Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2019/378 Esas – 2021/595
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/378 Esas
KARAR NO : 2021/595
DAVA : Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/07/2019
KARAR TARİHİ : 14/10/2021
GR.KR.YZM.TARİHİ : 15/10/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; müvekkili ile davalı şirket arasında 17/01/2017 tarihinde makine alım satımı sözleşmesi akdedildiğini, sözleşmeye göre müvekkilinin davalıya 667.000,00-TL ödeme yapacağını, davalının ise ödeme karşılığında 5 adet makineyi 60 gün içerisinde imal ederek müvekkiline teslim edeceğini, taraflar arasında akdedilen sözleşmeye uygun olarak müvekkili davacının davalıya sözleşmede bedeli olarak 350.000,00-TL belirlenen 2015 yapımı mobil 110’luk çeneli kırıcı besleyici bunker kompleksini teslim ettiğini, yine davalıya 07/02/2017 tarihinde 15.000,00-TL, 27/02/2017 tarihinde 10.000,00-TL, 15/03/2017 tarihinde 12.000,00-TL EFT ile ödeme yaptığını, 30/04/2017 tarihli 47.365,00-TL bedelli, 27/05/2017 tarihli 65.000,00-TL bedelli, 10/08/2017 tarihli 35.000,00-TL bedelli, 31/07/2017 tarihli 52.500,00-TL bedelli, 30/09/2017 tarihli 11.000,00-TL bedelli çek ve 30/09/2017 tarihli 50.000,00-TL senet vererek toplamda 647.865,00-TL ödemeyi gerçekleştirdiğini, davalının sözleşme kapsamında sadece 1 adet makineyi müvekkiline teslim ettiğini, diğer malların tesliminden kaçınan davalı ile bu kez de 31/01/2018 tarihli ek bir sözleşme yaparak sözleşme ile davalıya daha önceden ödenen 647.865,00-TL’ye ilaveten 150.000,00-TL daha ödeme yapılmasının belirlendiğini, bedelin makineler hazır hale getirilip teslim edilirken ödenmesi gerektiğini, davalının sözleşme ile üstlendiği malları müvekkiline teslim etmediği gibi teslim edilen maldaki arızaları da onarmadığını, müvekkilinin teslim edilen ve arızalı makine sebebi ile zarara uğradığını beyan ederek, davalıya fazladan ödenen 297.865,00-TL’nin ödeme gününden itibaren işleyecek faizi ile birlikte tahsiline, davalıya teslimi gerçekleştirilen makinenin aynen iadesi, makinenin kullanma bedeli olarak 5.000,00-TL, değer kaybı olarak 5.000,00-TL’nin ticari faizi ile birlikte tahsiline, makinenin aynen iadesi mümkün olmadığı takdirde sözleşme ile belirlenen 350.000,00-TL’nin davalıdan teslim tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte tahsiline, müvekkili davacının uğradığı iş ve gelir kaybı ile işletme kapasitesinin büyütülememesi nedeni ile ortaya çıkan zarar için şimdilik 5.000,00-TL’nin ihtar tarihinden itibari ile tahsiline, ayıplı mal nedeni ile müvekkilinin uğramış olduğu zarar için şimdilik 5.000,00-TL’nin teslim tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte tahsiline, ayıplı malın tamiri için harcanan 29.250,00-TL ile 11.266,99-TL’nin ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında akdedilen sözleşme ile davacının müvekkili şirkete kullanılmamış sıfır, 2015 yapımı, mobil 110’luk çeneli kırıcı, besleyici bunker kompleksi teslim etmesi gerekirken teslim edilen makinenin ikinci el, kullanılmış ve ayıplı olduğunu, teslim anındaki ayıplı haldeki değerinin 150.000,00-TL olduğunu, davacının sözleşme gereğince 30/09/2017 tarihli 50.000,00-TL bedelli senedi müvekkiline ödemediğini, yapmış olduğu ödemeler toplamının 247.865,00-TL olup ödemelerin sözleşmede kararlaştırılan vadelerde yapılmadığını, sözleşme gereğince müvekkili tarafından sadece bir adet makinenin davacıya teslim edildiğini, sözleşme gereğince alıcı/davacının 7 gün içerisinde yazılı olarak eksiklikleri bildirmekle yükümlü olduğunu, müvekkilinin garanti kapsamında olmayan arızaları gidermek için maksimum özen gösterdiğini, davacının sözleşmedeki bakiye borcunu ödemeyerek hazır olan makineleri fabrikadan almayarak bizzat kendisinin temerrüte düştüğünü, 31/08/2018 tarihli sözleşme ile 17/01/2017 tarihli sözleşme gereği teslimden önce davacı tarafından ödemeyi taahhüt ettiği tutarın ödenmeyen kısmı için 150.000,00-TL’lik ödeme öngörüldüğünü, teslim öncesi bedeli davacının ödemediğini, davacının teslim talebinde bulunabilmesi için sözleşme ile kararlaştırılan bedeli eksiksiz olarak ödemesi ve montaj hazırlığını yapması gerektiğini beyan ederek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
KABUL VE GEREKÇE : Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan, sözleşme gereğince ödenen bedelin iadesi, yoksun kalınan kar ile sözleşme gereğince uğranılan zararın tazmini talebine ilişkindir.
