 08352/6, 2013 08735/2, 2014 08405/1, 2015 06018/2, 2015 07289/2 sıra numaralı tasarımlar genel izlenim itibariyle farklı görüldüğü gibi, itiraz elkinde sunulan ve işbu tescilin başvuru tarihinden önceki tarihlere ait internet çıktılarında yer alan ve itiraza gerekçe gösterilen ürünler de genel izlenim itibariyle farklı görülmüştür. Sonuç olarak, itiraz konusu …/1, 2 ve 3 sıra numaralı tasarımlar yenilik ve ayırt edici niteliğe sahip bulunmuştur.” gerekçesine yer verilmek suretiyle itirazın reddine ve …/1, 2 ve 3 sıra numaralı tasarımların tescilinin devamına oybirliği ile karar verildiği, eldeki davanın 60 günlük yasal süre içerisinde 16/12/2019 tarihinde açıldığı anlaşılmış, işin esasına girilmiştir.
Bilirkişi kurulunca düzenlenen raporda ve ek raporda özetle: dava konusu tasarımların, davacının marka işlem dosyası ve dava dosyasında itiraz gerekçesi olarak ileri sürdüğü tasarımlar karşısında yenilik ve ayırt edicilik unsurlarını içerdiği, dava konusu tasarımların, davacının marka işlem dosyası ve dava dosyasında itiraz gerekçesi olarak ileri sürdüğü çeşitli internet sitelerindeki ürün görselleri karşısında yenilik ve ayırt edicilik unsurlarını içerdiği, mutlak yenilik hususuna ilişkin araştırmalar neticesinde dava konusu yapılan tasarımların yenilik kırıcı benzerlerine rastlanmadığı, takdirin mahkemeye ait olduğu, bildirilmiştir.
Bilirkişi raporunun ve ek raporun her iki tarafın iddia ve savunmasının kapsamı, taraf delilleri, marka kapsamları dikkate alınarak düzelendiği, hüküm kurmaya yeterli incelemenin yapıldığı, raporun ve ek raporun usul ve yasaya aykırı yönünün bulunmadığı, hukuki değerlendirmenin nihai olarak mahkememizce yapılacağı anlaşılmakla yeni heyetten rapor alınması veya mevcut bilirkişi heyetinden ek rapor alınması yoluna gidilmemiştir.
GEREKÇE:
Tescilli bir tasarımın sağladığı korumanın kapsamı ve sınırları 10.01.2017 tarihinde yürürlüğe giren 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) ile düzenlenmiştir.
“Yenilik ve ayırt edicilik” başlığı altında düzenlenen 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun 56. maddesi;
“Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur.
Birleşik ürünün parçasının tasarımı, aşağıdaki şartları taşıyorsa yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir:
a) Parça birleşik ürüne takıldığında, birleşik ürünün normal kullanımında görünür durumda olmalıdır.
b) Parçanın görünür durumda olan özellikleri, yenilik ve ayırt edici nitelik şartlarını karşılamalıdır.
Bu maddede yer alan normal kullanım; bakım, servis veya onarım işleri hariç olmak üzere, son kullanıcı tarafından kullanımı ifade eder.
Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce,
dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce,
kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.” şeklindedir.
Aynı Kanun’un “Kamuya sunma” başlıklı 57. maddesi ise;
“Kamuya sunma; sergileme, satış gibi yollarla piyasaya sürme, kullanma, tarif, yayım, tanıtım veya benzer amaçlı faaliyetleri kapsar. Tasarımın gizlilik şartıyla üçüncü bir kişiye açıklanması kamuya sunma sayılmaz.
Koruma talep edilen bir tasarım, başvuru tarihinden veya rüçhan talebi varsa rüçhan tarihinden önceki on iki ay içinde tasarımcı veya halefi ya da bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından veya tasarımcı ya da halefleri ile olan ilişkinin kötüye kullanımı sonucu kamuya sunulması hâlinde bu açıklama tasarımın yeniliğini ve ayırt edici niteliğini etkilemez.” şeklindedir.
