Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/191 Esas – 2022/709
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
ANKARA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/191 Esas
KARAR NO : 2022/709

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 12/10/2021
KARAR TARİHİ : 02/11/2022
KR.YZL.TARİHİ : 08/12/2022

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
İDDİA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı kurumun 233 sayılı KHK uyarınca kurulan bir kamu iktisadi teşebbüsü olduğunu, bina ve eklentilerinin güvenliğinin sağlanması ihale yöntemiyle özel güvenlik şirketlerinden satın aldığını, özel güvenlik hizmetinde, ihale edilen her bir yüklenici firma ihale konusu hizmeti yürütmek üzere çalıştıracağı işçileri kendileri belirlediğini, firmalarla yapılan sözleşmeler gereği işe alma ve işten çıkarma yetkileri ile bundan doğacak sorumluluk bu firmalara ait bulunduğunu, kendi işçileri açısından doğacak sorumlulukların da bu firma tarafından yerine getirilmesi gerektiğinin açık olduğunu, … Ajans Amirliği Afşin Açık Yığın Sahasında 09.07.2015-27.03.2017 tarihleri arasında özel güvenlik görevlisi olarak çalışmakta iken 27.03.2017 tarihinde işyeri tasfiyesinden dolayı yüklenici firmaya iadesi yapılan Özel güvenlik görevlisi …’e çalışmış olduğu 1 yıl 8 ay 5 günlük hizmeti karşılığı 3.849,68 TL ile 29.44 TL damga vergisi olmak üzere brüt toplam 3.879,12 TL ödendiğini, sözleşmelerin ilgili maddelerinde yüklenicinin çalışma hayatını düzenleyen mevzuatın işverene yüklediği tüm yükümlülükleri yerine getirmesi gerektiği belirtildiğini, yine sözleşme konusu işlerin yapılması ve çalıştırılan işçiler bakımından firma, İş Kanunu ve mevzuatın işverenlere yüklediği yükümlülükleri yerine getirmekten sorumlu olacağı belirtildiğini, davacı kurum ve davalı şirketler arasında akdedilen hizmet sözleşmesi ve eki olan şartnamelerde, yüklenici çalışanlarının iş akitlerinden doğan söz konusu alacaklarından tümüyle yüklenici firmaların sorumlu olacağına ilişkin düzenleme mevcut olduğunu, dava dışı işçiye yapılan dava konusu ödemeler nedeniyle, müvekkil kurumun davalılara rücu hakkı doğduğunu, konu ile ilgili Yargıtay içtihatları da incelendiğinde, ihaleyi yapan kamu kuruluşu tarafından yüklenicinin işçisine ödenmek zorunda kalınan iş hukukundan kaynaklanan alacaklar, yükleniciler ile imzalanan hizmet alım sözleşmesi hükümlerine göre, sorumlulukları oranında, yüklenicilerden rücuen tahsil edildiğini, davacı kurum tarafından ödenen 3.879,12 TL’nin yukarıda isimleri belirtilen firmalarla imzalanan sözleşmeler gereği ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek ticari faizleriyle birlikte davalı şirketlerden sorumlulukları oranında tahsili gerektiğini beyanla davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı şirketler vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın yetkisiz yerde açıldığını ve yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmesini gerektiğini, İş Kanunu 2. Maddesi’nde; asıl işverenin alt işveren ile birlikte sorumlu olduğunu, asıl işverenin alt işverene rücu etmesine imkân veren bir kanun maddesi olmadığını, davacının yaptığı ödemeden huzurdaki davada olunduğunu, davalılara bir ihbar ve bildirimde bulunmadığını, bu durum dürüstlük kuralına aykırılık teşkil ettiğini, davalı şirketlerin davacıdan ihale ile iş aldığını, ihaleyi alan şirketin mevcut işçilerle çalışmaya devam ettiğini, davacı ihaleye çıktığı işçi sayısını zaman içerisinde düşürdüğünü, davalılara hiçbir ihtarda bulunmayan davacının davası dürüstlük ve iyi niyet kurallarına aykırı olduğunu, bunun yanı sıra davalı şirketler ve davacı arasında imzalanan sözleşmelerin ya da teknik ve idari şartnamelerde asıl işverenin rücu edebileceği yönünde bir düzenleme bulunmadığını, ihale makamının kıdem tazminatı yönünden davalı şirkete herhangi bir ödeme yapmadığını, bu nedenle söz konusu alacağın ihale makamı olan davacı tarafından ödenmesi gerektiğini, “Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik” gereği kıdem tazminat ödemelerinin asıl işveren tarafından ödeneceğini, kamu sektöründe iş alan alt işverenlerin ihale konusu işin maliyetini hesaplarken kıdem tazminatını bu hesaplamaya dahil edemediğini, “sözleşme gideri veya genel giderler” için ayrılan tutarın ise ihale bedelinin yüzde üçü ile sınırlandığını, dolayısıyla kıdem tazminatını ödemek isteyen alt işverenlerin dahi bu ödemeyi yapamadığını, işçilerin dava yoluna başvurmaları halinde ise işçilerin kıdem tazminatlarının faizi ile birlikte asıl işveren kabul edilen kamu tarafından ödenmesine karar verildiğini, kamu kurum ve kuruluşları gerekli incelemeleri yaptıktan sonra söz konusu alt işveren işçisinin kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süresine tekabül eden kıdem tazminatı tutarını alt işveren işçisinin banka hesabına aktaracağını, müteselsil borçlulukta her ne kadar alacaklıya karşı borcun tamamından sorumlu olsalar da, borçluların her birinin borcunun birbirinden bağımsız nitelik taşıdığının kabul edilmesini, alacaklının yaptığı hukuki işlemlerde sadece ilgili borç ilişkisi üzerinde etkili olacağını, davacının kusurundan kaynaklanan davalarda davalıya rücu imkanı bulunmayacağını, davalı şirketlerin davacıdan ihale ile iş aldığını, ihaleyi kazanan şirketler mevcut işçilerle çalışmaya devam ettiğini, ancak davacı kurumun ihaleye çıktığı işçi sayısını zaman içerisinde düşürdüğünü, davalı şirketlerin işçinin işten çıkarılması veyahut işe iade alınmamasında herhangi bir kusuru bulunmadığını, bilirkişinin öncelikle kusur değerlendirmesi yapması gerektiğini, ayrıca Sayıştay 5. Dairesinin 2015/228 sayılı kararı ile de kıdem tazminatından asıl işverenin sorumlu olacağı ve alt işverene rücu edemeyeceğini, davacının ödediği vergileri de talep ettiğini, bu vergilerin davalıları ilgilendirmediğini, iş bu dava sonunda haklı çıkmaları şartıyla vergi dairesinden geri ödenmesi ya da mahsubu için talepte bulunabileceklerini ve görevli mahkemenin de huzurda ki mahkeme olmadığını, davacının TİS farkı talebi hukuka aykırı olup toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan ek ödemeler idarenin yükümlülüğünde olduğunu, Alt İşverenlerce Yapılacak Yetkilendirmeye İlişkin Esas Ve Usuller 4. Maddesi, Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik madde 4 göre İşçi Sendikasına Yetki Belgesi verildiği tarihte sözleşmenin bitimine 1 yıldan az bir süre kalmışsa işlemlerin Yüksek Hakem Kurulunca yürütüleceği ve bu durumda dahi fiyat farkı ödeneceğini, ayrıca 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu madde 8. Uyarınca da davacı idarenin fiyat farkı ödemesi kanunu zorunluluk olduğunu ve davalı şirketlerin rücu imkanının bulunmadığını beyanla, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİL,KABUL VE DEĞERLENDİRME: Dava, rücuen işçi alacağı istemine ilişkindir.
Davanın açıldığı İskenderun Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 13/01/2022 tarih, 2021/442 Esas-2022/207 Karar sayılı ilamı ile yetkisizlik kararı verilmesi ve bu kararın kesinleşmesi üzerine dava dosyası mahkememize tevzii edilmiş ve yukarıdaki esas numarasına kaydı yapılmıştır.
Dava dışı …’e yapılan ödemeye ilişkin tüm bilgi ve belgelerin okunaklı suretleri davacı Toprak Mahsulleri Genel Müdürlüğü’nden celp edilmiş ve tarafların bildirdiği diğer tüm deliller toplanmıştır.
Dava açılmadan evvel arabulucuya müracaat edilmiş olup işbu dava şartı da yerine getirilmiştir.
Taraflar arasındaki ihtilafın; dava dışı …’e davacı tarafından ödenen dava konusu ücretlerin davalılardan tahsilinin gerekip gerekmediği, gerekiyor ise her bir davalının sorumlu olacağı miktarın ne kadar olacağı noktasında toplandığı tespit edilmiştir.
Dava dışı …’e ödenen ücretlerden davalıların sorumluluğu ve her bir davalının sorumlu olacağı miktarın tespiti amacıyla dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, 26/08/2022 tarihli bilirkişi raporunda; davacı tarafından dava dışı işçiye ödenen 3.849,68 TL kıdem tazminatının davalı şirketlere rücu edilmesi durumunda, davalı şirketlerin dava dışı işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak sorumlu olduğu miktarların davalı alt işveren şirket … Özel Güvenlik Danış. Eğt.Alr. Cih. Sis. Tic. Ltd. Şti. … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. (İş Ortaklığı)’nin sorumlu olduğu miktar 3.293,40 TL, … Özel Güvenlik Danış. Eğt.Alr.Cih.Sis. Tic.Ltd.Şti.’nin
556,28 TL
olmak üzere toplam 3.849,68 TL olduğu, dava dışı işçinin iş ortaklığı nezdinde sigortalı olduğu süreler yönünden iş ortaklığını oluşturan davalı şirketlerin müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğu, davacı tarafın alacak talebine ödeme tarihinden (02/05/2017) itibaren avans faizi işletilebileceği rapor edilmiştir.
4857 İş Kanunu’nun 2/6 maddesi “asıl işveren, alt işverenin işçilere karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur” hükmü yer almaktadır.
Yargıtay 23.Hukuk Dairesinin 15/09/2020 tarihli ve 2017/2497 E- 2020/2808 sayılı kararında da izah edildiği üzere; Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş akdinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işveren karşı sorumludurlar. Yıllık izinler kullanılmadığı takdirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerin de bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır. İhbar tazminatından da son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
Somut olayda; davacı ile davalılar arasında yapılan sözleşmeler ve eki olan teknik şartnamelerde davalıların çalıştıracağı işçilerle ilgili tüm giderlerden sorumlu olacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu sözleşme hükümlerine göre, dava dışı işçi …’e davacı tarafından ödenen ücretlerden, davalı şirketler kendi dönemleri ile sınırlı olarak %50 prensibine göre değil tamamen sorumludurlar. Sözleşmelerde davalıların tümden sorumlu olacağı yazılı olmasa dahi yapılan sözleşme/ihale bedelleri içerisinde çalıştırılacak işçilere ait alacakların da bulunması sebebiyle dava dışı işçilere ödenen bedellerin davalılarca, işçiye ödeme yapan davacıya ödenmesi gerekmektedir. Davalıların işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumluklarının bulunduğu, her bir davalının sorumlu oldukları miktarların bilirkişi …. tarafından hazırlanan yukarıda ayrıntıları yazılı denetime uygun 26/08/2022 tarihli rapor ile belirlendiği, davalıların, talep edilen alacağın 3.293,40 TL tutarındaki kısmından söz konusu dönemde adi ortaklık olarak hareket etmeleri nedeniyle müteselsilen sorumlu oldukları hususu da gözetilerek bilirkişi raporundaki hesaplamalara göre aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE,
3.293,40 TL alacağın 02/05/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte her iki davalıdan müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
556,28 TL alacağın ise 02/05/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … Özel Güvenlik Dan. Eğt. Alarm Cihazları ve Sis. Tic. Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Alınması gerekli karar ve ilam harcı 262,97 TL olduğundan peşin alınan 66,25 TL harcın mahsubu ile bakiye 196,72 TL harcın davalıların sorumluluklarına göre hesaplanan;
-davalılar … Özel Güvenlik Dan. Eğt. Alarm Cihazları Ve Sis. Tic. Ltd. Şti.ve … Özel Güvenlik Hizmetleri Limited Şirketi’ndnen 136,38 TL’nin müteselsilen,
-davalı … Özel Güvenlik Dan. Eğt. Alarm Cihazları ve Sis. Tic. Ltd. Şti.’den 191,65 TL’nin tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,
3-Zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00 TL’nin davalıların sorumluluk oranlarına göre,
-davalılar … Özel Güvenlik Dan. Eğt. Alarm Cihazları Ve Sis. Tic. Ltd. Şti.ve … Özel Güvenlik Hizmetleri Limited Şirketi’ndnen 1.129,26 TL’nin müteselsilen,
-davalı … Özel Güvenlik Dan. Eğt. Alarm Cihazları ve Sis. Tic. Ltd. Şti.’den 191,65 TL’nin tahsili 190,75 TL’nin tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,
4-Davacı duruşmada kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul ve red oranına göre hesaplanan 3.849,68 TL vekalet ücretinin davalıların sorumluluklarına göre;
-davalılar … Özel Güvenlik Dan. Eğt. Alarm Cihazları Ve Sis. Tic. Ltd. Şti.ve … Özel Güvenlik Hizmetleri Limited Şirketi’nden 3.293,40 TL’nin müteselsilen,
-davalı … Özel Güvenlik Dan. Eğt. Alarm Cihazları ve Sis. Tic. Ltd. Şti.’den 556,28 TL’nin tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davalılar duruşmada kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul ve red oranına göre hesaplanan 29,44 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalılara verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 134,05 TL harç toplamı ve 1.128,45 TL posta, tebligat ve bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1262,50 TL yargılama giderinin red kabul oranına göre hesaplanan 1.252,92 TL’nin davalıların sorumluluklarına göre;
-davalılar … Özel Güvenlik Dan. Eğt. Alarm Cihazları Ve Sis. Tic. Ltd. Şti.ve … Özel Güvenlik Hizmetleri Limited Şirketi’nden 1.071,90 TL’nin müteselsilen,
-davalı … Özel Güvenlik Dan. Eğt. Alarm Cihazları ve Sis. Tic. Ltd. Şti.’den 181,05 TL’nin tahsili ile davacıya verilmesine, geri kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı tarafından yatırılan gider avansından artan kısmın karar kesinleştiğinde ve istek halinde yatırana iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davanın değeri itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 02/11/2022