Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. ADANA BAM 9. HUKUK DAİRESİ
T.C.
ADANA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2019/2243
KARAR NO : 2021/1104
KARAR TARİHİ : 27/09/2021
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : MERSİN 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : …
NUMARASI : …
DAVACI :…
VEKİLİ :Av. ….
DAVALI : … -….
VEKİLLERİ :Av. …- …
Av. …- …
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 27/09/2021
KARAR YAZIM TARİHİ :
Mersin 1.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas … karar sayılı kararına karşı istinaf başvurusu üzerine dosya Dairemize gönderilmiş olmakla, dosya içerisinde bulunan belgeler okunup incelendi.
Üye hakimin görüşü değerlendirildi.
DAVACININ İDDİALARININ ÖZETİ :
Davacı vekili, müvekkili şirketin merkezi Mardin ilinde bulunan Şehirlerarası ve Uluslar Arası Nakliyat işi yapan büyük bir şirket olduğunu, müvekkili şirketin her ne kadar Mardin ilinde merkezi olmasına rağmen Mersin ilinde faal olmayan ve işlem yapmayan şubesi bulunduğunu, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin 6385 sayısında yayınlanan karara göre ….. yılında fiilen olmayıp evrak üzerinde … adresinde gösterilen şube için, 20 yıllığına … ile davalının öz kardeşi … isimli kişiyi dışarıdan müdür atayıp münferiden şube için yetkili kıldığını, bahse konu şubenin ………. yılında da ……. yılından önce de şirketi kendi üzerlerine aldıkları tarihten sonra herhangi bir faaliyet göstermediklerini Mersin ilinde belirtilen adreste kalmadığını, Liman Vergi Dairesi Müdürlüğü’nde bulunan mükellefiyetli şube işyerinin … tarihinden itibaren terk mükellef olduğuna dair yazı sunduklarını, aynı yerin … tarihli yazısına istinaden … adresinde bulunan şubenin ….. tarihinde işi terk ettiğine dair yazısını da sunduklarını, Liman Vergi Dairesi müdürlüğü yetkililerince yapılan … ve …. yıllarına ait denetimlere ilişkin raporlar istendiğinde bu şirketin faal olmadığını, evrak üzerinde müdür olarak görünen davalının öz kardeşi … şubenin kaşesini taklit ederek şirketin şubesi, öz kardeşi davalı …’a borçlu imiş gibi ……. arihinde Mersin 4. İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyasından icra takibi başlattığını, Türk Ticaret Kanunu 64. ve devamı maddelerinde şirketlerin ve şubelerinin ticari defter tutmak, aldıkları ve verdikleri her türlü senet, çek, fatura, makbuz ve benzeri evraklarının kaydını deftere işlemek zorunda olduklarını, şirket bir bono vermişse muhakkak karşılığında bir hizmet veya mal almış olması gerektiğini, Mersin 4.İcra Müdürlüğü’nün … sayılı icra takip dosyasına ilişkin icra takibinin durdurulmasını ve konulan hacizlerin kaldırılması için mahkemenin uygun göreceği teminatı ve paraları yatırmak şartıyla, yatırılacak teminatların ve paraların dava sonuna kadar ve verilecek kararın kesinleşmesine kadar alacaklıya ödenmemesi hususunda ihtiyati tedbir kararı verilmesini 70.000,00.TL asıl alacak ile bu alacağın tüm ferileri yönünden davalıya borçlu olmadıklarının tespitini talep ve dava etmiştir.
DAVALININ SAVUNMALARININ ÖZETİ :
Davalı vekili, davacı şirketin yetkilisi olan …’ın müvekkilden borç para istediğini, müvekkilin dava konusu borcu senet karşılığı …’a verdiğini, ödemesi yapılmayan senedi icraya koyduğunu, söz konusu senet üzerindeki adrese tebligatın yapıldığını ve icra takibinin kesinleşitğini, şirket yetkilisi, davacının dilekçesinde de belirttiği gibi … olduğunu, dolayısıyla sorumluluğun şirkete ait olduğunu, Ticari şirketin iç ilişkisini bilme durumu olmadığından şirket yetkilisinin imzası şirketin sorumluluğunda olduğunu Mersin İcra 4. Müdürlüğü’nün … sayılı dosyasının takip dayanağı olan kıymetli evrak niteliğindeki bono, doğumuna sebep olan ilişkiden bağımsız ve soyut olduğunu, kıymetli evrakta mücerretlik ilkesi denilen bu ilke gereği bonoda yer alan hak ile bu hakkın oluşumuna neden olan temel borç ilişkisi arasındaki bağ ortadan kalktığını belirterek, haksız ve kötü niyetli açılan bu davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ :
Yerel mahkemece verilen karar ile; ” dava konusu uyuşmazlıkla ilgili gerekli inceleme yapılmak üzere Mardin 2. Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) aracılığı ile S.M.M.M bilirkişisi …’ na dosya tevdi olunmuş, bilirkişi raporunda; davacıya ait ticari defterlerin usulune uyun tutulduğunu açılış tasdiklerinin TTK’nın ilgili hükümlerine göre yapıldığı kapanış tasdiklerinin … tarih … yevmiye numarası ile Mardin 2. Noterliği’nce onaylandığını, davacı … ……. Petrol Taş. Kolk. Şti.’ne ait ticari kayıtları üzerinde davacı … ile ilgili herhangi bir muhasebe kaydına rastlanılmadığını, davacının ticari defter kayıtlarına göre borcunun bulunmadığı rapor edilmiştir. Öte yandan dava konusu senedin dava dışı şirket yetkilisi …’ın şahsi borcuna ilişkin verdiği, bu hususun davalı tarafın … tarihli cevap dilekçesi ile ikrar edildiği dolayısıyla senedin davalı ile öz kardeşi şirket yetkilisi …’ın şahsi ilişkisinden kaynaklandığı hususunda bir uyuşmazlık yoktur. Davalı ile dava dışı şirket yetkilisinin öz kardeş oluşu, senedin bu şahıslar arasındaki şahsi ilişki nedeniyle verilişi, alınan bilirkişi raporu uyarınca davacı şirketin davalı tarafa herhangi bir borcu olmayışı hususlarının tamamı değerlendirildiğinde davacının dava konusu senetten dolayı davalı tarafa borçlu olmadığına kanaat getirilmiş olup davanın kabulüne” şeklinde karar verilmiştir.
DAVALI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davalı vekili tarafından verilen istinaf dilekçesi ile; kambiyo senedinin müvekkilin eline geçmesi sırasında yaşanan ve gerçekleşen tüm olayların şahidi olarak tanıklarının dinlenmediğini, tanık dinlenmemesine sebep olarak HMK’nın 200. Maddesinde gösterildiğini, HMK’nın 200. Maddede miktar yönünden yasaklanma yaptığını, borçlunun tespit edilmesi yönünden değil, ilk derece mahkemesi tarafından müvekkilin alacaklı olduğu yönünden kabul edildiğini ancak şirketten alacağı olduğunun tespitini yapmadığını, kambiyo senetlerinin ticari defterlere kaydı zorunlu olmadığını, dava konusu kambiyo senedi sebepten mücerret olduğunu, davacı senet nedeniyle borçlu olmadığını yasal deliller ile ispat etmek zorunda olduğunu, bonoyu düzenleyen şirket yetkilisinin … olduğunun Ticaret Sicil Gazetesinde anlaşıldığını, müvekkilinin davacı şirket ile hukuki bir ilişkisinin olduğunu, müvekkilinin davacı şirkete borç verdiğinin ve şirket yetkilisinin şirket adına harcamalar yaptığı ve şirket adına finansman işlerini yürüttüğünün ortada olduğunu, şirket sahibinin oluru ile şirket adına verilen bir bonodan şirketin sorumluluğunun olmamasının mümkün olmadığını belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını beyan etmiştir.
DELİLLER :
Taraf vekillerinin beyan ve dilekçeleri, bilirkişi raporu, Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … sayılı soruşturma dosyası, Mersin 4. İcra Dairesi’nin … esas sayılı dosyası ve tüm dosya kapsamı.
