Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ADANA BAM 9. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2023/1378 – 2023/1197
T.C.
ADANA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/1378
KARAR NO : 2023/1197
KARAR TARİHİ : 05/12/2023

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

BAŞKAN :
ÜYE :
ÜYE :
KATİP :

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : …. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 05/02/2019
NUMARASI : 2009/… ESAS 2019/… KARAR
DAVACI : … ELEKT. BİL. TELK. LTD. ŞTİ.
VEKİLLERİ : Av. …
DAVALI :… A.Ş. – …
VEKİLLERİ : Av. …
:Av. …
:Av. …
DAVA : Maddi ve Manevi Tazminat (Bayilik Sözleşmesinin Feshinden Kaynalanan)
DAVA TARİHİ :26/03/2009

Birleşen Dosya …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2009/… Esas Sayılı Dosyası

ESAS NO : 2009/… Esas
KARAR NO : 2009/…
DAVACI : … TELEKOM ELEKT BİL TELK LTD ŞTİ –
VEKİLİ : Av. …
DAVALI :… TELEKOM VE HABERLEŞME HİZMETLERİ AŞ – …
VEKİLİ : …
DAVA : Alacak (Bayilik Sözleşmesinin Feshinden Kaynalanan)
DAVA TARİHİ : 15/05/2009

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 05/12/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 05/12/2023

Dairemizin 14/04/2021 tarih, 2019/… Esas, 2021/… Karar sayılı kararının temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 08/06/2023 tarih, 2022/… Esas, 2023/… Karar sayılı ilamı ile bozulması üzerine duruşmalı olarak yapılan istinaf incelemesi sonucunda;
DAVACININ İDDİALARININ ÖZETİ :
Davacı vekili, davalının …’nin yetkili distribütörü olduğunu, aralarında 17/10/2006 tarihli ve 5 yıl süreli distribütörlük sözleşmesinin akdedildiğini, müvekkilinin davalı ile distribütörlük sözleşmesi yaptığını, bu sözleşmeler ile; 18.Bölge distribütörlüklerinin tamamının (2 bölge ve tamamında), 19.Bölge distribütörlüklerinin (3 bölge 2’sinde ), 5 yıl süreli olarak müvekkiline verildiğini, bu distribütörlüklerden kaynaklı olarak, müvekkili tarafından; bölge içinde ürün ve hizmetlerin satış, dağıtım ve pazarlama hakkı bedeli olarak davalı yana toplam 224.000,00 USD ödendiğini, sözleşmeye güvenilerek; 62 adet bayi ağı oluşturulduğunu, 55 adet Alo Center Lisansı alınarak davalı yana toplam 242.000,00 USD , Voip aboneleri için gatevvay cihazı bedeli olarak 94.297,00 USD, 1.500 adet Alo Box Modem bedeli olarak da 30.88,13.TL, Supertalk bedeli olarak 58.412.12.TL, Tellabs Modem bedeli olarak 2.534,34.TL, Alopoint bedeli olarak 20.178,00.TL, Alo dec bedeli olarak 6.599,74 TL ödendiğini, sözleşmelerin tanzim ve imzalanmasından sonra davalının sözleşme edimlerini gereği gibi yerine getirmediğini, müvekkilinin distribütör olduğu bölgede, müvekkiline bağlı olmayan, ancak davalı tarafından yetki verilen ‘…’ adında yeni ve bağımsız bayilikler kurulduğunu, bunun müvekkilinin müşteri portföyünün düşmesine neden olduğunu, davalının … Noterliği 25.12.2008 tarihli, … , … , … ve … yev. Nolu ihtarnameler keşide ederek; ‘şirket hisselerinin … Bilişim Hizmetleri A.Ş’ye geçtiğini, müvekkili ile yapılan distribütörlük sözleşmeleri ile belirlenen komusyon ücretlerinin 01.02.2009 tarihinden itibaren tek taraflı olarak değiştirildiği/kaldırıldığı’ hususunun ihtar edildiğini, davalı şirketin ve … İletişim Hizmetleri A.Ş’nin Genel Müdürü olan … ‘la 19.01.2009 tarihinde görüşmeler yapıldığını, mağduriyetlerin giderileceğinin belirtilse de; tekrar yapılan 06.02.2009 tarihli diğer distribütörlerle yapılan toplantıda … ile yapılan eski distribütörlük sözleşmesinin feshi ve ibra protokolü imzaltılmak istendiğini, müvekkili aleyhine hüküm doğuran tek taraflı distribütörlük sözleşmeleri imzalatılmak istenildiğini, yeni sözleşme şartlarının tartışılmayacağının belirtildiğini, sözleşmenin devamının imkansız hale geldiğinden, müvekkili tarafından … Noterliği’nin 19.03.2009 tarihli ihtarnamesi ile haklı olarak sözleşmeyi fesih ettiklerini, taraflar arasında imzalanan sözleşmelerin doktrin ve yüksek Yargıtay’ın da kabul ettiği tek satıcılık sözleşmeleri olduğunu, davalı yanın sözleşmelerin ifasını kasten imkansız hale getirdiğini, 1.000,00 USD ürün ve hizletleri satış dağıtım ve pazarlama hakkı bedeli,1.000,00.TL komisyon bedeli, 1.000,00.TL yatırım ve reklam gideri, 1.000,00.TL demirbaş giderleri bedeli, 1.000,00. TL mahrum kalınan kar bedeli, 1.000,00. TL bayi zarar bedeli, 500.000,00.TL portföy tazminatı bedeli, 620.000,00. TL manevi tazminat bedelinin ödenme ve ihtar tarihlerinden itibaren kısa vadeli banka kredi faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 06/02/2017 havale tarihli ıslah dilekçesinde özetle; Fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydı ile 1.000 USD, 1.124.000,00.TL tahsiline yönelik davalarının, fazlaya dair tüm hak ve alacaklarının saklı kalmak üzere; 1.000 USD ürün ve hizmetlerin satış, dağıtım ve pazarlama hakkı bedeli, 1.000,00.TL komisyon bedeli 1.000,00.TL yatırım ve reklam gideri, 1.000,00.TL demirbaş giderleri, 908.112,00.TL’ si mahrum kalınan kar bedeli, 1.000,00.TL sı bayilere ödenen zarar bedeli, 500.000,00.TL’ si pörtföy tazminatı, 620.000,00.TL’ si manevi tazminat olmak üzere 1.000 USD, 2.031.112,00.TL alacaklarının, alacak kalemlerine göre davacı tarafından davalıya ödeme, yatırım ve ihtar tarihlerinden itibaren kısa vadeli kredilere uygulanan en yüksek banka faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesi olarak ıslahına, fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydı ile 1.000 USD ürün ve hizmetlerin satış, dağıtım ve pazarlama hakkı bedeli, 1.000,00.TL komisyon bedeli, 1.000,00.TL yatırım ve reklam giderleri, 1.000,00.TL demirbaş giderleri, 908.112,00.TL si mahrum kalınan kar bedeli, 1.000,00.TL si bayilere ödenen zarar bedeli, 500.000,00.TL si pörtföy tazminatı, 620.000,00.TL’ si manevi tazminat olmak üzere toplam 1.000 USD, 2.031,112,00.TL alacaklarının, alacak kalemlerine göre davacı tarafından davalıya ödeme, yatırım ve ihtar tarihlerinden itibaren kısa vadeli kredilere uygulanan en yüksek banka faizi ile birlikte tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DAVALININ SAVUNMALARININ ÖZETİ :
Davalının şirket vekili tarafından dosyaya sunulmuş olan 11.05.2009 tarihli cevap dilekçesinde özetle; müvekkili ile davacı arasındaki sözleşmelerin, davacı tarafından tek taraflı olarak feshedildiğini, müvekkilinin sözleşme hükümlerine uymadığı yönündeki iddaların asılsız olduğunu, davacınıın iş bu davadaki taleplerinin yersiz olduğunu beyanla; davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretlerinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DOSYA DAVA DİLEKÇESİNDE ÖZETLE :
Davacı vekili tarafından dosyaya sunulmuş olan 12.05.2009 harç tarihli dava dilekçesinde özetle; davalıya 10.04.2009 tarihli, 10.04.2009 tarih 526 nolu 127.499,95.TL ve 527 nolu 22.085,22.TL olmak üzere 149.585,17.TL iade faturaları düzenlendiğini, faturanın gönderilen ihtarname ile 21.04.2009 tarihinde davalıya tebliğ edildiği, davacının davalıya verdiği 20.05.2009 keşide tarihli 50.000,00.TL ve 20.07.2009 keşide tarihli çeklerin mahsup edilmesi ie geriye kalan 49.499,00.TL’nin ihtarname tarihinden itibaren ticari faiz ile tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DOSYADA DAVALININ SAVUNMALARININ ÖZETİ :
Davalının davacının elinde belirttiği kadar mal bulunmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ :
Asıl dava bakımından, tüm taleplerin esastan, kar mahrumiyeti yönünden ıslahla artırılan kısım yönünden ise, davanın zaman aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Birleşen dava bakımından, sözleşmenin sona ermesi nedeniyle davacı stoğunda kalan davacı tarafından düzenlenen 10/04/2009 tarihli 526 ve 527 nolu faturalara konu edilen emtianın, (-12 adet 4FXS+4FXD audio codes,-5 adet 2XFXS audio codes,-3 adet 8XFXO audio codes, -17 adet alo center donanım kurulum paketinin) davacı tarafından davalıya iadesi kaydı ile; dava konusu edilen … şubesine ait … seri numaralı 20.05.2009 keşide tarihli ve 50.000,00. TL bedelli çek ile aynı bankanın … seri numaralı 20.07.2009 keşide tarihli 50.000,00. TL bedelli çekler açısından davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine ve 49.499,00. TL’nin 31/03/2009 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
DAVACI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili tarafından verilen istinaf dilekçesi ile; mahkemece hükme esas alınan raporun başka bir mahkemeye sunulan rapor olduğunu, sözleşmenin ifası kasten imkansız hale getirildiğini, sözleşmenin tek satıcılık sözleşmesi olduğunu,davacı distribütörün sözleşmenin devam edeceğine güvenerek üçüncü kişilerle yaptığı sözleşmelerin gereğini yerine getirmemesi nedeniyle bunlara ödediği bedel de müspet zarar kapsamında davalı şirketten talep edebileceğini, manevi tazminat koşullarının oluştuğunu, demirbaşların atıl hale geldiğini, sözleşmenin feshi ile bunların parasının iade edilmesi gerektiğini, bilirkişi raporlarındaki çelişkilerin giderilmeden hüküm kurulduğunu belirtmiştir. Birleşen dosya yönünden ise, vekalet ücretinin eksik hesaplandığını, davacının elinde kalan ve iade faturasına konu ettiği emtiayı davalıya iade hakkının doğduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verildiğinden, kabul edilen dava değerinin 149.499,00.TL yönünden buna göre vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken eksik inceleme ve değerlendirme ile vekalet ücretine hükmedilmesi nedeniyle karar ve usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, ilk derece mahkemesi kararının itiraz ettikleri hususlar yönünden kaldırılmasına , davanın kabulüne karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
DAVALI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davalı vekili tarafından verilen istinaf dilekçesi ile; taraflar arasında bulunan sözleşme davacı tarafından haksız olarak feshedildiğini, portföy tazminatı talebi hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, dava dosyası münderacatında davacının zarara uğradığına veya bu zararın ispatına dair herhangi bir delil bulunmadığını, davacının kar mahrumiyeti talep edemeyeceğini belirterek davacı taleplerinin reddine karar verilmesinin aslı dava yönünden kararın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, birleşen dosya bakımından hem malların davacı uhdesinde olduğunu, hem de defter kayıtlarına göre davacının alacaklı durumunda olduğunu, menkullerde mülkiyetin teslim ile geçtiğini, davacının iade faturasına konu cihazların teslim yeri tayinini mahkemeden talep ettiğini, mahkeme Borçlar Kanunu madde 91 şartlarını taşımadığından söz konusu talebi reddettiğini, müvekkil şirketin temerrüde düşmediği ve bu malların teslimine ilişkin bir yükümlülüğü veya herhangi bir kusuru bulunmadığının açık olduğunu istinaf sebepleri olarak belirtmiştir.
DELİLLER :
Taraf vekillerinin beyan ve dilekçeleri, bilirkişi raporu,…. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2009/… Esas dosyası, … Distribütörlük Sözleşmesi, …. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2009/… D.İş dosyası, … . Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2009/… D.İş dosyası, keşif tutanağı ve tüm dosya kapsamı.
GEREKÇE :
Dava, “Bayilik Sözleşmesinin Feshinden Kaynaklanan Asıl Dosyada Maddi Ve Manevi Tazminat, Birleşen Dosyada Alacak” talebine ilişkindir.
Davacı tarafından, taraflar arasındaki sözleşmeler ile 18. Bölge (… , … , … , … illeri) ve 19. Bölge( … , … , … , … , … illeri) kapsamında kendilerine tek satıcılık yetkisi verildiği, ancak davalı tarafından sözleşmedeki edimlerin yerine getirilmediği, bu nedenle sözleşmenin taraflarınca haklı nedenlerle feshedildiği belirtilerek, davalıya ödenen ürün ve hizmetlerin satış, dağıtım ve pazarlama hakkı bedeli, komisyon ücreti, yatırım ve reklam giderleri, demirbaş giderleri, mahrum kalınan kar bedeli, bayi zararları, portföy tazminatı ve manevi tazminat talebinde bulunulmuş, davalı ise, sözleşmelerin farklı nedenlerle feshedildiğinin davacı tarafından ispat edilmesi gerektiğini, bu hususta ileri sürülen nedenlerin gerçeği yansıtmadığını, feshi haklı kılan somut bir delilin sunulmadığını, feshin haklı nedene dayandığı düşünülse dahi, sözleşme hükümleri gereğince sorumluluğun doğrudan zararla sınırlı olup, kar kaybı gibi dolaylı zararlardan sorumluluğun bulunmadığını, yatırım ve reklam giderleri, bayi zararı ve portföy tazminatı yönünden de sözleşmede benzer hükümler bulunduğunu, diğer kalemlere ilişkin alacak ve tazminat taleplerinin de haklı bir nedene dayanmadığını savunmuş, mahkemece yazılı gerekçe ile asıl davadaki tüm taleplerin esastan, kar mahrumiyeti yönünden ıslahla artırılan kısım yönünden ise zaman aşımı nedeniyle reddine karar verilmiş, karara karşı asıl dosya yönünden davacı vekili, birleşen dosya yönünden ise davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Dairemizce yapılan istinaf incelemesi sonucu, davalı vekilinin ilk derece mahkemesi kararına ilişkin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin ilk derece mahkemesi kararına ilişkin istinaf başvurusunun esastan kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve asıl davanın, ıslahla artırılan miktar yönünden kısmen kabulü ile 908.112,00.TL maddi tazminatın temerrüt tarihi olan 31/03/2009 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine ve davacı tarafından açılan manevi tazminat davasının reddine karar verilmiştir.

Dairemizce verilen kararın taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 08/06/2023 tarih ve 2022/… Esas, 2023/… Karar sayılı ilamı ile birleşen dosya yönünden verilen kararın onanmasına ve asıl dosya yönünden verilen kararın bozulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Dairemizce, Yargıtay Bozma ilamı taraflara tebliğ edilmiş, duruşmada Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin bozma ilamına aynen uyulmasına karar verilmiştir.
Tüm dosya kapsamından, dosyadaki bilgi ve belgeler ile uyulmasına karar verilen Yargıtay bozma ilamı dikkate alınarak, asıl davada davacı tarafından, sözleşmenin haklı nedenle feshi sebebiyle mahrum kalınan kâr talebinde bulunulduğu, kâr mahrumiyetinin sözleşmenin ifa edileceğine duyulan güvenin boşa çıkması sebebiyle uğranılan ve sözleşmenin feshi halinde istenemeyecek müspet zararlardan olduğu, kaldı ki, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin 7.5 inci maddesinde de davalının sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle, davacı bayiinin zarara uğraması halinde, davalının sorumluluğunun her durumda doğrudan zararla sınırlı olduğunun ve davalının davacının kâr kaybı gibi dolaylı zararlarından sorumluluğu bulunmadığının kararlaştırıldığı, bu nedenle, ilk derece mahkemesince asıl davanın davanın reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön görülmediği anlaşılmış ve Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda asıl davanın reddine, birleşen dava kesinleşmiş olduğundan yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere :
1-Yargıtay 11. HD’nin 08/06/2023 tarih ve 2022/… Esas, 2023/… Karar sayılı bozma ilamına uyulmuş olmakla;
Yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına,
1-Asıl davanın REDDİNE,
2-Birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2009/… esas sayılı dava dosyasında verilen kararın Yargıtay 11. HD’nin 08/06/2023 tarih ve 2022/… Esas, 2023/… Karar sayılı ilamı ile onanmış olmakla yeninden hüküm tesisine YER OLMADIĞINA,
3-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 269,85.TL maktu karar ve ilam harcının peşin alınan 15.187,50.TL peşin harç, 15.491,21.TL ıslah harcı olmak üzere toplam 30.678,71.TL harçtan mahsubu ile bakiye 30.408,86.TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya İADESİNE,
– ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10/07/2019 tarih ve 2009/… Esas 2019/… Karar, 2019/… harç nolu Harç Tahsil Müzekkeresinin İPTALİNE,
-İptaline karar verilen harç tahsil müzekkeresine göre yapılan bir tahsilat var ise talep halinde davalıya iadesine,
c)-6100 sayılı HMK’nın 326/1 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
d)-6100 sayılı HMK’nın 330. maddesi gereğince davalı vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümleri gereğince hesaplanan 160.968,96.TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
e)-Manevi tazminat talebi yönünden, davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümleri gereğince hesaplanan 17.900,00.TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
İstinaf incelemesi yönünden;
1-a)-Asıl dava yönünden; 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince davalı tarafından peşin olarak yatırılan 44,40.TL istinaf karar harcının kararın kesinleşmesi ile talep halinde davalıya İADESİNE,
b)-Asıl davada, Davalı tarafından yatırılan 15.508,00.TL temyiz karar harcının kararın kesinleşmesi ile talep halinde davalıya İADESİNE,
c)-Asıl dava yönünden; 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 269,85.TL maktu istinaf karar harcından peşin alınan 59,30.TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 210,55.TL temyiz karar harcının davacıdan alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
2)-Dairemizin 02/02/2022 tarih ve 2019/… Esas, 2021/… Karar, 2022/… Harç nolu Harç Tahsil Müzekkeresinin İPTALİNE,
Harç tahsil edilmiş ise davalıya İADESİNE,
Dairemizin 02/02/2022 tarih ve 2019/… Esas, 2021/… Karar, 2022/… Harç nolu Harç Tahsil Müzekkeresinin İPTALİNE,
Harç tahsil edilmiş ise davalıya İADESİNE,
3)-6100 sayılı HMK’nın 326/1 maddesi gereğince davalı tarafça yapılan 121,30.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı, 292,10.TL temyiz kanun yoluna başvurma harcı, 292,10.TL tamamlama harcı, 336,40.TL tebligat masrafı olmak üzere olmak üzere toplam 1.041,90.TL istinaf yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
4-6100 sayılı HMK’nin 326/1 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan temyiz yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
5)-Yargıtay bozma ilamı gereği zorunlu olarak duruşma açıldığından Hukuk Genel Kurulu’nun 04/03/2021 tarih, 2021/2-96 esas, 2021/205 karar sayılı ilamı uyarınca taraflar lehine vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
6)-6100 Sayılı HMK’nin 333. maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde peşin alınan ve kullanılmayan gider avansının İADESİNE,
7)-Kararın dairemizce taraflara TEBLİĞİNE,
Dair, davacı vekili Av…. ile davalı … vekili Av. … yüzüne karşı, istinaf duruşması sonucunda, kararın taraflara tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar usulen okunup açıkça anlatıldı. 05/12/2023

Başkan

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Katip

¸e-imzalıdır S