Emsal Mahkeme Kararı Ankara 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2017/55 E. 2021/204 K. 11.06.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Karar
T.C.
ANKARA
1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2017/55
KARAR NO : 2021/204
DAVA : FSEK (Tazminat)
DAVA TARİHİ : 10/02/2017
KARAR TARİHİ : 11/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan FSEK Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesiyle; müvekkilinin müzik yapımcısı olduğunu, birçok sanatçının albüm kaydını yaptığını, davalı ile aralarında 01/12/2015 tarihli muvafakatname imzalandığını, söz konusu muvafakatname gereğince iş bu davanın konusunu oluşturan ”…”, ”…” ve ”…” isimli eserler ve ekli muvafakatnamede geçen diğer eserler üzerindeki mali hakların kendilerine ait olduğunu, ancak davalının bu üç eseri klip çekmek suretiyle değişik tarihlerde YOUTUBE kanalında yayınladığını, hakların ihlali nedeni ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere şimdilik 1.000-TL maddi tazminatın ve yine FSEK 70/1 maddesi gereği ihlal edilen manevi haklar için 10.000-TL manevi tazminatın haksız fiil tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan alınıp müvekkiline verilmesini, ayrıca davalının yeni yayım ve çoğaltma yapmasını ve yayımının engellenmesine dair tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesiyle, ”…”, ”…” isimli parçaların arasında bir benzerlik bulunmadığını, klibinin çekilmesini istemesine rağmen çekilmediğini, kendi imkanları ile klipleri çektiklerini, ”…” klibinin klip değil düğünde çekilen görüntü olduğunu, düğün kameramanın çektiğini, davacı taraf ile 4.000TL’ye anlaşmasına rağmen bunu 40.000-TL’ye çıkarttığını, kendisini tv programlarına çıkarmadığını, hiçbir söz ve vaadini yerine getirmediğini, verdiği paraların karşılığını alamadığını, zor günler geçirdiğini, sözleşmeyi kabul etmediğini, albumü çıkarmasına rağmen piyasaya sürmediğini, yine ”…” isimli parçanın ”…” isimli parça ile alakası olmadığını, ”… bebesiyiz” ve ”…” isimli parçaların söz ve müziğinin kendisne ait olduğunu, klip çekilmesinin söz konusu olmadığını, ”…” adlı parçanın da düğün salonunda kendisinin yorum yaptığı sırada çekildiğini, albüm kapağında ” alışamadım” isminin ”alışamadım” olarak değiştirildiğini ve maddi ve manevi zarara uğradığnıı, tüm bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
YARGILAMA:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davacının mali haklarının ihlal edilip edilmediği ihlal edilmiş ise hangi haklarının ihlal edildiği FSEK 68. maddesi şartlarının oluşup oluşmadığı noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
Davanın açılmasını müteakip tarafların dava, cevap, cevaba cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, tescil ve başvuru dosyaları ile Alâkalı ticaret sicil kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, taraflar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yazı İşleri Yönetmeliği’nin 41/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraf vekillerine tahkikat ve yargılamının geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
Bilirkişi kurulunca düzenlenen raporda özetle: davacının dava konusu eserler üzerinde yapımcı sıfatı ile bağlantılı hak sahibi olduğu, davalının icracı sanatçı olduğu ve haklarını davacıya devir ettiği, davacının hakları devretmesine rağmen, davacının izni dışında icralara klip çekerek davacının FSEK’in 21. Madde kapsamında işleme ve FSEK’in 25. Madde kapsamında umuma iletim hakkını ihlal ettiği, davacı FSEK 68. maddesi gereği emsal ve rayiç bedel üzerinden tazminat talep etmiş olup, yapılan araştırmalarda YOUTUBE kanalında yapılan iletim fiilinden, davalı tarafa henüz herhangi bir emsal telif ücreti hakkı doğmamış olması nedeniyle hesaplama yapılmadığı, davacı FSEK 70/1 maddesi uyarınca manevi tazminat talep etmiş ise de, FSEK 70/1 maddesi kapsamında anca keser sahipleri ve icracı sanatçıların manevi tazminat talebinde bulunabileceği, bağlantılı hak sahibi fonogram yapımcılarının bu kapsamda manevi tazminat talep edemeyeceği, bununla birlikte bu talebin değerlendirmesinin mahkemeye ait olduğu, davacı tarafın yeni yayın yapılması, çoğaltımı ve yayının engellenmesini isteme hakkının olduğu, takdirin mahkemeye ait olduğu, bildirilmiştir.
Bilirkişi kurulunca düzenlenen ek raporda özetle: kök rapordaki görüşlerin devam ettiği, gelen emsal görüş fiyatlarının afaki olduğu, alt sınırdan 3 kat tazminatın 6.750-TL olduğu, manevi tazminat konusunda takdirin mahkemeye ait olduğu, ancak maddi tazminat konusunda bir ihlalin olduğu nedeniyle mahkemenin Borçlar Kanunu’na göre bir bedel tayin etme yetkisinin bulunduğunu, takdirin mahkemeye ait olduğu, bildirilmiştir.