6769 sayılı SMK’nın 58. maddesine göre tasarım sahibi, kendi tasarımına kıyasla ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlara karşı bu kanundan doğan haklarını kullanabilir. Koruma kapsamının değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.
Bir tasarımın yeni olabilmesi için, onun aynısının, tescil tarihinden evvel dünyanın her hangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması gerekmektedir. Tasarımların aynı olup olmadığının tespiti için yapılacak benzerlik testinde; aynı izlenimi uyandırma, aynı etkiyi yapma, karıştırılma tehlikesi veya olasılığı incelenemez. Bunlar ikinci aşamaya yani ayırt edicilik tetkikine aittir. Tasarımın yeniliği yoktur diyebilmek için, hükümsüzlüğü istenilen tasarımın, önceden kamuya sunulan (faydalı model, marka ve) tasarım belgelerindeki tasarımlar ile aynı olması şarttır. Terkini talep edilen tasarım öncekinden sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilecektir. Yenilik önceki tasarıma göre belirlenecektir. Aynı kabul edilmeye engel olamayan küçük ayrıntılarda farklılık hâkimin takdirine göre belirlenecektir. Burada şu ölçü verilebilir; fark, aynı olmayı ortadan kaldırmıyor, mevcut önceki tasarım görünümünü sürdürüyor, fark sadece mevcut görünüme, yani mevcut tasarıma ek, onda bir değişiklik, ondan bir sapma niteliği taşıyorsa, yani farklılık o (mevcut tasarım) esas alınarak ondan hareketle yapılmışsa küçüktür. Bunun dışında kalan farklar ise büyüktür. Yenilik ne özgünlük, ne eşsizlik, ne estetiğe sahip bulunma, ne de estetiğin ve kalitenin basamağıdır.
Başvurusu yapılan bir tasarım yenilik testini geçebilirse ikinci olarak ayırt edicilik incelemesine tâbî tutulur. Bu test bir kıyaslama incelemesidir. Bir tasarımın ayırt ediciliğe sahip bulunması demek, bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile kıyaslanan tasarımın böyle bir kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık bulunması demektir.
Bilgilenmiş kullanıcı ise, tasarımı kullanarak bilgi sahibi olmuş, tasarımı tanıyan, deneyim sahibi kullanıcı demektir. Bilgilenmiş kullanıcı ara veya nihaî tüketicidir. Ancak asla bir uzman değildir. Mahkememiz de bilgilenmiş kullanıcı konumunda bulunan ilgililerin katılımıyla oluşturulmuş bilirkişi heyetinden mütalâa almıştır.
Kıyaslama, tescili istenen tasarım ile kıyaslanan tasarımların tam karşılaştırılması ve değerlendirilmesidir. Ayırt edici niteliğin incelenme ve değerlendirilmesinde, birbirleri ile kıyaslanan tasarımların ilke olarak farklılıklarından çok ortak özelliklerinin değerlendirilmesine ağırlık verilmesini ve tasarımcının tasarımı geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğunun göz önüne alınmasını emredici bir ifadeyle istemiştir. Bilgilenmiş kullanıcının fark edebileceği değişiklikler ise daima göz önünde tutulmalıdır.
Seçenek özgürlüğü ibaresiyle kastedilen, tasarımcıya tasarımına ayırt edicilik vermesi için bir serbest hareket alanının bulunmasıdır. Bunun değerlendirilmesi nesnel olup kişiden kişiye değişmez. Bu nesnel değerlendirmede tekdüze özellik ve nitelikler göz önünde tutulur. Bazı biçimler (=görünümler) nesnenin işlevine sıkı surette bağımlıdırlar. Böyle tasarımlarda tasarımcının hareket alanı pek dardır. Meselâ, bir otomobilin, ütünün ve şişenin şekli gibi. Her otomobil, ütü ve şişe birbirine benzer. Ayırt edicilik için tasarımcının muhakkak nesnenin işlevine ters düşen tasarımlar geliştirmesi beklenemez. Dolayısıyla işlevin yerine getirilebilmesi için zorunlu olan alan dışında yapılabilecek olan tasarımların korunması mümkün olabilecektir. Seçenek özgürlüğünün hiç bulunmadığı hâllerde ise tasarım zaten korunamaz.
Bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde;
DAVALI TASARIMLARI DAVACI TASARIMLARI

Dava konusu tasarımlara ilişkin tarifname; ( 1-1 ) Görseldeki şekil, dikey bir soğutucu dolaptır. Soğutucu dolabın çekmeli bir kapısı bulunmaktadır ve kapının dört tarafı mıknatıslıdır. Kapı açma kolu sol yanda bulunmaktadır. Kapı çerçevesi girintili olup, Bu girinti LED kanalı olarak kullanılabilmektedir. Soğutucu dolabın yerleri ayarlanabilir beş adet modüler rafı bulunmaktadır. Rafların çoğaltılması veya azaltılması mümkündür. Raflar ızgara tipidir. Soğutma dolabının, iç haznesinin üst bölümünde bir adet soğuk hava fanı bulunmaktadır. Soğuk hava çıkış yerleri yuvarlaktır. Soğutma dolabının sağ – sol yanlarında marka logosu veya tanıtıcı görseller için alan bulunmaktadır. Soğutma dolabının alt kısmında panjur bulunmaktadır. Panjur üzerinde yuvarlak patern delikler bulunmaktadır. Kanopinin sağ üst köşesinde dijital sıcaklık göstergesi bulunmaktadır. Soğutma dolabının en ve boyun kenarları sert geçişlidir. Dolap 4 adet yuvarlak zemin ayağın üstünde bulunmaktadır. ( 2-1 ) Görseldeki şekil, dikey bir soğutucu dolaptır. Soğutucu dolabın çekmeli iki kapısı bulunmaktadır ve kapıların dört tarafı mıknatıslıdır. Kapıların açma yerleri birbirlerine bakan orta yerdedir. Kapı çerçeveleri girintili olup, Bu girinti LED kanalı olarak kullanılabilmektedir. Soğutucu dolabın yerleri ayarlanabilir dört adet modüler rafı bulunmaktadır. Rafların çoğaltılması veya azaltılması mümkündür. Raflar ızgara tipidir. Soğutma dolabının, iç haznesinin üst bölümünde iki adet soğuk hava fanı bulunmaktadır. Soğuk hava çıkış yerleri yuvarlaktır. Soğutma dolabının sağ – sol yanlarında marka logosu veya tanıtıcı görseller için alan bulunmaktadır. Soğutma dolabının alt kısmında panjur bulunmaktadır. Panjur üzerinde yuvarlak patern delikler bulunmaktadır. Kanopinin sağ üst köşesinde dijital sıcaklık göstergesi bulunmaktadır. Soğutma dolabının en ve boyun kenarları sert geçişlidir. Dolap 4 adet yuvarlak zemin ayağın üstünde bulunmaktadır. ( 3-1 ) Görseldeki şekil, dikey bir soğutucu dolaptır. Soğutucu dolabın çekmeli üç kapısı bulunmaktadır ve kapıların dört tarafı mıknatıslıdır. Soldan ilk iki kapının açma yerleri birbirlerine bakan orta yerdedir. Üçüncü kapının açma yeri soldadır. Kapı çerçeveleri girintili olup, Bu girinti LED kanalı olarak kullanılabilmektedir. Soğutucu dolabın yerleri ayarlanabilir dört adet modüler rafı bulunmaktadır. Rafların çoğaltılması veya azaltılması mümkündür. Raflar ızgara tipidir. Soğutma dolabının, iç haznesinin üst bölümünde iki adet soğuk hava fanı bulunmaktadır. Soğuk hava çıkış yerleri yuvarlaktır. Soğutma dolabının sağ – sol yanlarında marka logosu veya tanıtıcı görseller için alan bulunmaktadır. Soğutma dolabının alt kısmında panjur bulunmaktadır. Panjurun sadece sol alt köşesinde kare şeklindeki bir alanda yuvarlak patern delikler bulunmaktadır. Kanopinin sağ üst köşesinde dijital sıcaklık göstergesi bulunmaktadır. Soğutma dolabının en ve boyun kenarları sert geçişlidir. Dolap 6 adet yuvarlak zemin ayağın üstünde bulunmaktadır. Tasarım işlem dosyası ve dava dosyası kapsamında belirtilen tasarımlar; 2013 06756/1, 2013 07649/2, 2013 08352/3, 4, 5, 6, 2013 08735/2, 2014 08405/1, 2015 06018/2, 2015 07289/2 numaralı tasarımlardır.” şeklinde tanımlanmıştır.
