Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ADANA BAM 9. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2020/507 – 2022/591
T.C.
ADANA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2020/507
KARAR NO : 2022/591
KARAR TARİHİ : 09/05/2022

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

BAŞKAN : …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP : …

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : MERSİN 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : …
NUMARASI : … ESAS-… KARAR
DAVACILAR : 1-…
2-…
VEKİLİ : Av…
DAVALI : …
VEKİLİ : Av…
DAVA : Menfi Tespit

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 09/05/2022
YAZIM TARİHİ : …

Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … tarih ve … Esas, … Karar sayılı kararı aleyhine istinaf başvurusunda bulunulmuş olup, istinaf talebinin süresi içinde yapıldığı, başvuru şartlarının yerine getirilmiş olduğu ve istinafa başvuru koşullarının mevcut olduğu dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonucu anlaşılmakla yapılan istinaf incelemesi sonucunda;
İDDİALARIN ÖZETİ :
Davacılar vekili dava dilekçesi ile; davalı ile yapılan 16/07/2018 tarihli protokol dolayısıyla belirlenen yükümlülüklerin davalı tarafından yerine getirilmediğini, davacıların davalı … … lehine keşide ettiği vadesi gelen 30/09/2018 tarih ve 600.000,00.TL bedelli senet bedelinden 261.481,00.TL’lik kısmı için borçlu olmadığının tespiti için dava açtıklarını, mahkeme kararının kesinleşmesine kadar dava konusu senedin 261.481,00.TL’lik miktarın ödenmesini engeller mahiyette ve icra takiplerinin durdurulması amacıyla ihtiyati tedbir kararı verilmesini, … …’a temlik edilen icra takip dosyası ve dayanak tüm cari alacak için toplam 2.250.000,00.TL üzerinden davalılar ile protokol akdedildiğini, davalıya ödeneceği kararlaştırılan 5 adet senet tanzim edilerek davalıya teslim edildiğini, protokole göre davacı … A.Ş’ye devredilmesi gereken araçların sigorta şirketinden alınan kasko değer listesine göre değerlerinin belirlenmiş olduğunu, araçların kasko bedelleri toplamı olan 261.481,00.TL’nin 30/09/2018 vade tarihli 600.000,00.TL’lik senetten kesintisinin yapılacağını, bakiye bedelin davalıya ödeneceği Mersin 7. Noterliği’nin … yevmiye ve 24/09/2018 tarihli ihtarnamesi ile bildirildiğini, davalının protokole aykırı davarandığını ve davacı şirkete araçları teslim etmediğini, araçların kasko bedeli olan 261.481,00.TL’yi 30/09/2018 vade tarihli senet bedelinden kesinti yaparak geri kalan 338.519,00.TL’yi davalının hesabına ödendiğini alacak miktarının %20’sinden aşağı olmamak üzere davalı borçlu aleyhine tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile; davaya konu senedin verilmesine esas teşkile eden 16/07/2018 tarihli protokoldeki” karşı yükümlülüklerin/edimlerin” yerine getirilmemesinden kaynaklı kısmı bedelsizlik iddiası olduğunu, dava dilekçesindeki iddiaların yerine getirilmeyen karşı edimin, üç aracın devrinin yapılamaması olduğunu belirterek iddiaların somutlaştırmış olduklarını gösterdiğini, dava dışı Mersin Motorlu Taşıtların yükümlülüklerini yerine getirmelerini teminen, sadece dava konusu dışında olan 30/10/2018 vade 550.000,00.TL miktarlı senet, davacı tarafta teinat olarak kaldığını, davacılar ellerindeki bu teminat senedini, icra dosyasını, bu senet üzerindeki teminattan kaynaklı haklarını ileri sürme imkanları mevcut iken bile bile kendi elleri ile teslim ettiklerini, takdir edilen araç bedelleri gerçek piyasa rayicinin üzerinde olduğunu, kasko bedelleri gerçek piyasa değerlerini yansıtmadığını, araçlara ilişkin esas yükümlülüğün muhatabı dava dışı Mersin Motorlu Araçlar ile yapılan görüşmede, araçlar üzerinde muhtelif rehin ve hacizler mevcut olduğunu ve bunların kaldırılması akabinde bu araçların devrinin zaman geçirmeksizin yapılacağı yönünde olduğunu, alacağın %25’i oranında tazminata hükmedilmesini, takibin durdurulmasına dair ihtiyati tedbirin kaldırılmasını talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ :
Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … tarih ve … Esas, … Karar sayılı kararı ile; tüm hususlar birlikte değerlendirildiğinde, davacının dosya kapsamındaki sair delillerle iddiasını ispat edemediği ancak delilleri içinde yemin delilinin de olduğu anlaşılmakla davacıya yemin teklif etme hakkının olduğu hatırlatıldığı, davacı tarafın bu hakkını kullandığı, duruşmaya gelen davalı, davacı iddialarının aksine davacıdan alacaklı olduğuna dair yemin ettiğinden subut bulmayan davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
DAVACILAR TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacılar vekili istinaf talebi ile; mahkemece verilen kararın kaldırılması gerektiği şöyle ki, mahkemenin kararda sözleşmeye aykırılık nedeni ile sözleşmeye bağlı 600.000,00.TL’lik senedin 261.481,00.TL’lik kısmı için borçlu olmadığının tespiti amacıyla açılan davanın reddine karar verdiğini, her ne kadar mahkeme sözleşmenin 4/1 maddesinde davalının yükümlülüklerinin sıralandığı ve yükümlülükler içinde davaya konu araçların devrine dair herhangi bir düzenleme olmadığı anlaşıldığı ve dava konusu yapılan araçların davalının yükümlülükleri içerisinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiğini, mahkemenin sözleşmeyi yanlış yorumlayarak maddi gerçeğe uygun iradenin aksine bir karar verdiğini bunun hukuka aykırı olduğunu, sözleşmenin yorumunda amaç, ilk aşamada sözleşme taraflarının birbirine uygun gerçek iradelerini tespit edebilmek olduğunu, irade açıklamasının yorumunda sadece açıklamada yer alan hususlar değil, bununla birlikte diğer açıklama veya olaylar gibi dış unsurların da dikkate alınması gerektiğini, çünkü irade açıklamasının doğru ya da yanlış olup olmadığının ancak bu şekilde değerlendirilebileceğini, müvekkili şirketlerin edimlerini tam ve eksiksiz ifa etmesine rağmen diğer tarafta bulunan … … ve … Motorlu Araçlar Ltd. Şti. edimlerini yerine getirmediklerini, hal böyle olunca müvekkilinin de senet ödemesinde karşı tarafın edimini yerine getirmemesi nedeni ile eldeki davayı ikame ettiğini, ancak mahkemenin bir bütün halinde olan sözleşmeyi kendi içerisinde ayırarak tarafların ortak yükümlülüklerini ayır oldukları şeklinde yorumladığını, sözleşmenin düzenlenmesinde tarafların gerçek irade beyanı birlikte ve bir bütün şekilde edimlerin yerine getirilmesi olup aksi yöndeki mahkeme kararının hukuka ve tarafların iradesine aykırı olduğunu, bu sözleşmenin yapılmasında asil iradenin, bir taraf alacağına, diğer taraf ise menkul malına kavuşmak amacıyla karşılıklı menfaat iradesi ile hareket edilmesi olup karşı tarafa yüklenen edimlerin birbirinden ayrılmayacağını, açıklanan tüm bu nedenlerle mahkemece verilen kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DAVALI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davalı vekili istinaf talebi ile; davaya konu senedin 30/09/2018 vadeli, 600.000,00.TL miktarlı bononun ödenmeyen kısmı için olduğunu, bu senedin ödenmesi, herhangi bir yükümlülüğe bağlanmadığını, bu itibarla iddia, savunma ve yargılamanın sadece bu senede özgü olması gerektiğini, davacıların iddiasının, davaya konu senedin verilmesine esas teşkil eden 16/07/2018 tarihli protokolün incelenmesinde, protokolün tarafların yükümlülükleri başlıklı bölümünde gerek davalının gerekse dava dışı … Motorlu Araçlar’ın yerine getirmeleri gereken yükümlülüklerin ayrı ayrı ve tek tek belirtildiğini, davacının bahsini ettiği araçların devri, ptorokolün 4.2.2. maddesinde zikredilmiş olup bu yükümlülüğün müvekkilinin değil, dava dışı … Motorlu Araçlar’ın sorumlu olduğu madde olup yani söz konusu araçların davacılara devrinin müvekkilinin sorumluluğunda olmadığını, protokolün, davacı vekillerince tek taraflı kaleme alındığını, kendileri tarafından herhangi bir müdahale dahi olmadığını, mahkemenin davanın başında 02/10/2018 tarihli ara karar ile davacı lehine ihtiyati tedbir kararı vermişken, davayı reddetmesine rağmen lehe tazminat hükmetmediğini, İİK 72/4 hükmünün açık olup bu tedbir nedeniyle alacağı geç aldıklarını bu açıdan kararı istinaf ettiklerini anlatılan nedenlerle mahkeme kararının kaldırılarak, lehe tazminatı içerir yeniden hüküm verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas, … Karar sayılı dosyası.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava hukuki niteliği itibarıyla “Menfi Tespit” talebine ilişkindir.
Davacılar vekili dava dilekçesinde, Mersin Motorlu Araçlar Ltd Şti’nin Mersin 3.İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında icra takibi başlattıklarını, davalı … …’ın icra takibine konu alacağı devir ve temlik aldığını, söz konusu borç karşılığı 5 adet senet düzenlenerek … … vekiline verildiğini, 20.07.2018 vade tarihli 250.000,00.TL bedelli, 30.07.2018 vade tarihli 250.000,00.TL bedelli ve 30.08.2018 vadet tarihli 600.000,00.TL bedelli senetlerin ödemesinin … … vekili Av… hesabına gönderilerek yapıldığını, taraflar arasında akdedilmiş protokolün yükümlükleri içeren 4.2.2 maddesine göre ‘Bu sözleşme kapsamında halen Mersin Motorlu Şirketi adına kayıtlı olup devri yapılmamış olan …,…,… plakalı araçlar … OTELCİLİK TURİZM A.Ş. Şirketine devredilecektir.’ hükmü bulunduğunu, imza tarihinden 2 ay geçmesine rağmen bu hükmün yerine getirilmediğini, aynı tarihli protokol kapsamında 30.10.2018 tarihinden ödemesi gerçekleştirilecek olan 30.10.2018 tarihli 550.000,00.TL bedelli senedin davalı … …’ın Mersin 6.İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası kapsamında haczedildiğini ve senedin icra dosyasına teslim edildiğini, bu araçlar ile ilgili yükümlülükler yerine getirilmediği takdirde araç bedelinin bu senetten kesilmesinin imkansız hale geldiğini, bu nedenlerle söz konusu araçların kasko bedeli toplamı olan 261.481,00.TL’nin 30.09.2018 vade tarihli 600.000,00.TL bedelli senetten yapılacağı ve bakiye bedelin … …’a ödeneceğinin ihtarname ile bildirildiğini, söz konusu araç devirlerinin yapılmadığını, söz konusu araçların kasko bedeli olan 261.481,00.TL’yi 30.09.2018 vade tarihli senet bedelinden mahsup ederek 338.519,00.TL’yi davalı … … vekili Av… hesabına gönderdiklerini, davacıların dava konusu 30.09.2018 vade tarihli 600.000,00.TL bedelli senet bakımından davalıya 261.481,00.TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili davanın reddini savunmuş olup ilk derece mahkemesince yapılan açık yargılama neticesinde davanın reddine karar verildiği ve iş bu karara karşı davacı ve davalı vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır.
Davalı vekilinin istinaf sebepleri bakımından yapılan inceleme neticesinde;
Davacıların dava arkadaşı olduğu, istinaf başvuru ve karar harcının yatırıldığı anlaşılmakla, her iki davacı bakımından da bu istinaf başvuru ve karar harcının ayrı ayrı yatırılmasını gerektiren bir durum olmadığı anlaşılarak davalı vekilinin eksik harç yatırıldığına ilişkin istinaf sebebi yerinde değildir.
Davanın menfi tespit davası olduğu, icra takibinin tedbiren durdurulmasına karar verildiği ve davalının alacağını geç almasına sebebiyet verildiği anlaşılmakla davalı yararına İİK’nun 72/4 maddesi uyarınca tazminata hükmedilmesi gerekirken davalının tazminat talebinin reddinin doğru olmadığı anlaşılmıştır.
Davacı vekilinin istinaf sebepleri bakımından yapılan inceleme neticesinde,
Davacı vekilinin istinaf sebepleri bakımından çözümlenmesi gereken sorun davalı … …’ın söz konusu protokol uyarınca dava konusu araçları davacılara devir yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı ve bu yükümlülük yerine getirilmediği takdirde araç bedellerinin davalı … … alacağından mahsubunun mümkün olup olmadığına ilişkindir.
Dava konusu 16.08.2018 tarihli protokolün incelenmesinden taraflarının … Motorlu Araçalar Otomotiv Ltd Şti, … Otelcilik Ltd. Şti. ve … … olduğu, protokolün 4.1.1 maddesinde … …’ın yükümlüklerinin düzenlendiği, protokolün 4.2 maddesinde dava dışı … Motorlu Araçlar Ltd. Şti.’nin yükümlülüklerinin düzenlendiği ve dava dışı … Motorlu araçların yükümlülükleri başlığı altından düzenlenen 4.2.2 maddesine göre ‘Bu sözleşme kapsamında halen … Motorlu şirketi adına kayıtlı olup devri yapılmamış olan …,… VE … plakalı araçlar … OTELCİLİK TURİZM A.Ş. Şirketine devredilecektir.’ düzenlenmesinin bulunduğu anlaşılmıştır
Senet Teslim Tutanağı başlıklı 26.07.2018 tarihli Av… ve Av… imzalı belgenin 4.paragrafı ‘16.07.2018 tarihli protokol 3.2 maddesi gereğince düzenlenen 30.10.2018 tarih ve 550.000,00.TL bedelli bono, protokolün 4.maddesinde yükümlülükleri belirtilen … … ve … Motorlu Araçlar Ltd. Şti. tarafından yükümlülüklerin tam ve esksiksiz yerine getirilmesinden sonra teslim edilecektir.’ düzenlenmesinin bulunduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda bahsi geçen protokol maddeleri, Senet Teslim Tutanağı başlıklı belge ve tarafların iddia ve savunmaları bir bütün olarak irdelendiğinde, protokol kapsamında yer alan 3 adet senet bedelinin ödendiği, 30.10.2018 vade tarihli ve 550.000,00.TL bedelli senedin davalı … …’ın borcundan dolayı haczedildiği anlaşılmış olup, her ne kadar protokol de söz konusu araçların devrine ilişkin yükümlülüğün dava dışı … Motorlu Araçları Ltd. Şti.’ne ait olduğu belirtilmiş ise de, Senet Teslim Tutanağı başlıklı belgenin incelemesinden anlaşılacağı üzere 30.10.2018 vade tarihli 550.000,00.TL bedelli senedin tarafların protokol kapsamında ki yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin teminatı olarak davacıda bırakıldığı, bu senedin davalı … …’ın Mersin 6.İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası kapsamındaki borcundan dolayı icra dosyası kapsamında haczedildiği, bu senet bakımından hali hazırda davacının bir ödemesinin bulunmadığı anlaşılarak, bu aşamada davacının dava konusu senet bakımından borçlu olmadığına ilişkin davasının kabulünün mümkün olmadığı anlaşılarak ilk derece mahkemesince verilen davanın reddi kararının usul ve yasaya uygun olduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun yukarıda açıklanan nedenlerle kabulü ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddi ile davalı vekili yararına tazminata hükmedilerek hüküm fıkrasının aşağıdaki şekilde kurulması uygun görülmüştür.
HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere :
1)-Davacı vekili tarafından Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … tarih ve … Esas, … Karar sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun ESASTAN REDDİNE,
2)-Davalı tarafından Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … tarih ve … Esas, … Karar sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun KABULÜNE,
3)-Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … tarih ve … Esas, … Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
4)-HMK’nın 353/1-b-3 maddesi gereğince YENİDEN ESAS HAKKINDA HÜKÜM KURULMASINA,
5)-DAVANIN REDDİNE,
Davalının tazminat talebinin kabulü ile 261.481,00.TL alacağın %20’si olan 52.296,20.TL tazminat miktarının davacılardan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
6)-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince karar tarihi itibariyle alınması gereken 80,70.TL karar ve ilam harcının peşin alınan 4.465,45.TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 4.384,75.TL’nin kararın kesinleşmesi ile talep halinde davacılara İADESİNE,
7)-Davacılar tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacılar üzerinde BIRAKILMASINA,
8)-6100 Sayılı HMK’nın 330 maddesi gereğince davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümlerine göre hesaplanan 26.753,67.TL nispi vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
İstinaf Yargılaması Yönünden;
1)-a)Karar tarihi itibariyle alınması gereken 80,70.TL maktu istinaf karar harcından peşin olarak alınan 44,40.TL istinaf karar harcının mahsubu ile bakiye 36,30.TL harcın davacılardan alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
b)Davalı tarafından yatırılan 54,40.TL istinaf karar harcının kararın kesinleşmesi ile talep halinde davalıya İADESİNE,
2)-a)Davalı tarafça yapılan 148,60.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı istinaf yargılama giderinin davacılardan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
b)-6100 sayılı HMK’nın 326/1 maddesi gereğince davacılar tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin davacılar üzerinde BIRAKILMASINA,
3)-6100 sayılı HMK’nın 330. maddesi gereğince istinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
4)-6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesi halinde İADESİNE,
5)-6100 sayılı HMK’nın 359/3 maddesince karar tebliğ işlemlerinin Dairemizce YAPILMASINA,
Dair, dairemizce dosya üzerinden yapılan istinaf incelemesi sonucunda oy birliğiyle, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1-b-1 bendi gereğince aynı kanunun 361/1 maddesi gereğince Dairemiz kararının tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Yargıtay nezdinde temyiz kanun yolu açık olmak üzere 09/05/2022 tarihinde karar verildi.

Başkan

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Katip

¸e-imzalıdır