GEREKÇE :
Dava “Bonodan Kaynaklanan Menfi Tespit” talebine ilişkindir.
Davacı tarafından, dava konusu bononun, şirkette evrak üzerinde müdür gibi görünen … tarafından, şirket şubesinin kaşesi taklit edilerek kardeşi olan davalıya verildiği, taraflar arasında bono düzenlenmesinin gerektirir bir ilişki bulunmadığı, şirket müdürü ve onunla birlikte muvazaalı işlem yapıp şirketi zarara uğratan davalı hakkında suç duyurusunda bulunulduğu, bonodan dolayı davalıya borcun bulunmadığı iddia edilmiş, davalı ise, davacı şirkete nakit borç para verdiğini ve karşılığında o zaman şirket müdürü olan kardeşi …’ın imzaladığı bonoyu aldığını, sorumluluğun şirkete ait olduğunu, davacının iddialarını yazılı delil ile ispat etmesi gerektiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiş, mahkemece yazılı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karara karşı davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.
Mersin 4.İcra Müdürlüğü’ne ait … sayılı dosyada; Alacaklının …, borçlunun … Nak.Pet….kollektif .Şti.,takibin dayanağının ise dava konusu olan …. keşide, …… vade tarihli, 70.000,00.TL bedelli bono olduğu, ticaret sicil kayıtlarına göre keşide tarihinde davacı şirket adına atfen atılan imzanın davacı şirket yetkilisi … ait olduğu ve bononun keşide edilip davalı …’a verildiği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma sayılı dosyası incelendiğinde; müşteki … tarafından, şüpheliler … ve … haklarında resmi belgede sahtecilik, bedelsiz senedi kullanma ve dolandırıcılık suçlarından şikayette bulunulduğu, …… tarihinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, karar yapılan itiraz üzerine Mersin Sulh Ceza Hakimliği’nin … tarih ve… D. İş sayılı dosyasından itirazın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Dava, bonodan kaynaklanan menfi tespit davasıdır. Menfi tespit davalarında kural olarak ispat yükü alacaklıya ait ise de, alacak ilişkisi kambiyo senedinden kaynaklanıyorsa senede karşı senetle ispat kuralı gereği, ispat yükü tekrar davacı- borçlu tarafa geçmektedir. Kambiyo senetleri illeten mücerret olup, senet borçlusu tarafından, senedin gerçek bir borç ilişkisini göstermediği, senede karşı senetle ispat kuralı çerçevesinde ispatlanmalıdır. Senetle ispat zorunluluğu HMK’nun 200.maddesi düzenlenmiştir. Senetle ispat kuralının istisnaları, delil başlangıcı, delil sözleşmesi, tanık dinletilmesine muvafakat ve HMK’nun 203.maddesinde belirtilen tanık dinlenebilecek hallerdir.
Davacı tarafından, dava konusu bonoyu şirketin Mersin şubesi adına düzenleyen ve aynı zamanda davalının kardeşi olan …’ın, eski şirket temsilcisi olup, bononun düzenlendiği tarihte şirketin Mersin şubesinin faal olmadığı, bu şahsın sadece evrak üzerinde yetkili temsilci olarak göründüğü, davalıdan borç para alınmasını gerektirir ticari ilişkilerinin bulunmadığı, dava konusu bononun şirket defterlerinde de kayıtlı olmadığı, bononun, şirketi zarara uğratmak amacıyla, eski şirket yetkilisi … ve kardeşi olan davalı … tarafından muvazaalı olarak düzenlendiği iddia edilmiş ise de, Ticaret Sicil kayıtlarına göre, …’ın bononun düzenlendiği tarihte şirket temsilcisi olduğu, soruşturma dosyası kapsamında alınan ifadesinde, bonoyu şirketin borçlarını ödemek için aldığı borç para karşılığında şirket adına düzenlediğini belirttiği, şirket yetkilisinin, şirketin bilgisi dışında yaptığı ve şirketi zarara uğratan eylemlerinin, ancak şirketin iç ilişkileri kapsamında açabileceği bir sorumluluk davasının konusunu oluşturabileceği, davalı tarafından yazılı delil olan ve soyut borç ikrarı taşıyan bono ile alacağının varlığı ispatlanmışken, davacı tarafından, dava konusu bonodaki imzaların inkar edilmediği ve ödemeye dair herhangi bir iddiada bulunulmadığı gibi yazılı belge de ibraz edilmediği anlaşılmıştır. Dava dilekçesinde açıkça yemin deliline de dayanılmamıştır. Tüm bu nedenlerle, ispat yükü kendine düşen davacının, borcun olmadığı yönündeki iddiasını yazılı delil ile ispatlayamadığı anlaşıldığından, mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır.
Ancak kararda hata edilmesi HMK’nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkeme Kararının kaldırılmasına, davanın reddine ve mahkemece İİK.nun 72/3 maddesi gereğince, icra veznesine yatan paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilip, karar infaz edildiğinden, İİK.nun 72/4 maddesi gereğince asıl alacağın %20’si tutarında tazminatın davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar vermek gerekmiş, buna dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere :
1-6100 Sayılı HMK’nun 353/1-b-2 maddesi gereğince davalı vekilinin ilk derece mahkemesi kararına ilişkin istinaf başvurusunun ESASTAN KABULÜNE,
2)-Mersin 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. tarih, …. esas ve… karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
YENİDEN ESAS HAKKINDA HÜKÜM KURULMASINA,
3-Davanın REDDİNE,
a)-İİK’nın 72/4 maddesi uyarınca dava değeri 70.000,00.TL’nin %20’si olan 14.000,00.TL tazminatın davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
b)-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince karar tarihi itibariyle alınması gereken 59,30.TL karar ve ilam harcının peşin alınan 1.195,43.TL harçtan mahsubu ile bakiye 1.136,13.TL’nin kararın kesinleşmesi ile talep halinde davacıya İADESİNE,
c)-Davalı kendisini vekil vasıtasıyla temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 9.900,00.TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
d)-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
e)-Mersin 1.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ….. tarih, ….. Esas ……. Karar, ……. harç nolu Harç Tahsil Müzekkeresinin İPTALİNE,
Harç tahsil edilmiş ise davalıya İADESİNE,
f)- Davacı tarafından ….. tarih, …… Seri No, …… Sıra No, ….. Özel Nolu Tahsilat Makbuzu ile yatırılan 10.500,00.TL nakit teminatın ÜZERİNDE HACİZ YA DA TEDBİR BULUNMADIĞI TAKDİRDE İADESİNE,
İstinaf Yargılaması Yönünden;
1)-Davalı tarafça yatırılan 1.195,42.TL istinaf karar harcının kararın kesinleşmesi ile talep halinde davalıya İADESİNE,
2)-Davacı tarafça yapılan 121,30.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı, 16,50.TL tebligat gideri, 47,90.TL dosya gönderme ücreti olmak üzere toplam 185,70.TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
3)-6100 sayılı HMK’nın 330. maddesi gereğince inceleme duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
4)-6100 sayılı HMK.333 maddesi uyarınca peşin alınan ve harcanmayan gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara İADESİNE,
5)-6100 sayılı HMK’nın 7035 sayılı yasanın 30. maddesiyle değişik 359/3 maddesi gereğince kararın kesin olması nedeniyle ilk derece mahkemesince taraf vekillerine TEBLİĞİNE,
Dair, 6100 Sayılı HMK’nun 353/1-b-2 maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle; 6100 Sayılı HMK’nun 362/1-a maddesi gereğince karar tarihindeki dava değerinin 78.630,00.TL’nin altında olması nedeniyle kesin olmak üzere 27/09/2021 tarihinde karar verildi.
…
Başkan
…
¸e-imzalıdır
…
Üye
…
¸e-imzalıdır
…
Üye
…
¸e-imzalıdır
…
Katip
…
¸e-imzalıdır