Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/245 Esas – 2022/684

T.C.
ANKARA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/245 Esas
KARAR NO : 2022/684
DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 09/04/2021
KARAR TARİHİ : 24/10/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
TALEP :
Davacı vekilince mahkememize sunulan dava dilekçesinde özetle; mülkiyeti Genel Müdürlüklerine ait olan taşınmaz ve tesislere ilişkin davalı şirket tarafından İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi ve mevzuata aykırı bir şekilde tahsil olunan reklam bedellerinden, baz istasyonu, telsiz ve TV aktarıcısı vb kurulumuna ilişkin bedellerden ve taşınmazların kiraya verilmesinden elde edilen bedellerden şimdilik 1.000,00-TL işletme hakkı devir sözleşmesi tarihi baz alınarak tahsil tarihlerinden itibaren işleyecek avans faizleri ile birlikte davalıdan tahsilini talep ettiklerini, bu bedelin müvekkilince tespit edilmesinin mümkün olmadığını, yapılacak tahkikat sonrasında ortaya çıkacağını, davalı ile Müdürlükleri arasında imzalanan İşletme Hakkı Devir sözleşmesinin ilgili maddesinde uyuşmazlıkların çözümünde Ankara Mahkemeleri ve/veya İcra Dairelerinin yetkili olduğunu, uyuşmazlığın çözümü için arabuluculuk kurumuna başvurduklarını ancak anlaşmanın sağlanamadığını, elektrik dağıtım şirketleri tarafından elde edilen reklam, kira vb. Gelirlerin iç ilişkideki uygunluğu, paylaşımı, sözleşme ve mevzuata uygun olup olmadıkları EPDK düzenlemesi kapsamına girmediğini beyan ederek, fazlaya ilişkin talep hakları saklı kalmak kaydıyla mülkiyeti Genel Müdürlüklerine ait olan taşınmaz ve tesislere ilişkin davalı şirket tarafından İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi ve mevzuata aykırı bir şekilde tahsil olunan reklam bedellerinden, baz istasyonu, telsiz ve TV aktarıcısı vb kurulumuna ilişkin bedellerden ve taşınmazların kiraya verilmesinden elde edilen bedellerden şimdilik 1.000,00-TL ‘nin İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi tarihi baz alınarak tahsil tarihlerinden itibaren işleyecek avans faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleriyle ücreti vekaletin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekilince mahkememize sunulan cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın iddialarını kabul anlamına gelmemek kaydı ile davacı …’ın davadaki taleplerinin zamanaşımına uğradığını, zamanaşımı nedeni ile davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının mahkemenin huzurundaki dava ikame edildiği tarihe kadar hiçbir yasal girişimde bulunmadığını, davacının taleplerinin 18/11/2015 tarihinden başlayarak iki yılın geçmesi ile zamanaşımına uğradığını, davacı tarafın 18/11/2015 tarihli 59147 sayılı yazısı ile varlığını iddia etiği reklam ve kira bedelleri hakkında gerekli girişimlerde bulunacağını ifade ettiğini, ancak söz konusu yazıdan itibaren 6 yıl geçtiğini, davacı tarafından talep edilen dava konusu bedellerin İhds kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmayacağını iddia edilmiş ise de davacının iddialarının hukuki dayanağı bulunmadığını, taraflar arasında akdedilen müvekkili şirketin sözleşmeye, mevzuata ve mülkiyet hakkının ihlaline ilişkin bir eylemi olmadığını, müvekkilinin 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve 28809 sayılı Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği kapsamında hukuka aykırı bir eyleminin bulunmadığını, müvekkili şirketin … Elektrik’in mevzuat kapsamında devri yapılan varlıklar üzerinde sözleşme kapsamı dışında tutulan bir faaliyeti bulunmadığını, ayrıca HSS’de kira ve reklam geliri elde etmeyi engelleyecek herhangi bir hüküm bulunmadığı ve konunun ilgili mevzuata bırakıldığını, 28809 sayılı Yönetmelik’in “Dağıtım lisansı sahibinin hak ve yükümlülükleri” başlıklı 33. maddesi uyarınca dağıtım lisansı, sahibine (i) lisansında belirtilen dağıtım bölgesinde dağıtım faaliyetinde bulunma, (ii) kurum tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, dağıtım faaliyetiyle birlikte yürütülmesi verimlilik artışı sağlayacak nitelikteki piyasa dışı bir faaliyeti yürütme hakkı verdiğini, dağıtım lisansında, lisans genel hükümleri çerçevesinde yapılabilecek diğer faaliyetler sayıldığı, kiralama faaliyeti diğer faaliyetler kapsamında lisanslar uyarınca yapılabilecek faaliyetlerinden olduğunu, ihds’nin 18.2. maddesi uyarınca dağıtım tesislerinin işletilmesi üzerindeki hak sahipliği yürürlükteki mevzuata tabi tutulduğu, dağıtım şirketinin bölgede işlettiği dağıtım şebekesi üzerinden elde etiği reklam ve kira gelirlerinin hukuki dayanağının belirlendiği, dağıtım Sistemi Gelirlerinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’in tüm versiyonlarında farklı oranlarda olsa da elde edilen gelirlerin belirli bir kısmı gelir gereksinimi mekanizması içerisinde düşüldüğü için bu gelirlerin 01.01.2016’dan itibaren …’a ödenmesi, dağıtım şirketlerinin elde ettiği gelirleri mükerrer bir şekilde iade etmesine yol açacağını, İHDS’nin “devir” başlıklı 5 inci maddesinin 6 ncı fıkrasında tüm varlıkların müvekkil şirket tarafından teslim alındığı açıkça görüldüğünü, yine …, İHDS’nin “geri devir” başlıklı 12 nci maddesindeki kurallar uygulama alanı buluncaya kadar artık bu varlıklar üzerinde, kira ve reklam geliri de elde etmek şeklinde bir tasarruf hakkına sahip olmadığını, tesis ve basılı evrakta reklam amacıyla Yararlanma Esaslarını Düzenleyen Yönetmelik davacının dava konusu istemine dayanak oluşturmadığını, bunun yanı sıra ; dağıtım lisansı, sahibine sayaçların kurulması ve işletilmesi, yatırımların yapılması, bakım ve onarım faaliyetlerinin yürütülmesi şeklinde hak ve ödevler de yüklediği, elektrik dağıtım lisansı ise, sınırları lisanslarında belirlenmiş yirmi (20) adet elektrik dağıtım şirketine verildiği, …’ın elektrik dağıtım lisansı bulunmadığını, bu doğrultuda …, dağıtım faaliyetini yürütmek hak ve yetkisine sahip olmadığı gibi dağıtım faaliyeti ile birlikte yürütülmesi verimlilik sağlayacak reklam ve kira işlerini yürütemeyeceğini beyan ederek, davacı …’ın mülkiyet hakkına ilişkin iddialarının haksız ve hukuki mesnetten yoksun olduğu açık olduğu ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE :
Dava, Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan Alacak davasıdır.
Taraflar arasındaki ihtilafın; Mülkiyeti davacıya ait olan taşınmaz ve tesislere ilişkin olarak işletme hakkı devir sözleşmesi (İHDS) ile işletme hakkını kullanan davalının elde etmiş olduğu reklam gelirlerinden, baz istasyonu telsiz ve tv hakları vb kurulumlardan ve taşınmazlarını kiraya verilmesinden elde edilen gelirlerden kaynaklı İHDS ve ilgili mevzuat çerçevesinde mülkiyet hakı gereği davacının davalıdan alacaklı olup olmadığı, alacaklı ise miktarı varsa alacağın zamanaşımına uğrayıp uğramadığı noktasında toplanmıştır.
Mahkememizce, EPDK kayıtları, reklam ve kira gelirlerine ilişkin tüm bilgi, belgeler ile Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı hisse satış sözleşmesi ile tüm bilgi, belgeler dosya arasına alınmış, taraflara uyuşmazlık konusu dönem olan 2006-2021 yıllarına ilişkin tüm ticari defter ve kayıtlar ile belgelerin bulunduğu yer ile irtibat kurulacak kişiyi bildirilmeleri ile Sektör Uzmanı, Mali Müşavir ve Nitelikli Hesap Uzmanı marifeti ile bilirkişi raporu düzenlenilmesine karar verilmiş, 05/01/2022 tarihli oy çokluğu ile sunulan bilirkişi heyet raporunda, davanın tarafları arasında imzalanan İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi ile kullanımını davalı yana devredilen taşınmaz ve tesislerden kaynaklanan ve davalı tarafından tahsil edilen reklam gelirleri ve kira bedellerinin tahsili talebine ilişkin olduğu, dava değerinin 1.000,00-TL. olduğu, İHDS’nin 1. ve 5.1. maddeleriyle, taşınmaz ve sair tesislerin mülkiyetinin …’a ait olmakla birlikte, dağıtım faaliyetleri yönünden zorunluluk arz eden taşınmaz ve tesislerin kullanım hakkının davalıya devredileceğinin hükme bağlandığı, Kira sözleşmesinin, TBK’nun 299, Maddesinde, “kiralayan tarafından bir şeyin kullanılmasının kiracıya bırakılması” olarak tanımlandığı dikkate alındığında, davacı …’ın, taşınmaz ve tesislerin kullanım hakkı’nı davalı yana devretmekle, kullanım hakkı konusunda tasarruf yapma yetkisini de davalıya devretmiş olduğu, keza, 01/01/2016 tarihinde yürürlüğe giren 19.12.2015 tarih 29567 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Dağıtım Sistemi Gelirinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ”in 25. Maddesiyle, “Dağıtım şirketinin bölgede işlettiği dağıtım şebekesi üzerinden elde ettiği reklam ve kira (baz istasyonu, araç, bina, arazi, veri transferi iletişim alt yapısı kullanım geliri) gelirleri gibi gelirler. “dağıtım şirketlerinin gelirleri arasında sayıldığı, davacının reklam ve kira gelirlerine ilişkin talebinin yerinde olmadığının değerlendirildiği, mahkemenin aksi kanaatte olunması halinde; davacının sunulu kira sözleşmelerinden dolayı toplam talep edebileceği tutarın 11.351.731,86-TL. olarak hesaplandığı rapor edilmiştir.
