Emsal Mahkeme Kararı Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/222 E. 2022/763 K. 23.11.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/222 Esas – 2022/763
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
ANKARA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/222 Esas
KARAR NO : 2022/763

DAVA : Rücuen Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 31/03/2021
KARAR TARİHİ : 23/11/2022
KR.YZL.TARİHİ : 23/12/2022

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili İdare … … … Termik Santrali İşl. Müdürlüğü ile davalı firmalar arasında Kamu İhale Kanunu çerçevesinde hizmet alım sözleşmeleri yapıldığını, dava dışı işçi …’ın davalı şirketlerde iş akdi ile çalıştığını ve davalılarca iş akdinin sonlanması nedeniyle … Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinde açılan ve işçi-işveren ilişkisinden kaynaklanan dava hakkında verilen 25.12.2018 tarih ve … Karar sayılı kararı ile hükme bağlanan ve … İcra Müdürlüğü’nün … icra dosyası ile takibe konulan işçi alacaklarıyla ilgili olarak 30.07.2020 tarihinde müvekkili idarece icra dosyasına 9.241,61 TL ödeme yapıldığını; söz konusu ödemelerden davalı yükleniciler ile müvekkili idare arasında imzalanan sözleşmelere göre davalı şirketlerin sorumlu olduğunu, işbu dava açılmadan önce dava şartı arabuluculuğa başvurulduğunu ve anlaşamama ile sonuçlandığını belirterek, icra dairesine ödenen tutarın ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte sorumlulukları oranında davalı firmalardan rücu’en tahsilini, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davalı taraflara yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı … Lojistik Depolama Dağ. Ve Taş. Hiz. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; …’ın müvekkili şirkette 12/09/2009-11/09/2010 ve 12/09/2010-11/09/2011 tarihleri arasında belirli süreli iş sözleşmeleri ile iki dönem asgari ücretle çalıştığını, dava dışı işçinin müvekkili şirkette çalıştığı dönem içerisinde 03/10/2009-17/10/2009 tarihleri arasında 14 gün, 02/11/2012-10/11/2010 tarihleri arasında 7 gün ve 08/01/2011-15/01/2011 tarihleri arasında 7 gün olmak üzere toplam 28 gün olarak yıllık izinlerinin tam olarak kullandırıldığını, dava dışı işçiye 12.09.2009-11.09.2010 tarihleri arasındaki çalışmaları karşılığı 840,82 TL, 12.09.2010-11.09.2011 tarihleri arasındaki çalışmaları karşılığı 921,78 TL kıdem tazminatı ödemesinin … Bankası …nolu hesabına ödendiğini, dava dışı işçiye herhangi bir borçlarının olmadığını bu nedenle … tarafından icra dosyasına yapılan ödemenin müvekkili şirkete rücu edilebilmesinin mümkün olmadığını, müvekkili şirketin dava dışı işçinin son alt işvereni olmadığını, bu nedenle ihbar tazminatından sorumluluklarının bulunmadığını beyanla müvekkili şirket yönünden davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER, KABUL VE DEĞERLENDİRME: Dava, rücuen alacak istemine ilişkindir.
… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2017/267 Esas sayılı dosyasının Uyap kayıtları, … İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyasının Uyap kayıtları getirtilerek dosya kapsamına alınmış, tarafların bildirdikleri diğer tüm deliller toplanmıştır.
Davalıların sorumluluğu ve sorumlu oldukları miktarların ayrı ayrı tespiti amacıyla dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, 20/04/2022 tarihli bilirkişi raporunda; davacı … A.Ş. tarafından, dava dışı işçi … tarafından açılan davada hüküm altına alınan işçilik alacaklarının, dava dışı işçi vekili tarafından takibe konulması üzerine, tahsiline yönelik olarak başlatılan icra takip talebiyle ilgili olarak ödenmek zorunda kalınan 9.241,61 TL işçilik alacak ve fer’ilerinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle, taraflar arasında akdedilen ihale sözleşmeleri uyarınca davalı alt işveren yüklenicilerin sorumluluğunda olduğunu beyanla davalılardan rücu’en tazmini talebiyle açılan davada ihbar tazminatının tamamından … İnş. Tem. Nak. Gd. Tar. San. Tic. Ltd.Şti. sorumlu olup; sorumlu olunan miktarın (… İcra Dairesi … sayılı icra emri hesap dökümüne göre ödemesi yapılan) 2.811,63 TL, yıllık izin ücretinin tamamından … İnş. Tem. Nak. Gd. Tar. San. Tic. Ltd.Şti. sorumlu olup; sorumlu olunan miktarın (… İcra Dairesi … sayılı icra emri hesap dökümüne göre ödemesi yapılan) 2.221,55 TL, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacağından en son işveren olan … İnş. Tem. Nak. Gd. Tar. San. Tic. Ltd. Şti. sorumlu olup; sorumlu olunan miktarın (… İcra Dairesi … sayılı icra emri hesap dökümüne göre ödemesi yapılan) 4.178,87 TL olduğu rapor edilmiştir.
Davacının itirazlarının değerlendirilmesi için bilirkişi den ek rapor alınması amacıyla dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, 12/06/2022 tarihli bilirkişi ek raporunda; kök rapordaki değerlendirme ve tespitler aynı kalmak üzere; davacı …A.Ş.’nin hak edebileceği alacak miktarından … İnş. Tem. Nak. Gıd. Tar. San. Tic. Ltd. Şti.sorumlu olacağı ve sorumlu olduğu alacak miktarlarının ihbar tazminatı 2.811,63 TL, yıllık izin ücreti 2.221,55 TL, yargılama giderleri ve diğer feri alacaklar 4.207,98 TL olduğu rapor edilmiştir.
Taraflar arasındaki ihtilafın; davacının, dava dışı işçi … için ödediği ücretten davalıların sorumlu olup olmayacağı, olacak iseler her bir davalının sorumlu olacağı miktarın ne kadar olacağı noktasında toplandığı tespit edilmiştir.
Davacı vekili, 24/10/2022 tarihli harçlandırılmış ıslah dilekçesi sunmuş ve 10.817,35 TL’nin davalı … İnşaat Temizlik Nakliyat Gıda Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden tahsilini istemiştir.
4857 İş Kanunu’nun 2/6 maddesi “asıl işveren, alt işverenin işçilere karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur” hükmü yer almaktadır.
Yargıtay 23.Hukuk Dairesinin 15/09/2020 tarihli ve 2017/2497 E- 2020/2808 sayılı kararında da izah edildiği üzere; Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş akdinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işveren karşı sorumludurlar. Yıllık izinler kullanılmadığı takdirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerin de bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır. İhbar tazminatından da son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
Somut olayda; alınan bilirkişi raporuna göre dava dışı işçiye, davacı tarafından ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin ücreti ve bunların tahsili adına yapılan yargılamaya ait giderler ve diğer feri giderler için toplam 9.241,16 TL ödenmiştir. Yukarıda da açıklandığı üzere ihbar ve yıllık izin ücreti tazminatından son işveren sorumludur. Hal böyle olunca; son işveren olan davalı … İnşaat Temizlik Nakliyat Gıda Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi dışındaki diğer davalıların herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığı kanaati ile davalı … İnşaat Temizlik Nakliyat Gıda Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi dışındaki diğer tüm davalılar yönünden davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı … İnşaat Temizlik Nakliyat Gıda Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ne yönelik davaya gelince; davacı ile davalı arasında yapılan sözleşmeler ve eki olan teknik şartnamelerde davalının, çalıştıracağı işçilerle ilgili tüm giderlerden sorumlu olacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu sözleşme hükümlerine göre, dava dışı işçi …’a davacı tarafından ödenen ücretlerden, davalı şirket %50 prensibine göre değil tamamen sorumludur. Sözleşmelerde davalının tümden sorumlu olacağı yazılı olmasa dahi yapılan sözleşme/ihale bedelleri içerisinde çalıştırılacak işçilere ait alacakların/tazminatların da bulunması sebebiyle dava dışı işçiye ödenen bedellerin davalı tarafından davacıya ödenmesi gerekmektedir. Davalı son işveren olarak ihbar ve yıllık izin ücreti tazminatı ile bunların tahsili için yapılan yargılama/icra giderlerinden sorumludur. Sorumlu olduğu miktar, bilirkişi …tarafından hazırlanan yukarıda ayrıntıları yazılı, denetime uygun 20/04/2022 tarihli rapor ve 12/06/2022 tarihli bilirkişi ek raporda 9.441,16. TL olarak belirlenmiştir. Her ne kadar davacı vekili bilirkişi asıl raporuna karşı; dava dışı işçiye tazminat ve yargılama gideri olarak toplam 9.241,61 TL ödeme yapılırken, … Asliye Hukuk ( İş ) Mahkemesi’nin 2017/267 Esas ve 2018/558 Karar sayılı ilamında lehlerine hükmedilen 1.375,26 TL vekalet ücreti ve 200,45 TL faizi olmak üzere toplam 1.575,74 TL’nin mahsup edildiğini, davalının bu miktardan da sorumlu olduğunu ve mahsuptan sonra ödeme yapılmış olması sebebi ile bilirkişi tarafından belirlenen 9.241,60 TL’ye bu miktarın da dahil edilmesi gerektiği yönünde itirazda bulunmuş ise de; bilirkişi raporuna itiraz aşamasına kadar davacı tarafından bu iddianın ileri sürülmemiş olması ve ayrıca 1.575,74 TL tutarın mahsup edildikten sonra dava dışı işçiye ödeme yapıldığına dair delillerin sunulma aşamasına kadar dosyaya sunulmuş herhangi bir delil bulunmadığından davacının bu yöndeki itirazları yerinde görülmemiş ve neticeten davanın davalı … İnşaat Temizlik Nakliyat Gıda Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi yönünden ıslaha göre 9.241,65 TL üzerinden kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı … İnşaat Temizlik Nakliyat Gıda Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi yönünden KISMEN KABULÜNE,
9.241,16 TL’nin 30/07/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Davanın diğer tüm davalılar yönünden REDDİNE,
3-Alınması gerekli karar ve ilam harcı 631,26 TL olduğundan peşin alınan 242,35 TL harcın mahsubu ile bakiye 388,91 TL harcın davalı … İnşaat Temizlik Nakliyat Gıda Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ndan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,
4-Dava şartı olan zorunlu arabuluculuk gideri 1.320,00 TL olduğundan söz konusu ücretin 1.127,66 TL’sininin davalı … İnşaat Temizlik Nakliyat Gıda Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ndan, geri kalan 192,34 TL’sinin davacıdan alınarak alınarak Hazine’ye irat kaydına,
5-Davacı duruşmada kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul ve red oranına göre hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalı … İnşaat Temizlik Nakliyat Gıda Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ndan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davalı … Lojistik Depolama Dağıtım Ve Taşımacılık Hizmetleri Limited Şirketi duruşmada kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul ve red oranına göre hesaplanan 100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 301,65 TL harç toplamı ve 2.608,70 TL posta, tebligat ve bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.910,35 TL yargılama giderinin red kabul oranına göre hesaplanan 2.486,28 TL’nin davalı … İnşaat Temizlik Nakliyat Gıda Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden tahsili ile davacıya verilmesine, geri kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Davacı tarafından yatırılan gider avansından artan kısmın karar kesinleştiğinde ve istek halinde yatırana iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/11/2022