Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/412 Esas
KARAR NO : 2021/513

DAVA : Ticari Şirket (İnceleme Hakkı)
DAVA TARİHİ : 28/06/2021
KARAR TARİHİ : 23/09/2021
GR.KR.YZM.TARİHİ : 24/09/2021

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (İnceleme Hakkı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA : Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; davalı şirketin Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün … sicil numarasına kayıtlı olup, davacının şirketin %25 hisse ortağı olduğunu, şirketin kuruluşundan itibaren yüksek kazançlı işler aldığını ve almaya devam ettiğini, şirket kuruluşundan bu yana davacıya hiçbir kar payı ödemesi yapılmadığı gibi şirket iş ve işlemlerinin müvekkilinden gizlendiğini, bugüne kadar müvekkilinin hiçbir genel kurula davet edilmediğini, müvekkilinin talebi üzerine yapılan 03.09.2020 tarihli genel kurul öncesi müvekkilinin ihtarname ile bilgi alma hakkını kullanmak istediğini bildirdiğini ancak şirket tarafından sadece 9 sayfa imzasız kaşesiz evrak teslim edildiğini, hesap verme ilkelerine uygun, doğrucu ve inceleme hakkını kullanabileceği bilgilerin verilmediğini, genel kurul toplantısında toplantı başkanı tarafından müvekkilinin dışarı çıkartıldığını, bu sebeple Ankara …. Noterliği’nin … yevmiye numaralı ihtarname ile TTK. 437/4 maddesi uyarınca inceleme hakkının kullanılması için ihtarname keşide edildiğini, davalı şirket ve yönetim kurulu başkanı tarafından 10.06.2021 tarihinde ihtarnamenin tebliğ alındığını ancak Ankara …. Noterliği’nin … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile inceleme hakkının kullanılmayacağının açıkça bildirildiğini beyan ederek, Ankara …. Noterliği’nin … yevmiye numaralı ihtarnamesinde belirtilen konularda inceleme hakkının kullanılması için davalı şirkete talimat verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesi ile özetle; TTK. 437/5. maddesinde öngörülen hak düşürücü sürenin bittiğini, TTK. 437. maddesindeki hakların ancak genel kuruldan talep edilebileceğini, zorunlu dava ön şartının somut olayda gerçekleşmediğini, 2018-2019 yıllarına ait genel kurul öncesi şirketin TTK. 437/1. maddesi uyarınca gerekli belgeleri pay sahiplerinin incelemesine hazır bulundurduğunu, davacının bilgi alma hakkının kullandırılmadığına dair beyanının gerçek dışı olduğunu, iddiaların somut gerçeklikle bağdaşmadığını, nitekim cevabi ihtarnamede açıkça bu durumun belirtildiğini beyan ederek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
KABUL VE GEREKÇE: Dava, anonim şirket pay sahibinin inceleme hakkı istemine ilişkindir.
Eldeki davada, davalı şirketin Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün … sicil numarasına kayıtlı olarak Ankara ili, Çankaya ilçesinde faaliyet gösterdiği, davacının davalı şirketin ortağı olup, davalı şirket yetkili temsilcisinin … olduğu, Ankara …. Noterliği’nin …. yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davacının davalı şirket yönetim kurulundan davalı şirketin “1-Yönetim kurulunca onaylanmış, karşılaştırmalı 2019, 2020 Kurumlar vergisi beyannameleri,
2-Şirketlerin … İnşaat Ticaret A.Ş.’den 2019, 2020 ve 2021 yılı içerisinde tahsil etmiş olduğu ödemeleri gösterir banka hesap ekstreleri,
3-TMS’ye uygun olarak hazırlanarak, şirketin yeminli mali müşaviri tarafından onaylanmış 2019 ve 2020 yıllarına ait Fon Akış ve Nakit Akışı Tabloları,
4-Şirketin güncel envanter ve demirbaş listeleri,
5-Şirketlerin güncel personel ücret listeleri,
6-Şirketlerin güncel vergi ve SGK borç durumlarını gösterir onaylı yazılar,
7-2019-2021 Şirketlerin Tüm Banka hesapların banka hareketlerini gösterir onaylı ekstreler,
8-2019-2021 şirketlerin cari harcamalarının detay listeleri,
9-Şirketlerin üçüncü kişi ve kurumlara varsa verilen güncel borç listesi, hangi amaçla verildiği bilgisi, borç geri alım şartlarını gösterir borç sözleşmeleri, bu borçlar karşılığı alınan teminatların listesi ile banka transfer ekstreleri,” üzerinde inceleme hakkını kullanmayı talep ettiği, davalı şirket ihtarnamenin 10.06.2021 tarihinde tebliğ edildiği, davalı şirketin Ankara … Noterliği’nin 18.06.2021 tarih ve … yevmiye numaralı cevabi ihtarnamesi ile istenilen belgelerin Eylül 2021 tarihinde yapılması planlanan ancak henüz tam tarihi kararlaştırılmayan genel kuruldan 15 gün önce şirket merkezinde bulundurulacağını, talebin genel kurulda ileri sürülmesi gerektiğini bildirdiği dosya kapsamı ile sabittir.
TTK. 437/4. maddesi pay sahibinin bilgi alma hakkının yanısıra ona paralel olarak inceleme hakkı da tanımıştır. Anonim şirketin ticari defter ve yazışmalarının pay sahibi tarafından incelenebilmesi için genel kurulun açık izni veya yönetim kurulunun kararı gerekir. İnceleme hakkı pay sahibinin açık talebi karşılığında ve kendi incelemesi sonucunda bilgi edinmesini sağlayan bir olanaktır. İnceleme hakkının ne zaman kullanılacağına ilişkin yasada bir açıklık bulunmasa da, şirketin defter ve yazışmalarının incelenebilmesi için yönetim kurulunun karar alması gerekeceğinden istemin yazılı olarak yönetim kuruluna yapılmış olması gerekir.
TTK. 437/5 maddesi bilgi alma ve inceleme talebi reddedilen pay sahibine dava hakkı verir. Pay sahibinin dava edebilmesinin ilk şartı bilgi alma ve/veya inceleme hakkını önce genel kurulda veya genel kurul dışında yönetim kuruluna ileri sürmüş olmasıdır. Bu nedenle davacı pay sahibi mahkemeye müracaat etmeden önce bilgi alma ve inceleme hakkını kullandığını ispat etmek ile yükümlüdür. İkinci şartı talebin şirket yetkili organlarınca kısmen veya tamamen reddedilmiş olması veyahut yetersiz olarak karşılanmış olmasıdır. Bilgi alma ve inceleme hakkı doyurucu bir şekilde karşılanmışsa pay sahibinin mahkemeye başvurusu söz konusu olamaz. Talep edilen inceleme hakkının konusu, sınırları ve unsurları açık bir şekilde somutlaştırılmalıdır (Şirketler hukuku Şerhi, Cilt 2, Prof.Dr. Hasan Pulaşlı, Syf.1927-1953).