Benimsenen bilirkişi mütalâalarında da ifade olunduğu üzere;
Dava konusu yapılan tasarımın başvurusunun yapıldığı 17.06.2016 tarihinde yürürlükte olan mülga 554 sayılı KHK’da yapılan düzenlemeler uyarınca, bir tasarımın yeni kabul edilebilmesi için başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması gerektiği, dava konusu yapılan tasarımın başvurusu 17.06.2016 tarihinde yapılmış olmakla birlikte yayın erteleme talebinde bulunulmuş olması nedeniyle başvurudan sonra 09.05.2019 tarihinde yayım gerçekleştirildiği, bu durumda yenilik incelemesi için dikkate alınması gereken tarih 17.06.2016 olduğu, davacının hem marka işlem dosyasında hem dava dosyasında dayanak olarak gösterdiği tasarımlar ile internet sitelerindeki ürün görselleri ile mutlak yenilik hakkında verilen göreve ilişkin araştırmalarda bu tarih ve öncesi dikkate alınacağı, bir tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olması için ise, bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile kıyaslanan görsellerin bilgilenmiş kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması gerektiği, yenilik ve ayırt edici nitelik hakkındaki değerlendirmenin yapılabilmesi için öncelikle bilgilenmiş kullanıcı profilinin ve dava konusu tasarım açısından seçenek özgürlüğünün belirlenmesi önemli olduğu anlaşılmıştır.
Somut uyuşmazlığa konu tasarımlar “soğutucu dolap” ürününe ilişkindir. Bu ürünler, dikey soğutuculardan oluşmaktadır ve market gibi alanlarda kullanıma konu olup, içecek vb. ürünlerin soğuk muhafazası için kullanılmaktadır. Bundan dolayı, bilgilenmiş kullanıcı kapsamına bakkal, market, süpermarket gibi alanlarda soğutucu ürünlerin muhafazası ve satışı ile ilgili kişiler girmektedir.
Uyuşmazlık Konusu Ürünler İçin Seçenek Özgürlüğünün Belirlenmesi
Uyuşmazlık konusu (soğutucu dolap) bakımından seçenek özgürlüğüne ilişkin örnekler incelendiğinde; dikey soğutucular bakımından raflar veya kapaklar bakımından satışa konu olacak ürünlerin yerleştirilmesi veya soğukluğun muhafazasının sağlanması için teknik zorunluluk bulunmaktadır. Bu zorunlulukların dışında kalan görsel tüm hususlar, seçenek özgürlüğüne dâhildir ve geniş bir seçenek özgürlüğünün bulunduğundan söz edilebilir. Ancak, çekişme konusunu oluşturan dikey soğutucular bakımından harcı âlem duruma gelmiş olan alanlar da söz konusu olup, bunların da seçenek özgürlüğü dışında bırakılması gerekmektedir. Yukarıdaki örneklerde de olduğu gibi dikey soğutucularda üstte alınlık (kanopi), ortada dolap içindeki ürünü görünür kılan camlı kapak ve altta hava alımını sağlayan difüzör bulunmaktadır. Belirtilen bu unsurlar, harcı âlemdir. Dolayısıyla bunların da seçenek özgürlüğü kapsamı dışında tutulması gerekmektedir. Bu harcı âlem unsurlar fonksiyonel gereklilikler olup kanopi ve difüzör’e ait oranlar ve form yaklaşımları, difüzör açısından özellikle hava alım kanal geometrisi, yapısı ve yerleşimleri, kanopi açısından iç bükey, dış bükey ve düz olması, kapaklar açısından açılma sistemi, çerçeve yapısı, kol, gölgelendirme uygulaması ve aydınlatma gibi hususlar tasarım açısından değişebilmektedir. Bilirkişi heyeti tarafından sunulan örneklerde harcı âlem olarak belirttiği hususlar tasarımda yer almasına karşın her bir unsur için farklı tasarım yaklaşımları da ayrıca bulunmaktadır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2013 06756/1 sayılı tasarımın karşılaştırılması:
Karşılaştırmaya esas tasarımlar harcı âlem dikdörtgen formda ve ön cephede parçalı yapıdadır. Dava konusu tasarımlar kendi içinde aynı tasarım yaklaşımının farklı hacimlerdeki ve hacme dayalı kapak sayılı versiyonlarıdır. Karşılaştırılan tasarımlarda üstte alınlık (kanopi), ortada tek yön mafsallı camlı kapak altta ise hava alımını sağlayan difüzör bulunmaktadır. Bu durum harcı âlemdir. Buna karşın tasarımlar detay seviyesinde karşılaştırıldığında özellikle cam kapak çerçeve yapısının ve difüzör alanlarının farklılaştığı görülmektedir. Dava konusu tasarımda kapak çerçevesi belirgin şekilde parçasız ve önden eş yüksekliğe sahip sathı içerirken, itiraza mesnet 2013 06756/1 nolu tasarımda kapak parçalı çerçeveye sahip olup cam kısım çerçeveden içeride durumdadır. İtiraza mesnet tasarımda kapak kolu da bulunmamaktadır. Difüzör alanı açısından bakıldığında her iki tasarım da fonksiyonun doğası gereği delikli yapı bulunmaktadır. Ancak davaya konu tasarımda delikli yapı daha küçük ve fazla sayıda deliğe sahip iken itiraza mesnet tasarımda 3 sıra halde az ve büyük delikler bulunmakta bununla beraber difüzör alanı kapak çerçevesinin görsel devamını sağlayacak şekilde her iki yanda belirgin dikey ve çıkıntılı yüzey hareketine sahiptir. Bununla beraber itiraza mesnet tasarımdaki bu alanda dava konusu tasarımda yer alan bilgilendirme ekranı yoktur. Dolayısıyla yukarıdaki dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2013 06756/1 nolu tasarımdan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2013 07649/1, 2 sayılı tasarımların karşılaştırılması:
Karşılaştırmaya esas tasarımlar harcı âlem dikdörtgen formda ve ön cephede parçalı yapıdadır. Dava konusu tasarımlar kendi içinde aynı tasarım yaklaşımının farklı hacimlerdeki ve hacme dayalı kapak sayılı versiyonlarıdır. Karşılaştırılan tasarımlarda üstte alınlık (kanopi), ortada tek yön mafsallı camlı kapak altta ise hava alımını sağlayan difüzör bulunmaktadır. Bu durum harcı âlemdir. Karşılaştırılan tasarımlarda cam kapak yapısı müşterek olup, dava konusu tasarım açısından kapak çerçeve boyunca yapılan bant şeklinde gölgelendirme itiraza mesnet tasarımda yoktur. Bununla beraber itiraza mesnet tasarımda her iki yanda bulunan aydınlatma sistemi dava konusu tasarımda tüm çerçeve boyunca yer almaktadır. Tasarımlara ait kollar da farklılaşmaktadır. Difüzör alanı açısından bakıldığında her iki tasarımda fonksiyonun doğası gereği delikli yapı bulunmaktadır. Ancak, davaya konu tasarımda delikli yapı daha küçük ve fazla sayıda deliğe sahip iken itiraza mesnet tasarımda çoklu sayıda panjur halde hava giriş kanalları bulunmaktadır. Bununla beraber itiraza mesnet tasarımdaki bu alanda dava konusu tasarımda yer alan bilgilendirme ekranı yoktur. İki kapaklı ve üç kapaklı versiyonda ait havalandırma kapağı ise tasarımlar açısından tamamen farklılaşmış durumdadır. Dolayısıyla yukarıdaki değerlendirmeler dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2013 07649/1, 2 nolu tasarımlardan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2013 08352/3, 4, 5, 6 sayılı tasarımların karşılaştırılması:
Karşılaştırmaya esas tasarımlar harcı âlem dikdörtgen formda ve ön cephede parçalı yapıdadır. Dava konusu tasarımlar kendi içinde aynı tasarım yaklaşımının farklı hacimlerdeki ve hacme dayalı kapak sayılı versiyonlarıdır. Karşılaştırılan tasarımlarda üstte alınlık (kanopi), ortada tek yön mafsallı camlı kapak altta ise hava alımını sağlayan difüzör bulunmaktadır. Bu durum harcı âlemdir. Karşılaştırılan tasarımlarda cam kapaklar çerçeve boyunca bantlıdır. Bununla beraber itiraza mesnet tasarımda her iki yanda bulunan aydınlatma sistemi dava konusu tasarımda tüm çerçeve boyunca yer almaktadır. Tekli dolap yapısı açısından itiraza mesnet tasarımda kapı kolu bulunmamaktadır. Karşılaştıran tasarımlar açısından belirgin fark; altta hava alma bölümündedir. Delikli yapılar incelendiğinde itiraza mesnet tasarımlarda havalandırma delikleri hem daha belirgin şekildedir hem belirgin şekilde bir çerçeve oluştururken bu durum dava konusu tasarımlarda yer almamaktadır. Dolayısıyla yukarıdaki değerlendirmeler dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2013 08352/3, 4, 5, 6 nolu tasarımlardan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2013 08735/2 sayılı tasarımın karşılaştırıldığında:
Karşılaştırılan tasarımlar incelendiğinde kapak tasarımları açısından tamamen farklı görülmüştür. Dava konusu tasarımlar kanopi ve tekmelik kısmından müstakil tek bir kapak yapısına sahip iken itiraza mesnet tasarımda kapak kanopi ve difüzör kapakları ile beraber hareket etmekte, tek bir parça olarak bulunmaktadır. Dava konusu tasarımda difüzör delikleri açıkta iken itiraza mesnet tasarımda kapak ile kaplı olup difüzörler açısından ise delik yapısı tamamen farklılaşmaktadır. Dolayısıyla yukarıdaki değerlendirmeler dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2013 08735/2 nolu tasarımdan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2014 08405/1 sayılı tasarımın karşılaştırılması:
Karşılaştırılan tasarımlar incelendiğinde tamamen farklı görülmüştür. Öncelikli olarak dava konusu tasarım köşeli yapıya sahipken itiraza mesnet tasarım üstte kenarlarda kavislidir. Bununla beraber kapak yapıları tamamen farklıdır. Dava konusu tasarımın kapağı tek parça ve noktasal mesnetli iken itiraza mesnet tasarımın kapağı iki parçalı ve sürgülüdür. Tasarımların kanopi, kapak ve difüzor oranları tüm kütleye oranla farklı olup, özellikle difüzör alanları delik yapısı (itiraza mesnet tasarımda çizgisel yapıda, dava konusu tasarımda ise delikli yapıda) ve gösterge yeri açısından farklılaşmaktadır. Dolayısıyla yukarıdaki değerlendirmeler dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2014 08405/1 nolu tasarımdan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2015 06018/2 sayılı tasarımın karşılaştırılması:
Dava konusu tasarım üstte bir kanopi, altta çerçeveli alt kapak ve en altta difüzöre sahipken itiraza mesnet tasarımda üstte kanopi bulunmamakta ve cam kapak dolabın en üst noktasına kadar çıkmaktadır. Alt taraf incelendiğinde dava konusu tasarımda dolap boyunca uzanan delikli difüzör bulunurken itiraza mesnet tasarımda delikler tek yönde ve farklı delik yapısına sahiptir. Dolayısıyla yukarıdaki değerlendirmeler dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2015 06018/2 nolu tasarımdan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet 2015 07209/2 sayılı tasarımın karşılaştırılması:
Dava konusu tasarım üstte bir kanopi altta çerçeveli alt kapak ve en altta difüzöre sahipken itiraza mesnet tasarımda üstte kanopi bulunmamakta ve cam kapak dolabın en üst noktasına kadar çıkmaktadır. Alt taraf incelendiğinde dava konusu tasarımda dolap boyunca uzanan delikli difüzör bulunurken itiraza mesnet tasarımda delikler tek yönde ve farklı delik yapısına sahiptir. Dolayısıyla yukarıdaki değerlendirmeler dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet 2015 07289/2 nolu tasarımdan bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet … firması ürünü (UBC 690 CL) tasarımın karşılaştırıldığında;dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet ait … firması ürünleri arasında yer alan … kodlu ürün sunulmuştur (http://www….. İncelenen web sitesinde ürüne ait herhangi bir tarih kaydına rastlanmamıştır. Karşılaştırmaya esas tasarımlar ve ürün görseli dikey soğutucular olup, görsel olarak üç bölmeden (kanopi, kapak ve difüzör) oluşmaktadır. Ürün bölüm oranları birbirinden farklı olup tek kapılı versiyon için asli oransal fark difüzör kısmında ortaya çıkmaktadır. Dava konusu tasarımlar ile mesnet yapılan ürün görselleri karşılaştırıldığında en belirgin farklar alınlık (kanopi) kısmında yer almaktadır. Dava dışı üçüncü kişi ürünü kanopisi dış bükey şekilde iken dava konusu tasarımlarda kanopi düz ve kapak seviyesindedir. Difüzörler açısından bakıldığında ise dava konusu tasarımda difüzör küçük ve yatayda/dikeyde deliklerden oluşurken itiraza mesnet ürün görselinde çizgi halindedir. Karşılaştırılan görsellerde kapak yapısı gölge bant kullanımı aydınlatma ve kapı kapak kolu açısından farklılaşmaktadır. Dolayısıyla yukarıdaki değerlendirmeler dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet … UBC 690 CL kodlu üründen bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet gastro cool ürünü (GCDC800HD) tasarımın karşılaştırıldığında, dava konusu tasarımlar ile gastro cool ürünü (GCDC800HD kodlu ürün) sunulmuştur. İncelenen web sitesinde ürüne ait herhangi bir tarih kaydına rastlanmamıştır. Karşılaştırmaya esas tasarımlar ve ürün görseli dikey soğutucular olup, görsel olarak üç bölmeden (kanopi, kapak ve difüzör) oluşmaktadır. Ürün bölüm oranları birbirinden farklı olup tek kapılı versiyon için asli oransal fark difüzör kısmında ortaya çıkmaktadır. Dava konusu tasarımlar ile mesnet yapılan ürün görselleri karşılaştırıldığında en belirgin farklar alınlık (kanopi) kısmında yer almaktadır. Dava dışı üçüncü kişi ürünü kanopisi dış bükey şekilde iken dava konusu tasarımlarda kanopi düz ve kapak seviyesindedir. Difüzörler açısından bakıldığında ise dava konusu tasarımda difüzör küçük ve yatayda/dikeyde deliklerden oluşurken itiraza mesnet ürün görselinde yatayda 6 sıra halinde panjur şeklindedir. Panjur üstünde ayrıca bant halinde şerit kapama bulunmaktadır. Karşılaştırılan görsellerde kapak yapısı gölge bant kullanımı aydınlatma ve kapı kapak kolu açısından farklılaşmaktadır. Dolayısıyla yukarıdaki değerlendirmeler dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet … GCDC800HD kodlu ürün görselinden bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava konusu tasarımlar ile itiraza mesnet …-Air Mfg LV66HC-1-B tasarımın karşılaştırıldığında; karşılaştırmaya esas tasarımlar ve ürün görseli dikey soğutucular olup, görsel olarak üç