Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ADANA BAM 9. HUKUK DAİRESİ
T.C.
ADANA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/1612
KARAR NO : 2022/1657
KARAR TARİHİ : 29/12/2022

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ADANA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 10/05/2022
NUMARASI : 2020/… ESAS-2022/… KARAR
DAVACI : … TİCARET A.Ş.- …
VEKİLİ : Av. … -…
DAVALI : … – T.C.Kimlik No:…
…
VEKİLİ : Av. … – …
DAVA : Alacak

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 29/12/2022
YAZIM TARİHİ :…

Adana 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10/05/2022 tarih ve 2020/… Esas, 2022/… Karar sayılı kararı aleyhine istinaf başvurusunda bulunulmuş olup, istinaf talebinin süresi içinde yapıldığı, başvuru şartlarının yerine getirilmiş olduğu ve istinafa başvuru koşullarının mevcut olduğu dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonucu anlaşılmakla yapılan istinaf incelemesi sonucunda;
İDDİALARIN ÖZETİ :
Davacı vekili dava dilekçesi ile; davalı ile müvekkili Şirket’in … …/… kanılı ile taraflar arasında 01/05/2014 tarihli sözleşme akledildiğini, taraflar arasında yapılan işbu sözleşmenin 12. Maddesinde davalının iş yerinin açılmasına veya işletilmesine katkıda bulunmak ve iş yerindeki ticari faaliyetlerini arttırmak amacı ile müvekkili şirket …/distribütör kanalı ile sözleşmeye bağlı olarak davalıya 21.150,00.TL katkı payı ödenmesi mutabakatına varıldığını, davalıya katkı payı ödenmesi yapıldıktan sonra davalının sözleşme hükümlerine aykırı davranarak ticari ahlaka uygun olmayan bir davranış sergilediğini ve Nisan 2018 tarihi itibari ile tamamen müvekkili şirketten mal/ürün almadığını, işbu tutumu ile de sözleşmenin 2. maddesini ihlal ettiğini, sözleşmenin ihlali nedeni ile müvekkili şirket tarafından davalı-işleticiye ödenen 21.150,00.TL katkı payının ödeme tarihinden itibaren Merkez Bankası tarafından uygulanan avans işlemlerindeki güncel faiz oranı üzerinden hesaplanacak ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak müvekkili şirkete ödenmesine karar verilmesini, davadan doğacak masraf ve vekalet ücretinin de davalıya tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile; davacı tarafça iddia olunan 21.150,00.TL ödemenin Açık Satış Noktası Sözleşmesi kapsamında nakden yapıldığını belirtmiş olmasına rağmen dosyada davacıya ödeme yapıldığına dair herhangi bir makbuz, mutabakat bulunmadığını, davacı müvekkiline ödeme yapılmadığı gibi sebepsiz zenginleşme iddiası ile açılan işbu dava kapsamında davacının dava ve talep haklarının zaman aşımına uğradığını, bu nedenle davaya konu alacak miktarının zaman aşımına uğradığını ve alacak miktarı 21.150,00.TL alacağa ve ferilerine de itiraz ettiklerini, açılan davanın yetkili mahkemede açılmadığı gerekçesiyle itiraz ettiklerini, davacı şirket … Ticaret A.Ş’ nin davalı müvekkile husumet yöneltme bakımından taraf sıfatı bulunmadığını, davalı müvekkil, Açık Satış Noktası Sözleşmesi’ni … Meşrubatçılık Paz. Dağıtım İnş. Turizm Nak. Day. Tük. ve Haf. Ltd Şti şirketi ile imzaladığını, bu nedenle davacının taraflarıyla herhangi bir alışverişi bulunmadığı gibi taraflarınca işletme katkı bedeli adı altında herhangi bir ödeme alınmadığını, şirket tarafından dava dışı şirketin … yahut Distribitörlük Sözleşmesi’nin İptaline, sona erdirildiğine yahut devredildiğine dair herhangi bir bildirim yapılmadığını, bu nedenle davacı şirketin taraf sıfatını kabul etmediklerini ve davanın reddini talep ettiklerini, davacı … A.Ş yahut sözleşmenin tarafı dava dışı … Ltd Şti. Şirketi tarafından davalı müvekkil işleticiye, herhangi bir şekilde işletme katkı payı adı altında iddia olunduğu gibi nakden yahut iskonto yöntemiyle ödeme yapmadığını, davalı müvekkil işletici tarafından dava dışı şirket adına 24.06.2014 Tarih ve 13426 Fatura numaralı 10.575,00.TL ve 03.07.2014 Tarihli 13425 sıra numaralı 10.575,00.TL “işletme katkı payı” adı altında toplam 21.150,00.TL fatura kesilmiş ise de bu faturaların karşılığı herhangi bir şekilde taraflarına ödenmediğini, bu nedenlerle müvekkiline karşı açılmış bulunan işbu davanın reddine karar verilmesi talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ :
Adana 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10/05/2022 tarih ve 2020/… Esas, 2022/… Karar sayılı kararı ile; dava konusu alacak davasının davacı … Tic. A.Ş tarafından … aleyhine açıldığı, davacı tarafın ticari defterlerinin incelemesinde; dava konusu katkı payı bedelinin davalıya davacı tarafından ödenmediği, davacının katkı patı bedelini … isimli distribütör şirkete fatura ederek bu şirkete ödediği, davacı kayıtlarında davalı aleyhine alacak kaydının bulunmaması, sözleşmenin 12. maddesine göre dava konusu iskontoyu yaparak alacak kaydını işleyen tarafın dava dışı distribütör olduğu, satıcı davacı firma ile dava dışı distribütör firmanın bağımsız firmalar olması sebebiyle alacak ve borç hanelerinin birbirinden bağımsız olarak işlendiği düşünüldüğünde satıcıya yapılacak olan ödemenin distribütör firmadaki borç kaydını silmeyeceğinden, dava konusu katkı payı bedelinin davalıya ödenmesi halindeki silsilenin (şirket -distribütör – işletici) rücu halinde de uygulanması gerektiği, aksi halinin davalının aynı borçtan ötürü distribütör firma ile satıcı şirkete mükerrer olarak borçlanabileceği ihtimalini doğurduğu gerekçesi ile davacıya ilk elden ödeme yapmayıp distribütörüne katkı payı ödemesi yapan davacı şirket hakkında HMK 114-d ve 115/2 fıkrası gereğince davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
DAVALI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davalı vekili istinaf talebi ile; müvekkili … A.Ş.’nin yalnızca Adana ilinde, 2020 yılından bugüne benzer açık satış noktası satış sözleşmelerinden kaynaklı, başkaca şahıslar hakkında 60 civarında davalar açıldığını, istinaf yoluna başvurdukları bu mahkeme kararı dışında, diğer mahkemelerde görülen tüm dava dosyalarında, gerekli araştırma ve incelemeler yapıldıktan sonra, düzenlenen bilirkişi raporları doğrultusunda, davalarının kabulüne karar verildiğini, yine müvekkili firmanın, benzer açık nokta satış sözleşmelerinden kaynaklı, Marmara, Ege, İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde açmış olduğu yüzlerce dava olup, açılan davalarda, gelen raporlar doğrultusunda davaların kabulüne karar verildiğini, tüm bu dosyalara bakan onlarca Hakim müvekkil firmanın aktif dava ehliyetinin bulunmadığından bahisle red kararı vermeyip, davaları sonuçlandırırken, yerel mahkemenin işbu dosyamızda aktif husumet yokluğundan davanın reddine karar vermesini anlayamadıklarını, bu nedenlerle yerel mahkemenin usul ve yasaya aykırı davanın aktif husumet yokluğundan davanın reddine yönelik şibu kararının ortadan kaldırılarak, talepleri doğrultusunda haklı davalarının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Adana 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas, 2022/428Esas Karar Sayılı sayılı dosyası ve tüm dosya kapsamı
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, satış noktası sözleşmesi nedeni ile ödenen katkı payının tahsili istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesi ile, taraflar arasında imzalanan sözleşme gereğince davalının düzenli ve süreklilik arz edecek şekilde ürünleri satın almayı, müşteri taleplerini karşılayacak şekilde etkin olarak bulundurmayı ve satmayı kabul ve taahhüt ettiğini, davalıya 21.150,00.TL katkı payı ödendiğini, davalının sözleşme hükümlerine aykırı davranarak Nisan 2018 tarihi itibari ile tamamen mal ve ürün almadığını, ileri sürerek 21.150,00.TL katkı payının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, davalı ise iddiaları kabul etmeyerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk derece mahkemesince davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmiş, iş bu karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355.maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Taraflar arasında imzalanan 01.05.2014 tarihli Açık Satış Noktası Sözleşmesi”nin incelenmesinde; davacının şirket, davalının işletici, dava dışı … Meşrubatçılık Paz. Dağ. İnş. Tur. Nak. Day. Tük. Gıda ve Tic Ltd. Şt’nin ise …/distribütör olarak yer aldığı, davalının işletmekte olduğu iş yerinde şirketin yetkilendirmiş olduğu … veya distribütör vasıtası ile dağıtımı yaptığı bira ürünlerini tüketici taleplerine uygun düzenli ve süreklilik arz edecek şekilde satın almayı, bulundurmayı ve satmayı yüklendiği, sözleşmenin 3. Maddesinde davalının 35.000.litre miktarındaki ürünü satmayı taahhüt ettiği, sözleşmenin 12. maddesinde; davacının iş yerinin açılmasına ve işletilmesine katkıda bulunmak amacıyla 21.150,00.TL tutarında katkının taahhüt edildiği, sözleşmenin 21. Maddesinde de, işleticinin sözleşme süresi içinde işletmeyi kısmen veya tamamen çalıştırmaması işletmesindeki ürünlerin bulunurluğunun etkin ve süreklilik arz edecek şekilde yapılmaması veya bunun azaltılması, işletmenin devredilmesi, işletmede iş değişikliği yapılması hallerinde veya işbu sözleşmede belirtilen hükümlerden herhangi birini ihlal etmesi veya ilgili mevzuata aykırılıktan kaynaklanan nedenler ile faaliyetine son verilmesi veya askıya alınması gibi nedenler ile işbu sözleşmenin feshine sebebiyet vermesi halinde, kredi ve/veya katkının kendisine henüz ödenmemiş kısmını talep etme hakkını yitireceği gibi şirket veya …/distribütör kayıtlarındaki borçları ile şirketten ve/veya …/distribütörden almış olduğu nakit veya nakit bazlı mali katkılar ile kredi ve diğer her türlü sabit yatırım harcamalarının tümü ile kendisine uygulanan iskonto tutarlarını verdiği tarihten itibaren işlemiş faizi de dahil olmak üzere T.C. Merkez Bankası tarafından uygulanan avans işlemlerindeki güncel faiz oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile birlikte şirket ve/veya …/distribütöre nakden ve defaten itirazsız geri ödemeyi kabul ettiğinin düzenlendiği anlaşılmıştır
İlk derece mahkemesince alınan 17.06.2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle, taraflar arasında yapılan sözleşmenin davalının 35.000.litre bira ürünü satması ile kendiliğinden sona ereceğinin belirtildiğini, davalının toplamda 27.116,30 lt. ürün aldığını, 21.150.00/35.000= 0,060428 TL litre başı katkı payı olduğunu, eksik kalan lt ürün bedelinin 35.000 lt-27.116,30 lt = 7.883,70 lt olduğundan, davacı alacağının 7.883,70 lt x 0,060428 TL = 4.764,00 TL olduğunu, tespit edildiği anlaşılmıştır.
Her ne kadar mahkemece davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı belirtilmiş ise de, dava konusu sözleşmenin davacı şirket ve distribütörü ile davalı arasında imzalanması, söz konusu mali katkıya ilişkin distribütör tarafından davacıya 24.06.2014 tarihli e-fatura no 60 ve 03.07.2014 tarihli e fatura no 66 fatura düzenlenmesi, ve sözleşmenin 21. Maddesindeki düzenleme karşısında davacının aktif husumet ehliyetinin bulunduğu, davacının davalıdan katkı payı talep etme hakkı olduğu sonucuna varılmıştır.
Somut olayda, taraflar arasında satış noktası sözleşmesinin akdedildiği, davalı tarafından katkı payı ile ilgili olarak davacının bayisi … Şirketine 24.06.2014 tarihli 10.575,00.TL ve 03.07.2014 tarihli 10.575,00.TL olmak üzere toplamda 21.150,00.TL’lik fatura düzenlenmesi ve sözleşmede 21.150,00.TL katkı payı ödeneceğinin belirtilmesi karşısında sözleşme kapsamında davalıya 21.150.00.TL katkı payı ödemesi yaptığı, davalının işyerini kapattığı anlaşılmış olup, sözleşmeye aykırılık halinde ödenen katkı payının iadesinin, sözleşmenin karşılıksız kalan süresi bakımından hesaplanması gerekir. Başka bir ifadeyle, sözleşme süresinden önce sona erdiğinden, davacının iade talep edebileceği tutarın kıstelyevm usulüne göre, yani oranlama yapılarak hesaplanması gerekir. Çünkü davacı, sözleşmenin hayatta kaldığı dönemde istediği iktisadi menfaati elde etmiş, sözleşmenin bakiye süresi için elde edememiştir. Bu bakımdan, salt davalı tarafça haklı nedenle sözleşmenin feshine sebebiyet verilmiş olması, satış faaliyetlerini artırmak amacıyla verilen katkı payının tamamının iadesini gerektirmez. sözleşmeye aykırılık halinde ödenen katkı payının kıstalyevm usulüne göre belirlenmesi gerekmektedir.
Buna göre davacı tarafından davalıya 35.000.litre satış için 21.150,00.TL katkı bedeli ödenmiş, dosya kapsamında bulunan belgelere göre davalı tarafından 27.116,30 litre ürün alımı gerçekleştirilmiş, ilk derece mahkemesince alınan 17.06.2021 tarihli bilirkişi raporunda yapılan oranlama hesaplaması sonucunda davacının talep edebileceği miktarın 4.764,00.TL olduğunun tespit edildiği, bu miktarın davacıya iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle ilk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmesi gerekirken davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesinin usul ve yasaya uygun olmadığı davacı vekilinin istinaf başvurusunun açıklanan nedenlerle kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilerek hüküm fıkrasının aşağıdaki şekilde kurulması uygun görülmüştür.

HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere :
1-Davacı vekilinin ilk derece mahkemesi kararına ilişkin istinaf sebebleri ile ilgili başvurusunun KABULÜNE,
2-6100 sayılı HMK.nun 353/1-b/2. maddesi uyarınca Adana 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10/05/2022 tarih ve 2020/… Esas, 2022/… Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
3-HMK’nın 353/1-b-3 maddesi gereğince YENİDEN ESAS HAKKINDA HÜKÜM KURULMASINA,
4-DAVANIN KISMEN KABULÜNE,
5-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince karar tarihi itibarıyla alınması gereken 325,42.TL nispi karar ve ilam harcından peşin olarak alınan 361,19.TL harcın mahsubu ile bakiye 35,76.TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
6-Davacı tarafından peşin olarak yatırılan 361,19.TL harcın davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
7-6100 Sayılı HMK’nın 326/1 maddesi gereğince davacı tarafından peşin yatırılan 54,40.TL başvurma harcı, 51,50.TL tebligat gideri, 67,50.TL posta gideri, 9,00.TL müzekkere gideri ve 1.200,00.TL bilirkişi giderleri olmak üzere toplam 1.382,40.TL yargılama giderinin kabul/red oranına göre hesaplanan 311,38.TL’sinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
Kalan yargılama giderinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
8-6100 Sayılı HMK’nın 330 maddesi gereğince davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 4.764,00.TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
9-6100 Sayılı HMK’nın 330 maddesi gereğince davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 9.200,00.TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
İstinaf incelemesi yönünden;
1-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince davalıdan peşin alınan 80,70.TL istinaf karar harcının kararın kesinleşmesi ile talep halinde davacıya İADESİNE,
2-6100 sayılı HMK’nun 326/1 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan 220,70.TL istinaf başvuru harcı, 19,50.TL tebligat gideri ve 78,60.TL posta gideri olmak üzere toplam 318,80.TL istinaf yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
3-6100 sayılı HMK’nın 330. maddesi gereğince inceleme duruşmasız yapıldığından lehe vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
4-6100 sayılı HMK.333 maddesi uyarınca peşin alınan ve harcanmayan gider avansının karar kesinleştiğinde İlk Derece Mahkemesince taraflara İADESİNE,
5-6100 sayılı HMK’nın 7035 sayılı yasanın 30. maddesiyle değişik 359/3 maddesi gereğince kararın kesin olması nedeniyle İlk Derece Mahkemesince taraf vekillerine TEBLİĞİNE,
Dair, 6100 Sayılı HMK’nun 353/1-b maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle; 6100 Sayılı HMK’nun 362/1-a maddesi gereğince karar tarihindeki dava değerinin 107.090,00.TL’nin altında olması nedeniyle kesin olmak üzere 29/12/2022 tarihinde karar verildi.

…
Başkan
…
¸e-imzalıdır
…
Üye
…
¸e-imzalıdır
…
Üye
…
¸e-imzalıdır
…
Katip
…
¸e-imzalıdır