Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ADANA BAM 9. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2023/961 – 2023/1081
T.C.
ADANA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/961
KARAR NO : 2023/1081
KARAR TARİHİ : 21/11/2023

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

BAŞKAN : …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP : …

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : MERSİN 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 06/06/2023
NUMARASI : … ESAS
DAVACI : …
VEKİLLERİ : Av…
Av…
DAVALI : …
VEKİLİ : Av…
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 21/11/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 21/11/2023

Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 06/06/2023 tarih ve … Esas sayılı ara kararı aleyhine istinaf başvurusunda bulunulmuş olup, istinaf talebinin süresi içinde yapıldığı, istinaf başvurusuna tabi bir karar olduğu, başvuru şartlarının yerine getirildiği dosya üzerinde yapılan ön inceleme ile anlaşılmakla yapılan istinaf incelemesi sonunda;
İDDİA VE SAVUNMANIN ÖZETİ :
Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkilinin … San. Ve Tic. A.Ş (…) elli yılı aşkındır iç ve dünya piyasasında bakliyat hububat ve diğer gıda ürünlerinin üreticisi, ihtalatçısı ve ihracatçısı olarak faaliyet gösterdiğini, müvekkil şirket, ticari faaliyetleri kapsamında Hindistan yerleşkeli gönderici satıcı … şirketlerinden 17.326 ton şeker, 3.018 ton nohut ve 8.428 ton pirinç ve bir adet bakliyat cilalama makinesi emtiası satın aldığını, söz konusu emtiaların taşınması maksadıyla müvekkil şirketi tarafından … şirketi olan … şirketi ile irtibat kurularak Charter Party (Gemi Kiralama) sözleşmesi imzalandığını, … şirketin, davalı yan … Ltd şirketinden müvekkilen ait yükün taşınması için gemiyi kiraladığını ve 06/06/2022 tarihli Charter Party sözleşmesi imzaladığını, müvekkil şirketin bu kapsamda … şirketi ile söz konusu emtiaların taşınması konusunda 11/08/2022 tarihli Navlun Sözleşmesi imzaladığını, müvekkil şirket tarafından tüm Navlun alacakları tüm ve eksiksiz ödenmiş olup davalı yanın aksi yöndeki soyut iddiaları hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, müvekkil şirketin satın aldığı emtiaların taşınması husususnda Navlun Sözleşmesi’ne uygun olarak toplamda 2.815.056,42.USD Navlun bedeli ödediğini, müvekkil şirket tarafından, Navlun borcu çartere donatanın hapis hakkı / Rehin talebinden haberdar olunmadan önce ödenmiş olup bu nedenle müvekkil şirketin TTK uyarınca Navlun borcundan sorumluluğu kalmadığını, buna rağmen huzurdaki uyuşmazlıkta müvekkil şirketin borçlu olarak gösterilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, davalı şirketin hapis hakkı isteminde bulunduğu Mersin 7. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile müvekkil şirketten 1.580.352.52 USD Demuraj alacağı olduğu hususundaki iddiasının hukuki mesnetten yoksun olup müvekkil şirketin demuraj bedelinden sorumluluğunun bulunmadığını, Mersin 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D.İş. Sayılı dosyası ile müvekkile ait emtiaların teslimi hususunda verilen ihtiyati tedbir kararı uyarınca davalı yanın alacaklı olduğunu iddia ettiği bedel mahkemece uygun görülmüş olan teminat karşılığında güvence altına alınmış olup ihtiyati tedbir kararının devamının zaruri olduğunu, huzurdaki uyuşmazlık açısından ihtiyati tedbir kararının kaldırılması halinde müvekkil şirketin telafisi güç ve imkansız zararla karşılaşacağını, bu nedenlerle fazlaya ilişkin talep haklarının saklı kalması kaydıyla öncelikle Mersin 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D.İş dosyasıyla verilen ihtiyati tedbir kararının aynen devamına, devamında yukarıda belirttikleri sebeplerle haklı davanın kabulü ile müvekkil şirketin davalı yana borçlu olmadığının tespitine ve müvekkile ait emtiaların müvekkiline teslimine, talep edilen alacağın %20’sinden aşağı olmayacak tutarda kötü niyet tazminatının davalıdan tahsil edilerek müvekkil şirkete verilmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı yana yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ ARA KARAR ÖZETİ :
Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 06/06/2023 tarih ve … Esas sayılı ara kararı ile; Mersin 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D.İŞ sayılı dosyası ile konulan ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına, davacı vekilinin İcra Müdürlüğü’nce yapılan işlemlere ilişkin şikayet ile ilgili taleplerinin 2004 sayılı İİK’nun 16 ve 17. maddesi gereği icra mahkemesinin görev alanına girmesi sebebiyle bu talepler ile ilgili mahkememiz görevsiz olduğundan usulden reddine, ” karar verilmiş olmakla, bu kararımızın gerekçesinde herhangi bir değişiklik olmadığından ara kararımızın gerekçesinin aynen tekrarı ile, davacının davasının menfi tespit davası olması, malların teslimine dair talebin de menfi tespit talebinin uzantısı olması göz önüne alınarak hapis hakkının teminat mektubuna kaydırılması talebinin ve TTK 1202 maddesi hükümlerinin uygulanmasının dosyamızdaki dava türüne göre dosyamızda değerlendirilmesinin mümkün olmadığı gerekçesi ile davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
DAVACI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili istinaf talebi ile; müvekkiline ait emtianın bulunduğu … isimli geminin Mersin Limanı açıklarına gelmesine rağmen geminin limana yanaşmaması ve navlun borcu ödenmediğinden bahisle malların tesliminden imtina edilmiş olması nedeniyle ikame edilen dava ile Mersin 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D.İş dosyasında müvekkiline ait emtianın müvekkiline teslimi yönünde verilen kararın aynen devamı, müvekkiline ait emtianın müvekkiline teslimi ve müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespiti istendiğini, yerel mahkemece davadaki taleplerinin eksik ve hatalı değerlendirilmesi sonucunda kurulan ara kararın istinaf incelemesi sonucunda kaldırılması gerektiğini, dava dilekçesinde davanın konusunun ve talebinin malın teslimini de kapsadığının açıkça belirtildiğini, huzurdaki uyuşmazlıkta davalı yan taşıyan sıfatına haiz olmadığından emtialar üzerinde hapis hakkının mevcut olmadığını, TTK 1203 deki hapis hakkından faydalanılabilmesi için taşıyan sıfatına haiz olmanın gerektiğini, dava dosyasında bulunan konişmentolar incelendiğinde konişmentolarda TTK 1229/1-c uyarınca açıkça taşıyan ismi yazılmadığını ve konişmentoların kaptan ve kaptanın verdiği yetkiye istinaden acenta tarafından imzalandığı, davalı taşıyan sıfatı olmadığından hapis hakkı ileri sürme hakkı ve yetkisi de bulunmadığını, yerel mahkeme tarafından işbu istinaf başvurusuna konu edilen karar tesis edilirken taraflarca getirilme ilkesi sınırları gözetilmeksizin resen değerlendirme yapılmış olup karar bu yönüyle de usul ve yasaya aykırı olduğunu, davalının itiraz dilekçesi incelendiğinde iddialarının tedbir alanın hapis hakkına katlanma yükümlülüğü altında olduğu, yetkisiz kişilerce koşimento düzenlendiği ve teminat miktarının arttırılması yönünde olduğunun görüleceği, mahkemece dayanılmayan vakaalar üzerinden değerlendirme yapılarak karar verildiğini, mahkemece takdir olunan tutar ile davalı güvence altına alınmış olup emtianın teslimi her iki tarafın da menfaatine olduğunu, mahkemenin malın teslimi talep edilen davada tedbir kararı verilemeyeceği yönündeki gerekçesi hukuken kabul edilebilir olmadığını, emtianın müvekkiline teslim edilmesinin hem müvekkilinin hemde davalının menfaatine olacağını, aksi takdirde gıda ürünü olan emtianın bozulacağını bu nedenlerle 3.052.891,96 USD bedelli emtia zayi olmadan ivedilikle, Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ihtiyati tedbirin kaldırılması yönündeki 06/06/2023 tarihli ara kararının kaldırılmasına ve yeniden değerlendirme sonucunda tedbiri aynen devamına, karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ :
Dava hukuki niteliği itibarıyla Menfi Tespit ve Emtianın Teslimi (Gemi ve Yük Alacağından Kaynaklanan) davası olup, istinaf konusu uyuşmazlık, ilk derece mahkemesince verilen 06/06/2023 tarihli ara kararların kaldırılması talebine ilişkindir.
Davacı tarafından, Hindistan yerleşkeli … şirketlerinden 17.326. ton şeker 1.018 ton nohut ve 8.428 ton pirinç ve bir adet bakliyat cilalama makinesi satın alındığı, emtiaların taşınması amacıyla … şirketi ile charter party sözleşmesi imzalandığı, … Şirketi’nin de davalı ile sözleşme imzaladığı, navlun bedelinin tam ve eksiksiz olarak ödenmesine rağmen karşı tarafın haksız olarak emtialar üzerinde hapis hakkı uyguladığı ileri sürülerek borçlu olmadığının tespiti ve emtiaların davacıya teslimi talep edilmiştir.
İlk derece mahkemesince 06.06.2023 tarihli ara karar ile davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş ve iş bu karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır.
İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.
6100 Sayılı HMK’nun 389. maddesinde, ihtiyati tedbirin şartları düzenlenmiş olup, 1. fıkrasında “Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir. ” hükmü düzenlenmiştir. Buna göre şartların mevcut olması durumunda ancak uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilecektir. Yine 6100 Sayılı HMK’nun 390/3 maddesine göre, tedbir talep eden, öncelikle tedbir istemine ilişkin dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır.
Somut olayda davacı tarafça emtianın taşınması işine karşılık navlun bedelinin ödendiğinden bahisle emtianın tedbiren davacıya teslimi talep edilmiş ise de; davalı tarafından Mersin 7. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında TTK 1201 maddesi uyarınca taşımaya konu emtia üzerinde navlun ve demuraj bedellerinin ödenmediğinden bahisle hapis hakkını kullandığı anlaşılmakla davalının navlun ve demuraj alacağı bulunup bulunmadığı, varsa belirtilen alacakların davacının sorumluluğunda olup olmadığı hususların yargılamayı gerektirdiği, mevcut delil durumu, tüm dosya kapsamı davalı tarafından emtia üzerinde hapis hakkının kullanılması hususları birlikte değerlendirildiğinde bu aşamada emtianın tedbiren davacıya teslimi şartlarının oluşmadığı, ilk derece mahkemesince tedbir isteminin reddi yönündeki kararının usul ve yasaya uygun olduğu, davacı vekilinin aksi yöndeki istinaf nedenleri yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle 6100 Sayılı HMK’nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleriyle sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda ilk derece mahkemesi kararında bir isabetsizlik bulunmadığı anlaşılmakla, ihtiyati tedbir talep eden davacı vekilinin istinaf talebinin, 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere :
1)-Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 06/06/2023 tarih ve … Esas sayılı ara kararı usul ve yasaya uygun bulunduğundan davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2)-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince karar tarihi itibarıyla alınması gereken 269,85.TL istinaf karar harcından peşin olarak alınan 179,90.TL istinaf karar harcının mahsubu ile bakiye 89,15.TL harcın davacıdan alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
3)-6100 sayılı HMK’nın 326/1 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
4)-6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesi halinde İlk Derece Mahkemesince taraflara İADESİNE,
5)-6100 sayılı HMK’nın 330. Maddesi gereğince inceleme duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
6)-6100 sayılı HMK’nın 359/4 maddesi gereğince kararın kesin olması nedeniyle İlk Derece Mahkemesince taraf vekillerine TEBLİĞİNE,
Dair, 6100 Sayılı HMK’nun 353/1-b-1 maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oy birliğiyle ve 6100 Sayılı HMK’nun 362/1-f maddesi gereğince kesin olarak 21/11/2023 tarihinde karar verildi.

Başkan

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Katip

¸e-imzalıdır