Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ADANA BAM 9. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2023/1472 – 2023/1257
T.C.
ADANA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/1472
KARAR NO : 2023/1257
KARAR TARİHİ : 15/12/2023

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP : …

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSKENDERUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 04/05/2023
NUMARASI : … Esas, … Karar

DAVACI : …
VEKİLİ : Av…
DAVALI : HASIMSIZ
DAVANIN KONUSU : Zayi Belgesi Verilmesi

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 15/12/2023
YAZIM TARİHİ : 15/12/2023

İskenderun Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas ve … karar sayılı kararı aleyhine istinaf başvurusunda bulunulmuş olup, dosya üzerinde yapılan istinaf incelemesi sonucunda;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili bankanın Hatay Kırıkhan Şubesi’nin bulunduğu “… Mahallesi … … … Caddesi No:… Kırıkhan/Hatay” adresindeki binanın tamamen yıkıldığını, deprem anında müvekkili bankanın Kırıkhan Şubesi’nde bulunan çok sayıda belgenin binanın yıkılması sonucunda zayi olduğunu, binanın tamamen yıkılması nedeniyle kayıtlarına erişilemeyen belgelerin sonradan tespit edilme ihtimali bulunmadığını, bu durumda Kırıkhan Şubesi’nde bulunan ve zayi olduğu sonradan tespit edilen belgelere ilişkin tüm dava ve taleplerini saklı tuttuklarını, belgelere ilişkin tüm bilgi ve kayıtların kapsamlı olması nedeniyle bilgileri dilekçe ekinde CD/flash bellek içerisinde sunacaklarını, TTK m. 82/7 uyarınca bildirdikleri belgelere ilişkin ve belirtilenlerle sınırlı olmamak kaydı ile bir banka şubesinde bulunabilecek her türlü sözleşme, defter, dekont vs her türlü evrakın deprem nedeniyle zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ’NİN KARAR ÖZETİ :
İlk Derece Mahkemesi kararında özetle; davanın süresi içerisinde açılmış olup, meydana gelen deprem nedeniyle davacıya ait bir kısım defterlerin ve belgelerin zayi olduğu, bu sebeple TTK 82/7 maddesindeki şartlar oluştuğundan davanın davanın kabulü ile; bilirkişi raporunda 5/20-19/20 sayfa aralıklarında belirtilen toplam 475 adet belgenin TTK 82/7 maddesi uyarınca zayi olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Davacı vekili tarafından iş bu karardaki belge adedine ilişkin 2 kez tavzih talebinde bulunulmuş, mahkemece verilen 15/06/2023 ve 22/06/2023 tarihli ek kararlar ile kararın tavzihine karar verilmiştir.
DAVACI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme dosyasına sunulan flash bellek içindeki belge sayısına hüküm fıkrasında doğru bir şekilde yer verilmesi gerektiğini, zira bu hali ile hükmün somut durumu ve davaya konu taleplerini yansıtmakta yetersiz kaldığını, hüküm ve tavzih kararlarında atıf yapılan ve bilirkişi tarafından tespit edilen başlık sayılarının dava konusu talepleri yönünden önem teşkil etmediği gibi somut duruma da uymadığını, zayi olan belge adedine yer verilmemesinin belirsizlik yarattığını, müvekkili bankanın talebinin ihtilaftan uzak oldukça basit ve net olduğunu, 417.753 adet dekont ve 157.813 adet sair belge olmak üzere toplam 575.566 adet belgenin TTK’nin 82/7 maddesi uyarınca zayi olduğunun tespitinin talep edildiğini, hükmün yalnızca rapordaki belge türü adetleri üzerinden kurulmasının açıklayıcı şekilde iki defa tavzih talep etmelerine rağmen zayi olan belge adedinin Yerel Mahkemece hükme eklenmemesinin hükmün somut durumu yansıtmasında yetersizliğe ve tatbikinde belirsizliğe sebebiyet verdiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Taraf vekillerinin beyan ve dilekçeleri ve tüm dosya kapsamı
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE :
Dava, TTK 82/7. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, 06/02/2023 tarihinde meydana gelen depremde müvekkili bankanın Kırıkhan şubesinin yıkıldığını ve dava dilekçesinde belirtilen belgelerin zayi olduğunu belirterek zayi belgesi verilmesini talep etmiş, mahkemece yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiş, ancak davacı vekili 2 kez hükmün tavzihini talep etmiş ve mahkemece 15/05/2023 ve 22/06/2023 tarihinde 2 kez tavzih kararı verilmiş olup, kararlara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İstinaf incelemesi HMK.nun 355. maddesi gereğince davacı vekilinin istinaf sebepleri ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılmıştır.
Bilindiği gibi 6102 sayılı TTK’nın 82/7.kaddesinde “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren otuz gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir” hükmü yer almaktadır.
06/02/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle çıkarılan 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 10/22. maddesinde “13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa ve 213 sayılı Kanuna göre tutulması ve tasdiki zorunlu defterleri ile kullanmak mecburiyetinde bulunduğu belgeleri 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle zayi olan mükellefler, durumu öğrendiği tarihten itibaren 31/7/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yetkili mahkemeden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Mahkeme bu talebi ivedilikle görüşür ve gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir. Ancak bu yerlerde bulunan mükellefin il veya ilçe idare kurullarından defter ve belgelerinin zayi olduğuna ilişkin olarak alacağı belge de yetkili mahkemeden alınmış belge hükmündedir. Böyle bir belge almamış olan mükellef, defterlerini ve belgelerini ibrazdan kaçınmış sayılır. Defter veya belgelerinin iş yerinde veya 3568 sayılı Kanun uyarınca yetkili meslek mensubunun faaliyetlerini yürüttüğü yerde zayi olduğunu beyan eden mükellef, ilgili mahkemeye veya il/ilçe idare kuruluna başvurduğunu gösteren belge ile yeni defterlerin açılış onayını notere yaptırabilir. Şu kadar ki ilgili mahkeme veya kurullarca defter ve belgelerin zayi olmadığına karar verilmesi halinde mükellef, defter ve belgelerini ibrazdan kaçınmış sayılır. Bu fıkra kapsamında yapılan yeni defterlerin tasdiki işleminden 492 sayılı Kanun hükümlerine göre noter harcı, 18/1/1972 tarihli ve … sayılı Noterlik Kanununa göre her ne adla olursa olsun noterlik ücreti alınmaz. 6102 sayılı Kanun ve 213 sayılı Kanun kapsamında tutulması ve tasdiki zorunlu olup elektronik ortamda tutulan defterlerden, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından muhafaza edilen ya da muhafaza edilmek üzere anılan Bakanlığa elektronik ortamda iletilen defterler bakımından bu madde hükümleri uygulanmaz. Mükelleflerin talebine istinaden bu defterlerin teslimine ilişkin usul ve esaslar, Ticaret Bakanlığının görüşü alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir” hükmü yer almaktadır.
Yine Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliğinin 15. maddesinde “Yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi tabii afet nedeniyle defter ve belgeleri zayi olan mükelleflerin, durumu 6102 sayılı Kanunun 82 nci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca yetkili mahkeme kararı ile belgelemeleri gerekmektedir. Ancak bu hükmün uygulanmasıyla ilgili olarak 7440 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin yirmi ikinci fıkrası uyarınca 6/2/2023 tarihinde vuku bulan depremlerde;
a) 6102 sayılı Kanuna ve 213 sayılı Kanuna göre tutulması ve tasdiki zorunlu defterleri ile kullanmak mecburiyetinde bulunduğu belgelerini kaybeden mükellefler, durumu öğrendikleri tarihten itibaren 31/7/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yetkili mahkemeden kendilerine bu durumu tespit eden bir belge verilmesini isteyebileceklerdir. Böyle bir belge almamış olan mükellef, defterlerini ve belgelerini ibrazdan kaçınmış sayılacaktır.
b) Tabii afete uğrayan yerlerde bulunan mükellefler, defter ve belgelerinin zayi olduğuna ilişkin belgeyi dilerlerse il veya ilçe idare kurullarından da alabileceklerdir. Bu şekilde alınan belgeler de yetkili mahkemeden alınmış belge sayılacaktır.
Defterlerinin işyerinde veya 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca yetkili meslek mensubunun faaliyetlerini yürüttüğü yerde zayi olduğunu beyan eden mükellef, ilgili mahkemeye veya il/ilçe idare kuruluna başvurduğunu gösteren belge ile yeni defterlerin açılış onayını/tasdikini notere yaptırabilecektir.
Deprem nedeniyle defterleri zayi olan mükellefler, söz konusu defterlerini kullanmaya başlamadan önce ve her halükarda mücbir sebebin sona erdiği tarihten itibaren en geç 15 gün içinde yeni defter tasdik ettirerek bu defterleri tutacaklardır.
Bu kapsamda yapılan yeni defterlerin tasdiki işleminden, 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (2) sayılı tarife hükümlerine göre noter harcı, 18/1/1972 tarihli ve … sayılı Noterlik Kanununa göre her ne adla olursa olsun noterlik ücreti alınmayacaktır” hükmü yer almaktadır.
Somut olayda, davacı banka tarafından 06/02/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle enkaz altında kalan defter ve belgeler ile ilgili zayi belgesi talebinde bulunulmuş olup, mahkemece alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiş ise de gerek kısa kararda, gerekse gerekçeli kararda zayi olduğu belirtilen belgelerle ile ilgili bilirkişi raporuna atıfta bulunularak karar verilmesine rağmen belge sayılarının kararda yanlış gösterildiği, raporda zayi olduğu belirtilen toplam belge sayısının 575.566 adet olduğu halde gerekçeli kararda bu sayının 475 adet olarak hatalı yazıldığı, akabinde davacı vekili tarafından 2 kez tavzih başvurusunda bulunulmasına rağmen mahkemece verilen 15/06/2023 tarihli tavzih kararında “475 başlıkta belirtilen belgelerin” zayi olduğuna karar verildiği, 22/06/2023 tarihli ek tavzih kararında ise “475 ve 68 başlıkta belirtilen belgelerin” zayi olduğuna karar verildiği, kararın bu yönüyle hatalı olduğu ve infazında tereddüt hasıl olacağı, davacı vekilinin istinaf talebinde haklı olduğu anlaşılmakla istinaf talebinin kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmasına dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere :
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun ESASTAN KABULÜNE,
2-İskenderun Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas ve … karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-YENİDEN ESAS HAKKINDA HÜKÜM KURULMASINA,
4-Davanın KABULÜ ile,
-Davacı bankanın Kırıkhan şubesine ait olup, Bilirkişi … …’ın 25/03/2023 tarihli raporunda 5/20-19/20 sayfa aralıklarında belirtilen 417.753 adet dekont ve 157.813 adet sair belge olmak üzere toplam 575.566 adet belgenin TTK 82/7 maddesi uyarınca deprem nedeniyle ZAYİ OLDUĞUNUN TESPİTİNE,
-Bilirkişi … …’ın 25/03/2023 tarihli raporunun karar eki sayılmasına
6-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 269,85.TL karar ve ilam harcından peşin alınan 179,90.TL’nin mahsubu ile bakiye 89,95.TL maktu istinaf karar harcının davacıdan alınarak HAZİNEY İRAD KAYDINA,
7-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
İstinaf incelemesi yönünden;
1-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince peşin alınan 179,90.TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya İADESİNE,
2-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
3-6100 sayılı HMK’nin 330. maddesi gereğince inceleme dosya üzerinden yapıldığından vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
4-6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi uyarınca peşin alınan ve kullanılmayan gider avansının ilk derece mahkemesine İADESİNE,
5-6100 sayılı HMK’nin 7035 sayılı yasanın 30. maddesiyle değişik 359/4 maddesi gereğince kararın kesin olması nedeniyle ilk derece mahkemesince taraf vekillerine tebliğine,
Dair, 6100 Sayılı HMK’nin 353/1-b-1 maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 Sayılı HMK’nin 362/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere 15/12/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Başkan

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır
Katip

¸e-imzalıdır