Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. … 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/737 Esas – 2023/228
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
…
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/737 Esas
KARAR NO : 2023/228

BAŞKAN :….
ÜYE :….
ÜYE : …
KATİP :…

DAVACI : ….
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : …
VEKİLLERİ : Av. … – Av. …. – Av. … -…..

DAVA : Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 31/10/2022
KARAR TARİHİ : 06/04/2023
GR.KR.YZM.TARİHİ : 06/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA : Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; müvekkili ile davalı arasında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun …/g maddesi kapsamında “…. Adet … El Ve Cilt Temizleyici … El Dezenfektan Alımı”na ilişkin 01.03.2021 tarihli ve … nolu sözleşmenin imzalandığını, söz konusu ihale bedelinin KDV Hariç 7.128.605,00 TL olup müvekkil tarafından… Bankası … Şubesi, 26/02/20212 tarih, … numaralı 427.716,… TL tutarında Kesin Teminat mektubu verildiğini, … Başkanlığı tarafından müvekkiline 13/09/2021 tarih ve …. sayılı yazı ile ”01/03/2021 tarih ve 2021/175081 sayılı sözleşme kapsamında teknik şartnamesine ve ihale şartlarına uygun olarak teslim edilmesi gereken ürünlerin süresinde teslim edilmediği” gerekçesiyle ”Yönetim Kurulu Kararı ile 01/03/2021 tarih ve 2021/175081 sayılı sözleşme, Ticari Şartnamenin 26. Maddesinin (…) bendi hükümleri çerçevesinde fesh edildiği”nin bildirildiğini, fesih nedeniyle… Bankası … Şubesince düzenlenen 26/02/2021 tarih … Numaralı 427.716,30 TL’lik Kesin Teminat Mektubunun irat kaydedilmesi, 01/03/2021 tarih ve 2021/175081 sayılı sözleşmeifa olmayan kısmına ait tutar olan 1.508,584 TL nin %10’una tekabül eden 150.858,40 TL ‘lik Cezai Şart, sözleşme tutarı olan 7.128.605 TL’nin ‰1,89 ‘una (binde 1,89) tekabül eden 13.473,06-TL’lik Fesih … Vergisi olmak üzere toplam 164.331.46 TL nin tahsil edimesine karar verildiğini, söz konusu karar doğrultusunda müvekkilinin teminatının irat kaydedildiğini ve 150.858,40 TL ‘lik Cezai Şart ile ….473,06 TL”lik Fesih … Vergisi olmak üzere toplam 164.331.46 TL müvekkilinin hakedişinden kesilerek tahsil edildiğini, davalının sözleşmeyi feshinin haksız fesih olduğunu, hukuki dayanaktan yoksun ve mesnetsiz olduğunu, müvekkilinin 824,050 adet sözleşme konusu ürünü davalıya teslim ettiğini ve iş bu ürünlere karşı 5.620,021,00 TL tutarında hakediş faturası düzenlendiğini, taahhüdün büyük oranda yerine getirildiği hususunda tereddüt bulunmadığını, müvekkilinin edimini ifa ederken basiretli bir tacir olarak kendisinden beklenen özen ve hassasiyeti maksimum düzeyde gösterdiğini, ancak Covid-19 salgının etkileri tüm dünyada ve ülkemizde artarak devam etmesi sebebiyle müvekkili açısından gerek fahiş fiyat artışları gerekse teminde yaşanan sıkıntılar sebebiyle sözleşme konusu ürünlerin tesliminde sıkıntılar yaşandığını, çıkarılan …. nın 02.04.2020 tarih ve 2020/5 sayılı Genelgesi ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile bu Kanundan istisna edilen düzenlemeler kapsamında gerçekleştirilen ihaleler sonucunda imzalanan sözleşmelerde, Covıd-19 salgını nedeniyle sözleşme konusu işin yerine getirilmesinin geçici veya sürekli olarak, kısmen veya tamamen imkânsız hale gelmesi nedeniyle sözleşmelerin fesih edilmesine ve süre uzatımı verilmesine imkan tanındığını, davalı ile müvekkili arasında akdedilen 01/03/2021 tarih ve 2021/175081 sayılı sözleşme 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu …(g) maddesi kapsamında olup anılan … Genelgesinde istisnaların dahil olduğu açıkça belirtilmiş olduğundan, Kamu İhale Kanununun …(g) maddesi kapsamında alımı gerçekleştirilen söz konusu işin kapsamda olduğundan kuşku bulunmadığını, bu Genelge kapsamında süre uzatımı talep edildiğini, … firmasına ait davalıya hitaben yazılan yazıda covid-19 pozitif vakalarına bağlı olarak …Firmasına yapacakları ürün teslimlerinde gecikme ve sorunlar olduğunun açıkça belirtildiğini, davalıca keşide edilen 18.05.2021 tarihli ihtarname ile 12.04.2021 tarihli dilekçeye istinaden 15 günlük süre verildiğini, bu durumda ürünlerin 30.04.2021 tarihine kadar teslim edilmesi gerektiğinin belirtilerek 20.04.2021 tarihli yazıya istinaden ayrıca bir ek süre verilmeyeceğinin bildirildiğini, bu süreçte müvekkili tarafından 824.050 adet ürün teslimatının yapıldığını ve 5.620.021,00 TL tutarlı ve 12.08.2021 tarihli faturanın tanzim edildiğini, ancak devam eden temin ve tesliminde yaşanan sıkıntılar nedeniyle müvekkili tarafından 16.07.2021 tarihli yazılarla ….ının 02.04.2020 tarih ve 2020/5 sayılı Genelgesi ilgi tutularak üretici firma beyanları ve malzeme temininde yaşanan sorunlar ile fahiş fiyat artışlarına bağlı olarak bir kısım ürünlerin teslim edilemeyeceği, bu kapsamda firmanın mağdur edilmeyecek şekilde işlem yapılması hususunun davalıya bildirildiğini, müvekkilinin … nın 02.04.2020 tarih ve 2020/5 sayılı Genelgesi doğrultusunda işlem yapılması gerekirken davalı idarece iş bu genelge göz ardı edilerek 13/09/2021 tarih …. sayılı yazısı ile ihale konusu sözleşmenin haksız feshi yoluna gidildiğini, müvekkilinin sözleşme konusu ürünlerin temin ve tesliminde yaşadığı ve müvekkilinden kaynaklanmayan sıkıntılar dikkate alındığında ürünlerin tesliminde yaşanan sorunlar nedeniyle müvekkiline bir kusur atfedilemeyeceğini, yaşanan küresel çaptaki salgının etkilerinin müvekkilinin edimini yerine getirmesine engel nitelikte olduğunu, gerek 4735 sayılı Kamu İhale Kanunu gerekse Borçlar Kanunu Hükümleri çerçevesinde mücbir sebep olarak değerlendirilmesi gerektiğini beyan ederek; fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak üzere 01.03.2021 tarihli ve … nolu sözleşmenin davalı tarafından haksız olarak fesih edildiğinin tespiti ile irat kaydedilen 427.716,30-TL’lik kesin teminat mektubunun, 150.858,40-TL’lik cezai şart, 13.473,06-TL’lik fesih … vergisi olmak üzere toplamda 592.047,76-TL’nin avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile özetle; davacı vekilinin dava dilekçesindeki iddialarının hukuki dayanaktan yoksun olduğunda huzurda açılan bu davanın reddinin gerektiğini, … Genel Müdürlüğü ihtiyacına binaen 1.045.250 adet … El ve Cilt Temizleyici 1.000 ml El Dezenfektanının temini için müvekkili kurum … Müdürlüğü ile davacı …- … arasında 01/03/2021 tarih ve 2021/175081 sayılı sözleşmenin imzalandığını, bu sözleşme gereği davacı firmanın sözleşme konusu ürünleri 15/04/2021 tarihine kadar belirtilen miktarlarda olmak üzere ihale şartlarına uygun olarak teslim etme taahhüdü altına girdiğini, davacı …(…)’un 13/04/2021 tarih ve 351602 sayılı yazısı ile Covid-19 salgınından dolayı üretici firmanın düzenli çalışamaması sebebiyle üretim sürecinin aksadığını belirterek 30 günlük ek süre talebinde bulunduğunu, bu talebin 15/04/2021 tarih ve 354204 sayılı yazıları ile ihtiyaç sahibi kuruluşa iletilerek konuya ilişkin görüşlerinin bildirilmesinin istenildiğini, ihtiyaç sahibi kuruluşun bila tarih ve …. sayılı yazısı ile… Müdürlükleri ve bağlı sağlık tesislerinin el antiseptik solüsyonu stoklarının azaldığını ve stok kopmasının yaşanmaya başlandığını, bu sebeple talep edilen 30 günlük ek sürenin 15 gün olarak ilgili firmaya verilmesini, 31/04/2021 tarihine kadar teslim süresinin uzatılabileceğini ve ivedi şekilde sevkiyatların sipariş edilen… Müdürlüklerine teslimatlarının gerçekleştirilmesini, gerçekleştirilmediği takdirde Genel Müdürlüklerince gerekli iş ve işlemlerin başlatılmasının bildirildiğini, bunun üzerine 31/04/2021 tarihine kadar 15 günlük ek süre verildiğine ilişkin durumun müvekkilinin 27/04/2021 tarih ve 405122 sayılı yazısı ile firmaya bildirildiğini, daha sonra davacı … (…)’un 29.04.2021 tarih ve 422269 sayılı yazısı ile Covid-19 salgınından kaynaklı olarak bayram haftası hariç 30 günlük ek süre talebinde bulunduğunu, söz konusu ek süre talebinin 29.04.2021 tarih ve 422533 sayılı yazıları ile ihtiyaç sahibi kuruluşa bildirildiğini ve kuruluşun 30.04.2021 tarih ve 431098 sayılı cevabi yazısı ile taraflarınca ikinci bir ek süre verilmesinin uygun görülmediğini, sözleşme hükümlerine göre gerekli iş ve işlemlerin yapılmasının talep edildiğini, bunu müteakip … ….Noterliği aracılığıyla …’a (…) 17.05.2021 tarih ve 468382 sayılı ihtarname ile sözleşme konusu “1.045.250 adet … El ve Cilt Temizleyici 1.000 ml … El Dezenfektanından … (…) tarafından bu tarihe kadar toplam 81.300 adet/1.000 ml. teslim edildiğinin tespit edildiği, teslimatı yapılmayan 963.950 adet/1.000 ml. ürünün ihtarnamelerinin tebliğini müteakip 10 gün içerisinde tamamlanması, aksi takdirde ikinci bir ihtarda bulunmaksızın 01.03.2021 tarih ve …sayılı sözleşme için … Bankası A.Ş. … Şubesince düzenlenen 26.02.2021 tarih ve … numaralı 427.716,30-TL tutarındaki vadesiz kati teminat mektubunun irad kaydedilerek sözleşme eki ticari şartnamenin fesih ile ilgili hükümlerinin uygulanacağının ihtaren bildirildiğini, ihtarnamenin 24.05.2021 tarihinde tebliğ edildiğini, adı geçen firmanın da teslimatları tamamlayamayacağını bildirmesi üzerine 01.03.2021 tarih ve … sayılı sözleşmenin 03/09/2021 tarih ve 36/236 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile feshedildiğini ve bu iş için … Bankası A.Ş./… Şubesince düzenlenen 26.02.2021 tarih ve … sayılı 427.716,30-TL’lik kesin teminatın irad kaydedilmesine, 01.03.2021 tarih ve 2021/175081 sayılı sözleşmenin ifa olunmayan kısmına ait tutar olan 1.508.584.-TL’nin %10’una tekabül eden 150.858,40-TL’lik cezai şart, sözleşme tutarı olan 7.128.605-TL’nin 0/001,89’una tekabül eden 13.473,06-TL’lik fesih … vergisi olmak üzere toplam 164.331,46-TL’nin …’tan (…) tahsil edilmesine karar verildiğini, davacının … 02/04/2020 tarih ve 2020/5 sayılı genelgesi kapsamında … Bakanlığının görüşünün alınmasına ilişkin süreç işletilmeden tek taraflı olarak sözleşmenin feshi yoluna gidildiğini ve söz konusu feshin bu nedenle haksız olduğunun iddia edildiğini, bu iddiaların doğru olmadığını, davacının sözleşme konusu malzemeyi 45 gün içerisinde teslim etmesi gerekirken teslim edemediğini, talebi üzerine verilen 15 gün ek sürede yükümlülüğünü yerine getiremediğini, Covid salgını ve bayram tatilini gerekçe gösterip tekrar ek süre talebinde bulunduğunu, bu talebinin ihtiyaç sahibi kurum tarafından kabul edilmediği için uygun görülmediğini ve sözleşmede belirtilen süre içinde teslimat yapılmasının bildirildiğini, firma ile sözleşme imzalandığı tarihte Covit 19’un halen devam ettiğini ve madde metninde bahsedildiği gibi sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durumun söz konusu olmayacağını, zaten ihtiyaç konusu olan ürünlerin de pandemi ile mücadele çalışmaları kapsamında sağlık hizmeti sunumunun aksamaması ve kamu sağlığının korunması amacıyla … Müdürlüğü’nce talep edilen ürünler olduğunu, buna rağmen salgınla mücadele kapsamında elzem olan bu ürünlerle ilgili firmaya 15 günlük ek süre verildiğini, somut olayda firmanın süre talebinin 120 günü aşmadığından … Bakanlığı’na ek süre hakkında bildirimde bulunulmayarak değerlendirilmesinin alınmadığını beyan ederek; beyanlarının kabulü ile haksız ve mesnetsiz açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
KABUL VE GEREKÇE : Dava, sözleşmenin haksız feshi hukuki sebebine dayalı alacak davasıdır.
Taraflar arasında, 01/03/2021 tarih ve 175081 sayılı sözleşmenin olduğu, söz konusu sözleşme kapsamında teslim edilmesi gereken ürünlerin bir kısmının davalıya teslim edildiği, bir kısmının teslim edilmediği, söz konusu sözleşmenin davalı tarafından 03/09/2021 tarih ve 36/236 sayılı yönetim kurulu kararı ile feshedildiği, fesih doğrultusunda davacının 427.716,30-TL’lik kesin teminatının irat kaydedildiği, 150.858,40-TL’lik cezai şart ile 13.473,06-TL’nin davacının hakedişinden kesildiği hususunda uyuşmazlığın bulunmadığı, taraflar arasındaki uyuşmazlığın, 01/03/2021 tarihli sözleşmenin… 2020/5 sayılı Genelgesi kapsamında olup olmadığı, söz konusu sözleşmenin davalı tarafından haksız feshedilip edilmediği, haksız feshedilmiş ise davacının davalıdan irat kaydedilen 427.716,30-TL’lik kesin teminat mektubu bedeli ile hakedişlerinden kesilen 150.858,40-TL’lik cezai şart ve 13.473,06-TL’lik fesih … vergisini talep edip edemeyeceği noktasında toplandığı anlaşılmıştır.
… 2020/5 sayılı Genelgesi’nin 02/04/2020 tarih ve 31087 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandığı, buna göre; “… Bu kapsamda 04/01/2002 tarih ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu (…) ile bu kanundan istisna edilen düzenlemeler kapsamında gerçekleştirilen ihaleler sonucunda imzalanan sözleşmelerde, Covit-19 salgını nedeni ile sözleşme konusu işin yerine getirilmesinin geçici veya sürekli olarak, kısmen veya tamamen imkansız hale geldiğine ilişkin başvurular yükleniciler tarafından bu durumun belgelendirilmesi sureti ile sözleşmenin tarafı olan idareye yapılacaktır …” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Mahkememizce yapılan değerlendirme sonunda;
Öncelikle, taraflar arasında imzalanan 01/03/2021 tarihli sözleşmenin… 2020/5 sayılı Genelgesi kapsamında olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir. Söz konusu genelgede açıkça yazıldığı üzere genelgenin kapsamının genelgenin çıktığı tarih ve öncesinde gerçekleştirilmiş ihaleleri kapsadığı, genelge çıktıktan sonra yani gelecekte imzalanan sözleşmeleri kapsamadığı, mevcut olayımızda genelgenin 02/04/2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandığı, mevcut ihalenin ise genelge çıktıktan sonra 01/03/2021 tarihinde imzalandığı, bu çerçevede taraflar arasındaki ihalenin… 2020/5 Sayılı Genelgesi kapsamında olmadığı anlaşılmıştır.
Bir diğer değerlendirilmesi gereken husus ise davacı tarafın salgın nedeni ile mücbir sebep iddiasıdır. Covit-19 salgını …’de ilk olarak 11/03/2020 tarihinde görülmüş ve sonraki süreçte artarak devam etmiştir. Taraflar arasındaki sözleşme Covit-19 salgını …’de mevcut iken 01/03/2021 tarihinde imzalanmıştır. Sözleşmenin imzalandığı tarih itibarı ile Covit-19 salgını mevcut olduğundan dolayı davacının Covit-19 salgınını mücbir sebep olarak göstermesi mümkün değildir. Bu nedenden ötürü mahkememizde davacının Covit-19 salgınının mücbir sebep olarak değerlendirilmesi yönündeki iddiası yerinde görülmemiştir.
Yukarıda belirtilen kabuller çerçevesinde, taraflar arasındaki sözleşmenin… 2020/5 sayılı Genelgesi kapsamında kalmaması, sözleşmenin imzalandığı tarih itibari ile Covit-19 salgınının mücbir sebep olarak değerlendirilemeyecek olması ve davacı tarafından 01/03/2021 tarihli sözleşme kapsamında üzerine düşen teslim edimini tamamen yerine getirememiş olması nedeni ile davalının 01/03/2021 tarihli sözleşmeyi feshinde haklı olduğu, bu nedenden ötürü davacının teminat mektubunun irat kaydından, ceza-i şarttan ve fesih … vergisinden kaynaklı taleplerinin yerinde olmadığı anlaşılmış ve davacının davasının reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :
1-Davanın REDDİNE
2-Harçlar Kanununa göre alınması gereken 179,90-TL harcın peşin alınan 10.110,70-TL harçtan mahsubu ile bakiye 9.930,8‬0-TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran davacıya iadesine,
-Zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin davalılardan müteselsilen tahsili ile hazineye irat kaydına,
…-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 83.125,25-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
4-Yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,

5-Davacı tarafından yatırılan gider avansından artan kısmın HMK’nun 333. maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde, yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde … Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 06/04/2023

Başkan ….
¸e-imza
Üye …
¸e-imza
Üye …
¸e-imza
Katip …
¸e-imza