Emsal Mahkeme Kararı Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/143 E. 2022/121 K. 23.02.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/143 Esas – 2022/121
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
ANKARA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/143 Esas
KARAR NO : 2022/121

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/02/2021
KARAR TARİHİ : 23/02/2022
KR.YZL.TARİHİ : 18/03/2022

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
İDDİA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı kurumun sürücülü ve sürücüsüz araç kiralama hizmet alımları kapsamında davalı şirketlerle değişik tarihlerde sözleşme imzaladığını, söz konusu hizmet alım ihaleleri kapsamında davacı kuruma hizmet veren davalı şirketler bünyesinde çalışmakta iken 20.04.2020 tarihinde 1475 sayılı mülga İş Kanunun yürürlükte bulunan 14. Maddesi kapsamında emekliye ayrılan dava dışı …’e 36.375,25 TL kıdem tazminatı ödendiğini, davalı firmalara sorumlulukları gereği ödeme yapılması için yazı gönderildiğini ancak cevap alınamadığını, davalı şirketlerin sözleşme ile çalıştırdığı personele ilişkin her türlü hukuki sorumluluğun kendilerine ait olduğunu ihale aşamasında peşinen kabul ettiğini ve sözleşmeleri imzaladığını beyanla dava dışı işçiye ödenen 36.653,45 TL’nin ödeme tarihi olan 14.05.2020 tarihinden itibaren işletilecek ticari avans faizi ile birlikte davalılardan sorumlu oldukları miktarın tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalılar … Tur. Taş. Oto Gıda Ür. Tem. Hizm. Ltd. Şti. ve … Turz. Taş. Tic. Ltd. Şti.vekili cevap dilekçesinde özetle; zamanaşımı defi ileri sürdüklerini, dava dışı işçinin uzun yıllardır kesintisiz olarak çeşitli işverenlere bağlı olarak davacı kurumda çalıştığı, davalı şirkete işe alınacak personel listesi verildiğini, ihale konusunun iş değil işçi olduğunu, davalı ile davalı arasında yapılan sözleşmelerin muvazalaı olduğunu, imzalanan sözleşmede işçilik alacaklarının tamamından yüklenicinin sorumlu olduğuna dair bir düzenleme olmadığını, rücu imkanının olduğu kabul edilse bile davacının yarı yarıya sorumluluğunun devam ettiğini, her yüklenicinin kendi dönemi ile sınırlı olarak sorumlu olduğunu, faiz taleplerinin yerinde olmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … Öz. Eğt. Taş. Tem. Hiz. San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı ile davalı şirket arasında girilen ihale süreci sonrasında belirli hizmet sözleşmesi yapıldığını, işçinin sözleşmesini,n kendileri tarafından feshedilmediğini, iş akdi çalışma süresinin sona erdiğini, davacı ile akdedilen ihale sözleşmelerine göre işçilik alacaklarından sorumlu olmadığını, davalının sorumluluğunun olmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … Motorlu Araçlar San. Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; diğer davalılar ile arasında mecburi dava arkadaşlığının olmadığını, davalının sorumluluğunun hizmet alım sözleşmesi süresi ve dava dışı işçinin davalı şirkette almış olduğu ücret ile sınırlı olduğunu,dava dışı işçi ile belirli süreli iş sözleşmesi imzalandığını, işçinin davalı nezdinde çalışma süresinin 7 ay olduğunu bu nedenle kıdem tazminatına hak kazanamadığını, davalının sorumluluğunun bulunmadığını, iş akdinin kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona ermiş olduğunu, ihale konusunun işçi temini olduğunu,ü davalının kendi dönemi ve ücreti ile sorumlu olduğunu beyanla davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER, KABUL VE DEĞERLENDİRME :Dava, hizmet sözleşmesinden kaynaklanan rücuen alacak istemine ilişkindir.
Dava açılmadan önce arabulucuya müracaat edilmiş olup işbu dava şartı yerine getirilmiştir.
İstanbul …İş Mahkemesi’nin …. Esas sayılı dosyasının Uyap kayıtları, SGK yazı cevabı getirtilerek dosya kapsamına alınmıştır.
Davalıların sorumlukları, sorumlu oldukları miktarlar ve faizin hesabı amacıyla dosyanın bilirkişiye tevdi edilmiş, 02/01/2022 tarihli bilirkişi raporunda; davacı ile davalı arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin olduğunun ve davacının, dava dışı işçi adına mirasçılarına ödediği kıdem tazminatını davalılardan rücuen tahsili talebinde bulunabileceğinin kabulü ihtimaline göre davacının tespit edilen alacakların yarısı mı yoksa tamamı mı talep edilebileceği yönündeki nihai takdir ve değerlendirmenin mahkemeye ait olmak üzere yarı yarıya sorumluluk ilkesinin kabulü halinde davacının, davalı … …Ltd. Şti.’den 1.314,90 TL, … …Ltd. Şti.’den 9.224,76 TL, davalı … …Ltd. Şti.’den 5.607,51 TL, davalı … …Ltd. Şti.’den 2.179,56 TL rücu talebinin bulunabileceği, tüm sorumluluk ilkesini kabulü halinde davacının, davalı … …Ltd. Şti.’den 2.629,80 TL, … …Ltd. Şti.’den 18.449,52 TL, davalı … …Ltd. Şti.’den 11.215,01 TL, davalı … …Ltd. Şti.’den 4.359,12 TL rücu talebinde bulunabileceğinin rapor edildiği görülmüştür.
4857 İş Kanunu’nun 2/6 maddesi “asıl işveren, alt işverenin işçilere karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur” hükmü yer almaktadır.
Yargıtay 23.Hukuk Dairesinin … sayılı kararında da izah edildiği üzere; Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş akdinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işveren karşı sorumludurlar. Yıllık izinler kullanılmadığı takdirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerin de bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır. İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
Dosya kapsamına göre taraflar arasındaki ihtilafın; davacı tarafından dava dışı …’e ödenen kıdem tazminatı sebebiyle davalıların sorumlu olup olmadığı, sorumlu iseler sorumluluk miktarları, faiz başlangıç tarihi ve türüne ilişkin olduğu tespit edilmiştir.
Davacının talebi taraflar arasındaki sözleşme ilişkisine dayandığından ve talebin 10 yıllık zamanaşımına tabi olduğu gözetilerek bir kısım davalıların zamanaşımı itirazı ve yine davanın para alacağına ilişkin olması, davacının ikametgahının Ankara olması karşısında ifa yerinin de Ankara olacağı ve bu nedenle Ankara mahkemelerinin yetkili olduğu kanaati ile bir kısım davalıların yetki itirazları yerinde görülmemiştir.
Davacı vekili 26/05/2021 tarihli ön inceleme duruşmasında netice-i talebini açıklayarak; davalı …’dan 4.070,95 TL, davalı …’dan 10.340,82 TL, davalı …’dan 16.372,96 TL ve davalı …’dan 5.898,42 TL talepte bulunduklarını ifade etmiştir.
Davacı … Kurumu Genel Müdürlüğü ile davalılar arasında yapılan sözleşmelerin 36.3.7 ve 36.3.8 numaralı maddelerinde; yüklenicilerin, çalıştıracağı personele ilişkin olarak, İş ve Sosyal Güvenlik yasalarında belirlenen tüm hak ve alacaklardan sorumlu olacağı, …nin bu gibi konularda uğrayacağı zararlardan yüklenicinin sorumlu olacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu sözleşme hükümlerine göre, dava dışı işçinin davalı şirketlerde çalıştığı ve her türlü işçilik haklarından işçiyi çalıştıran davalı şirketlerin davacı ile yaptıkları sözleşme gereği kendi dönemleri ile sınırlı olarak %50 prensibine göre değil tamamen sorumlu oldukları, davalılarla yapılan sözleşme bedellleri içerisinde işçilere ait alacakların da bulunduğu, bu nedenle kıdem tazminatı dahil işçiye ödenen bedellerin davalılarca bunu işçiye ödeyen davacıya ödeme mükellefiyetlerinin bulunduğu, davacı tarafından kıdeme hak kazanan dava dışı işçiye 36.375,25 TL tutarındaki kıdem tazminatı ödemesinin 14.05.2020 tarihinde yapıldığı, davalıların işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumluklarının bulunduğu, sorumlu oldukları miktarların bilirkişi tarafından hazırlanan denetime uygun rapor ile belirlendiği, davacının ön inceleme duruşmasındaki netice-i talebine ilişkin açıklaması gözetildiğinde taleple bağlı kalınmak sureti ile aşağıdaki karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı … Motorlu Araçlar Sanayi Ticaret Ltd. Şti.yönünden davanın kısmen kabulüne, 2.629,80 TL’nin 14/05/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Davalı … Öz. Eğt. Taş. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.yönünden davanın kabulü ile, 10.340,82 TL’nin 14/05/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Davalı … Taş. Oto. Gıda Ür. Temz. Hiz. İlet. San. Dış Tic. Ltd. Şti.yönünden davanın kısmen kabulü ile, 11.215,01 TL’nin 14/05/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı … Turz. Taş. Hiz. Ve Temz İnş. San. Dış Tic. Ltd. Şti.yönünden davanın kısmen kabulü ile, 4.359,12 TL’nin 14/05/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Alınması gerekli karar ve ilam harcı 1.949,89-TL olduğundan peşin alınan 625,95-TL harcın mahsubu ile bakiye 1.323,34-TL harcın tarafların sorumluluk miktarları göz önüne alındığında;
-Davalı … Motorlu Araçlar Sanayi Ticaret Ltd. Şti.’den 121,92 TL,
-Davalı … Öz. Eğt. Taş. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den 479,40 TL,
-Davalı … Taş. Oto. Gıda Ür. Temz. Hiz. İlet. San. Dış Tic. Ltd. Şti’den 519,93 TL,
-Davalı … Turz. Taş. Hiz. Ve Temz İnş. San. Dış Tic. Ltd. Şti.’den 202,08 TL alınarak hazineye irat kaydına,
13-Zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.096,27 TL’nin davalıların sorumluluk oranlarına göre,
-Davalı … Motorlu Araçlar Sanayi Ticaret Ltd. Şti.’den 78,66 TL,
-Davalı … Öz. Eğt. Taş. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den 309,28 TL,
-Davalı … Taş. Oto. Gıda Ür. Temz. Hiz. İlet. San. Dış Tic. Ltd. Şti’den 335,43 TL,
-Davalı … Turz. Taş. Hiz. Ve Temz İnş. San. Dış Tic. Ltd. Şti.’den 130,38 TL, geri kalan 242,52 ‬TL’sinin ise davacıdan alınarak alınarak hazineye irat kaydına,
14-Davacı duruşmada kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıların sorumluluk oranlarına göre,
-Davalı … Motorlu Araçlar Sanayi Ticaret Ltd. Şti.’den 469,86 TL,
-Davalı … Öz. Eğt. Taş. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den 1.847,56 TL,
-Davalı … Taş. Oto. Gıda Ür. Temz. Hiz. İlet. San. Dış Tic. Ltd. Şti’den 2.003,75 TL,
-Davalı … Turz. Taş. Hiz. Ve Temz İnş. San. Dış Tic. Ltd. Şti.’den 778,83 TL alınarak davacıya verilmesine,
15-Davalı … Turizm Taşımacılık Otomotiv Gıda Ürünleri Temizlik Hizmetleri İletişim Sanayi Ve Dış Ticaret Limited Şirketi ve davalı … Turizm Taşımacılık Hizmet Ve Temizlik İnşaat Sanayi Dış Ticaret Limited Şirketi duruşmada kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul ve red oranına göre hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalılara verilmesine,
16-Davalı … Motorlu Araçlar Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi duruşmada kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul ve red oranına göre hesaplanan 1.441,15 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
17-Davacı tarafından yatırılan 693,75-TL harç toplamı ile 994,50-TL (posta, tebligat, bilirkişi ücreti) olmak üzere toplam 1.688,25 TL yargılama giderinin red kabul oranına göre hesaplanan 1.314,77 TL’nin davalıların sorumluluk oranlarına göre,
-Davalı … Motorlu Araçlar Sanayi Ticaret Ltd. Şti.’den 121,13 TL,
-Davalı … Öz. Eğt. Taş. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den 476,29 TL,
-Davalı … Taş. Oto. Gıda Ür. Temz. Hiz. İlet. San. Dış Tic. Ltd. Şti’den 516,56 TL,
-Davalı … Turz. Taş. Hiz. Ve Temz İnş. San. Dış Tic. Ltd. Şti.’den 200,78 TL alınarak davacıya verilmesine, geri kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
18-Davacı tarafından yatırılan gider avansından artan kısım var ise talep halinde karar kesinleştiğinde ve istek halinde yatırana iadesine,
Dair, Davacı ve davalı …….Ltd. Şti. vekilinin yüzüne karşı kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/02/2022