bölmeden (kanopi, kapak ve difüzör) oluşmaktadır. Ürün bölüm oranları birbirinden farklı olup tek kapılı versiyon için asli oransal fark difüzör kısmında ortaya çıkmaktadır. Dava konusu tasarımlar ile mesnet yapılan ürün görseli karşılaştırıldığında kanopiler düzdür. Ancak, itiraza mesnet dava dışı üçüncü kişi ürünü kanopisi tük kütleden dışarıdadır. Dava konusu tasarımlarda kanopi düz ve kapak seviyesindedir. Difüzörler açısından bakıldığında ise dava konusu tasarımda difüzör küçük ve yatayda/dikeyde deliklerden oluşurken itiraza mesnet üründe yatayda 4 sıra halinde panjur şeklindedir. Panjurlar alt tekmelikte ortada olup tüm cepheyi kaplamamaktadır. Yanlar düz kapamaya sahiptir. Karşılaştırılan görsellerde kapak yapısı gölge bant kullanımı aydınlatma ve kapı kapak kolu açısından farklılaşmaktadır. Dolayısıyla yukarıdaki değerlendirmeler dava konusu çoklu tasarımın diğer tasarımları için de geçerli olup, dava konusu tasarımların, itiraza mesnet …-Air Mfg LV66HC-1-B kodlu ürün görselinden bilgilenmiş kullanıcı açısından sahip oldukları belirgin farklar nedeniyle farklı görüleceği anlaşılmıştır.
Dava Konusu Tasarımın Mutlak Yenilik Unsurunu Taşıyıp Taşımadığı
Davalıya ait çoklu tasarımın mutlak anlamda yeni ve ayırt edici olup olmadıkları, tasarım koruması kapsamında kalıp kalmadıkları konusunda bilirkişi heyeti tarafından internet üzerinden yapılan araştırmada, tarih ayarlaması tescil başvuru tarihinden önceye ayarlanmak sureti ile arama motoruna “dikey soğutucu”, “şişe soğutucusu”, “….” gibi birçok arama ifadesi girilerek arama yapılmıştır. Ayrıca Google arama motoru üzerinden davaya konu tescil görselleri yüklenmek suretiyle de aramalar yapılmıştır. Yapılan araştırmalarda, davaya konu tasarımların, yenilik kırıcı nitelikte benzerlerine rastlanmamıştır. Bu bakımdan, davalı tasarımının hükümsüzlüğünü etkileyecek bir sonuca ulaşılmamıştır.
Tüm dosya kapsamına göre; dava konusu tasarımların, davacının marka işlem dosyası ve dava dosyasında itiraz gerekçesi olarak ileri sürdüğü tasarımlar karşısında yenilik ve ayırt edicilik unsurlarını içerdiği, dava konusu tasarımların, davacının marka işlem dosyası ve dava dosyasında itiraz gerekçesi olarak ileri sürdüğü çeşitli internet sitelerindeki ürün görselleri karşısında yenilik ve ayırt edicilik unsurlarını içerdiği, mutlak yenilik hususuna ilişkin araştırmalar neticesinde dava konusu yapılan tasarımların yenilik kırıcı benzerlerine rastlanmadığı anlaşılmış, açıklanan nedenlerle davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere:
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Yasasına göre hesaplanan 59,30-TL karar harcından peşin alınan 44,40-TL’nin mahsubu ile bakiye 14,90-TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davalılar kendilerini vekille temsil ettirdiğinden; Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap olunan takdiren 5.900,00-TL maktu ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalılar tarafından yargılama gideri sarfedilmediğinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re’sen yatırana iadesine (HMK m.333),
Dair, verilen karar hazır olan taraf vekillerinin yüzlerine karşı tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Bölge Adliye Mahkemelerinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 18/11/2021