Yukarıda açıklanan hukuki gerekçeler ışığında somut olay irdelendiğinde, öncelikle, inceleme hakkının genel kuruldan 15 gün önce kullandırılmayacağına ilişkin davalı şirket cevabi ihtarnamesinin 18.06.2021 tarihinde keşide edilip, davanın ise 28.06.2021 tarihinde açılmakla, TTK. 437/5 maddesindeki hak düşürücü süre içerisinde işbu davanın açıldığı, davalı şirket ticari defter ve kayıtları üzerinde pay sahibinin sadece TTK. 437/1 maddesi uyarınca genel kuruldan 15 gün önce inceleme yapabileceği, bunun dışında inceleme yapamayacağına ilişkin yorumun mümkün olmadığı, bu nedenle davacının yönetim kuruluna iletmiş olduğu inceleme talebinin doyurucu bir şekilde karşılanmadığı, ortaklıktan kaynaklanan haklarının kullanılması için davacının 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ait davalı şirketin TTK. 64. maddesinde sayılan ticari defterleri ile davalı şirketin 2019-2021 yıllarına ait banka hesaplarına ait ekstreleri yine üçüncü kişiler ile yapmış olduğu sözleşmeleri incelemesi gerektiği, personel ücretlerinin, vergi ve SGK borçlarının, cari harcamaların, güncel borç listesinin ticari defterlerin tetkiki ile anlaşılabileceği nazara alınarak, talebin kısmen kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm fıkrası tesis kılınmıştır.
HÜKÜM :
Talebin KISMEN KABULÜ ile;
1- Davacıya TTK. 437/5. maddesi uyarınca Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün … sicil numarasına kayıtlı …’nin 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ait davalı şirketin TTK. 64. maddesinde sayılan ticari defterleri ile şirketin 2019-2021 yıllarına ait banka hesaplarına ait ekstreleri ve üçüncü kişiler ile yapmış olduğu sözleşmeler üzerinde inceleme yetkisi verilmesine,
-Mahkememiz gerekçeli kararının iade taahhütlü olarak davacı tarafından davalı şirkete tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde belirlenip davacıya ayrıca iadeli taahhütlü olarak bildirilecek 5 iş günü içerisinde sabah 09.00 – 17.00 saatleri arasında inceleme yetkisinin davacı tarafından kullanılmasına, 5 işgünü olarak tespit edilen inceleme gününün davalı şirket tarafından gerekçeli kararın kendisine tebliğ tarihinden itibaren en geç 1 aylık süre içerisinde olacak şekilde belirlenmesine,
-Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Harçlar Kanununa göre alınması zorunlu harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 4.080,00-TL maktu vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davanın reddedilen kısmı yönünden; davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 4.080,00-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 98,40-TL (dava açılış ve posta gideri) yargılama giderinin kabul edilen kısmı yönünden hesaplanan 48,20-TL’Lik kısmı ile peşin harç olarak yatırılan 59,30-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan gider avansından artan kısmın HMK’nun 333. maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 23/09/2021

Başkan …
¸e-imza
Üye …
¸e-imza
Üye …
¸e-imza
Katip …
¸e-imza