Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ADANA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A

T.C.
ADANA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

K A R A R
ESAS NO : 2019/422
KARAR NO : 2021/785
BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …
DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. … –
DAVALI : 1- … –
…
VEKİLİ : Av. … – …
DAVALI : 2- … – VN:….
TASFİYE MEMURU : … TC Kimlik No: ….
DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : 01/07/2019
KARAR TARİHİ : 20/10/2021
KARAR YAZIM
TARİHİ : …
I- DAVA
1. Davacı vekili 01.07.2019 tarihli dilekçe ile davalılar aleyhine menfi tespit davası açmıştır.
a- Davalı …. Ltd. Şti. Yönünden
Davacı şirket ile davalılardan …. Ltd. Şti. arasında 06.08.2018 tarihli Yüklenici (Taşeron) Sözleşmesi düzenlenmiştir. 14.02.2019 protokol ile yükleniciye avans mahiyetinde 3…000 TL tutarında çek verilmiştir. Davalı yüklenici sözleşme ile üstlendiği edimi ifa etmemiştir. Adana 7. Noterliğinde düzenlenen 15.05.2019 tarih … yevmiye sayılı ihtarname gönderilmesine karşılık davalının çekleri iade etmediği ileri sürülerek aşağıdaki tabloda gösterilen 9 çek nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine ve çeklerin iptaline karar verilmesi talep edilmiştir.
b- Davalı …. Ltd. Şti. Yönünden
14.02.2019 tarihli Protokolde diğer davalı ile birlikte davalı …. Ltd. Şti.’de tedarikçi olarak yer almıştır. Davalı …. Ltd. Şti. tedarikçi sıfatıyla sözleşmeye konu malzemeleri en geç 25.03.2019 tarihine kadar davacı şirketin şantiyesine sevk ve teslim etmesi gerekirken bu edimini yerine getirmemiştir. Davalı tedarikçi tarafından düzenlenen sevk irsaliyesi ile 4 jeneratörün Adana … Depoda teslim edildiği belirtilmiş ise de irsaliyeler geçersiz/usulsüzdür. Bu malzemeler teslim edilmemiştir. Davalı tedarikçinin davacı şirket ile sürekli irtibat halinde olduğundan çeklerin bedelsiz olduğunu bildiği ileri sürülerek aşağıdaki tabloda gösterilen 9 çek nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine ve çeklerin iptaline karar verilmesi talep edilmiştir.
2. Dava Konusu Çekler Aşağıdaki Tabloda Gösterilmiştir.
2.1 Muhatabı … Şubesi olan davacı şirket tarafından davalı … …. Ltd. Şti. emrine düzenlenen çekler.

Tarih
Çek No
Tutar
… Ltd. Şti.
… Ltd. Şti.
30.05.2019
…
250.000
Lehtar-1. …
…
30.05.2019
…
250.000
Lehtar-1. …
…
30.06.2019
…
250.000
Lehtar-1. …
…
30.06.2019
…
250.000
Lehtar-1. …
…
30.07.2019
…
250.000
Lehtar-1. …
…
30.07.2019
…
250.000
Lehtar-1. …
…
30.08.2019
…
250.000
Lehtar-1. …
…
30.08.2019
…
250.000
Lehtar-1. …
…

2.2 Muhatabı … … Şubesi olan davacı şirket tarafından davalı … …. Ltd. Şti. emrine düzenlenen çek.
Tarih
Çek No
Tutar
… Ltd. Şti.
… Ltd. Şti.
30.06.2019
…
100.000
Lehtar-1. …
—

II- SAVUNMA
1. Davalı … …. Ltd. Şti. davaya cevap vermemiştir.
Mahkememizin 24.01.2020 tarihli ara kararının 5. Maddesi uyarınca davalı … Ltd. Şti. tarafından sunulan fatura ve irsaliyeler davalı … …. Ltd. Şti.’ne tebliğ edilmesine karşılık belgelerdeki imza ve içeriğe itiraz edilmemiştir.
2. Davalı … Ltd. Şti. vekili 01.08.2019 tarihli cevap dilekçesi ile davanın reddini savunmuştur. Dilekçeye göre; davalı şirket üçlü protokolde ‘Tedarikçi’ konumundadır. Bu protokolde açık bir şekilde nakliyenin diğer davalı (… …. Ltd. Şti.) tarafından yapılacağı düzenlenmiştir. Davalı şirket malzemeleri diğer davalıya (… …. Ltd. Şti.) teslim ederek kendi edimini ifa etmiştir. Davalı tarafından diğer davalıya teslim edilen malzeme tutarı toplam 2.544.083,83 TL’dir. İptal nedeniyle teslimatı yapılmayan 4 jeneratör bedeli 959.395,68 TL’dir. Davalının çekle tahsil ettiği 200.000 TL’nin mahsubu sonucunda davalının bakiye 1.384.688,15 TL alacağının bulunduğu belirtilerek menfi tespit isteminin 615.311,85 TL için kabulü diğer kısım için reddi talep edilmiştir. Dilekçede muhatabı … … Şubesi olan davacı şirket tarafından davalı … …. Ltd. Şti. emrine düzenlenen çekle davalının hiçbir ilgisi olmadığından bu çek yönünden ayrıca ret kararı verilmesi talep edilmiştir.
III- DELİLLER
1. Adana 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 31.05.2019 tarih 2019/… değişik iş sayılı dosyası ile dava konusu 9 çekin ibrazı halinde ödenmesi ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmuştur. Mahkememizin 22.07.2019 tarihli ara kararı ile tedbirin devamına karar verilmiştir.
2. 14.02.2019 tarihli protokol. Protokolde davacı şirket ‘İşveren’, davalı … …. Ltd. Şti. ‘Yüklenici’ ve davalı … Ltd. Şti. ‘Tedarikçi’ olarak yer almıştır. Protokolde, mahkememizde dava konusu edilen çeklerden …’nın çeklerinin avans olarak yükleniciye verildiği belirtilmiştir. Yüklenici, protokole konu inşaatın elektrik imalatını yapmayı üstlenmiştir. Tedarikçinin edimi; günlük ihtiyaca ve iş akışına göre malzemeleri yükleniciye (firma çalışanı veya yetkilisine) teslim etmek olarak düzenlenmiştir.
3. Davacı şirket ile davalı … …. Ltd. Şti.’nin 2019 yılı BA ve davalı … Ltd. Şti.’nin 2019 yılı BS bildirimleri.
Davacı şirket 2019 yılında 1 belge ile … …. Ltd. Şti.’den KDV hariç toplam tutarı 356.000 TL tutarında mal alışı yaptığını beyan etmiştir.
Davalı … …. Ltd. Şti. 2019 yılında 25 belge ile … Ltd. Şti.’den KDV hariç toplam tutarı 2.422.860 TL tutarında mal alışı yaptığını beyan etmiştir.
Davalı … Ltd. Şti. 2019 yılında 25 belge ile … …. Ltd. Şti.’ne KDV hariç toplam tutarı 2.422.860 TL tutarında mal satışı yaptığını beyan etmiştir.
4. …’nın 03.11.2020 tarihli karşılık yazısı ile ekindeki çek ibraz görüntüsüne göre; davacı şirket tarafından davalı … …. Ltd. Şti. emrine düzenlenen 30.06.2019 tarihli … numaralı çek 29.01.2020 tarihinde …. AŞ tarafından ibraz edilmiş ancak mahkemenin tedbir kararı nedeniyle ödeme yapılmamıştır. Çekte davalı … Ltd. Şti. … olarak yer almamaktadır.
5. …’nın 27.02.2020 ve 13.08.2021, … 06.11.2020, … 09.11.2020, … 04.12.2020, … 18.09.2021 tarihli karşılık yazısı ile ekindeki çek ibraz görüntülerine göre dava konusu diğer 8 çek ibraz edilmiş ancak mahkemenin tedbir kararı nedeniyle ödeme yapılmamıştır. Çekte davalı … Ltd. Şti. … olarak yer almaktadır.
6. Adana 7. Noterliğinde düzenlenen 15 Mayıs 2019 tarih … yevmiye sayılı ihtarname ile davacı şirket davalı … …. Ltd. Şti.’ne taraflar arasındaki 06.082019 tarihli sözleşmenin işin yarım bırakılması nedeniyle feshedildiğini bildirmiştir.
7. Mali müşavir ve hukukçu bilirkişi tarafından 12.04.2021 tarihli rapor düzenlenmiştir. Rapora göre; davacı şirketin 2018-2019 yılı defterleri incelenmiştir. Defterlerin açılış ve kapanış tasdikleri yaptırılmıştır. Davalı … Ltd. Şti.’nin 2019 defterleri incelenmiştir. Defterlerin açılış tasdikleri yaptırılmış ancak kapanış tasdikleri yaptırılmamıştır. … Ltd. Şti. tarafından … …. Ltd. Şti.’ne toplam tutarı 1.584.688,35 TL olan 9 fatura düzenlenmiştir. Bu fatura konusu malzemeler teslim edilmiştir. Mal teslimatı yapılmadığı için toplam tutarı 959.395,68 TL olan 4 fatura ise iptal edilmiştir. … Ltd. Şti. ile … …. Ltd. Şti.’nin 2019 yılı Bs-BA bildirimleri birbiriyle uyumludur. Davacı şirketin kayıtlarına göre 31.12.2019 kapanış kaydına göre davalı … …. Ltd. Şti.’den 2.899.351,44 TL alacaklıdır. Bu tespitlere göre davalı … Ltd. Şti. yönünden ciro yoluyla devredilen 8 çekin 615.311,65 TL kısmının karşılıksız kaldığı, diğer kısmı için mal teslimatının yapıldığı, diğer davalı yönünden ise davacının … …. Ltd. Şti.’den 2.899.351,44 TL alacaklı olduğu belirtilmiştir.
8. Davalı … …. Ltd. Şti. yapılan tebligata karşılık ticari defterlerini ibraz etmemiştir.
IV- GEREKÇE
1. 6102 sayılı TTK 687. maddesi (Bu madde TTK 818 yollamasıyla çekler hakkında da uygulanmaktadır) şu şekildedir:
Madde 687- (1) Poliçeden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamile karşı ileri süremez; meğer ki, hamil, poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.
(2) Alacağın temliki yoluyla yapılan devirlere ilişkin hükümler saklıdır.
2. Davalı …. Ltd. Şti.’ne Karşı Açılan Dava:
Davacı taraf toplam tutarı 2.100.000 TL olan 9 çekin bedelsiz kaldığı iddiasıyla menfi tespit isteminde bulunmuştur. Taraflar arasında düzenlenen 14.02.2019 tarihli protokolde dava konusu çeklerin avans olarak verildiği belirtilmiştir. Davalı şirkete 2019 yılına ait ticari defterlerini ibraz etmesi için 2 haftalık kesin süre verilmesine karşılık davalı taraf ticari defter ve kayıtlarını sunmamıştır. Davacı defterlerindeki kayda göre davacı şirket davalı şirketten 2.899.351,44 TL alacaklıdır. Tarafların BA-BS bildirimlerine göre davalı tarafın çeklerin toplam tutarı kadar davacıya bir mal/hizmet satışı yoktur. Bütün bu hususlar dikkate alındığında dava konusu 9 çekle ilgili bedelsizlik iddiası ispatlanmıştır. Davalı taraf dava konusu çeklerde lehtar konumunda olduğundan bedelsizlik savunması davalıya yöneltilebilecek bir defidir. Bu nedenlerle davalı …. Ltd. Şti. yönünden davanın kabulü gerektiği kanaatine varılmıştır.
3. Davalı …. Ltd. Şti.’ne Karşı Açılan Dava:
Davacı taraf toplam tutarı 2.100.000 TL olan 9 çekin bedelsiz kaldığı ve davalı şirketin kötü niyetli olduğu (bedelsizliği bildiği) iddiasıyla menfi tespit isteminde bulunmuştur. Bu çeklerden muhatabı … olan sekizinde davalı … Ltd. Şti. … olarak ciro silsilesinde yer almıştır. Bedelsizlik defi TTK 599. maddesi anlamında kişisel bir defidir. Burada, kambiyo senedinden doğan kambiyo ilişkisi dışındaki nedenlere (temel borç ilişkisine) dayanılmaktadır. Bedelsizlik, bir kişisel defi olduğundan keşideci tarafından kural olarak ancak senet lehtarına karsı ileri sürebilir. Çünkü keşidecinin sadece lehtarla arasında bir temel borç ilişkisi vardır. Fakat borçlu, senedi bilerek kendi zararına devraldığını kanıtlamak koşuluyla hamile karşı da bedelsizlik def’ini ileri sürebilir.
Taraflar arasında düzenlenen 14.02.2019 tarihli protokolde davalı … Ltd. Şti. ‘Tedarikçi’ olarak yer almıştır. Protokolde tedarikçinin edimi; günlük ihtiyaca ve iş akışına göre malzemeleri yükleniciye (firma çalışanı veya yetkilisine) teslim etmek olarak düzenlenmiştir. Davalı şirketin BS bildirimi, ticari defter kaydı ve davalı …. Ltd. Şti.’nin BA bildirimi ve isticvap davetiyesine karşı davalının sunduğu fatura/irsaliyelere itiraz etmemesi dikkate alındığında davalı … Ltd. Şti. tarafından davalı …. Ltd. Şti.’ne 1.584.688,35 TL tutarında malzeme teslimi yapıldığı ispatlanmıştır. Buna göre davalı … Ltd. Şti.’nin ciro yoluyla devrettiği toplam tutarı 2.000.000 TL olan … ait 8 çekin 615.311,65 TL kısmının bedelsiz kaldığı (Davalı tarafın cevap dilekçesiyle bu kısım için bedelsizliği kabul etmesi de dikkate alınarak) ispatlanmıştır. Davalı … Ltd. Şti.’nin diğer davalının faaliyetini sonlandırması üzerine malzeme sevkiyatını durdurmuş olması iyi niyetli olduğunun korunduğunu göstermektedir. Davalının çeklerin bedelsiz olduğunu bilmesine rağmen keşidecinin zararına hareket ettiğini ispat yükümü davacı tarafa düşmektedir. Davacı tarafın sunduğu deliller davalı … Ltd. Şti.’nin davacı zararına hareket ettiğini göstermemektedir. Bu nedenlerle muhatabı … olan 8 çekin 615.311,65 TL kısmı dışındakileri için menfi tespit isteminin reddi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Muhatabı … olan 100.000 TL tutarlı çekte davalı … Ltd. Şti. … olarak yer almamıştır. Bu çekin davalı tarafından iktisap edildiği konusunda davacı tarafça hiçbir delil sunulmamıştır. Bu nedenle bu çek için davalıya karşı yapılan menfi tespit isteminin reddi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Davalı … Ltd. Şti. … olarak yer aldığı 8 çekin 615.311,65 TL kısmı için dava açılmasına sebebiyet verdiği ispatlanmamıştır. Davalı, cevap dilekçesiyle bedelsiz kalan kısım için davayı kabul etmiştir. Bu nedenlerle HMK 312/2 maddesi uyarınca davalı yargılama giderlerinden sorumlu tutulmamıştır. Kabul edilen kısım için vekalet ücreti AAÜT 6. Maddesine göre belirlenmiştir.
IV- KANUN YOLLARI
6100 sayılı HMK 341. maddesi gereğince hüküm tarihi itibariyle miktar veya değeri 5.880,00 TL’yi geçmeyen mal varlığı davalarına ilişkin kararlar kesindir. Somut dava konusu bu tutarın üzerinde olduğundan hükme karşı tarafların istinaf yoluna başvuru hakkı bulunmaktadır.
İstinaf talebinin kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere başka bir yer asliye ticaret mahkemesine verilecek dilekçeyle yapılması gerekmektedir.

H Ü K Ü M
1-
a- Davacı şirket tarafından davalı … …. Ltd. Şti. emrine düzenlenen muhatabı … Şubesi olan aşağıdaki tabloda bilgileri gösterilen toplam tutarı 2.000.000,00 TL olan 8 çek için davacının davalı … …. Ltd. Şti.’ne borçlu olmadığının tespitine

KEŞİDE TARİHİ

ÇEK NO
TUTAR
İBRAZ DURUMU
30/05/2019
…
250.000,00 TL
Karşılıksız
30/05/2019
…
250.000,00 TL
Karşılıksız
30/06/2019
…
250.000,00 TL
Karşılıksız
30/06/2019
…
250.000,00 TL
Karşılıksız
30/07/2019
…
250.000,00 TL
Karşılıksız
30/07/2019
…
250.000,00 TL
Karşılıksız
30/08/2019
…
250.000,00 TL
Karşılıksız
30/08/2019
…
250.000,00 TL
Karşılıksız

b- … Ltd. Şti. yönünden davanın kısmen kabulü ile Davacının davalı … Ltd. Şti.’ne yukarıdaki tablonun son iki satırında belirtilen muhatabı … … olan 30.08.2019 düzenleme tarihli 250.000’er TL tutarlı … ve … numaralı çekleri için tamamen, aynı bankanın 30.07.2019 düzenleme tarihli … numaralı çeki için 115.311,65 TL borçlu olmadığının tespitine, diğer çekler için menfi tespit isteminin reddine.
2-
a- Davacı şirket tarafından davalı … …. Ltd. Şti. emrine düzenlenen muhatabı … … Şubesi olan aşağıdaki tabloda bilgileri gösterilen 1 çek için davacının davalı … …. Ltd. Şti.’ne borçlu olmadığının tespitine

KEŞİDE TARİHİ

ÇEK NO
TUTAR
İBRAZ DURUMU
30/06/2019
…
100.000,00 TL
Karşılıksız

b- Bu çek için davalı … Ltd. Şti.’ne karşı açılan davanın reddine.
2-Alınması gereken 143.451,00 TL ilam harcından, 35.862,75 TL peşin harcının mahsubu ile bakiye 107.588,25 TL harcın davalı …’nden tahsili ile hazineye irat kaydına, ( Davalı … Ltd. Şti.’nin 312/2 maddesi uyarınca harçtan sorumlu tutulmamasına )
3-Davalı … Ltd. Şti. yönünden davacı lehine hüküm tarihindeki AAÜT 6/1 mad. uyarınca hesaplanan 23.907,79 TL vekalet ücretinin davalı … Ltd. Şti.’den alınarak, davacıya verilmesine,
4-Davalı … Ltd. Şti. lehine hüküm tarihindeki AAÜT uyarınca hesaplanan 84.764,09 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak, davalı … Ltd. Şti.’ne verilmesine,
5-Davalı Tasfiye Halinde … …. Ltd. Şti. yönünden davacı lehine hüküm tarihindeki AAÜT uyarınca hesaplanan 101.625,00 TL vekalet ücretinin davalı Tasfiye Halinde … …. Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yatırılan 44,40 TL başvurma harcı, 35.862,75 TL peşin harcı olmak üzere toplam 35.907,15 TL’nin davalı Tasfiye Halinde … …. Ltd. Şti.’den alınarak, davacıya verilmesine, ( Davalı … Ltd. Şti.’nin 312/2 maddesi uyarınca harçtan sorumlu tutulmamasına )
7-Davacı tarafından harcaması yapılan 28 tebligat gideri 355,80 TL, 11 müzekkere gideri 134,40 TL, ve bilirkişiler ücreti 2.000,00 TL olmak üzere toplam 2.490,20 TL yargılama giderinin davalı Tasfiye Halinde … …. Ltd. Şti.’nden alınarak, davacıya verilmesine, (Davalı … Ltd. Şti.’nin 312/2 maddesi uyarınca yargılama giderinden sorumlu tutulmamasına )
8-HMK’nun 297/ç bendi uyarınca artan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzüne karşı oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …