Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. …1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/761 Esas – 2023/306
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
ANKARA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/761 Esas
KARAR NO : 2023/306

HAKİM : …
KATİP :….
DAVACI :…
VEKİLLERİ : Av. ….
Av. …
Av. …

DAVALILAR : 1-…
2- ….
3-….
VEKİLİ : Av. …

DAVA : Rücuen Alacak
DAVA TARİHİ : 25/01/2022
KARAR TARİHİ : 10/05/2023
KR.YZL.TARİHİ : 12/06/2023

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
İDDİA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı kurumun 233 sayılı KHK uyarınca kurulan bir kamu iktisadi teşebbüsü olduğunu, bina ve eklentilerinin güvenliğinin sağlanması ihale yöntemiyle özel güvenlik şirketlerinden satın aldığını, özel güvenlik hizmetinde, ihale edilen her bir yüklenici firma ihale konusu hizmeti yürütmek üzere çalıştıracağı işçileri kendileri belirlediğini, firmalarla yapılan sözleşmeler gereği işe alma ve işten çıkarma yetkileri ile bundan doğacak sorumluluk bu firmalara ait bulunduğunu, kendi işçileri açısından doğacak sorumlulukların da bu firma tarafından yerine getirilmesi gerektiğini, davacının dava dışı işçi …’nun çalıştığı iş yerini de kapsayan ihale sonucu sözleşme yaptığı davalı şirketler aracılığı ile güvenlik hizmeti aldığını, davacı ile davalı şirketler arasında imzalanan sözleşmenin “sözleşme bedeline dahil olan giderler” başlıklı 7. Maddesinde, “Taahhüdün (ilave işler nedeniyle meydana gelecek artışlar dahil) yerine getirilmesine ilişkin ikmali için zaruri olan işçilik … Primleri, işsizlik sigortası primi, vergiler, harç, işçinin diğer sosyal hakları (ihbar tazminatı, kıdem tazminatı, ücretli izin ücreti, fazla mesai vs.) nakdi olarak verilecek olan işçinin ulaşım KDV hariç olmak üzere gün/ay) bedelleri (….) ile yine işin ikmali zaruri olan ve ayni olarak yüklenici tarafından karşılanacak …. İşin süresi dikkate alınarak resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü özel güvenlik personeli çalıştırılacaktır ve bu günler için (…) 4857 sayılı İş Kanunun 47 nci maddesi uyarınca hesaplanan fazla mesai ücreti sözleşme bedeline dahildir ” denildiğini, davacı ile davalı şirketler arasında imzalanan sözleşmenin “diğer hususlar” başlıklı 37. Maddesinin 15. Fıkrasından “Hangi nedenle olursa olsun gerek işçi ücretleri (ücret, fazla mesai, sosyal ve benzeri işçilik hakları) ve bunlara ilgili olarak prim, vergi ve fon gibi konularda ve keza iş kazası ve meslek hastalıkları gibi nedenlerle idare (…) yüklenici işçilerine ve üçüncü kişilere herhangi bir ödeme yapmak durumunda kalırsa belirlenen faiz oranı (%25) yüklenici firma bu ödemeleri rücuen idareye derhal ödemekle mükelleftir.” denildiğini, Teknik Şartnamenin 14. Maddesinin 5 ve 6 fıkralarında, ” 5. “İş ve … ve diğer mevzuat uyarınca yüklenici, istihdam edilen özel güvenlik görevlisinin iş vereni olarak kabul edilecek ve mevzuattan doğan bütün borç ve yükümlülükler ile istihdam edilen tüm özel güvenlik görevlisinin özlük, yıllık ücretli izine ilişkin hakları ile ilgili kanun ve bunlara ilişkin tüzük, yönetmelik ve tebliğlerle belirlenmiş tüm yükümlülükler, yüklenici tarafından yerine getirilecektir.” denildiğini, 6.”Hizmet personelinin (kıdem tazminatı hariç olmak üzere) maaşları, yol, yemek, ödül, ceza, maaş artışı ve buna benzer tüm sosyal hakları ile iş hukuku mevzuatından belirtilen her türlü sorumluluk, vergi, harcama işlemleri yüklenici tarafından sözleşme kapsamında yapılacaktır.” denildiğini, dava dışı işçinin davacı iş yerinde 05/01/2006-14/02/2017 tarihleri arasında çalıştığını ve iş akdinin fesih edildiğini, dava dışı işçi davacı ve davalı şirketler aleyhine … Mahkemesinin …Esas sayılı dosyası ile işçilik alacaklarından dolayı dava açtığını, … Karar sayılı, 27/09/2018 tarihli karar ile işçinin alacaklarının ödenmesine karar verildiğini, kararın … Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile icra takibine geçildiğini, davacı kurum tarafından icra dosyasına 13/03/2019 tarihinde 65.909,96 TL ödeme yapıldığını, söz konusu ödemenin rücuen tazminini talep ettiği, yüklenici firmadan rücu edilebilecek alacağa işleyecek faiz oranın her sözleşmede farklı olduğunu, sözleşmelerde işleyecek faiz oranının belirlenmemiş ise ticari faiz işletileceğini beyan etmiş ve ödenen miktarın sözleşmelere göre dökümü yapılan oranlarda, oran olmayanlarda işleyecek ticari faizi ile davalı şirketlerden tahsilini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :Davalılar …, …, …, … Limited Şirketi., … Limited Şirketi, … Limited Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın yetkisiz yerde açıldığını ve yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmesini gerektiğini, İş Kanunu 2. Maddesi’nde; asıl işverenin alt işveren ile birlikte sorumlu olduğunu, asıl işverenin alt işverene rücu etmesine imkân veren bir kanun maddesi olmadığını, davacının yaptığı ödemeden huzurdaki davada haberdar olunduğunu, davalılara bir ihbar ve bildirimde bulunmadığını, bu durum dürüstlük kuralına aykırılık teşkil ettiğini, davalı şirketlerin davacıdan ihale ile iş aldığını, ihaleyi alan şirketin mevcut işçilerle çalışmaya devam ettiğini, davacı, ihaleye çıktığı işçi sayısını zaman içerisinde düşürdüğünü, davalılara hiçbir ihtarda bulunmayan davacının davası dürüstlük ve iyi niyet kurallarına aykırı olduğunu, bunun yanı sıra davalı şirketler ve davacı arasında imzalanan sözleşmelerin ya da teknik ve idari şartnamelerde asıl işverenin rücu edebileceği yönünde bir düzenleme bulunmadığını, ihale makamının kıdem tazminatı yönünden davalı şirkete herhangi bir ödeme yapmadığını, bu nedenle söz konusu alacağın ihale makamı olan davacı tarafından ödenmesi gerektiğini, “Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik” gereği kıdem tazminat ödemelerinin asıl işveren tarafından ödeneceğini, kamu sektöründe iş alan alt işverenlerin ihale konusu işin maliyetini hesaplarken kıdem tazminatını bu hesaplamaya dahil edemediğini, “sözleşme gideri veya genel giderler” için ayrılan tutarın ise ihale bedelinin yüzde üçü ile sınırlandığını, dolayısıyla kıdem tazminatını ödemek isteyen alt işverenlerin dahi bu ödemeyi yapamadığını, işçilerin dava yoluna başvurmaları halinde ise işçilerin kıdem tazminatlarının faizi ile birlikte asıl işveren kabul edilen kamu tarafından ödenmesine karar verildiğini, kamu kurum ve kuruluşları gerekli incelemeleri yaptıktan sonra söz konusu alt işveren işçisinin kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süresine tekabül eden kıdem tazminatı tutarını alt işveren işçisinin banka hesabına aktaracağını, alt işverenden ve işçiden istenecek bilgi ve belgeler, ödemenin süresi, kamu kurum ve kuruluşlarında geçen sürelerin nasıl hesaplanacağı ve gerek duyulacak diğer hususlar çıkarılan yönetmelikle belirleneceğini, müteselsil borçlulukta her ne kadar alacaklıya karşı borcun tamamından sorumlu olsalar da, borçluların her birinin borcunun birbirinden bağımsız nitelik taşıdığının kabul edilmesini, alacaklının yaptığı hukuki işlemlerde sadece ilgili borç ilişkisi üzerinde etkili olacağını, davacının kusurundan kaynaklanan davalarda davalıya rücu imkanı bulunmayacağını, davalı şirketlerin davacıdan ihale ile iş aldığını, ihaleyi kazanan şirketler mevcut işçilerle çalışmaya devam ettiğini, ancak davacı kurumun ihaleye çıktığı işçi sayısını zaman içerisinde düşürdüğünü, davalı şirketlerin işçinin işten çıkarılması veyahut işe iade alınmamasında herhangi bir kusuru bulunmadığını, bilirkişinin öncelikle kusur değerlendirmesi yapması gerektiğini, ayrıca …. Dairesinin … sayılı kararı ile de kıdem tazminatından asıl işverenin sorumlu olacağı ve alt işverene rücu edemeyeceğini, davacının ödediği vergileri de talep ettiğini, bu vergilerin davalıları ilgilendirmediğini, iş bu dava sonunda haklı çıkmaları şartıyla vergi dairesinden geri ödenmesi ya da mahsubu için talepte bulunabileceklerini ve görevli mahkemenin de huzurda ki mahkeme olmadığını, davanın zaman aşımına uğradığını beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER, KABUL VE DEĞERLENDİRME : Dava, rücuen alacak istemine ilişkindir.
Dava ilk olarak …Mahkemesi’nin …Esas sayılı sırasına kayden açılmış, adı geçen mahkemenin dosyayı tefrikinden sonra eldeki dava aynı mahkemenin … Esas sayılı sırasına kaydedilmiş ve sonrasında 07/07/2022 tarihli yetkisizlik kararı üzerine dava dosyası mahkememize intikal etmiş ve mahkememizin yukarıda gösterilen esas numarasına kaydedilmiştir.
Dava açılmadan evvel arabulucuya müracaat edilmiş olup işbu dava şartı yerine getirilmiştir.
…Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyasının Uyap kayıtları, …’nün … Esas sayılı dosyasının Uyap kayıtları getirtilerek dosya kapsamına alınmış, taraflar bildirdiği diğer tüm deliller toplanmıştır.
Davalıların sorumlulukları ve var ise sorumlu oldukları miktarların tespiti amacıyla dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, davacı tarafından dava dışı işçiye yapılan ödemenin davalı şirketlere rücu edilmesi durumunda, Yargıtay kararlarında benimsenen hesaplama prensipleri dikkate alınarak davalı şirketlerin sorumlu olduğu tutarların aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi hesaplandığı ve iş ortaklığını oluşturan şirketlerin toplam tutarlardan müşterek ve müteselsil sorumlu olduğu, Alt İş Veren Şirketler; … Ltd. Şti.& … Danış. Eğit. Alrm Sis. Tic. Ltd.Şti.& …Özel Güv. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Toplam Sorumlu Olduğu Tutar 10.420,15 TL , Alt İş Veren Şirketler; … Ltd. Şti.& … Danış. Eğit. Alrm Sis. Tic. Ltd.Şti. İş Ortaklığı Toplam Sorumlu Olduğu tutar 26.503,89 TL, Alt İş Veren Şirketler … … … Alarm Cih. Ve Sist.Tic.Ltd Şti. Toplam Sorumlu Olduğu tutar 1.768,16 TL olduğu rapor edilmiştir.
4857 İş Kanunu’nun 2/6 maddesi “asıl işveren, alt işverenin işçilere karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur” hükmü yer almaktadır.
… Dairesinin 15/09/2020 tarihli ve … sayılı kararında da izah edildiği üzere; Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş akdinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. … kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işveren karşı sorumludurlar. Yıllık izinler kullanılmadığı takdirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerin de bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır. İhbar tazminatından da son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
Somut olayda; davacı ile davalılar arasında yapılan sözleşmeler ve eki olan teknik şartnamelerde davalıların çalıştıracağı işçilerle ilgili tüm giderlerden sorumlu olacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu sözleşme hükümlerine göre, dava dışı işçi …’ya davacı tarafından ödenen ücretlerden, davalı şirketler kendi dönemleri ile sınırlı olarak %50 prensibine göre değil tamamen sorumludurlar. Sözleşmelerde davalıların tümden sorumlu olacağı yazılı olmasa dahi yapılan sözleşme/ihale bedelleri içerisinde çalıştırılacak işçilere ait alacakların da bulunması sebebiyle dava dışı işçilere ödenen bedellerin davalılarca, işçiye ödeme yapan davacıya ödenmesi gerekmektedir. Dosyanın tefrik edildiği … Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyasında verilen 19/01/2023 tarih, … Karar sayılı karar ile; davanın kısmen kabulü denilerek toplam 27.080,35 TL hüküm altına alınmıştır. Dava dilekçesi ile davaya konu edilen ve davacının ödeme yaptığı toplam tutar 65.909,96 TL olup … Mahkemesi’ce hüküm altına alınan miktar düşüldüğünde kalan miktar 38.829,61 TL’dir. Eldeki davada alınan bilirkişi raporunda, davalıların sorumlu olacağı toplam tutar 38.692,20 TL olarak belirlenmiştir. Davalıların işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumluklarının bulunduğu, zaman zaman adi ortaklık olarak faaliyet gösteren davalıların işçinin çalıştığı bu dönemlerde müteselsilen sorumlu oldukları, her bir davalının sorumlu olduğu miktarların bilirkişi … tarafından hazırlanan yukarıda ayrıntıları yazılı denetime uygun 29/03/2023 tarihli rapor ile belirlendiği gözetilerek bilirkişi raporundaki hesaplamalara göre ve … Mahkemesi’nce davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olması karşısında eldeki davanın tümden kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜNE,
1-10.420,15 TL alacağın davalılar … … Ticaret Limited Şirketi, … Limited Şirketi ve … Limited Şirketi’nden 14/03/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-26.503,89 TL alacağın davalılar … … Ticaret Limited Şirketi ve … Limited Şirketi’nden 14/03/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
3-1.768,16 TL alacağın davalı … … Ticaret Limited Şirketi’nden 14/03/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte alınarak davacıya verilmesine,
4-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 2.643,06 TL harcın davalıların sorumluluklarına göre hesaplanan;
-711,80 TL’nin davalılar … … Ticaret Limited Şirketi, … Limited Şirketi ve … Limited Şirketi’nde müteselsilen,
-1.810,44 TL’nin davalılar … … Ticaret Limited Şirketi ve … Limited Şirketi’nden müteselsilen,
-120,80 TL’nin davalı … … Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak Hazine’ye irat kaydına,
3-Zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00 TL’nin, … Mahkemesi’nin 19/01/2023 tarih, … sayılı ilamı ile tahsilde tekerrüre yol açmamak kaydı ile, davalıların sorumluluklarına göre hesaplanan;
-355,49 TL’nin davalılar … … Ticaret Limited Şirketi, … Limited Şirketi ve … Limited Şirketi’nde müteselsilen,
-904,20 TL’nin davalılar … … Ticaret Limited Şirketi ve … Limited Şirketi’nden müteselsilen alınarak hazineye irat kaydına,
-60,33 TL’nin davalı … … Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak Hazine’ye irat kaydına,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıların sorumluklarına göre hesaplanan;
-2.477,65 TL’nin davalılar … … Ticaret Limited Şirketi, … Limited Şirketi ve … Limited Şirketi’nde müteselsilen,
-6.301,94 TL’nin davalılar … … Ticaret Limited Şirketi ve … Limited Şirketi’nden müteselsilen,
-420,43 TL’nin davalı … … Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan 2.274,80 TL posta, tebligat ve bilirkişi ücreti yargılama giderinin davalıların sorumluluklarına göre hesaplanan;
-612,63 TL’nin davalılar … … Ticaret Limited Şirketi, … Limited Şirketi ve … Limited Şirketi’nde müteselsilen,
-1.558,23 TL’nin davalılar … … Ticaret Limited Şirketi ve … Limited Şirketi’nden müteselsilen,
-103,96 TL’nin davalı … … Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yatırılan gider avansından artan kısmının HMK’nun 333.maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde …Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 10/05/2023

Katip …. Hakim …..
¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır