Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Karar
T.C.
ANKARA
1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2018/8
KARAR NO : 2021/81

DAVA : Endüstriyel Tasarımla İlgili Kurum Kararının İptali
DAVA TARİHİ : 04/01/2018
KARAR TARİHİ : 30/03/2021
YAZILDIĞI TARİH : 02/04/2021

Mahkememizde görülmekte olan endüstriyel tasarım ile ilgili kurum kararının iptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekil dava dilekçesiyle; davacı tarafça … sayılı folyolu … deseni başlıklı tasarım başvurusunda bulunulduğunu; davalı şirket tarafından marka başvurusuna itiraz edildiğini ve itiraz gerekçesi olarak dava dışı … Ambalaj Plastik San. ve Tic. A.Ş.’nin 2012’ye ait ürün kataloğunda itiraza konu tasarımın aynısının ve değişik versiyonlarının bulunduğunu ve başvuru ile aynılık derecesinde benzerlik teşkil ettiğini; davalının itirazının dava konusu edilen YİDK’nın … sayılı kararı ile tasarım tescilinin iptaline karar verildiğini; itiraza gerekçe olarak gösterilen 2012 yılına ait olduğu ileri sürülen kataloğun ve faturanın tarihlerinin sonradan eklendiğinin yüzeysel bir inceleme ile dahi görüldüğünü; itiraz gerekçesi fatura ve kataloğun delil niteliğinin bulunmadığını; davalı şirketin dava dışı … Ambalaj Plastik San. ve Tic. A.Ş. ile ticari ya da organik hiçbir bağının bulunmadığını; davalının davacının başvurusuna itiraz etmekte hiçbir hukuki yararının bulunmadığını; Sınai Mülkiyet Hakkı kapsamında itiraz hakkının tasarım hakkı sahibine ait olduğunu; dava dışı … Ambalaj Plastik San. ve Tic. A.Ş.’nin www…com.tr alan isimli kurumsal web sayfasında anılan ürünlerin bulunmadığını; dolayısı ile bu ürünlerin üretildiği ve satıldığı iddiasının gerçekçi olmadığını; davalı şirket tarafından sunulan itiraz dilekçesinin ekinde yer alan kapron sorgulamasında çıkan sonuçların genellikle zeminde kullanılan izolasyon levha örnekleri olduğunu; davacıya ait … levha tasarımına benzer ürünlere yalnızca www…com sitesinde rastlandığını; söz konusu ürünler üzerinde davacıya ait dava konusu tasarımın öncülüğünü teşkil eden … sayılı tasarımda bulunan … marka logosunun bulunduğunu; anılan web sitesinde ürünlerin altında … … isimli ürünün muadillerine kıyasla en iyisi olduğuna ilişkin 2013 tarihli yorumlar bulunduğunu; bu hususun davacının tescil talebinin haklı olduğunu gözler önüne serdiğini; davalı şirketin itirazına dayanak olarak davalı kuruma sunduğu ürün görselinin davacı şirket adına tescilli ürün tasarımına ait görsel olduğunu; bu ürünün davacı şirket tarafından fason olarak dava dışı … A.Ş.’ye ürettirilen ürün olduğunu; ürünün davalı kurum nezdinde tescilli … sayılı ürün olduğunu; davacı tarafça söz konusu tasarımın geliştirilerek dava konusu tasarımın tescil başvurusunda bulunulduğunu; dava konusu kararın hukuka aykırı olduğunu; TÜRKPATENT YİDK’nın … sayılı kararının iptali ile tescil talebinin kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı … vekili cevap dilekçesiyle, tasarım başvurusuna yapılan itirazlarda sunulan itiraz gerekçesi tasarımların muterize ait olup olmadığına bakılmaksızın inceleme yapıldığını; öte yandan SMK madde 64/6 d. Gereğince TÜRKPATENT’in tasarım başvuruları hakkında re’sen yenilik incelemesi yapma yetkisinin tanındığını; mahkemenin tasarımın iptalinin talep edildiği davalarda tescile karar verme yetkisinin bulunmadığını aksi durumun fonksiyon gaspı olacağını; dava konusu kararın yerinde olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı şirket vekili cevap dilekçesiyle; davacı şirketin iddiasının aksine davalı şirket ile dava dışı … Ambalaj Plastik San. ve Tic. A.