Eldeki davada, taraflar arasında 17/01/2017 tarihli sözleşmenin akdedildiği, sözleşme ile davalının davacıya 1 adet titretimli kaya besleyici, 1 adet 140’lık darbe kırıcı, 1 adet konveyör bant, 1 adet primer mobil şase, 2 adet titreşimli eleği sözleşmede kararlaştırılan toplam 650.000,00-TL+KDV bedel ile imal edip teslimini üstlendiğini, sözleşme ile davacının söz konusu 5 kalemdeki 6 adet mal için sözleşme bedeline karşılık davalıya 350.000,00-TL karşılığında tekel makine yapımı, sıfır, kullanılmamış, 2015 yapımı, mobil, 110’luk çene kırıcı, besleyici bunker kompleksini teslim edeceğini ve yine davalıya 20/01/2017 tarihinde 100.000,00-TL nakit ödeme yapıp ayrıca ayrı ayrı 4 adet 50.000,00-TL’lik çek ve sipariş montaj teslimi sonrası 27.000,00-TL’lik firma çekini vereceğinin düzenlendiği, sözleşmenin (2) maddesi ile imalatı yapılan makinelerin nakliyesinin alıcı/davacıya, montajının ise davalıya ait olduğunun belirlendiği, sözleşme kapsamında davacının davalıya 247.865,00-TL ödediği ve sözleşmede belirtilen 2015 yapımı, mobil, 110’luk çene kırıcı, besleyici bunker kompleksini teslim ettiği, davalının ise sözleşme kapsamında eleği davalıya teslim ettiği, müteakiben taraflar arasında akdedilen 31/01/2018 tarihli ikinci sözleşme ile 17/01/2017 tarihli sözleşmede belirtilen 5 kalemde 5 adet makinenin davalıya sipariş teslimi öncesi 150.000,00-TL’yi nakit olarak ödemesine müteakip davalı tarafından teslim edileceğinin belirlenidiği dosya kapsamı ile sabit olup, taraflar arasındaki ihtilafın 17/01/2017 tarihli sözleşme kapsamında davacının teslim ettiği malın sıfır kullanılmamış ürün mü yoksa ikinci el ürün mü olduğu, 17/01/2017 tarihli sözleşme kapsamında davalının teslim ettiği eleğin ayıplı olup olmadığı, ayıplı ise davalının sorumlu olup olmadığı, davacının teslim edilen ve edilmeyen mallar yönünden var ise zararı, davacının teslim ettiği 2015 yapımı, mobil, 110’luk çene kırıcı, besleyici bunker kompleksi için davalıdan kullanım bedeli ve değer kaybı talep edip edemeyeceği, edebilecek ise miktarı noktasında toplandığı belirlenmiştir.
Mahkememizce taraf ticari defterlerinin incelenmesi neticesinde tanzim edilen bilirkişi raporları çerçevesinde öncelikle taraf ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin süresi içerisinde yapıldığı, bu suretle ticari defterlerin taraflar lehine delil olma özelliğine haiz olduğu, 17/01/2017 tarihli sözleşme kapsamında davalı tarafından imal edilip davacıya teslim edilen elek için davalı tarafından tanzim edilen 17/03/2017 tarihli 129.800,00-TL bedelli faturanın her iki tarafın ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, 17/01/2017 tarihli sözleşme kapsamında davacı tarafından davalıya toplamda 247.865,00-TL ödeme yapıldığı, nitekim davalıya ciro edilen 50.000,00-TL bedelle senedin davalı tarafından tahsil edilememesinden dolayı davacıya iade edildiği, iade işleminin her iki tarafın ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, yine davacının teslim edilen eleğin bakım onarım giderine ilişkin olarak … Servis Ltd. Şti. firmasına düzenlenen 25/06/2018 tarihli 11.266,99-TL bedelli ve 20/07/2018 tarihli 29.250,00-TL bedelli faturaların davacı ticari defterlerinde kayıtlı olduğu ve fatura bedellerinin davacı tarafından ödendiği belirlenmiş olup , mahmememizce davacının her bir talebinin ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekmiştir.
(a) Davacının sözleşme bedelinin iadesi yönünden yapılan değerlendirmede;
Her ne kadar davalı vekili 17/01/2017 tarihli sözleşme kapsamında davacı tarafından kendisine teslim edilen 2015 yapımı, mobil, 110’luk çene kırıcı, besleyici bunker kompleksinin sıfır ürün olmayıp ayıplı olduğunu iddia etmiş ise de, taraflar arasında akdedilen 17/01/2017 tarihli sözleşmenin eser sözleşmesi olmasına rağmen davacının yükümlülüğünde olan 350.000,00-TL bedelli mal teslimine ilişkin şartın satış sözleşmesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, bu bağlamda alıcı sıfatına haiz olan davacının TTK 223/1-c maddesi ile TBK 223. maddesinde öngörülen süre içerisinde davacı/satıcıya ihbarda bulunduğunu iddia/ispat edemediği, bu suretle malı ayıpsız bir şekilde teslim aldığının kabul edilmesi gerektiği, her ne kadar yine davalı malı 159.300,00-TL bedel ile sattığını beyan etmiş ise de, heyet bilirkişi raporundan anlaşılacağı üzere (14.sayfa) fatura miktarının sadece makinenin çeneli kırıcı gövdesine ait olduğu, teslim edilen malın komple olması nazara alındığında, geri kalan parçaların satışına ilişkin bilgi ve belge de sunulmadığı dikkate alındığında, anılı fatura bedeline itibar edilemeyeceği, bu suretle davacının 17/01/2017 tarihli sözleşme kapsamında 350.000,00-TL bedelli malı teslim ederek, 350.00000-TL’lik ödeme şartını yerine getirdiği kabul edilmiştir. Ayrıca, davalı her ne kadar malın sıfır ürün olmayıp ayıplı olduğunu iddia etmiş ise de, iddianın tespiti için mahkememizce bilirkişi incelemesi yapılması düşünülmüş ancak davalı vekilinin mahkememizin 19.11.2020 tarihli celsesindeki malı ihtirazi kayıt olmaksızın teslim alan, ayıp ihbarında bulunmayan davalı vekili tarafından makinenin bulunduğu yerin bilinmediği mahkememize bildirilmiş bu nedenle bilirkişi incelemesi yapılamamıştır.
Bu kabulden hareketle, 350.000,00-TL makine bedeli, 247.865,00-TL davacı tarafından yapılan ödemeler toplamı olan 597.865,00-TL’den davacı tarafından davalıya teslim edilen elek bedeli olan 129.800,00-TL mahsup edildiğinde davacının sözleşme bedeli olarak davalıdan 468.065,00-TL talep edebileceği kabul edilmiştir.

(b) Davacının teslim edilmeyen mallar sebebi ile uğradığı gelir kaybı ve zararın tazmini istemine yönelik yapılan değerlendirmede;
Tarafların 17/01/2017 tarihli sözleşmeden sonra akdetmiş oldukları 30/01/2018 tarihli sözleşmenin (4) maddesinde açıkça davacının daha önceden yapmış olduğu ödemeler üzerine sipariş teslimi öncesi 150.000,00-TL nakit ödeme yapmasının düzenlendiği, somut olayda ise davacının 150.000,00-TL’lik ödemeyi yapmadığı gerçekleştirmediği, bu suretle öncelikle kendi edimini ifa etmeyen davacının davalıdan edimin ifasını, ifa edilmeyen edim nedeni ile uğradığı zararın tazminini talep edemeyeceği kabul edilmiş ve bu suretle anılı alacak/tazminat yönünden açılan davanın reddine karar vermek gerekmiştir. Kaldı ki, gelir kaybı müspet zarar kapsamında olup davacı sözleşme gereğince ödemiş olduğu bedelin iadesini talep etmekle sözleşmenin feshini istediği, sözleşmenin feshi halinde müspet zararın tazminini istenemez.
(c) Davacının 17/01/2017 tarihli sözleşme kapsamında teslim etmiş olduğu makinenin davalı tarafından kullanılması ve değer kaybı nedeni ile tazminat talebi yönünden yapılan değerlendirmede;
Davacının sözleşme kapsamında davalıya 2015 yapımı, mobil, 110’luk çene kırıcı, besleyici bunker kompleksini teslim ettiği ve bu suretle davalının menkul malın maliki olduğu, iyi niyetli olarak zilliyet/malik olan davalının malı kullanması nedeni ile kullanım bedelinden davacıya karşı sorumlu olmadığı gibi değer kaybının da davacı tarafından talep edilemeyeceği, kaldı ki malın sözleşmedeki değeri olan 350.000,00-TL’nin (a) bendi uyarınca davacıya iadesine mahkememizce karar verildiği nazara alındığında, anılı talep yönünden açılan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
(d) Davalıya teslim edilen eleğin tamir bedelinin tahsili ve eleğin ayıplı olması nedeni ile uğranılan zararın tazmini talebi yönünden yapılan değerlendirmede;
Mahkememize ibraz edilen bilirkişi heyet raporundan anlaşılacağı üzere, davacıya teslim edilen titreşimli elek makinesinin 07/03/2017 tarihinde teslim edildiği ve montajının 07/04/2017 tarihinde davalı tarafından gönderilen ustalar tarafından yapıldığı, makinenin davacı tarafından Van ili, Alabayır mevkiinde kullanıldığı, davacının iadeli taahhütlü posta yoluyla 22/06/2017 tarihinde arızaları davalıya bildirdiği, sözleşmenin (8) maddesi ile garanti süresinin imalat ve montaj hatalarına karşı 2 yıl olarak düzenlendiği, teslim edilen mal yönünden davalı tarafından sözleşmenin (7) maddesine rağmen hazırlanmış proje ve hesap raporunun olmadığı, bu sebepten dolayı … gibi parçalarının ve yataklarının büyültülerek/güçlendirilerek değiştirildiği, vibrasyon sisteminin hatalı olmasından dolayı kırılma ve çatlamalarının olduğu ve elek üzerinde gerekli değişikliklerin yapıldığı saptanmakla , öncelikle garanti süresi içerisinde ayıp ihbarının davacı tarafından davalıya bildirildiği, ayıbın kullanım hatasından kaynaklanmadığı, bu suretle zarardan davalının sorumlu olduğu, davacı tarafından ayıbın giderilmesi için harcanan 40.516,99-TL’nin kadri maruf olduğu, yine ayıpların her zaman ortaya çıkabilecek nitelikte olması sebebe ile ayıp tarafından gelir kaybının davacı tarafından talep edilemeyeceği mahkememizce kabul edilmiştir.
Böylelikle, davacının sözleşmenin feshi sebebiyle ödemiş olduğu bedel olan 468.065,00-TL ile bakım onarım gideri olan 40.516,99-TL toplamı olan 508.581,99-TL tutarında davacıdan alacaklı olduğu, sözleşme kapsamındaki alacak/tazminat için davacının davalıyı temerrüte düşürmesi gerektiği, ancak 27.06.2018 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamenin davalıya tebliğ şerhinin mahkememize ibraz edilmediği, bu suretle dava tarihinin temerrüt tarihi olarak kabul edilmesi gerektiği, tarafların tacir ihtilafın ticari iş mahiyetinde olması sebebiyle davacının avans faizi isteyebileceği nazara alınarak 508.581,99-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm fıkrası tesis kılınmıştır.

HÜKÜM :
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile,
-508.581,99-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
-Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 34.741,24-TL harcın peşin alınan 12.097,39-TL harcın (6.120,27-TL harç + 5.977,12-TL tamamlama harcı) mahsubu ile bakiye 22.643,85-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı duruşmada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul ve red oranına göre hesaplanan 42.479,10-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davalı duruşmada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul ve red oranına göre hesaplanan 22.436,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 10.258,70-TL (dava açılış masrafı, bilirkişi ücreti, posta gideri olmak üzere) davanın kabul ve red oranına göre hesap edilen 7.365,22-TL yargılama gideri ile davacı tarafından peşin harç olarak yatırılan 12.097,39-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Taraflarca tarafından yatırılan gider avansından artan kısmın karar kesinleştiğinde ve istek halinde yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 14/10/2021