EPDK ile davalı şirkete müzekkere yazılarak bilirkişi heyet raporunda belirtilen bazı eksikliklerin tamamlatılmak sureti ile tarafların itirazlarının değerlendirilmesi ve özellikle davalı ticari defter kayıtlarının incelenmesi ile tüm itirazları karşılayacak mahiyette bilirkişiden ek rapor alınmasına karar verilmiş, 15/08/2022 tarihli raporda, kök raporda, “2020 yılı” ila 2021 yılı içinde, dava tarihi olan 09.04.2021 tarihine kadar ki, kira gelirlerinin EPDK’ya bildirilmediği ve dava dosyasında eksik olduğu görüldüğünden hesaplanmadığını, ….. tarafından dava dosyasına eklenen müzekkere cevaplarının incelenmesi ve kira hesaplamaları sonucunda; 2020 yılına ait kira gelirleri toplamı; 5.572.058,47 TL, 2021 yılında 01.01.2021 ila 09.04.2021 tarihi arasındaki kira gelirleri toplamı ise; 1.951.715,98 TL olduğu, 2017,2018,2019 yıllarındaki kira gelirlerinin ise kök raporda hesaplanarak belirtildiği, kök rapor karşıt görüş ekinde belirtilen görüş ve tespitlerde bir değişiklik olmadığı, … Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin dağıtım bölgesinde yer alan tesislerdeki bu gelirlere ilişkin dava dışı şirketlerle yapılan sözleşmelerin; Mülkiyet sahibi … tarafından ve halen yürürlükte olan “… Dağıtım A.Ş. Genel Müdürlüğü (…) Tesis ve Basılı Evraktan Reklam Amacıyla Yararlanma Esasları Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde yapılması gerektiği, EPDK’nın belirlemiş olduğu dağıtım tarifesine göre 4 farklı uygulama dönemi için pay edilen bahse konu gelirlerden, zamanaşımına uğramayan kısımlarının yasal faiziyle davacıya iadesi gerektiği rapor edilmiştir.
İhtilafın çözüm noktasında, taraflar arasında akdedilen 24/07/2006 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesinin incelenmesi gerekmekte olup, söz konusu sözleşmenin;
1. Maddesinde; “……… uhdesinde bulunan dağıtım sisteminin, Dağıtım Tesislerinin ve Dağıtım Tesislerinin işletilebilmesi için varlığı zorunlu diğer taşınır ve taşınmazların Mülkiyet hakkı saklı kalmak üzere … Elektrik Dağıtım Anonim Şirketine İşletme Hakkının devredilmesi ile Dağıtım Tesislerinin ve gerekli diğer unsurların iyileştirilmesi, güçlendirilmesi ve yeni Dağıtım Tesisi yapımının esaslarını ve tabi olduğu” düzenlenmesinin yer aldığı,
“Devir” başlıklı 5.1. maddesinde ise; “Devir, Dağıtım Bölgesi’nde yer alan, mülkiyeti ve/veya kullanma hakkı …’a ait olan Dağıtım Tesisleri ve Dağıtım Sistemi ile bunların üzerlerinde yer aldığı mülkiyetindeki ve/veya kullanımındaki taşımazlar, bu taşımazlar üzerindeki kullanım hakları, Dağıtım Tesisleri’nin gereği gibi işletilebilmesi için varlığı zorunluluk arz eden taşınmaz, teşis, araç-gereç, is makinaları, telsiz cihazları ve bunların mütemmim çüzlerinin mülkiyet hakları saklı kalmak kaydıyla, İşletme Haklarının (yani BU SÖZLEŞME’DE YER ALAN HÜKÜMLERLE SINIRLARI BELİRLENEN HAKKIN) halihazır fiili ve hukuki durumu ile Şirket’e devredilmesidir.” düzenlemesinin yer aldığı,
12.09.2005 tarihinde 25934 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren, yani İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi tarihi olan 24.07.2006 tarihinde yürürlükte olan … Dağıtım A.Ş. Genel Müdürlüğü Tesis ve Basılı Evraktan Reklam Amacıyla Yararlanma Esasları Hakkında Yönetmeliğin halen yürürlükte olduğunu, aynı Yönetmeliğin “Amaç” başlıklı 1. Maddesinde “Bu Yönetmeliğin amacı: … Dağıtım AŞ Genel Müdürlüğü ve hissedarı olduğu şirketlere ait tesis ve basılı evrakın reklam amacıyla kullanımından doğan haklardan yararlanmada göz önünde bulundurulacak usul ve esasları belirlemektir.” düzenlemesi ile,