Ş. ‘nin ortaklarının aynı kişiler olduğunu ve münferiden yetkili olduklarını; dolayısı ile davalı şirketin itiraz etme hakkının bulunduğunu; yenilik tasarımından bahsedilmesi için o tasarımın dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olmasının gerektiğini; dava konusu tasarımın yenilik özelliğinin bulunmadığını; internet arama motorlarında kapron yazıldığında ürünün birçok firma tarafından üretilmekte olduğunun görüleceğini; teknik özelliklerinin yanı sıra kapronun düz, çizgili ve zikzak olarak üretilmekte olduğunu; her üç desenin de yıllardır piyasada mevcut olduğunu; tasarımların benzerliğine ilişkin yazılı delillerin de … FSHHM’nin … değişik iş sayılı tespit dosyasında sunulduğunu; davacı şirketin dava konusu tasarımın yeni ve ayırt edici olduğunu iddia etmediği gibi dava dilekçesinde www…com sitesinde benzer tasarımlar olduğunu açıkça beyan ettiğini; … firmasının sektörün dünyadaki öncüsü olduğunu ve yıllardır aynı desenleri üretmekte olduğunu; davacı tasarımlarının özgün olmadığı ve ayırt edicilik unsurunun bulunmadığının açık olduğunu; itiraza gerekçe olarak sunulan kataloğun 2012 yılına ait olduğunun …FSHHM’nin … Değişik iş dosyası ile tespit edildiğini; söz konusu 6 yıl önceki bir kataloğun internette halen bulunmasının bir zorunluluk olmadığını; zira internetin güncel ürün ve tasarımları tüketiciye ulaştıran bir tanıtım aracı olduğunu; davacının itiraz sebebi söz konusu ürünlerin davacı şirket tarafından dava dışı … A.Ş.’ye fason olarak ürettirdiği ürün olduğu iddiasını ispat etmek durumunda olduğunu; davalı şirket ile dava dışı şirketin yönetim kurullarının dahi aynı olduğunu ve bu iddianın kabulünün mümkün olmadığını; davacı tarafın her ne kadar … sayılı tasarımın gelişmiş hali olduğunu iddia etse de dava konusu tasarımın piyasada yıllardır yer almış olması nedeni ile davacı tarafından geliştirilmiş olduğunun kabul edilemeyeceğini; davanın haksız olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
YARGILAMA:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın, davacı tasarım başvurusunun yeni ve ayırt edici olmaması nedeniyle YİDK tarafından verilen kararının yerinde olup olmadığı, iptal şartlarının oluşup oluşmadığı noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
Davanın açılmasını müteakip tarafların dava, cevap, cevaba cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, tescil ve başvuru dosyaları ile Alâkalı ticaret sicil kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, taraflar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yazı İşleri Yönetmeliği’nin 41/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraf vekillerine tahkikat ve yargılamının geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
Türk Patent’den celbedilen işlem dosyasının tetkikinden; davacı tarafça 26.12.2016 tarihinde … sayılı folyolu … (kapron) deseni ürününe ilişkin tasarım başvurusunda bulunulduğu; başvurunun yayınına davalı şirket tarafından itiraz edildiği; itiraz gerekçesi olarak dava dışı … Ambalaj Plastik San. ve Tic. A.Ş.’nin 2012’ye ait ürün kataloğu ile ilgili broşüre ait faturanın sunulduğu; konunun YİDK tarafından incelenmesi neticesinde dava konusu YİDK’nın … sayılı kararı ile; “Yapılan inceleme ve değerlendirmede, …/1 sıra numaralı tasarım ile itiraz ekinde sunulan 19.09.2012 baskı faturalı ve 2012 tarihli … kataloğunda yer alıp itiraza gerekçe gösterilen ürün “aynı” görülmüş olup itiraz konusu tasarımın yenilik vasfının bulunmadığı anlaşılmıştır. İtiraz dilekçesinde itiraza gerekçe olarak sunulan kataloğun başka firmaya ait olmasına itiraz edilmekte ise de “dünyada yenilik” esasını kabul eden mevzuatımızda buna engel herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. “ şeklinde karar verildiği, dava konusu YİDK kararının davacı şirkete 22/11/2017 tarihinde tebliğ edildiği, eldeki davanın 60 günlük yasal süre içerisinde 04/01/2018 tarihinde açıldığı anlaşılmış, davacı vekilinin eldeki davayı ikame ettiği tetkik edilmiş, işin esasına girilmiştir.
