Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/513 Esas – 2023/97
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
ANKARA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/513 Esas
KARAR NO : 2023/97

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLLERİ :

DAVALI

DAVA : Alacak (Rücuen Allacak)
DAVA TARİHİ : 03/12/2022
KARAR TARİHİ : 08/02/2023
KR.YZL.TARİHİ : 17/02/2023

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
İDDİA :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı … (TC:…)’in özel güvenlik görevlisi olarak 05/06/2007 – 06/01/2014 tarihleri arasında Kayseri Şube Müdürlüğü’nde özel güvenlik işlerini yürüten çeşitli özel güvenlik şirketlerinde çalışmış ve en son çalıştığı … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. – … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti, iş ortaklığı tarafından 06/01/2014 tarihinde iş akdi fesh edildiğini, … tarafından kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla mesai, genel-bayram tatili ücreti ve diğer işçilik alacaklarının tahsili talebiyle Kayseri 2. İş Mahkemesi’nin 2016/262 Esas sayılı dosyası ile müvekkilim kurum ile … Özel Güvenlik Eğitim Alarm ve Koruma Hizmetleri Limited Şirketi, … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Ticaret Limited Şirketi ve … Özel Güvenlik Hizmetleri Limited Şirketi’ne karşı alacak davası açıldığını, yapılan yargılama sonucunda Kayseri 2. İş Mahkemesi’nin 2016/262 Esas ve 2017/94 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verildiğini, karar aleyhine istinaf başvurusunda bulunulduğunu, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi’nin 2017/1556 Esas ve 2017/3186 Karar sayılı kararı ile yerel mahkeme kararı kaldırılarak davanın kısmen kabulüne karar verildiğini, mahkeme kararının davacı … vekili tarafından Kayseri 4. İcra Dairesi’nin 2017/4997 sayılı dosyası ile takibe konulduğunu, … Özel Güvenlik Eğitim Alarm ve Koruma Hizmetleri Limited Şirketi icra borcunun kendi dönemine ait olan 7.522,80-TL’nı icraya yatırdığını, bakiye borç olarak kalan 10.552,62-TL’nın 5.000,00-TL’nın … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Ticaret Limited Şirketi tarafından yatırıldığını, İcra Dairesi’nce davacıya gönderilen bakiye borç muhtırası üzerine dosya hesabında gözüken bakiye 5.552,60-TL icra borcunun 08/03/2018 tarihinde davacı tarafından ödendiğini, söz konusu ödenen kısım için davalı şirketlere yazılı bildirim yaparak sorumlu oldukları tutarların ödenmesinin istendiğini ve ödenmediğini, davacı ile davalı şirketler arasında imzalanan hizmet alım sözleşmelerine davacı kurumun bina ve eklentilerinin güvenlik hizmetleri için çalıştırılacak personelin tüm sorumluluğunun firmaya ait olacağı ve sözleşme konusu işlerin yapılması ve çalıştırılan işçiler bakımından İş Kanunu ve mevzuatın işverenlere yüklediği yükümlülükleri yerine getirmekten şirketlerin sorumlu olacağı, tüm işçilik alacaklarından yüklenici şirketlerin sorumlu olacağı hususunun sözleşmenin eki sayılan teknik, idari ve genel şartnamelerde de belirtildiğini, ayrıca firmalara sözleşme gereğince ödenen, sözleşme bedeli içerisinde tüm işçilik alacaklarının da yer aldığı hususunun yine sözleşmelerde belirtildiğini, bu nedenle davacı tarafça özel güvenlik görevlisi …’e ödenen bedelin davalılardan rücuen tahsilini talep etmek gerektiğini, dava dışı işçinin 01/01/2012 – 31/12/2013 dönemi için … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. – … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. -……….. Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik Ticaret Ltd. Şti. iş ortaklığında, 01/01/2014 – 06/01/2014 dönemi için … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti – … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti’nde çalıştığını, söz konusu dönemler için ilgili şirketler ile davacı idare arasında hizmet alım sözleşmesi imzalandığını, dava dışı özel güvenlik görevlisi …’in işe başladığı tarihten işten ayrıldığı tarihe kadar, davacı bünyesinde ihale ile özel güvenlik hizmetlerinde bulunan, farklı şirketlerde görev aldığını, sözleşmeler incelendiğinde, sözleşme konusu işlerin yapılması ve çalıştırılan işçiler bakımından İş Kanunu veya benzer mevzuatın işverenlere yüklediği yükümlülüklerin yerine getirmekten firmaların sorumlu olduğu açık olduğunu, ayrıca adı geçen firmalar ile davacı idare arasında imzalanan sözleşmelere göre faiz oranlarının belirlendiğini, faiz oranının belirlenmediği sözleşmelerde ise ticari faizin uygulanacağını, bu nedenle adı geçen firmaların, davacı tarafından işçiye ödenen bedelden sorumlu olup, sözleşme ile öngörülen faiz oranı üzerinden davacıya rücuen ödeme yapılması gerektiğini belirterek, …’e ödenen işçilik alacaklarının yukarıda isimleri belirtilen firmalarla imzalanan sözleşmeler gereği ödeme tarihinden itibaren uygulanacak sözleşme faiziyle, faiz belirtilmeyen sözleşmelerde ticari faiziyle birlikte davalı şirketlerden sorumlulukları oranında müştereken ve müteselsilen rücuen tahsiline karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalılar üzerinde bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalılar … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Ltd. Şti. ve … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında imzalanan hizmet sözleşmelerinde yetkili yer belirlendiğini ve yetkili yer sözleşmesi yapıldığını, buna göre taraflar arasında çıkacak herhangi bir uyuşmazlıkta yetkili yer mahkemesi olarak Ankara mahkemelerinin belirlendiğini, yetkisiz yerde açılan işbu davanın yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmesini, İş Kanunu’nun 2. maddesi uyarınca asıl işverenin alt işveren ile birlikte sorumlu olduğunun düzenlendiği, ayrıca asıl işverenin alt işverene rücu etmesine imkân veren bir kanun maddesinin olmadığını, davacının yaptığı ödemeden davalıların huzurdaki dava ile haberdar olduklarını, alacaklının zararını tanzim eden davacının davalılara rücu ettiğini ancak herhangi bir ihbar ve bildirimde bulunmadığını, bu durumun dürüstlük kuralına aykırılık teşkil ettiğini, davacının dava dışı işçiye ödemeyi ne için, nasıl ne miktarda yaptığı davalılar tarafından bilinmediğini, davalı şirketlerin davacıdan ihale ile iş aldıklarını, ihaleyi kazanan davalı şirketlerin mevcut işçilerle çalışmaya devam ettiğini ancak davacının ihaleye çıktığı işçi sayısını zaman içerisinde düşürdüğünü, mesela 200 işçi ile ihale ettiği iş başladıktan bir müddet sonra, depolarını kapattığını, depolarını kapatınca işçilerin açıkta kaldığını, 200 işçi ile başlayan işin 100 işçiye kadar düştüğünü, davacı tarafın deponun kapanacağını davalılara bir gün önceden bildirerek işçilere bilgi verme, tutanak tutma, ihbar önelleri v.s için davalıların zamanının kalmadığını, bu nedenle bilirkişinin kusur huşunda inceleme yapması gerektiğini, taraflar arasında imzalanan sözleşmelerin ya da teknik ve idari şartnamelerin hiç birisinde asıl işverenin işçilik alacakları yönüyle davalılara rücu edebileceği yönünde bir düzenleme bulunmadığını, davalıların ihale ile iş aldığını ve ihale şartnamesinde yazmayan hiç bir kalemi işçilere ödemesinin mümkün olmadığını, İhale makamının kıdem tazminatı yönünden davalı şirketlere herhangi bir ödeme yapmadığını, bu nedenle söz konusu alacağın ihale makamı olan davacı tarafından ödenmesinin gerektiğini, aksi durumun ihale şartnamesine aykırılık oluşturduğunu, “Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik” gereği kıdem tazminat ödemelerinin asıl işveren olan kamu kurumu tarafından ödeneceğini ve hizmet tespitine ilişkin usulün gösterildiğini, bu hususun 6552 sayılı Kanunun gerekçesinde ayrıntılı bir şekilde açıklandığını, ihale konusu işin maliyetini hesaplarken kıdem tazminatını bu hesaplamaya dâhil edemediği ve alt işverenler nezdinde büyük sorunlara yol açtığının belirtildiği, madde gerekçesi dahi alt işverenin yükünün azaltılmasından bahsederken hala müşterek ve müteselsil sorumlu olunduğunun iddiasının hukuka aykırı olduğunu, davacının sebepsiz zenginleştiğini, davacının ödediği vergilerin davalılardan talep edilemeyeceğini, alacak var ise zamanaşımına uğradığını belirterek davanın reddin karar verilmeni, yargılama giderleri ve vekalet davacı üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
DELİLLER, KABUL VE DEĞERLENDİRME: Dava, rücuen alacak istemine ilişkindir.
Dava ilk olarak Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/870 Esas sayılı sırasına kayden açılmış, adı geçen mahkemenin 11/04/2022 tarihli yetkisizlik kararı üzerine dava dosyası mahkememize intikal etmiş ve mahkememizin yukarıda gösterilen esas numarasına kaydedilmiştir.
Dava açılmadan evvel arabulucuya müracaat edilmiş olup işbu dava şartı yerine getirilmiştir.
Ankara 2. İş Mahkemesi’nin 2016/262 Esas, 2017/94 Esas sayılı dosyası aslı, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü’nün yazı cevabı getirtilerek dosya kapsamına alınmış, taraflar bildirdiği diğer tüm deliller toplanmıştır.
Davalıların, dava dışı işçiye davacı tarafından yapılan ödemelerden sorumluluğu ve sorumlu olmaları halinde herbirinin sorumlu olacağı miktarların ayrı ayrı tespiti amacıyla dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, 20/12/2022 tarihli bilirkişi heyeti raporunda; davacının davalılardan talep edebileceği alacak miktarının … Özel Güv. Dan. Eğt. Alarm Cihazları Ltd. Şti. -… Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti.-… Güvenlik Sistemleri Özel Güv. Tic. Ltd. Şti. 5.50730 TL, … Özel Güv. Dan. Eğt. Alarm Cihazları Ltd. Şti.-… Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti. 45,30 TL olduğu rapor edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; dava dışı güvenlik görevlisi …’e yaptığı ödemeler nedeni ile davacının davalılara rücu hakkının bulunup bulunmadığı ve bulunması halinde miktarı noktasında toplandığı tespit edilmiştir.
4857 İş Kanunu’nun 2/6 maddesi “asıl işveren, alt işverenin işçilere karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur” hükmü yer almaktadır.
Yargıtay 23.Hukuk Dairesinin 15/09/2020 tarihli ve 2017/2497 E- 2020/2808 sayılı kararında da izah edildiği üzere; Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş akdinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işveren karşı sorumludurlar. Yıllık izinler kullanılmadığı takdirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerin de bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır. İhbar tazminatından da son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
Somut olayda; davacı ile davalılar arasında yapılan sözleşmeler ve eki olan teknik şartnamelerde davalıların çalıştıracağı işçilerle ilgili tüm giderlerden sorumlu olacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu sözleşme hükümlerine göre, dava dışı işçi …’e davacı tarafından ödenen ücretlerden, davalı şirketler kendi dönemleri ile sınırlı olarak %50 prensibine göre değil tamamen sorumludurlar. Sözleşmelerde davalıların tümden sorumlu olacağı yazılı olmasa dahi yapılan sözleşme/ihale bedelleri içerisinde çalıştırılacak işçilere ait alacakların da bulunması sebebiyle dava dışı işçilere ödenen bedellerin davalılarca, işçiye ödeme yapan davacıya ödenmesi gerekmektedir. Davalıların işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumluklarının bulunduğu, zaman zaman adi ortaklık olarak faaliyet gösteren davalıların işçinin çalıştığı bu dönemlerde müteselsilen sorumlu oldukları, her bir davalının sorumlu olduğu miktarların bilirkişi Gülcan GÜL tarafından hazırlanan yukarıda ayrıntıları yazılı denetime uygun 20/12/2022 tarihli rapor ile belirlendiği gözetilerek bilirkişi raporundaki hesaplamalara göre aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜNE,
5.507,30 TL’nin 08/03/2013 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılar … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Ticaret Limited Şirketi, … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.ve … Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik Ticaret Limited Şirketi’nden müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
45,30 TL’nin 08/03/2013 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılar … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Ticaret Limited Şirketi ve … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’nden müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 379,30 TL harçtan, peşin alınan 94,83 TL harcın mahsubu ile bakiye 284,47 TL karar harcının davalıların sorumluluklarına göre hesaplanan;
-282,16 TL’nin davalılar … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Ticaret Limited Şirketi, … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.ve … Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik Ticaret Limited Şirketi’nden müştereken ve müteselsilen,
-2,32 TL’nin davalılar … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Ticaret Limited Şirketi ve … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’nden müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye irat kaydına,
3-Zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00 TL’nin davalıların sorumluluklarına göre hesaplanan;
-1.309,00 TL’nin davalılar … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Ticaret Limited Şirketi, … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.ve … Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik Ticaret Limited Şirketi’nden müştereken ve müteselsilen,
-11,00 TL’nin davalılar … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Ticaret Limited Şirketi ve … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’nden müştereken ve müteselsilen alınarak Hazine’ye irat kaydına,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 5.552,60 TL vekalet ücretinin davalıların sorumluklarına göre hesaplanan;
-5.507,30 TL’nin davalılar … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Ticaret Limited Şirketi, … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.ve … Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik Ticaret Limited Şirketi’nden müştereken ve müteselsilen,
-45,30 TL’nin davalılar … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Ticaret Limited Şirketi ve … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’nden müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan 162,63 TL harç toplamı ve 1.755,80 TL posta, tebligat ve bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.918,43‬ TL yargılama giderinin davalıların sorumluluklarına göre hesaplanan;
-1.902,78 TL’nin davalılar … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Ticaret Limited Şirketi, … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.ve … Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik Ticaret Limited Şirketi’nden müştereken ve müteselsilen,
-15,65 TL’nin davalılar … Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Ticaret Limited Şirketi ve … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’nden müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yatırılan gider avansından artan kısmının HMK’nun 333.maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davanın değeri itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 08/02/2023

Katip Hakim
¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır