Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ADANA BAM 9. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2021/70 – 2023/880
T.C.
ADANA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2021/70
KARAR NO : 2023/880
KARAR TARİHİ : 26/10/2023

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

BAŞKAN : …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP : …

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ADANA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 14/10/2020
NUMARASI : … ESAS … KARAR
DAVACI : …
VEKİLLERİ : Av…
Av…
Av…
DAVALILAR :1-… GÜVENLİK SİSTEMLERİ ÖZEL GÜVENLİK TİC.LTD.ŞTİ.
2-… ÖZEL GÜVENLİK HİZMETLERİ LİMİTED ŞİRKETİ
3-… ÖZEL GÜVENLİK, DANIŞMANLIK, EĞİTİM, ALARM CİHAZLARI VE SİSTEMLERİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
VEKİLİ : Av…
DAVANIN KONUSU : Tazminat (Rücuen Tazminat)

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 26/10/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 26/10/2023

Adana 2.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas … karar sayılı kararına karşı istinaf başvurusu üzerine dosya Dairemize gönderilmiş olmakla, dosya içerisinde bulunan belgeler okunup incelendi.
Üye hakimin görüşü değerlendirildi.
DAVACININ İDDİALARININ ÖZETİ :
Davacı vekili, müvekkili kurumun 233 sayılı KHK uyarınca kurulmuş bir kamu iktisadi teşebbüsü olduğunu, bina ve eklentilerinin güvenliğinin sağlanması ihale yöntemiyle özel güvenlik şirketlerinden satın alındığını, özel güvenlik hizmetinde ihale edilen her bir yüklenici firma ihale konusu hizmeti yürütmek üzere çalıştıracağı işçileri kendilerinin belirlediğini, söz konusu firmalarla yapılan sözleşmeler gereği işe alma ve işten çıkarma yetkileri ile bundan doğacak sorumluluğun bu firmalara ait bulunduğunu, zaten işin doğası gereği de ihale makamı olan müvekkili kurumun hizmet alımı için ihaleye çıkarak söz konusu güvenlik işini ihale usulü gereği en uygun teklifi veren firmaya bırakmakta ve bu firmanın da kendi çalıştırdığı işçileri ile hizmeti verdiğini, müvekkil kurum ile davalılar arasında akdedilen hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yüklenici firmanın işçisi olan dava dışı … … Karaömerliği, özel görevlisi olarak işyeri olarak müvekkil kurumda çalıştığı, davalıların kendi uhdesinde çalışan adı geçen işçiye kıdem tazminatının ödememesi üzerine müvekkili kurumca, 4 yıl 4 ay 7 günlük hizmetinin karşılığı olarak … … Karaömerliği’ye 10.047,77.TL kıdem tazminatını ödemek zorunda kaldığı, davalıların işçinin çalıştığı dönemler için sözleşmelerden kaynaklı ve ilgili mevzuattan kaynaklı sorumluluklarının bulunduğu, bu nedenlerle öncelikle davanın kabulü ile 40.047,77.TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi talep edilmiştir.
DAVALININ SAVUNMALARININ ÖZETİ :
Davalı vekili, öncelikle haksız ve hukuksal dayanaktan yoksun olan dava zaman aşımına da uğramış bir dava olduğu, 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 73.mad. rücu isteminin tazminatın tamamının ödendiği ve birlikte sorumlu kişinin öğrenildiği tarihten başlayarak 10 yılın geçmesiyle zaman aşımına uğrayacağını, tazminatın ödenmesi kendisinden istenilen kişinin, durumu birlikte sorumlu olduğu kişilere bildirmek zorunda olduğunu, 2 yıllık zaman aşımı süresinin fazlasıyla geçtiğinin ortada olduğunu, müvekkili şirketlerin oluşturdukları iş ortaklığının asıl işveren olan davacı kuruluşun iş ortaklıklarına yapmadığı bir ödemeyi çalışanlarına ödeyemeyeceğini, ihale makamı olan davacının, müvekkili şirketlerin oluşturdukları iş ortaklığına kıdem tazminatı veya benzeri işçilik alacakları bakımından herhangi bir ödeme yapmadığına göre, bu tür işçilik alacaklarını ihale makamı olarak kendilerinin ödemek durumunda olduklarını belirterek, talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ :
Yerel mahkemece verilen karar ile; ” asıl işveren olan davacının işçi çalıştırmak üzere hizmet almak amacıyla sorumluluk alanındaki işin bir kısmını alt işverene verdiği, dava dışı işçinin ihale edilen bu iş kapsamında alt işverenin yanında çalıştığı, iş akdinin çalıştığı deponun kapanması nedeniyle sona ermesinden dolayı asıl işverenin kıdem tazminatını ödediği, asıl ve alt işverenlerin yasa gereğince işçiye karşı birlikte sorumlu oldukları, işverenler arasındaki rücu ilişkisinde İş Kanunu’nun 2/6. maddesinin uygulanamayacağı, öncelikle sözleşme hükümlerine bakılması gerektiği, yapılan sözleşmede ve teknik şartnamede hizmet süresince işten çıkarılan kişilerin yasal işçi alacaklarından işletmecinin sorumlu tutulduğu … Özel Güvenlik yönünden ise kıdem tazminatı sözleşmede hariç tutulduğu anlaşıldığından davanın kısmen kabulüne” şeklinde karar verilmiştir.
DAVACI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili tarafından verilen istinaf dilekçesi ile; müvekkili kurumun 233 sayılı KHK uyarınca kurulmuş bir kamu iktisadi teşebbüsü olduğunu, bina ve eklentilerinin güvenliğinin sağlanması ihale yöntemiyle özel güvenlik şirketlerinden satın alındığını, özel güvenlik hizmetinde ihale edilen her bir yüklenici firma ihale konusu hizmeti yürütmek üzere çalıştıracağı işçileri kendileri belirlemekte söz konusu firmalarla yapılan sözleşmeler gereği işe alma ve işten çıkarma yetkileri ile bundan doğacak sorumluluk bu firmalara ait olduğunu, müvekkili kurum tarafından işçiye ödenen 10.047,77.TL’nin tamamının 24.04.2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müvekkili şirkete ödenmesini, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep ve beyan etmiştir.
DAVALI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davalı vekili tarafından verilen istinaf dilekçesi ile; mükerrer müteselsilen karar verilmesinin yanlış olduğunu, dönemlerin ayrılmadığını, 01.06.2016 tarihinden sonraki dönemler bakımından müvekkili şirketlerin kıdem tazminatından sorumluluğunun bulunmadığını, 01.01.2016 tarihinden sonraki dönemler bakımından kıdem tazminatının tamamından asıl işveren olan davacının sorumlu olduğunu, devir halinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumlu olduğunu, bu yükümlülüklerden devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlı olduğunu, 2 yıllık sürenin geçtiğini, müvekkili şirketler yönünden davanın zamanaşımına uğradığını belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep ve beyan etmiştir.
DELİLLER :
Taraf vekillerinin beyan ve dilekçeleri, bilirkişi raporu, ve tüm dosya kapsamı.
GEREKÇE :
Dava, taraflar arasında düzenlenen hizmet alımı sözleşmesi kapsamında asıl işveren tarafından dava dışı işçiye ödenen bedelin alt işverenlerden rücuen tahsili talebine ilişkindir.
Davacı tarafından, davalı şirketler ile özel güvenlik hizmet alım sözleşmesi yapıldığı, davalı şirket çalışanlarından olan dava dışı işçi … … …’na, işcilik alacakları için 27/04/2017 tarihinde 10.047,77.TL ödeme yapıldığı belirtilerek, bu miktarın davalılardan rucuen tahsiline karar verilmesi talep edilmiş, davalılar ise, davanın zamanaşımına uğradığını, dava dışı işçinin işçilik alacaklarından sorumlu olmadıklarını savunmuş, mahkemece yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararına karşı, taraf vekilleri tarafından İstinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf nedenleriyle ve resen kamu düzeniyle sınırlı olarak istinaf incelemesi yapılmıştır.
1-Davacı vekilinin istinaf sebebi yönünden;
Somut olayda, davacı tarafından, dava dilekçesinde dava değerinin 10.047,77.TL olarak gösterildiği, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verildiği, davanın reddedilen kısmının 2.572,02.TL olduğu anlaşılmıştır. Miktar veya değeri istinaf sınırını geçmeyen malvarlığı davalarına ilişkin kararlar kesindir. Dava değeri HMK’nun 341/2. maddesi gereğince karar tarihi (14/10/2020) itibariyle 5.390,00.TL olan kesinlik sınırının altında kaldığından, davacı vekilinin istinaf yasa yoluna başvurma hakkı bulunmamaktadır. Davacı vekili tarafından kesin nitelikte bir karara karşı istinaf kanun yoluna başvurduğu anlaşıldığından, esasa ilişkin herhangi bir değerlendirme yapılmadan, 6100 Sayılı HMK’nın 341/2 maddesi ve 352/1-b maddesi gereğince istinaf başvurunun usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Davalılar vekilinin istinaf sebepleri yönünden;
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.(Yargıtay 15.HD’nin 2021/933-2926 EK sayılı bu mahiyettedir)
Davalı alt işverenin asıl işveren olan davacıya karşı işçilik alacaklarından kendi dönemi ile sınırlı olarak sorumlu olup, davalının işçiyi çalıştırmadığı dönemlerden dolayı sorumluluk altına sokulması doğru değildir.(Yargıtay 13. HD’sinin 2016/1699-2018/3248- Yargıtay 23. HD’sinin 2014/700-2015/709 EK sayılı karaları benzer mahiyettedir)
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Somut olayda, davalılardan … Özel Güvenlik şirketinin, davacı tarafından yapılan ihalelere, hem kendi adına, hem de diğer davalılarla ortaklık olarak girdiği, kendi adına girdiği ihalelere ait sözleşmelerde ve şartnamelerde, kıdem tazminatından sorumlu tutulmadığı, ancak, davalıların ortaklık olarak girdikleri ihalelere ait 2011 ve 2013 tarihli sözleşmelerde, çalıştırılan işçilerin özlük ve sosyal haklarından dolayı alt işverenin sorumlu olduğuna dair hüküm bulunduğu, taraflar arasındaki 01/01/2016 tarihinden sonra düzenlenen sözleşmelerde ise, kıdem tazminatı hariç olmak üzere diğer işçilik alacaklarından yüklenicinin sorumlu olduğunun belirtildiği, bu nedenle, yukarıda belirtilen ilkeler dikkate alındığında, davalıların, dava dışı işçiyi çalıştırdıkları dönem ile sınırlı olarak kıdem tazminatından sorumlu olacakları, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda,dava dışı işçinin hangi işveren nezninde ne kadarlık bir çalışmasının olduğunun tespit edildiği, buna göre … Özel Güvenlik, … Özel Güvenlik, … Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik iş ortaklığı olarak girilen ihalelerden dolayı, her üç şirketin müştereken ve müteselsilen 2.858,75.TL kıdem tazminatından sorumlu oldukları … Özel Güvenlik ve … Özel Güvenlik iş ortaklığının ise, sorumlu olduğu tutarın 4.617,00.TL olduğu, … Özel Güvenlik Ltd.Şti’nin, kıdem tazminatından sorumlu olmadığı sözleşmede açıkça hüküm altına alındığından, ödeyeceği tutarın olmadığı, bu nedenle, davalı iş ortaklıklarının, dava dışı işçiyi çalıştırdıkları dönem ile sınırlı olmak üzere kıdem tazminatından sorumlu olacakları, dava dışı işçiye yapılan ödeme tarihinin 27/04/2017, dava tarihinin ise 20/09/2018 olması dikkate alındığında, davalıların zaman aşımı itirazlarının yerinde olmadığı, tüm bu nedenlerle, mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 2.858,75.TL’nın davalılar … Özel Güvenlik, … Özel Güvenlik ve … Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik iş ortaklığından, 4.617,00.TL’nın ise … Özel Güvenlik ve … Özel Güvenlik iş ortaklığından müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi gerekirken, tüm davalılar yönünden davanın kısmen kabulüne ve 7.475,75.TL’nın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş olması hatalı olmuştur.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun usulden reddine, davalılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, davanın kısmen kabulü ile 2.858,75.TL’nın 27/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … Özel Güvenlik, … Özel Güvenlik ve … Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik iş ortaklığından, 4.617,00.TL’nın ise, 27/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … Özel Güvenlik ve … Özel Güvenlik iş ortaklığından müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar vermek gerekmiş, buna dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere :
1)-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun USULDEN REDDİNE,
2)-Davalılar vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,
3)-Adana 2.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 14/10/2020 tarih ve … Esas, … Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
4)-YENİDEN ESAS HAKKINDA HÜKÜM KURULMASINA,
5)-DAVANIN KISMEN KABULÜNE,
a)- 2.858,75.TL’nın 27/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … Özel Güvenlik, Danışmanlık, Eğitim, Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic.Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti. ve … Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik iş ortaklığından müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya VERİLMESİNE,
b)- 4.617,00.TL’nın ise, 27/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … Özel Güvenlik ve … Özel Güvenlik iş ortaklığından müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya VERİLMESİNE,
-Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
c)-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince karar tarihi itibarıyla alınması gereken 195,28.TL nispi karar ve ilam harcının peşin olarak yatırılan 171,60.TL harçtan mahsubu ile bakiye 23,68.TL harcın davalılar … Özel Güvenlik, Danışmanlık, Eğitim, Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic.Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti. ve … Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik iş ortaklığından alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
d)492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince karar tarihi itibarıyla alınması gereken 315,38.TL nispi karar ve ilam harcının peşin olarak yatırılan 171,60.TL harçtan mahsubu ile bakiye 143,78.TL harcın davalılar … Özel Güvenlik, Danışmanlık, Eğitim, Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic.Ltd. Şti. ve … Özel Güvenlik iş ortaklığından alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
e)-Adana 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 21/12/2020 tarih ve … Esas, … Karar, … Harç nolu, Harç Tahsil Müzekkeresinin İPTALİNE,
-İptaline karar verilen harç tahsil müzekkeresine göre yapılan bir tahsilat var ise bunun 339,06.TL harçtan mahsubu ile eksik kalan kısmının davalılardan alınarak hazineye irad kaydına,
f)-Davacı tarafından peşin yatırılan 35,90.TL başvurma harcı ve 171,60 .TL başvurma harcı olmak üzere toplam 207,50.TL’nin davalılardan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
g)- Davacı tarafından harcaması yapılan 718,70.TL yargılama giderinin davada kabul/red oranına göre hesaplanan 534,72.TL’sinin davalılar … Özel Güvenlik, Danışmanlık, Eğitim, Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic.Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti. ve … Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik iş ortaklığından alınarak davacıya VERİLMESİNE,
h)-6100 Sayılı HMK’nın 330 maddesi gereğince davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca kabul edilen dava değeri üzerinden hesaplanan 2.858,75.TL maktu vekalet ücretinin davalılar … Özel Güvenlik, Danışmanlık, Eğitim, Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic.Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti. ve … Güvenlik Sistemleri Özel Güvenlik iş ortaklığından alınarak davacıya VERİLMESİNE,
ı)-6100 Sayılı HMK’nın 330 maddesi gereğince davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca kabul edilen dava değeri üzerinden hesaplanan 4.617,00.TL maktu vekalet ücretinin davalılar … Özel Güvenlik, Danışmanlık, Eğitim, Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve … Özel Güvenlik iş ortaklığından alınarak davacıya VERİLMESİNE,
j)-6100 Sayılı HMK’nın 330. maddesi gereğince davalılar kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümlerine göre red edilen dava değeri üzerinden hesaplanan 2.572,02.TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara VERİLMESİNE,
İstinaf incelemesi yönünden;
1-a-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince davalılardan peşin alınan 127,66.TL istinaf karar harcının kararın kesinleşmesi ile talep halinde davalılara İADESİNE,
b)-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 269,85.TL istinaf karar harcından peşin olarak alınan 54,40.TL harcın mahsubu ile bakiye 215,45.TL harcın davacıdan alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
2-a)6100 sayılı HMK’nun 326/1 maddesi gereğince davalı tarafından yapılan 148,60.TL istinaf başvuru harcı, 66,50.TL dosya gönderme ücreti olmak üzere toplam 215,15.TL istinaf yargılama giderinin davacıdan alınarak davalılara VERİLMESİNE,
b)-Davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin davalı üzerinde BIRAKILMASINA,
3-6100 sayılı HMK’nın 330. maddesi gereğince istinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
4-6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesi halinde İADESİNE,
5-6100 sayılı HMK’nın 7035 sayılı yasanın 30. maddesiyle değişik 359/3 maddesi gereğince kararın kesin olması nedeniyle ilk derece mahkemesince taraf vekillerine TEBLİĞİNE,
Dair, 6100 Sayılı HMK’nun 353/1-b-1 maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle; 6100 Sayılı HMK’nun 362/1-a maddesi gereğince karar tarihindeki kabul edilen dava değerinin 238.730,00.TL’nin altında olması nedeniyle kesin olmak üzere karar verildi.
26/10/2023

Başkan

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Katip

¸e-imzalıdır