Bilirkişi kurulunca düzenlenen raporda ve ek raporda özetle: … sayılı tasarımın … broşüründeki ürün karşısında yeni ve ayırt edici olmadığı, YİDK’nın … sayılı kararının yerinde olduğu, bildirilmiştir.
Bilirkişi raporunun ve ek raporun her iki tarafın iddia ve savunmasının kapsamı, taraf delilleri, marka kapsamları dikkate alınarak düzelendiği, hüküm kurmaya yeterli incelemenin yapıldığı, raporun usul ve yasaya aykırı yönünün bulunmadığı, hukuki değerlendirmenin nihai olarak mahkememizce yapılacağı anlaşılmakla yeni heyetten rapor alınması veya mevcut bilirkişi heyetinden yeniden ek rapor alınması yoluna gidilmemiştir.
… FSHHM’nin … D.iş sayılı dosyasının incelenmesinde, talep eden işbu davanın davacısı … tarafından karşı taraf … Plastik Kap San. ve Tic. A.Ş. aleyhine davacının adına tescilli … sayılı tasarımına davalı tarafça tecavüz edildiğini ve haksız rekabet yaratıldığını bu fiillerin tespiti için tasarımın taklit edilip edilmediğinin, taklit olarak ürün üretilip üretilmediğinin, satışa arz edilip edilmediğinin tespiti ile ihtiyati tedbir talebinde bulunduğu, dosya kapsamında alınan 15.01.2018 tarihli bilirkişi raporu çerçevesinde mahkemenin 12.01.2018 tarihli kararı ile “Tespit konusu ürün ile tasarım tescili ile korunan ürün tasarımsal özellikleri aynı olan yapı izolasyon ürünüdür. Laminat ve benzeri kaplamaların altına ısı ve ses izolasyonu açısından konulan plastik bir malzemedir. Ürünün bu özellikleri ve yasa hükümleri dikkate alınarak ihtiyati tedbir isteminin şartları bulunmadığı değerlendirilmiştir.” gerekçesi ile davacının ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmiştir.
GEREKÇE:
6769 Sayılı KHK’nın Geçici 1. Maddesine göre; Bu Kanunun yayımı tarihinden önce Enstitüye yapılmış olan ulusal ve uluslararası marka ve tasarım başvuruları ile coğrafi işaret başvuruları, başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır. Bu nedenle eldeki davada, YİDK iptal şartlarının oluşup oluşmadığı yönünden 554 Sayılı KHK maddeleri uygulanmıştır.
554 sayılı KHK’nın 3/1-a maddesinde, “Tasarım; bir ürünün tümü veya bir parçası ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme ve esneklik gibi insan duyularıyla algılanan çeşitli unsur ve özelliklerinin oluşturduğu bütün” olarak tanımlanmıştır. Maddede bahsi geçen görünüm sadece gözle görülüp fark edilen görünüm olmayıp, insanın beş duyusu ile algılayıp farkına varabileceği ve maddede “her türlü bütün” olarak tanımlanan görünümdür.
Yine KHK’nın 5, 6 ve 7. maddelerinde her hangi bir tasarımın tescil edilebilirlik koşulları düzenlenmiş olup, bu bağlamda bir tasarımın tescili için yeni ve ayırt edici nitelikte olması gerektiği vurgulanmıştır.
Yenilik mutlak, nitelikli ve objektif olmalı, ayrıca iki unsuru ihtiva etmelidir. Bunlardan birincisi karşılaştırılan tasarımın davalı tasarımla aynı olması, ikincisi ise önceki tasarımların kamuya sunulmuş olması gerektiğidir. Yenilik incelemesinde tasarımlar arasında bire-bir aynılık aranmakta, ayrıca benzerlik testinde, aynı izlenimi uyandırma, iltibas veya iltibas tehlikesi olguları araştırılmamaktadır. Ancak küçük ayrıntılardaki farklılıklar dikkate alınmayacaktır. (md. 6/2.cümle) Küçük farklılıkların neler oldukları ise yargıcın takdirine bırakılmıştır. Kural olarak önceki tasarıma görünüm anlamında bir ek yapmayan, ondan sapma sağlamayan farklılıklar küçük kabul edilmektedir. Ancak tüm bunlar tek başına yeterli olmamakta, önceki tasarımların ayrıca kamuya sunulmuş olması gerekmektedir. Kamuya sunma, “sergileme, satış, kullanma, tarif, yayım, tanıtım vb” şekillerde olabilir. (md. 6/2) Aksi halde davalı tasarım öncekiyle aynı olsa da yine yeni kabul edilecektir.
Ayırt edici nitelik ise, KHK’nın 7/1. md’de;“Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenimle, kıyaslanan tasarımın bıraktığı izlenim arasındaki belirgin fark” şeklinde tanımlanmıştır. Yine md. 7/3 gereğince, ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, kıyaslanan tasarımların ilke olarak farklılıklarından çok ortak özellikleri üzerinde durulmalı, tasarımcının tasarımını geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğu dikkate alınmalıdır. Şu halde “Ayırt Edici Nitelik Testinde” üç unsur bulunduğunu söylemek mümkündür. Bunlardan birincisi tescili istenilen tasarımın rüçhan veya başvuru tarihinden önce piyasaya sunulan veya anılan tarihler itibariyle korunan tasarımlar olması(md. 7/2-a,b), ikincisi bilgilenmiş kullanıcıların tescili istenilen tasarımı kullanan, bu nedenle de bilgi ve deneyim sahibi olan ancak uzman olmayan kişiler olarak algılanması, üçüncüsü ise, kıyaslama yapılırken tasarımların bilgilenmiş kullanıcılar üzerinde bıraktıkları genel izlenim üzerinde yoğunlaşıp, tasarımların farklılıklardan ziyade ortak özelliklerinin dikkate alınması, tasarımın zorunlu kıldığı şeklin koruma dışı bırakıldığı hatırlanıp, tasarımcılara bırakılan seçenek özgürlüğünün açıklanan şekilde belirlenecek olmasıdır.
Yenilik ve Ayırt Edici Niteliği etkilemeyen açıklamalar 554 sayılı KHK’nın 8. maddesinde “Koruma talep edilen bir tasarım, başvuru tarihinden önceki oniki ay içerisinde veya rüçhan talebi varsa, rüçhan tarihi itibariyle tasarımcı veya halefi veya bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından kamuya sunulur veya tasarımcı veya halefleri ile olan ilişkinin suistimali sonucu kamuya sunulursa, bu açıklama 6 ncı ve 7 nci maddeleri çerçevesinde tasarımın yeniliğini ve ayırt edici niteliğini etkilemez.” şeklinde açıklanmıştır.
Öte yandan 554 sayılı KHK’nın 10/1 ve 2. fıkraları ile; tasarımın teknik fonksiyonunu gerçekleştirebilmesi için, tasarımcıya hiçbir seçenek özgürlüğü bırakmayan ve zorunlu olarak kullanılması gereken unsurlar ve tasarımın uygulandığı ürünü başka bir ürüne mekanik olarak bağlayabilmek, monte edebilmek için ancak zorunlu biçim ve boyutta üretilebilen tasarımlar tasarım koruması kapsamı dışında bırakılmıştır.
Tasarımlara ait tarifnamelerde belirtilen; ürünün işleyişine ve kullanım amacına ilişkin özellikler, kural olarak tasarım koruması kapsamı dışındadır. Tasarım koruması, ürünün dış görünümünü korumaktadır. Görsel anlatımda görülen tasarım, görüldüğü şekli ile ve bir bütün olarak korunur. Çünkü tasarım, bileşen parçaların bir araya gelmesi ile ortaya çıkan genel görünümdür.
Bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde:
Dava Konusu Davacı Tasarımı
… sayılı tasarım
1 nolu tasarım

Dava konusu … numaralı 1 numaralı tasarımlara ilişkin tarifname bilgileri şu şekildedir: Ses, ısı ve nem izolasyonu için ekstrüde polistrenden mamul kondensasyon levhası, zemin, tavan ve duvar izolasyon levhası, parke altı izolasyon levhası, duvar kaplamaları yani, ses, ısı ve nem izolasyonu için ekstürüde polistrenden plaka yarı mamül halde sentetik maddeler, tabaka veya şerit halinde sentetik ve aluminyum folyo kaplı yüzey kaplamaları (2014 04889 tescil no’lu tasarımın bir üst versiyonudur)
Benimsenen bilirkişi mütalâalarında da ifade olunduğu üzere; birbirleri ile kıyaslanan tasarımların ilke olarak farklılıklarından çok ortak özelliklerinin değerlendirilmesine ağırlık verilerek ve tasarımcının tasarımı geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğu göz önüne alınarak yapılan karşılaştırmada, dava konusu … sıra numaralı tasarım ile 12 Eylül 2013 tarihli ….com/2013/08/kapron-laminat-parke-kapronu.html adresindeki ürün karşılaştırıldığında; kabartma balıksırtı şeklinde desen yönünden benzerlik olduğu, … sayılı tasarım parlak metalik renkteyken, ….com sitesindeki ürünün gri renkli olduğu, … sayılı tasarım ile ….com sitesindeki ürün arasında sadece renk farkı olduğu, bu farklılığa göre benzerliklerin, genel görünüme olan etki ve katkısı dikkate alındığında bilgilenmiş kullanıcı nezdinde doğacak belirgin farklılığı oluşturmaya yetmediği, davacının www…com sitesinde yer alan ürünler üzerinde davacıya ait dava konusu tasarımın öncülüğünü teşkil eden … sayılı tasarımda bulunan … marka logosunun bulunduğu; anılan web sitesinde ürünlerin altında … … isimli ürünün muadillerine kıyasla en iyisi olduğuna ilişkin 2013 tarihli yorumlar bulunduğu; davalı şirketin itirazına dayanak olarak davalı kuruma sunduğu ürün görselinin davacı şirket adına tescilli ürün tasarımına ait görsel olduğu; bu ürünün davacı şirket tarafından fason olarak dava dışı … A.Ş.’ye ürettirilen ürün olduğu; ürünün davalı kurum nezdinde tescilli … sayılı ürün olduğu; davacı tarafça söz konusu tasarımın geliştirilerek dava konusu tasarımın tescil başvurusunda bulunulduğuna yönelik itirazların yersiz olduğu, davalı şirketin 27.03.2017 tarihli tasarım yayınına itiraz dilekçesinin ekinde yer alan belgelerin fotoğraflarına yer verilmiş; katalog ve faturanın incelenmesinde tarih bilgisinin, faturanın düzenlenme ve tutar bölümlerinin okunaksız olduğu; fatura ve katalogda 23.03.2017 tarihli aslı gibidir kaşesinin yer aldığı ancak dosya kapsamında yer alan … FSHHM’nin … D.iş sayılı dosyası kapsamında da aynı katalog ve faturanın yer aldığı ve fatura tarihinin 19.09.2012 olduğu ve katalog ürününe ilişkin olduğunun görüldüğü, itiraza gerekçe olarak sunulan kataloğun 2012 yılına ait olduğu … FSHHM’nin … Değişik iş dosyası ile tespit edilmiş olup söz konusu dosyanın tetkikinden de katalogun 2012 yılına ait olduğu, … sıra numaralı tasarım ile … broşüründeki ürünün karşılaştırıldığında ise; … sayılı tasarım ile … Broşüründeki ürün arasında, kabartmalar arasındaki mesafe ve desenin daha iri olması gibi küçük farklılıklara göre benzerlikler, genel görünüme olan etki ve katkısı dikkate alındığında bilgilenmiş kullanıcı nezdinde doğacak belirgin farklılığı oluşturmaya yetmediği, bu nedenle davacının davasında haklı olacağı anlaşılmış, açıklanan nedenlerle davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere:
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Yasasına göre hesaplanan 59,30-TL karar harcından peşin alınan 44,40-TL’nin mahsubu ile bakiye 14,90-TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap olunan takdiren 5.900,00-TL maktu ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalı …’e verilmesine,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalılar tarafından yargılama gideri sarfedilmediğinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re’sen yatırana iadesine (HMK m.333),
Dair verilen karar, hazır olan taraf vekillerinin yüzüne karşı, tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içinde Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup, usulen anlatıldı. 30/03/2021

Katip … Hakim …
¸ ¸