Emsal Mahkeme Kararı Adana Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi 2021/1787 E. 2022/62 K. 25.01.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ADANA BAM 9. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2021/1787 – 2022/62
T.C.
ADANA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2021/1787
KARAR NO : 2022/62
KARAR TARİHİ : 25/01/2022

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

BAŞKAN : …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP : …

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : MERSİN 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : …
NUMARASI : … ESAS … KARAR
DAVACI : … DIŞ TİCARET LTD.ŞTİ.
DAVALI : HASIMSIZ
DAVANIN KONUSU : Zayi Belgesi Verilmesi

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 25/01/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : …

Mersin 1.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas … karar sayılı kararına karşı istinaf başvurusu üzerine dosya Dairemize gönderilmiş olmakla, dosya içerisinde bulunan belgeler okunup incelendi.
Üye hakimin görüşü değerlendirildi.
DAVACININ İDDİALARININ ÖZETİ :
Davacı vekili, müvekkilinin Mersin Ticaret ve Sanayi Odasına … sicil numarası ile kayıtlı ve İstiklal Vergi Dairesinde … sicil numarasında işlem gören şirketlerinin e-defter mükellefi olduğunu, e-defter mükellefiyeti olan firmalar dönem içindeki aylara ait yevmiye kayıtlarını içeren e beratları takip eden 3. ayın sonuna kadar gelir idare başkanlığına internet ortamında gönderildiğini, söz konusu dosyalar bilgisayar ortamında oluşturulup saklandığını, 2019 yılı 05 dönem ve 2019 yılı 07. dönemlerine ilişkin e-defter beratları dosyaları gününde gelir idaresi başkanlığına gönderildiğini ve onaylı dosyaların bilgisayara indirildiğini, fakat 2019/5-7. aylara ait dosyaların içerinde yer alan RAR ve X ML dosyalarının açılamadığını, 2019 yılına ait defter bilgilerini içeren bilgileri kulanmış oldukları Luca muhasebe programı içinde mevcut olduğunu, bu dosyaların yeniden oluşturabilmesi için gelir idaresi başkanlığının mahkemeden zayi belgesi talep ettiğini, TKK madde 82 numaralı fıkra uyarınca mahkemenin 2019 yılı 5-7 aylara ait e-defter beratları için zayi belgesi verilmesini talep ettiğini, iso belgeli adli bilişim laboratuvarı veri kurtarma merkezinden alınan rapor ve özel amaçlı Ymm raporu sunduklarını, 2019 yılı 5-7. aylara ait e-defter beratları zayi olduğuna dair taraflarına zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ :
Yerel mahkemece verilen karar ile;” davacı kendisine ait 2019 yılı 5-7 aylara ait e-defter beratlarına ait dosyaların içerinde yer alan RAR ve X ML dosyalarının açılmadığını, Luca muhasebe programındaki dosyaların açılamaması nedeniyle zayi olduğunu, 2019 yılı 5-7 aylara ait e-defter beratlarının zayi olduğuna ilişkin karar verilmesini talep etmiştir. TTK’nun 82/7. Maddesinde tacirin, ziyai öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyeceği öngörülmüş olup, bu süre yerleşmiş Yargıtay Kararlarına göre “hak düşürücü” süredir. Yapılan incelemede, davacı dava açmadan önce Data Veri Kurtarma Laboratuvarına 01/03/2021 tarihinde başvuru yaptığı, yani e-defter beratlarının 01/03/2021 tarihi ve öncesinde zayi olduğu, davacının 24/03/2021 tarihinde dava açtığı anlaşılmıştır. Davanın yasal 15 gün hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığı, davanın süresinde açılmadığı anlaşıldığından davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine” şeklinde karar verilmiştir.
DAVACI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili tarafından verilen istinaf dilekçesi ile; şirketlerine ait 2019 ve 2020 yıllarına ait e-defter ve e-defter beratları kontrolü yapılırken 2020 yılına ait verilerin düzgün olduğunu, 2019 yılına ait dosyalarda ise içerisinde 5 ve 7. Döneme ait e-beratlarının bulunduğu dosyalarda kontrol edilmiş her aya ait dosyaların içinde 21 adet veri dosyasın olduğunu, fakat 2019 yılı 5 ve 7. Dönemlere ait dosyaların içinde bulunan veriler açılmaya çalışıldığında dosya yapısının bozuk hatası ile karşılaştıklarını, 2019 yılında 5-7 aylar haricinde ki diğer veri dosyalarının düzgün olduğunu, yazılım firmaları ile yapılan görüşmeler sonucunda bu verilen kurtulabileceğinin bildirildiğini, adli bilişim laboratuvarına 01/03/2021 tarihinde hard disk’in teslim edildiğini, Adli Bilişim laboratuvarından hazırlanan 09/03/2021 tarihli raporla, istenmiş olan dosyaların kurtulmasının mümkün olmadığı şeklinde rapor verildiğini, 2019/5-7 dönemlerine ait mali verilerin kurtarılmayacağı kesinleştiğinden zayi belgesi alma zorunluluğu doğduğunu belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep ve beyan etmiştir.
DELİLLER :
Taraf vekillerinin beyan ve dilekçeleri ve tüm dosya kapsamı.
GEREKÇE :
Dava hukuki niteliği itibarıyla “Zayi Belgesi Verilmesi” talebine ilişkindir.
Davacı tarafından, şirkete ait ticari defterlerin e-defter mükellefi olmaları nedeniyle internet ortamında oluşturulup, saklandığı, 2019 yılı 5.ve 7. Aylarına ait ticari defter beratlarını içeren RAR ve XML dosyalarının açılamadığı, bunun üzerine, veri kurtarma laboratuvarına yapılan başvuru sonucu alınan 09/03/2021 tarihli rapor ile dosyaların bozulduğunun öğrenildiği belirtilerek zayi belgesi verilmesi talep edilmiş, mahkemece, davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Karara karşı davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.
TTK’nın 82/7. Maddesinde,” Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden zayi belgesi talep etme hakkı vardır.”şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Yine TTK’nın 18/2. maddesinde tacirin ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir tacir gibi hareket etmesi gerektiği belirtilmiştir.

Somut olayda, davacı şirkete ait 2019 yılı 5. Ve 7. Aylarına ilişkin e-Defter kayıtlarının bilgisayar ortamında açılmaması sonucu, davacı tarafından 01/03/2021 tarihinde, Gelir İdaresi Başkanlığı’na sunulmak üzere, Data Veri Kurtarma Adli Bilişim Laboratuvarından bu hususta çalışma yapılması talep edilmiş ve 09/03/2021 tarihli rapor ile kayıtları içeren dosyaların onarılmasının ve kurtarılmasının mümkün olmadığı belirtilmiştir.
Davacı tarafından, şirkete ait E-Defterlerin zayi olduğu, defter kayıtlarının onarılması veya kurtarılmasının mümkün olmadığını bildiren 09/03/2021 tarihli rapor ile öğrenilmiş, iş bu dava ise 24/03/2021 tarihinde, yani yasada belirtilen 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde açılmıştır.
6102 sayılı TTK’nın 82/7 maddesine göre zayi belgesi verilebilmesi için bu maddede belirtilenler gibi olağanüstü hallerden birinin olayda mevcut olmasının gerektiği, tacirin saklamakla mükellef olduğu ticari defter ve kayıtlarını özenle muhafaza etmesinin zorunlu olduğu, somut olayda davacının, 2019 yılında internet ortamında oluşturduğu ticari defterinin bulunduğu hard diskteki verilerin saklanması için gerekli dikkat ve özeni göstermediği, kendi kusuru ile iddiaya konu olayın meydana gelmesine sebebiyet verdiği, olayın, TTK’nun 82/7. maddesinde belirtilen olağanüstü bir nedenle meydana geldiğine ilişkin ise bir delilin mevcut olmadığı, tüm bu nedenlerle, İlk Derece mahkemesi’nce, davacı tarafından ispatlanamayan davanın esastan reddine karar verilmesi gerekirken, davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığından bahisle usulden reddine karar verilmesi hatalı olduğundan, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi ile istinaf başvurusunun sadece gerekçe yönünden kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, davanın reddi ile hüküm fıkrasının aşağıdaki şekilde kurulmasına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere :
1-6100 Sayılı HMK’nun 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı vekilinin davanın esası yönünden ilk derece mahkemesi kararına ilişkin istinaf başvurusunun REDDİNE,
2-6100 Sayılı HMK’nun 353/1-b-2 maddesi gereğince davacı vekilinin sadece gerekçe yönünden ilk derece mahkemesi kararına ilişkin istinaf başvurusunun KABÜLÜNE,
3-6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince Mersin 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … tarih ve … Esas, … Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
4-6100 sayılı HMK.nun 353/1-b-2 maddesi gereğince sonucu itibariyle doğru olan kararın gerekçesinin yukarıda belirtilen şekilde düzeltilerek;
a)-Davanın REDDİNE,
b)-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70.TL maktu karar ve ilam harcının peşin alınan 59,30.TL harçtan mahsubu ile bakiye 21,40.TL’nin davacıdan alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
c)-6100 Sayılı HMK’nın 326/1 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA,
İstinaf incelemesi yönünden;
5-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince davacı tarafça yatırılan 59,30.TL istinaf maktu karar harcının istek halinde davacıya İADESİNE,
6-Davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
7-6100 Sayılı HMK’nun 333. maddesi uyarınca peşin alınan ve kullanılmayan gider avansının İlk Derece Mahkemesince karar kesinleştiğinde İADESİNE,
8-6100 sayılı HMK’nın 7035 sayılı yasanın 30. maddesiyle değişik 359/3 maddesi gereğince kararın kesin olması nedeniyle ilk derece mahkemesince TEBLİĞİNE,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu, 6100 Sayılı HMK’nın 362/1-ç maddesi gereğince kesin olmak üzere 25/01/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.


Başkan

¸e-imzalıdır


Üye

¸e-imzalıdır


Üye

¸e-imzalıdır


Katip

¸e-imzalıdır