Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Karar
T.C.
ANKARA
1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2018/106
KARAR NO : 2021/206
DAVA : Telif Tazminatı
DAVA TARİHİ : 27/03/2018
KARAR TARİHİ : 11/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan telif tazminatı davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekil dava dilekçesiyle; davacı ile davalı firma arasında Ankara 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2014/326E sayılı dosyası ile devam etmekte olan ve konusu maddi tazminat olan derdest bir dava olduğunu, huzurdaki davanın 2014/362 E sayılı dosya ile birleştirilmesini istediklerini, davacı ile davalı şirket arasında davacının eser sahibi olduğu “…” adlı eserin mali haklarının davalıya devrine dair 15.09.2011 tarihinde sözleşme imzalandığını, 15.08.2013 tarihinde ise söz konusu sözleşmeye ek olarak sözleşmeye konu eserden 2.000 adet ek basım yapılması için ek basım sözleşmesi imzalandığını, ek sözleşme ile önceki sözleşmeye ilişkin hiçbir hususun değiştirilmediğini, davalı şirketin basımını ve ticari dağıtımını gerçekleştirdiği ek sözleşmeye konu eserlere ilişkin kararlaştırılan telif ücretini davacıya ödemediğini, bu doğrultuda davacının eser sahibi olduğu kitabın 15.08.2013 tarihinden sonra kaç adet basıldığının, kitapların basımını yapan … Ofset’ten sorulmasını talep ettiklerini, ayrıca kitap için kaç adet bandrol alındığının Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nden sorulmasını talep ettiklerini, taraflar arasında imzalanan 15.09.2011 tarihli sözleşmede telif ücretinin ne şekilde ödeneceğinin belirlendiğini, 27.08.2018 tarihi itibariyle davaya konu eserin satış fiyatının 100,00-TL olduğunu, söz konusu sözleşme dikkate alınarak hesaplanacak telif tazminatının avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalıya dava dilekçesinin tebliğ edildiği, davalı tarafından vekil tayin edildiği, ancak dosyaya davalı ve vekili tarafından cevap dilekçesi sunulmadığı anlaşılmıştır.
YARGILAMA:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; taraflar arasındaki sözleşme kapsamında telif alacağının olup olmadığı ücretin ödenip ödenmediği noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
Davanın açılmasını müteakip tarafların dava, cevap, cevaba cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, alâkalı ticaret sicil kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, taraflar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yazı İşleri Yönetmeliği’nin 41/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraf vekillerine sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün 13.12.2019 tarihli yazısında dava konusu 978-605-535-20-11 ISBN numaralı kitap için üzerinde bulunan bandrol serisinin hangi kitap için kaç adet bandrol alındığına ilişkin bandrol talep formları ve taahhütnamelerin gönderildiği bildirilmiş olup; belgelerin incelenmesinde 18.10.2011 tarihli Süreli Olmayan Yayınlar İçin Bandrol Talep Formu ve Taahhütnamesi uyarınca; … Yayınevi Basım Dağ. Eğt. Ve Tan. Tic. Ltd. Şti’nin eser sahibi … olan … isimli yayın için KTB-AVL 710347- 711346 aralığında 1.000 adet bandrol talep ettiği, 27.09.2013 tarihli Süreli Olmayan Yayınlar İçin Bandrol Talep Formu ve Taahhütnamesi uyarınca; … Yayınevi Basım Dağ. Eğt. Ve Tan. Tic. Ltd. Şti’nin eser sahibi … olan … isimli yayın için THG-BDR 159355- 161354 aralığında 2.000 adet bandrol talep ettiği anlaşılmıştır.
… Ofset firmasına … isimli kitabın 15.08.2013 tarihinden sonra kaç adet basıldığına ilişkin bilgi ve belgelerin gönderilmesi hususunda müzekkere yazılmışsa da; müzekkerenin bila tebliğ iade edildiği anlaşılmıştır.
15.09.2011 Tarihli Telif Sözleşmesi incelendiğinde; Yayıncı … Yayınevi Tic. Ltd. Şti ile yazar … arasında imzalanan 15.09.2011 tarihli sözleşme ile English Grammar Exercises isimli eserin çoğaltma, yayma haklarının yayınevine devredildiği, sözleşmenin süresinin 5 yıl olduğu, eserin 1.000 adet basılacağının kararlaştırıldığı anlaşılmıştır.
15.08.2013 Tarihli Ek Basım Sözleşmesi; Söz konusu sözleşme ile 15.09.2011 tarihli basım sözleşmesine ek olarak … Yayıncılık Ltd. Şti ve yazar … 2.000 adet ek basım yapmaya karar verdikleri tespit edilmiştir.
Mahkememizce alınan bilirkişi heyet raporuna göre özetle; davacının dava konusu kitap için imzalanan ek basım sözleşmesi uyarınca hak ettiği telif tazminatı tutarının 23.610,00-TL olduğu bildirilmiştir.
Davalı vekili; 15/08/2013 tarihli ek basım sözleşmesi uyarınca kitabın 2000 adet daha basıldığını, ilk basımda 500 adet eseri promosyon olarak dağıttığını, 250 adet satış yapıldığını, 250 adet de ellerinde kaldığı için sonradan bastıkları 2000 adet ile birlikte 2250 adet kitabın satış yapılmadığı için depolarında beklediği yönünde itirazda bulunmuştur.
Mahkememizce alınan bilirkişi heyeti ek raporunda da yine kök rapordaki sonuca ulaşıldığı bildirilmiştir.
Bilirkişi raporunun ve ek raporun her iki tarafın iddia ve savunmasının kapsamı, taraf delilleri, marka kapsamları dikkate alınarak düzenlendiği, hüküm kurmaya yeterli incelemenin yapıldığı, raporun usul ve yasaya aykırı yönünün bulunmadığı, hukuki değerlendirmenin nihai olarak mahkememizce yapılacağı anlaşılmakla yeni heyetten rapor alınması veya mevcut bilirkişi heyetinden yeni bir ek rapor alınması yoluna gidilmemiştir.
GEREKÇE:
Bilindiği gibi 5846 sayılı FSEK’nun 1/B maddesinin ‘a’ bendinde eser, “sahibinin hususiyetini taşıyan ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsullerini” ifade eder. Buna göre bir fikri ürünün eser sayılabilmesi için iki koşulu birlikte gerçekleştirmesi gereklidir. İlk olarak fikri ürünün sahibinin hususiyetini taşıması, bir başka deyişle kendinden önce ortaya konmuş benzerlerine göre özgün bir niteliğe sahip olması gerekir. İkinci olarak bu fikri ürünün FSEK’nun ikinci ve devamı maddelerinde belirlenen eser kategorilerinden birine dahil edilebilmesi aranmalıdır.
Yasada fikir ve sanat eserlerinin çeşitleri ikinci maddede düzenlenen ilim ve edebiyat eserleri, üçüncü maddede yer verilen musiki eserleri, dördüncü maddede tanımlanan güzel sanat eserleri, beşinci maddede düzenleme bulan sinema eserleri ve son olarak altıncı maddedeki işleme ve derlemeler olarak sayma yöntemiyle belirlenmiş bulunmaktadır.
Yasa eser sahibini bir eseri meydana getiren kişi olarak belirlemiştir. (FSEK md. 8/1) Yasanın 9. maddesinde eser sahiplerinin birden fazla oluşu hallerine yer verilmiştir. Buna göre birden fazla kimsenin birlikte vücuda getirdiği eserin kısımlara ayrılması mümkünse, bunlardan her biri meydana getirdiği bölümün sahibi sayılır. Ancak birden fazla kimsenin iştirakiyle vücuda getirilen eser ayrılmaz bir bütün teşkil ediyorsa, bu takdirde eserin sahibi onu meydana getirenlerin oluşturduğu birliktir. (FSEK md. 10/1) Bu ikinci hale yasa eser sahipleri arasındaki birlik adını vermiştir. Yine eser sahipliği yönünden belirlenen karineler yasanın 11 ve 12. maddelerinde yer almaktadır. Buna göre FSEK 11 uyarınca yayınlanmış eser nüshalarında veya güzel sanat eserlerinin aslında eserin sahibi olarak adını veya bunun yerine tanınmış müstear adını kullanan kimse aksi kanıtlanıncaya kadar bu eserin sahibi sayılır. Yayımlanmış olan bir eserin sahibi, eser nüshalarında veya aslında mutat olduğu şekilde belirtilmemiş ise bu takdirde eseri yayımlayan, o da belli değilse çoğaltan eser sahibine ait hak ve yetkileri kendi adına kullanabilir.
Eser sahibinin kullanabileceği mali haklar, FSEK 21 ve devamında düzenlenmiştir. Buna göre, mali haklar, FSEK’nun, 21. maddesindeki işleme hakkı, 22. maddesinde düzenlemesini bulan eserin aslı veya kopyalarının herhangi bir şekil veya yöntemle tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli çoğaltma hakkı; 23. maddede belirlenen eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını kiralama, ödünç verme, satışa çıkarma veya diğer yollarla yayma hakkı; 24. maddede doğrudan veya dolaylı olarak bir eserden ses veya resim nakline yarayan aletlerle umumi mahallerde okumak, çalmak, oynatmak, göstermek gibi temsil suretiyle faydalanma hakkı; 25. maddedeki işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı olarak belirlenmiş bulunmaktadır.
FSEK’nun 48.maddesi uyarınca mali haklar süre, yer ve içerik itibariyle sınırlı veya sınırsız; karşılıklı veya karşılıksız olarak başkalarına devredilebilir. Mali hakların sadece kullanma yetkisi de bir başkasına bırakılabilir.
Manevi haklar ise Yasa’nın 14-17.maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre, eser sahibi, eserinin umuma arz ve yayımlanma zamanı ve tarzını belirleme (FSEK md.14); adın belirtilmesi (FSEK md 15); eserde değişiklik yapılmasını men (FSEK md. 16) ve bir kısım eserler yönünden geçerli bulunan zilyed ve malike karşı ileri sürülebilecek eserin aslına ulaşma haklarına sahiptir. Manevi haklar mali hakların aksine, bir başkasına devredilemez ve vazgeçilemez haklardır. Ancak bu hakların kullanılması yetkisi bir başkasına bırakılabilir.
Mali haklara dair sözleşme ve tasarrufların yazılı olması ve konuları olan hakların ayrı ayrı gösterilmesi şarttır. (Fsek 52. Mad.)
Mali bir hakkı yahut kullanma ruhsatını devre salahiyetli olmıyan kimseden iktisap eden, hüsnüniyet sahibi olsa bile himaye görmez. (Fsek 54/I mad.)
Bilirkişi raporlarında da ifade olunduğu üzere,
Dava konusu … isimli kitabın incelenmesinde; eserin kapak hariç 471 sayfadan oluştuğu, TOEFL, IELTS, YDS vb. İngilizce yeterlilik sınavlarına hazırlık amaçlı soru ve çalışmaları içeren bir eser olduğu anlaşılmıştır.
Davacı vekili, dava dilekçesi ekinde dava konusu kitabın 3 ayrı online kitap satış yerinde yer alan satış fiyatlarını dosyaya sunmuştur. Buna göre dava konusu kitap 3 ayrı internet sitesinde 85 TL, 80 TL ve 90 TL’ye satışa sunulmuştur. Dava tarihi olan 2018 yılı esas alınarak dava konusu kitabın satış bedeli bu 3 internet sitesindeki satış rakamlarının ortalaması alınmış ve kitabın KDV dahil satış fiyatı 85,00 TL olarak tespit edilmiştir. 27.09.2013 tarihli Süreli Olmayan Yayınlar İçin Bandrol Talep Formu ve Taahhütnamesi uyarınca; … Yayınevi Basım Dağ. Eğt. Ve Tan. Tic. Ltd. Şti’nin eser sahibi … olan … isimli yayın için THG-BDR 159355- 161354 aralığında 2.000 adet bandrol talep ettiği, başka bir deyişle dava konusu kitabın baskı sayısının 2.000 adet olduğu tespit edilmiştir. Somut olayda, yazara ödenecek telif ücreti, 15.09.2011 tarihli sözleşme ile kararlaştırılmış olup, telif ücreti eserin satışa sunulduğu tarihteki satış fiyatından KDV düşüldükten sonra çıkan rakam baskı sayısı ile çarpılmasıyla ortaya çıkan rakamın % 15’i olarak kararlaştırılmıştır. Yapılan hesaplama ile, davacının dava konusu kitap için imzalanan ek basım sözleşmesi uyarınca hak ettiği telif tazminatı tutarının 23.610,00 TL olduğu kabul edlimiştir.
Davacı vekili 14/09/2020 tarihli ıslah dilekçesiyle; dava dilekçesinde talep edilen 100,00-TL’ye dava tarihinden itibaren bakiye 23.610,00-TL’ye ıslah tarihinden itibaren avans faizi işletilmesine karar verilmesini talep ettiğinden, taleple bağlı kalınarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere:
1-Davanın kabulü ile
23.610,00 TL telif ücreti alacağının 100,00 TL’sine 27/03/2018 tarihinden itibaren bakiyesine 14/09/2020 tarihinden itibaren avans faizi işletilmek suretiyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar Yasasına göre hesaplanan 1.612,80-TL karar harcından (peşin harç+ıslah harcı) toplam 437,40-TL’nin mahsubu ile bakiye 1.175,40-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap olunan takdiren 5.900,00-TL ücreti vekâletin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacının yapmış olduğu ve aşağıda dökümü yazılı 2.735,50-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama giderinin davalı üzerinde bırakılmasına,
6-Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re’sen yatırana iadesine (HMK m.333),
Dair verilen karar, hazır olan taraf vekillerinin yüzüne karşı tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içinde Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup, usulen anlatıldı. 11/06/2021

Katip … Hakim …
¸ ¸

MASRAF DÖKÜMÜ
İLK MASRAF : 77,00-TL
ISLAH HARCI : 401,50-TL
GİDER AVANSI :2.257,00-TL
TOPLAM :2.735,50-TL