Davacı vekilinin 21/06/2019 tarihli dilekçesiyle, mahkememizin 28.05.2019 tarihli ara kararının 2. Bendi uyarınca davaya konu her bir parçanın Youtube’da yayınlanma tarihinin belirlenmesi için bilirkişilerden ek rapor alınmasına karar verildiği, bilirkişi Abdullah Egeli tarafından sunulan 20.06.2019 havale tarihli dilekçesiyle; bilirkişi heyetinde talep edilen incelemeyi yapacak üye bulunmadığından ve bilirkişi heyetinde bulunan Özgür SEMİZ’in Fransa’ya göreve gitmiş olduğundan bahisle incelemenin yapılamayacağını bildirdiği, dava dilekçesinde, dava konusu her bir parçanın hangi tarihte Youtube paylaşım sitesine yüklenmiş olduğunun belirtildiği, dosyaya sunmuş oldukları görüntülerde de videoların yüklenme tarihlerinin göründüğünü, mahkemece ek rapor alınmasına karar verilmiş ise de, bilirkişi heyetinin inceleme yapılamayacağına ilişkin beyanı göz önüne alındığında, faiz başlangıç tarihlerinin belirlenebilmesi hususunda parçaların Youtube’a yüklenme tarihlerinin bilirkişi marifetiyle tespit edilebilmesi amacıyla, somut verilerle dosyanın Youtube paylaşım sitesi ile ilgili uzman yeni bir bilişim bilirkişisine tevdi edilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce dosyaya sunulan dilekçeler incelenmiş, ek rapor alınması yönündeki ara kararı ile ilgili olarak, faiz başlangıç tarihlerinin belirlenebilmesi hususunda parçaların Youtube’a yüklenme tarihlerinin bilgisayar uzmanı bir bilirkişi marifetiyle yapılabileceği anlaşıldığından bilgisayar uzmanı bilirkişiden rapor alınmıştır.
Bilirkişi tarafından düzenlenen raporda özetle:10.10.2019 tarihinde yapılan inceleme sonucunda, davaya konu videoların Youtube’a ilk yükleme tarihlerinin;
şeklinde olduğu bildirilmiştir.
Bilirkişi raporlarının raporun her iki tarafın iddia ve savunmasının kapsamı, taraf delilleri dikkate alınarak düzenlendiği, hüküm kurmaya yeterli incelemenin yapıldığı, raporların usul ve yasaya aykırı yönünün bulunmadığı, hukuki değerlendirmenin nihai olarak mahkememizce yapılacağı anlaşılmakla yeni heyetten rapor alınması veya mevcut bilirkişi heyetinden yeniden ek rapor alınması yoluna gidilmemiştir.
GEREKÇE:
Bilindiği gibi 5846 sayılı FSEK’nun 1/B maddesinin ‘a’ bendinde eser, “sahibinin hususiyetini taşıyan ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsullerini” ifade eder. Buna göre bir fikri ürünün eser sayılabilmesi için iki koşulu birlikte gerçekleştirmesi gereklidir. İlk olarak fikri ürünün sahibinin hususiyetini taşıması, bir başka deyişle kendinden önce ortaya konmuş benzerlerine göre özgün bir niteliğe sahip olması gerekir. İkinci olarak bu fikri ürünün FSEK’nun ikinci ve devamı maddelerinde belirlenen eser kategorilerinden birine dahil edilebilmesi aranmalıdır.
Yasada fikir ve sanat eserlerinin çeşitleri ikinci maddede düzenlenen ilim ve edebiyat eserleri, üçüncü maddede yer verilen musiki eserleri, dördüncü maddede tanımlanan güzel sanat eserleri, beşinci maddede düzenleme bulan sinema eserleri ve son olarak altıncı maddedeki işleme ve derlemeler olarak sayma yöntemiyle belirlenmiş bulunmaktadır.
Şu halde somut olayda öncelikle ihlale konu davacı ürününün sahibinin hususiyetini taşıyan ve eser kategorilerinden en az birine giren bir eser olup, olmadığı saptanmalıdır.
Yasa eser sahibini bir eseri meydana getiren kişi olarak belirlemiştir. (FSEK md. 8/1) Yasanın 9. maddesinde eser sahiplerinin birden fazla oluşu hallerine yer verilmiştir. Buna göre birden fazla kimsenin birlikte vücuda getirdiği eserin kısımlara ayrılması mümkünse, bunlardan her biri meydana getirdiği bölümün sahibi sayılır. Ancak birden fazla kimsenin iştirakiyle vücuda getirilen eser ayrılmaz bir bütün teşkil ediyorsa, bu takdirde eserin sahibi onu meydana getirenlerin oluşturduğu birliktir. (FSEK md. 10/1) Bu ikinci hale yasa eser sahipleri arasındaki birlik adını vermiştir. Yine eser sahipliği yönünden belirlenen karineler yasanın 11 ve 12. maddelerinde yer almaktadır. Buna göre FSEK 11 uyarınca yayınlanmış eser nüshalarında veya güzel sanat eserlerinin aslında eserin sahibi olarak adını veya bunun yerine tanınmış müstear adını kullanan kimse aksi kanıtlanıncaya kadar bu eserin sahibi sayılır. Yayımlanmış olan bir eserin sahibi, eser nüshalarında veya aslında mutat olduğu şekilde belirtilmemiş ise bu takdirde eseri yayımlayan, o da belli değilse çoğaltan eser sahibine ait hak ve yetkileri kendi adına kullanabilir.
Eser sahibinin kullanabileceği mali haklar, FSEK 21 ve devamında düzenlenmiştir. Buna göre, mali haklar, FSEK’nun, 21. maddesindeki işleme hakkı, 22. maddesinde düzenlemesini bulan eserin aslı veya kopyalarının herhangi bir şekil veya yöntemle tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli çoğaltma hakkı; 23. maddede belirlenen eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını kiralama, ödünç verme, satışa çıkarma veya diğer yollarla yayma hakkı; 24. maddede doğrudan veya dolaylı olarak bir eserden ses veya resim nakline yarayan aletlerle umumi mahallerde okumak, çalmak, oynatmak, göstermek gibi temsil suretiyle faydalanma hakkı; 25. maddedeki işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı olarak belirlenmiş bulunmaktadır.
FSEK’nun 48.maddesi uyarınca mali haklar süre, yer ve içerik itibariyle sınırlı veya sınırsız; karşılıklı veya karşılıksız olarak başkalarına devredilebilir. Mali hakların sadece kullanma yetkisi de bir başkasına bırakılabilir.
Manevi haklar ise Yasa’nın 14-17.maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre, eser sahibi, eserinin umuma arz ve yayımlanma zamanı ve tarzını belirleme (FSEK md.14); adın belirtilmesi (FSEK md 15); eserde değişiklik yapılmasını men (FSEK md. 16) ve bir kısım eserler yönünden geçerli bulunan zilyed ve malike karşı ileri sürülebilecek eserin aslına ulaşma haklarına sahiptir. Manevi haklar mali hakların aksine, bir başkasına devredilemez ve vazgeçilemez haklardır. Ancak bu hakların kullanılması yetkisi bir başkasına bırakılabilir.
Bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde;
Davacının dava konusu eserler üzerinde yapımcı sıfatı ile bağlantılı hak sahibi olduğu, davalının icracı sanatçı olduğu ve haklarını davacıya devir ettiği, davacının hakları devretmesine rağmen, davacının izni dışında icralara klip çekerek davacının FSEK’in 21. Madde kapsamında işleme ve FSEK’in 25. Madde kapsamında umuma iletim hakkını ihlal ettiği, ancak yapılan incelemelerden anlaşıldığı üzere davalının her hangi bir gelir elde etmediği, youtube kanalı üzerinden gelir elde edilmesinin asgari 100.000 takipçi ve çok sayıda tıklanma gerektirdiği, dava konusu videolarda bu koşulların oluşmadığı, davacı FSEK 68. maddesi gereği emsal ve rayiç bedel üzerinden tazminat talep etmiş ise de, yapılan araştırmalarda YOUTUBE kanalında yapılan iletim fiilinden, davalı tarafa henüz herhangi bir emsal telif ücreti hakkı doğmamış olması nedeniyle hesaplama yapılmadığı bu kapsamda telif tazminatı koşullarının oluşmadığı, davacı FSEK 70/1 maddesi uyarınca manevi tazminat talep etmiş ise de, FSEK 70/1 maddesi kapsamında anca keser sahipleri ve icracı sanatçıların manevi tazminat talebinde bulunabileceği, bağlantılı hak sahibi fonogram yapımcılarının bu kapsamda manevi tazminat talep edemeyeceği anlaşılmakla davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere:
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Yasasına göre hesaplanan 59,30-TL karar harcının peşin alınan 187,86-TL’den mahsubu ile bakiye 128,56-TL’nin kararın kesinleşmesini müteakip istem halinde davacıya iadesine,
3-Maddi tazminat talebinin reddi nedeniyle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap olunan takdiren 1.000,00-TL ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Manevi tazminat talebinin reddi nedeniyle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap olunan takdiren 5.900,00-TL ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yargılama gideri sarfedilmediğinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
7-Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re’sen yatırana iadesine (HMK m.333),
Dair, verilen karar hazır olan taraf vekillerinin yüzlerine karşı tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Bölge Adliye Mahkemelerinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 11/06/2021

Katip … Hakim …
¸ ¸