Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA …ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/501 Esas – 2022/728
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
ANKARA
…ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/501 Esas
KARAR NO : 2022/728

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/10/2020
KARAR TARİHİ : 09/11/2022
KR.YZL.TARİHİ : 27/12/2022

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
İDDİA : Davacı dava dilekçesinde özetle; davacı kurumun genel temizlik işleri, dönem dönem davalı firmalar tarafından üstlenildiğini, davalı firmaların işçilerinden … tarafından davacı aleyhine kıdem, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, UBGT ücreti ve yıllık izin ücreti alacağının tahsili gerektiği iddiasıyla Ankara …İş Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasının 14/07/2016 tarihinde karara çıktığını, mahkeme davanın kısmen kabulüne karar verdiğini, Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin … K. Sayılı kararı ile onandığını, mahkeme kararının Ankara …İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyası ile takibine konulduğunu, dosyaya toplam 18.011,70 TL ödendiğini, dava dışı işçi davacı kurumun personeli olmadığını, ihale alan davalı yüklenici firmalarda çalışan bir işçi olduğunu, davacı ile davalı firmalar arasında düzenlenen sözleşme ve şartname örnekleri incelendiğinde taraflar arasında yapılan sözleşme gereğince işçi alacaklarından dolayı ortaya çıkan tazminat sorumluluğunun davalı yüklenici firmalara ait olduğunu, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin … Karar sayılı ve Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin … Karar sayılı ilamları gereğince dava dışı işçiye ödenen alacağın davalı yüklenicilerden rücusunun gerektiğini beyanla, davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar usulüne uygun yapılan tebliğe rağmen cevap dilekçesi sunmamışlardır.
DELİLLER, KABUL VE DEĞERLENDİRME: Dava, rücuen alacak istemine ilişkindir.
Dava açılmadan evvel arabulucuya müracaat edilmiş olup işbu dava şartı yerine getirilmiştir.
Ankara …İş Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyası aslı, Ankara …İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası aslı getirtilerek dosya kapsamına alınmış, taraflar bildirdiği tüm deliller toplanmıştır.
Davalıların dava dışı işçiye ödenen tazminat sebebiyle var ise sorumlu oldukları dönem ve miktarının tespiti amacıyla dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, davacı ve davalılar arasında imzalanmış olan sözleşmelerin ilgili maddesi bu konuyu düzenleyen emredici hüküm ve genel şartnamenin altıncı bölümüne atıf yapılmış olup, davacının tespit edilen alacakların yarısını mı yoksa tamamını mı talep edebileceği yönündeki takdirin mahkemeye ait olduğu gözetilerek, yarı yarıya sorumluluk ilkesinin kabulü halinde davacının davalı …’ın rücu miktarı %50 2.365,51 TL, davalı …’ün rücu miktarı %50 3.328,62 TL, davalı …’nin %50 1.089,75 TL, davalı … …’ın rücu miktarı %50 3.479,11 TL olduğu, tam sorumluluk ilkesinin kabulü halinde davacının davalı … rücu miktarı %100 4.731,03 TL, davalı … rücu miktarı %100 6.657,23 TL, davalı … rücu miktarı %100 2.179,51 TL, davalı … … rücu miktarı %100 6.958,22 TL olduğu rapor edilmiştir.
Davacı kuruma müzekkere yazılarak davalılar ile yapılan sözleşmelerin ilgili hükümlerinde Genel Şartnamenin 6..bölümüne atıf yapıldığı, belirtilmek sureti ile davalılar ile yapılan sözleşmelerin parçası olan ayrı bir genel şartname bulunup bulunmadığının sorulmasına ve var ise gönderilmesinin istenilmesine karar verildiği, yazı cevabının gelmesinden sonra şartname hükümleri de rapora alınmak sureti ile ve şartname hükümleri de değerlendirilerek davalıların tümden sorumlu olup olmayacakları ve ayrıca yıllık ücretli izin ve ihbar tazminatından son işverenin sorumlu olacağı gözetilmek sureti ile, bu tespitlere göre yeniden hesap yapılması, davacının 2 farklı tarihte ödeme yaptığı gözetilerek ödeme tarihlerine göre her bir davalının hangi miktar üzerinden hangi tarihten itibaren faizden sorumlu olacağı hususunda ek rapor alınması amacıyla dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, 09/03/2022 tarihli bilirkişi ek raporunda; yarı yarıya sorumluluk ilkesinin kabulü halinde davacının davalı …’ın rücu miktarı %50 2.365,51 TL, davalı …’ün rücu miktarı %50 3.328,62 TL, davalı …’nin %50 1.089,75 TL, davalı … …’ın rücu miktarı %50 4.195,97 TL olduğu, tam sorumluluk ilkesinin kabulü halinde davacının davalı … rücu miktarı %100 4.731,03 TL, davalı … rücu miktarı %100 6.657,20 TL, davalı … rücu miktarı %100 2.179,50 TL, davalı … … rücu miktarı %100 8.391,94 TL olduğu rapor edilmiştir.
Alınan bilirkişi asıl ve ek raporunun hüküm vermeye elverişli olmaması sebebiyle (davacı tarafından ödenen miktarın üzerinde bir miktarın hesap edilmiş olması) şartname hükümleri de rapora alınmak sureti ile ve şartname hükümleri de değerlendirilerek davalıların tümden sorumlu olup olmayacakları ve ayrıca yıllık ücretli izin ve ihbar tazminatından son işverenin sorumlu olacağı gözetilmek sureti ile, bu tespitlere göre yeniden hesap yapılması, davacının 2 farklı tarihte ödeme yaptığı gözetilerek ödeme tarihlerine göre her bir davalının hangi miktar üzerinden hangi tarihten itibaren faizden sorumlu olacağı hususunda rapor alınması amacıyla dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, 09/09/2022 tarihli bilirkişi raporunda; hukuki takdir ve değerlendirmesi mahkemeye ait olmak üzere, davacı tarafından dava dışı işçiye ödenen tutarın davalı şirkete rücu edilmesi durumunda, Yargıtay kararlarında benimsenen hesaplama prensipleri dikkate alınarak davacının ödeme tarihlerine göre davalı şirketlerden rücu edilebilecek tutarların davalı … Hizmet ve Ticaret Limited Şirketi 08/09/2016 tarihi itibariyle sorumlu olduğu tutarın 2.312,43 TL, 25/06/2020 tarihi itibariyle sorumlu olduğu tutarın 827,33 TL, toplam sorumlu olduğu miktarın 3.139,76 TL, davalı … Temizlik İnşaat Gıda Güvenlik Otomotiv Sosyal Hizmetler Taahhüt İç Ve Dış Ticaret Limited Şirketi 08/09/2016 tarihi itibariyle sorumlu olduğu tutarın 3.244,12 TL, 25/06/2020 tarihi itibariyle sorumlu olduğu tutarın 1.160,65 TL, toplam sorumlu olduğu miktarın 4.407,77 TL, davalı … Grup Temizlik İlaçlama İnşaat Gıda Sosyal Hizmetler Turizm Ve Taşıma Sanayi Ticaret Limited Şirketi 08/09/2016 tarihi itibariyle sorumlu olduğu tutarın 815,21 TL, 25/06/2020 tarihi itibariyle sorumlu olduğu tutarın 291,65 TL, toplam sorumlu olduğu miktarın 1.106,86 TL, davalı … … Temizlik İlaçlama İnşaat Turizm Reklamcılık Nakliyat Ve Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi 08/09/2016 tarihi itibariyle sorumlu olduğu tutarın 6.637,33 TL, 25/06/2020 tarihi itibariyle sorumlu olduğu tutarın 2.372,82 TL, toplam sorumlu olduğu miktarın 9.010,15 TL olduğu rapor edilmiştir.
Taraflar arasındaki ihtilafın; dava dışı …’nın kıdem, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, UBGT ve yıllık izin ücreti alacağı sebebiyle Ankara …İş Mahkemesi .. Esas sayılı dosyası ile açmış olduğu dava neticesinde hükmedilen alacağın, davacı tarafından aleyhine başlatılan Ankara ….İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasına ödemesi neticesinde ödenen bu para dolayısıyla davalıların sorumlu olup olmadığı, sorumlu iseler sorumlu oldukları dönem ve miktarı noktasında toplanmış olduğu tespit edilmiştir.
4857 İş Kanunu’nun 2/6 maddesi “asıl işveren, alt işverenin işçilere karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur” hükmü yer almaktadır.
Yargıtay 23.Hukuk Dairesinin 15/09/2020 tarihli ve 2017/2497 E- 2020/2808 sayılı kararında da izah edildiği üzere; Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş akdinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işveren karşı sorumludurlar. Yıllık izinler kullanılmadığı takdirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerin de bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır. İhbar tazminatından da son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
Davacı vekili 12/04/2021 tarihli harçlandırılmış ıslah dilekçesi sunarak, davalı …’tan 4.706,03 TL, davalı …’den 6.632,23 TL, davalı … Gurup’tan 2.154,22 TL ve davalı … …’dan 6.933,22 TL talep etmiştir.
Somut olayda; davacı ile davalılar arasında yapılan sözleşmeler ve eki olan teknik şartnamelerde davalıların çalıştıracağı işçilerle ilgili tüm giderlerden sorumlu olacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu sözleşme hükümlerine göre, dava dışı işçi …’ya davacı tarafından ödenen ücretlerden, davalı şirketler %50 prensibine göre değil tamamen sorumludurlar. Sözleşmelerde davalıların tümden sorumlu olacağı yazılı olmasa dahi yapılan sözleşme/ihale bedelleri içerisinde çalıştırılacak işçilere ait alacakların/tazminatların da bulunması sebebiyle dava dışı işçiye ödenen bedellerin -ihbar ve yıllık ücretli izin alacağı hariç- davalılar tarafından dönemleri ile sınırlı olarak davacıya ödenmesi gerekmektedir. Davacı tarafından dava dışı işçiye kesinleşen mahkeme kararları uyarınca ve icra yolu ile ödemelerin yapıldığı, yıllık ücretli izin ve ihbar tazminatı alacaklarından son işveren olan … … Temizlik İlaçlama………….Ltd. Şti.’nin sorumlu olacağı, diğer ödemeler bakımından ise her bir davalının işçiyi çalıştırdığı dönemle sınırlı olarak sorumluluğunun bulunduğu, her bir davalının sorumlu olduğu miktarların bilirkişi Gülşah Yeşiloğlu Çoban tarafından hazırlanan yukarıda ayrıntıları yazılı denetime uygun 09/09/2022 tarihli rapor ile belirlendiği gözetilerek bu bilirkişi raporundaki hesaplamalara ve davacının ıslah dilekçesi ile talep ettiği miktarlara göre davanın, davalılar …, … ve … Gurup…Ltd. Şirketeri yönünden kısmen, diğer davalı … ………….Ltd. Şti. yönünden ise kabulüne karar verilmiştir. Bilirkişi … tarafından hazırlanan 09/09/2022 tarihli rapor denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğundan hükme esas alınmış, bilirkişi …tarafından hazırlanan 24/03/2021 tarihli rapor ve ek rapor, rapordaki hesaplamalar dava dışı işçiye ödenen ve davacı tarafından talep edilen miktarlar ile uyuşmadığından hükme esas alınmamıştır. Davacının iki ayrı tarihte ödeme yaptığı gözetilerek ödeme tarihlerinden itibaren ayrı ayrı faize hükmedilerek neticeten aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın davalı … Hizmet ve Ticaret Limited Şirketi yönünden KISMEN KABULÜNE,
827,33 TL’nin 25/06/2020 ve 2.312,43 TL’nin ise 08/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Davanın davalı … Temizlik İnşaat Gıda Güvenlik Otomotiv Sosyal Hizmetler Taahhüt İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi yönünden KISMEN KABULÜNE,
1.160,65 TL’nin 25/06/2020 ve 3.244,12 TL’nin ise 08/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Davanın davalı … Grup Temizlik İlaçlama İnşaat Gıda Sosyal Hizmetler Turizm ve Taşıma Sanayi Ticaret Limited Şirketi yönünden KISMEN KABULÜNE,
291,65 TL’nin 25/06/2020 ve 815,21 TL’nin ise 08/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davanın davalı … … Temizlik İlaçlama İnşaat Turizm Reklamcılık Nakliyat ve Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi yönünden KABULÜNE,
1.826,90 TL’nin 25/06/2020 ve 5.106,31 TL’nin ise 08/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Fazlaya ilişkin istemin reddine,
6-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 1.064,58 TL harçtan, peşin alınan 403,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 661,18 TL karar harcının harcın tarafların sorumluluk miktarları göz önüne alındığında;
-Davalı … Hizmet ve Ticaret Limited Şirketi’nden 133,21 TL,
-Davalı … Temizlik İnşaat Gıda Güvenlik Otomotiv Sosyal Hizmetler Taahhüt İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi’nden 186,88 TL,
-Davalı … Grup Temizlik İlaçlama İnşaat Gıda Sosyal Hizmetler Turizm ve Taşıma Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden 46,96 TL,
-Davalı … … Temizlik İlaçlama İnşaat Turizm Reklamcılık Nakliyat ve Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden 294,15 TL alınarak Hazine’ye irat kaydına,
7-Zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320 TL’nin davalıların sorumluluk oranlarına göre,
-Davalı … Hizmet ve Ticaret Limited Şirketi’nden 201,92 TL,
-Davalı … Temizlik İnşaat Gıda Güvenlik Otomotiv Sosyal Hizmetler Taahhüt İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi’nden 283,28 TL,
-Davalı … Grup Temizlik İlaçlama İnşaat Gıda Sosyal Hizmetler Turizm ve Taşıma Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden 21,19 TL,
-Davalı … … Temizlik İlaçlama İnşaat Turizm Reklamcılık Nakliyat ve Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden 445,87-TL geri kalan 367,75 ‬TL’sinin ise davacıdan alınarak alınarak Hazine’ye irat kaydına,
8-Davacı duruşmada kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıların sorumluluk oranlarına göre,
-Davalı … Hizmet ve Ticaret Limited Şirketi’nden 1.853,48 TL,
-Davalı … Temizlik İnşaat Gıda Güvenlik Otomotiv Sosyal Hizmetler Taahhüt İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi’nden 2.600,25 TL,
-Davalı … Grup Temizlik İlaçlama İnşaat Gıda Sosyal Hizmetler Turizm ve Taşıma Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden 653,40 TL,
-Davalı … … Temizlik İlaçlama İnşaat Turizm Reklamcılık Nakliyat ve Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden 4.092,85TL alınarak davacıya verilmesine,
9-Davacı tarafından yatırılan 465,60TL harç toplamı ile 2.785,00 TL posta, tebligat ve bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.250,60 TL yargılama giderinin red kabul oranına göre hesaplanan 2.468,06 TL’nin davalıların sorumluluk oranlarına göre,
-Davalı … Hizmet ve Ticaret Limited Şirketi’nden 497,41 TL,
-Davalı … Temizlik İnşaat Gıda Güvenlik Otomotiv Sosyal Hizmetler Taahhüt İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi’nden 697,79 TL,
-Davalı … Grup Temizlik İlaçlama İnşaat Gıda Sosyal Hizmetler Turizm ve Taşıma Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden 175,28 TL,
-Davalı … … Temizlik İlaçlama İnşaat Turizm Reklamcılık Nakliyat ve Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden 1.097,97 TL alınarak davacıya verilmesine, geri kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
10-Davacı tarafından yatırılan gider avansından artan kısım var ise talep halinde karar kesinleştiğinde ve istek halinde yatırana iadesine,
Dair, Davacı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 09/11/2022