“Reklam Ücretinin Belirlenmesi” başlıklı 11. Maddesinde elektrik direklerinin, bina tipi trafo ve kesici ölçü kabinlerinin reklam amacıyla kullanımlarından doğan hak ve ücretlerini belirlemeye, sözleşme süresi sonunda değiştirmeye … Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu’nun yetkili olduğunun düzenlendiği anılan yönetmeliğin İHDS’nin imzalanmasından yaklaşık bir yıl önce yürürlüğe girdiği, İHDS ile kullanım hakkının davalıya devir sonrasında kira bedellerinin davacıya ait olduğuna dair bir delil teşkil etmediği yine 01/01/2016 tarihinde yürürlüğe giren 19.12.2015 tarih 29567 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Dağıtım Sistemi Gelirinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ”in 31. maddesiyle ile yürürlükten kaldırılmış ise de, Dağıtım Sistemi Gelirinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’in 25. Maddesinde; “Dağıtım şirketinin bölgede işlettiği dağıtım şebekesi üzerinden elde ettiği reklam ve kira (baz istasyonu, araç, bina, arazi, veri transferi iletişim alt yapısı kullanım geliri) gelirleri gibi gelirler.” düzenlemesi gereği dağıtım şebekesi üzerinden elde ettiği reklam ve kira (baz istasyonu, araç, bina, arazi, veri transferi iletişim alt yapısı kullanım geliri) gelirleri gibi gelirlerin, dağıtım şirketi gelirleri arasında sayıldığı görülmüştür.
Mahkememizce yapılan yargılama sonunda; yukarıda aktarılan hüküm kurmaya ve denetime elverişli kabul edilen bilirkişi raporları, ilgili mevzuat düzenlemeleri ve dosyaya kazandırılan bilgi, belgeler ile incelenmesi neticesinde; Davacı … ile davalı … Elektrik Dağıtım A.ş arasında imzalanan İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi niteliği itibari ile, özel hukuk sözleşmesi niteliğinde olup, bu Sözleşme ile bedeli mukabilinde davacı … tarafından davalı … Elektrik Dağıtım A.ş’ye ilgili dağıtım bölgesindeki dağıtım tesislerinin kullanılması ve işletilmesi haklarının devredildiği göz önünde bulundurulduğunda, davalının davacı … ‘taş Sözleşme ile almış olduğu işletme hakkının bir başkasına devretmesi söz konusu olmayıp, “İşletme hakkının” esasına müteallik olmayan “mülkiyeti davacıya ait olan taşınmaz ve tesisler üzerinden davalı tarafından elde edilen reklam bedellerinin, baz istasyonu, telsiz ve TV aktarıcısı vb. kurulumuna ilişkin bedellerinin ve taşınmazların kiraya verilmesinden elde edilen bedellerin” davacı … tarafından talep edilmesinin yerinde olmadığı, taraflar arasında imzalanan İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi uyarınca davalı şirketin elde etmiş olduğu reklam bedellerinin, baz istasyonu, telsiz ve TV aktarıcısı vb. Kuruluna ilişkin bedellerin ve taşınmazların kiraya verilmesinden elde edilen bedellerin, davalı … Elektrik Dağıtım A.ş’nin EPDK tarafından düzenlenen gelir tarifesi içinde yer aldığı anlaşılmakla, davanın reddine karar verilerek, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM :
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli karar ve ilam harcı 80,70-TL olduğundan, peşin alınan 59,30-TL harçtan mahsubu ile bakiye 21,40-TL harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
4-Davalı duruşmada kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 1.000,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Taraflarca yatırılan gider avansından artan kısım var ise talep halinde karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mankemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 24/10/2022